Hagayya 19/2017(TOI)- Dijitaal Itiyoophiyaan gabaa walitti hidhuu fi baasii hinmalle oolchuun hawaasa daldalaa tajaajila mootummaa mijataa akka argatu gochaa akka jiru manni maree waldaalee daldalaa fi damee Itiyoophiyaa ibse. Mindaan hojjettoota mootummaa fooyya’uunsaa gabaarratti rakkoo tokkollee akka finne ibsameera. Pirezidaantiin manni maree waldaalee daldalaa fi damee Itiyoophiyaa Sabsib Abbaafiraa TOI’ waliin turtii taasisanin, manni maree daldalaa hojii fi ittigaafatama labsiin kennsmeef bahachuuf fooyyessa tarsiimawaa gochuusaa beeksisaniiru. Manni marichaa carraaqqii mootummaa dijitaal Itiyoophiyaa dhugoomsuuf taasisu keessatti hawaasni daldalaa karaa teeknooloojii akka fayyadamu taasifamaa jiraachuu kaasaniiru. Sirni dijitaal Itiyoophiyaa gabaa walitti hidhuun, yeroo qusachuu fi baasii hinmalle oolchuun hawaasa daldalaaf tajaajila mootummaa mijataa akka argatu gochaa akka jiru dubbataniiru. Daldalli haala gaariin akka gaggeeffamuu fi seerri kabajamee akka ittifufu dhaabbilee qooda fudhattootaa fi qaamolee federaalaa amma aanaatti argaman waliin tumsaan hojjetamaa akka jiru ibsaniiru. Yeroo sirni daldalaa ammayyaa teeknooloojiin deeggarame uumametti mindaan hojjettoota mootummaa fooyya’uunsaa gabaarratti rakkoo tokkoyyuu hinfidu jedhaniiru. Hojiin milkaa’oon walabunyaa nyaataa Itiyoophiyaatti mirkaneessuuf hojjetaman dhiheessii fi fedhii oomishaa irratti qooda gaarii bahaa akka jiru kaasaniiru. Qaamoleen mindaan hojjettoota mootummaa fooyya’uu sababeeffachuun gatii hinmalle dabalan jiraachuu akka danda’an nitilmaamama jedhaniiru. Mindaan hojjettoota mootummaa fooyya’uunsaa sirna daldalaarratti ulaa kamiyyuu uumamuuf wanti sababa ta’u hinjiru jedhaniiru. Hawaasni daldalaas yoomiyyuu caalaa ummatasaanii shamatee buluuf tajaajila qulqulluu kennuufiin akka irraa eegamu ergaa dabarsaniiru.

Hagayya 17/2017(TOI)-Leenjii Itiyoo-Koodarsiin beekumsa bu’uuraa Teekinooloojii Dijiitaalaa Argachaa jiraachuu hojjettoonni mootummaa fi Barattoonni Magaalaa Jimaatti Leenjicha Hordofaa jiran dubbatan. Hojjettooni Mootummaa fi Barattoonni Magaalaa Jimmaatti Leenjicha hordofaa jiran leenjicharraa faayidaa hedduu argachuu isaanii dubbataniiru. Sagantichaan Leenji’aa kan jiru Mitikkuu Abdataa Leenjichi beekumsa qabatamaa Teekinooloojii Dijiitaalaa Ammayyaa argachuuf akka isa gargaare dubateera. Haala mijataa leenjii Itiyoo-koodarsii uumameefiin koorsiiwwan onlaayinii Afur fudhachuusaanii ibsuun, keessumaa Koorsiiwwan saayinsii Daataa fi hubannoo namtolcheen hubannaa guddaa akka isaaf uume ibseera. Hojjetaa mootummaa Abdusalaam Xayib, Baatii gannaa leenjicha hordofee xumuruun beekumsa isaa akka dabaleef ibseera. Leenjichi ogummaa adda addaaf kan deeggaru waan ta’eef, hojjettoonni Mootummaa Leenjicha hin fudhanne yoo fudhatan faayidaa guddaa argatu jedheera. Leenjii Itiyoo-Koodarsii Fudhateen gama Teekinooloojii Dijiitaalaan beekumsa fooya’aa argachuu kan ibse immoo, barataa Abbaas Alamuu, fuulduraatti damee Kanaan hojii dhuunfaa banachuuf karoorsuu dubbateera. Beekumsaa fi dandeettii leenjichaan argateen Appilikeeshinii Mobaayilii irratti hojii hojjechuuf fedhii akka qabu dubbateera. Leenjichi qindeessuummaa waajjiraalee Barnootaa, Carraa Hojii Uumuu fi ogummaan akkasumas Qindeessummaa Waajjira Sivil sarvisiin kennamaa jiraachuu ibsameera. Waajjiraalee Leenjicha Qindeessan keessaa tokko Waajjira Sivilsarvisii Bulchiinsa magaalaa Jimmaattii dursaan garee Teekinooloojii Odeeffannoo Naasir Amaan , Leenjichi dandeettii teekinooloojii Dijiitaalaa guddisuun dandeettii raawwachiisummaa hojjettootaa gabbisuuf nigargaara jedhaniiru. Waajjirichi Hojjettoota Mootumaa Bulchiinsa magaalichaa jala jiran , Barattootaa fi barsiisonni leenjicha akka fudhataniif, deeggarsa barbaachisaa kennaa jiraachuu ibsuun, leenjichi cimee itti fufuu himaniiru.

Hagayya 15/2017(TOI)- Salphaatti hojiirra kan oolan Teekinooloojiiwwan Ismaartii Bishaanii kutaa hawaasa baadiyaatiif bal’inaan dhaqqabamaa taassisuuf qophiin Xumuramuu Inistitiyuutiin Teekinoloojii Bishaanii Itiyoophiyaa beeksise. Inistitiyuutichatti Hojii gaggeessaa dursaan deeggarsa teeknikaa Ayichiluhim Zannabaa TOI’f akka ibsanitti, Inistitiyuutichi Teekinooloojiiwwan dhiheessii bishaanii guddisan akka darban taassisaa jira. Bara Baajatichaatti salphaatti hojiirra kan oolan Teekinooloojiiwwwan Bishaanii Ismaartiin kutaa hawaasa baadiyaaf bal’inaan raabsuuf qophiin xumuramaa jiraachuu kaasaniiru. Teekinoolojiiwwan kun bakkeewwan Magaalotarraa fagaatanii fi bishaan hin arganneef bal’inaan rabsuuf saayitiiwwan 21 adda baasuusaanii eeruun, bakkeewwan kunnen lafarraa meetirii 5 hanga 10 fagaatanii bishaan salphaatti kan argamuu danda’u ta’uusaa ibsaniiru. Teekinooloojiiwwan kun yaaliin bu’aa qabeessumaa gaaggeeffamee qulqullinni isaanii mirkanaa’uu hojiiraawwachiisaa dursaan kun dabaluun beeksisaniiru. Teekinooloojiin kun bishaan dhugaatiif, nyaata bilcheessuuf, dhiqannaaf, bineeldotaa fi bishaan biqiltuuwwan qe’eef oolu harkisuuf guddaa akka barbaachisu himaniiru. Gama biroon Inistitiyuutichi leenjitoota kuma 2 fi 500 ol dhaabbilee teekniikaa fi ogummaa soddomii tokkoo ol keessatti barataniif deeggarsa teekniikaa gochuusaa kaasaniiru. Inistitiyuutichi Elektiroonik Mekaaniikaaliin, Diriilingiin, Watar sappilaayiin, teekinooloojii Irrigeeshin diriilingiin madaallii kennaa jiraachuu beeksisaniiru. Dhaabbatichi bara 2008 irraa eegalee ogeeyyota bishaanii kuma 2 fi 500 caalaniif madaallii mirkaneessa ga’umsa ogummaa kennuusaa dubbataniiru.

Hagayya 10/2017(TOI)- Konkolaattonni magaalaa Finfinneetti tajaajila geejjibaa ummataa kennan bara 2018 irraa eegalee sirna kafaltii dijitaalaa akka eegalan biiroon geejjibaa Finfinnee ibse. Finfinneen tajaajila waraqaarraa bilisa ta’e ijaaruuf imala ismaart siitiirratti argamti, haala Kanaan biiroon geejjibaa Finfinnee damee kana ammayyeessuuf hojmaata dijitaalaa garagaraa eegaleera. Hoogganaan itti aanaa damee oppireeshinii Daanyaachoo Shifarraawu TOI’tti akka himanitti, tajaajila geejjibaa magaalattii ammayyeessuuf hojmaanni fooyyeffamaa jira. Biirichi sirna geejjibaa teeknooloojiin ammayyeessuuf vveeloosiitii fi otobisoota magaalaa eegalamuu eeranii, dhaabbileen kunneen tajaajila dijitaalaa filmaata garagaraan kennaa akka jiran ibsaniiru. Bara 2018 irraa eegalee otomisoota tajaajila keejjiba ummataa kennan dabalatee konkolaattonni irra caalaan tajaajila geejjibaa kennan kafaltii dijitaalaa akka jalqaban beeksisaniiru. Jiraattonni magaalichaa tajaajila geejjibaa Ismaart kaardiin kennan TOI’tti akka himanitti, Ismaart kaardii fayyadamuunsaanii yeroosaanii sirnaan akka fayyadaman gochuurra darbee bu’aa ba’ii jalaa bahuusaanii kaasaniiru. Fayyadamtoota dubbifne keessaa Sisaayi Birhaanuu akka jettetti, Ismaart kaardi fayyadamuunshee bu’aa bahii belleettoo kutuuf isheerra gahu hir’iseeraaf. Mattaafaraa Hayiluu fi Tigist Yixnaawu gamasaaniin, Ismaart kaardii fayyadamuunsaanii hiriira malee dursanii akka keessummeeffamanii fi yeroosaanii sirnaan akka ittifayyadaman isan taasisuusaa dubbataniiru. Amalawarq Mosee Gamasheetiin, tajaajilli kun muddama hiriiraa Kanaan dura ture kan oolchee fi baatii tokkotti altokko kaardii guuttachuun baasiishee sirnaan akka bulchitu fayyaduusaa kaafteetti. Kaappiteenonni Otobisii Veelosiitii gamasaaniin, Ismaart Kaardiin tajaajila geejjibaa qulqulluu fi sadarkaasaa eeggate kennuuf akka gargaare eeraniiru. Kaappiteeniin Otobisii Roomaan Asaffaa akka jettetti, tajaajilli kun fayyadamaa fi isaaniifis yeroo qusachuun deddeebii taasisan Akaka dabalan gargaaraa jira. Tajaajilichi faayidaa fayyadamtootaa fi konkolaachiftootaaf kennuun gamatti hojiin isaanii akka si’atu gumaacha olaanaa taasisuusaa kan dubbatan ammoo kaappitaanii Otobisii Daanye Kaasaati.