Ispoortii
Hoggansii  fi gurmaa’insi  waraanaa gahumsa hundagaleessa olaanaan,Ogummaa waraanaa fi  Teeknooloojii ammayyaan kan deeggaramedha-Leetenaal Jeneral  Zawuduu Balaay
Jun 27, 2025 176
Waxabajjii 20 /2017(TOI)-Hoggansii fi gurmaa’insi waraanaa gahumsa hundagaleessa olaanaan,Ogummaa waraanaa fi Teeknooloojii Ammayyaan kan deeggarame ta’uu Ajajaa Olaanan izii giddugalaa Daalol Leetenaal Jeneraal Zawuduu Balaay ibsan. Festivaaliin Ispoortii Kooriwwan adda addaa Raayyaa Ittisa Biyyaatti izzii jiddugalaa Daalol jalatti argaman hirmaachise Magaala Jimmaatti eegalameera. Baniinsa Feestivaalichaarratti kan argaman Raayyaa Ittisa biyyaatti ajajaa Olaanaan izzii giddugala Daalol Leetenaal Jeneraal Zawuduu Balaayi Izichi daangaa biyyaa kabachiisuurra darbee hojiiwwwan waloomaa fi Tajaajila Hawaasummaa cimsan raawwachaa jiraachuu ibsaniiru. Izziin Daalol tajaajila tola ooltummaan dhiiga arjoomuun,mana namoota harka qal’eeyyii haaromsuu fi biqiltuu dhaabuu dabalatee hojiii misooma adda addaa irratti hirmaachuun beekama jedhaniiru. Raayyaan Ittisa Biyyaa Tokkummaa Sab-Daneessummaa gootummaan kabajaa fi birmadummaa biyyaatiif halkanii fi guyyaa hojjechaa kan jiru raayyaa cimaa fi gahoome ta’uu dubbataniiru. Raayyichi gahumsa hunda galeessa olaanaa, ogummaa waraanaa fi teekinooloojii ammayyaan haala gurmaa’een gaggeeffamaa jiraachuu kaasuun, gaachana birmadummaa biyyaa ta’uurra darbee, misoomaa fi tajaajila Hawaasummaa biroo itti gaafatamummaa isaa bahaa jiraachuu ibsaniiru. Kanaaf Kaayyoon guddaan festivaala Ispoortii Iizzichi walitti dhufeenya raayyaa ittisa biyyaa fi hawaasa naannoo gidduu jiru daran cimsuuf ta’uu kaasaniiru. Hogganaan Waajjira izzii Gidduugala Daalol Koloneel Bazaabbihi Yimar akka jedhanitti, kooriiwwan izzii kana jala jiran 5 dorgmmii Ispoortiii kana irrratiti kan hirmaatanii fi guyyaa10’f gosa ispootii adda addaan akka dorgoman himaniiru. Sagantaa Baninsaa irrratti Qondaaltonni Olaanoon Raayyichaa, miseensonnii fi keessummooni wamichi taasifamee fi biroon argamaniiru.
Ispoortiin Itiyoophiyaa Boruu Kan Ittiin Uumnudha-Itti Aanaa Ministira Muummee Tamasgeen Xurunaa
Jun 17, 2025 96
Waxabajjii 10/2017(TOI)-Ispoortiin Itiyoophiyaa Boruu Kan Ittiin Uumnuu fi Dhaloota Ga’oome Kan Ittiin Horannudha Jedhan Itti Aanaan Ministira Muummee Tamasgeen Xurunaa. Itti Aanaan Ministira Muummee Mata Duree “Ispoortiin Gootummaa Sabdanuu Itiyoophiyaaf” Jedhuun Taphoota Guutuu Itiyoophiyaa 6ffaa Naannoo Mootummaa Biyyaalessaa Oromiyaa Magaalaa Jimmaatti Qophaa’e Jalqabsiifneerra Jedhan Fuula Miidiyaa Hawaasummaa Isaaniirratti. Taphni Ispoortii Mata Duricha Sirriitti Kan Ibsitu Barootaaf Bakkee Sabdaneessummaa Kan Taate Biyya Abbaa Jifaar Jimmatti Eegalame Kun Dargaggoonni Keenya Ispoortessitoonni Dandeettii barbachisaa, Hammattummaa, Haqa qabeessummaa, Hojii Garee fi Ittigaafatama Akka Gabbifatan Carraa Kan Uumudha Jedhaniiru. Taphoonni Ispoortii Biyyaalessaa, Waltajjii Ummata Walitti Hidhuuf Dandeettii Qaban, Dargaggoonni Boru Biyya Sochoosan Biyyasaanii fi Aadaasaanii Ittiin Beekaniif Carraa Uumudha Jedhuun Ibsaniiru. Ittifufuunis Ispoortiin Dirree Lammiilee Itiyoophiyaa Boruu Ittiin Uumnudha, Dhaloota Ga’oomee fi Dammaqe ttiin Uumnu jechuun Eeraniiru. Kanaaf Ammoo Dirreewwan Ispoortii Xiqqaa Jiddugaleessaa fi Olaanaa Ijaaraa Jirra Jedhaniiru. Kanaaf Fakkeenya Kan Ta’u Taphoonni Guutuu Itiyoophiyaa Har’a Jalqabsiifnee fi Sababoota Garagaraan Waggoota Sagaliif Addaan Cinee Ture Agarsiiftuu Guddaadha Jechuun Beeksisaniiru. Naannolee fi Bulchiisonni Magaalaa, Dorgommicha Kan Qopheesse Ministeera Aadaa fi Ispoortii, Naannoo Oromiyaa fi Magaalaa JimmaaTapha Ispoortii Kanarratti Hirmaattaniif Galatan qaba Jedhaniiru. .
Ispoortiin tokkoommaa fi walooma uummataa caalmaatti cimsuu akka danda’u hojiiwwan adda addaa raawwatamaa jiaru-Ministiricha
Jun 16, 2025 83
Waxabajjii 09/2017(TOI)-Dameen Ispoortii tokkoommaa fi walooma uummataa caalmaatti cimsuu akka danda’u hojiiwwan adda addaa raawwatamaa jiraachuu Ministeerri Aadaa fi Ispoortii ibse. Dorgommiiin Tapha Guutuu biyyoolessa Itiyoophiyaa 6ffaan guyyoota 10’f Magaalaa Jimmaatti kan gaggeeffamu yoo ta’u, saganticha ilaalchisee Misteerri Aadaa fi Ispoortii, Yuunvarsiitii Jimmaa fi qooda fudhattoota waliin marii gaggeesseera. De’eetaan MinistiraAadaa fi Ispoortii Makiyyuu Mahaammad Maricharratti, Ispoortiin Bashannana irra darbee walitti hidhaminsa hawaasummaaf faayidaa guddaa qaba Jedhaniiru. Bu’uruma Kanaan spoortiin tokkummaa fi walooma hawaasaaf caalatti jabeessuun akka danda’amu hojiiwwan adda addaa raawwatamaa jiraachuu fi kanneen keessaa dorgommiin biyyoolessaa tokko ta’uu eeraniiru. Dorgommiiwwan kun tokkummaa fi walooma uummataa kan jabeessan ta’uu eeruun, gama Kanaan hojiiwwan eegalaman cimanii itti fufu jedhaniiru. Waltajjichi mata duree “Faayidaa Ispoortiin Byyoolessummaa fi Walooma Hawaasaatiif qabu” jedhuun ka’umsa barreefama marii kan dhiheessan Ministirichatti hojii gaggeesaa olaanaa Ahmad Mahammad faayidaan Ispoortiin sosochii Dinagdeef, Walitti dhufeenya Hawaasummaa fi waloomaaf qabu guddaa ta’uu ibsananiiru. Ispoortiin dhaloota cimaa fi fayya qabeessa akkasumas tokkummaa uumuuf kan gargaaru waan ta’eef guddina damichaaf hirmaannaan qooda fudhattootaa guddachuu akka qabu kaasaniiru . Sirni Baniinsaa Dorgommii tapha guutuu Itiyoophiyaa 6ffaan boruu Istaadiyeemii yuunvarsiitii Jimmaatti kan gaggeeffamu yoo ta’u, keessummoonni kutaalee biyyattii adda addaa irraa sagantaa kanaaf Magaalaa Jimmaa galaa jiru.
Sagantaan piriimerliigii torban 34ffaan hara’a goolabama
Jun 12, 2025 162
Waxabajjii 05/2017(TOI)-piriimerliigii Itiyoophiyaa torban 34ffaan oolma guyyaa dhumaan taphoonni lama Istaadiyeemii Yuunvarsiitii Saayinsii fi Teekinooloojii Adaamaatti gaggeeffama. Haala sagantaa baheetiin Bunni Sidaamaa Magaalaa Dirreedhawaa waliin guyyaa sa’aatii 9tti ni taphatu . Bunni Sidaamaa qabxii 46n sadarkaa 6ffaa irraatti argama. Garichi yoo injifate yeroo lama mo’atamuun booda gara injifachuutti akka deebi’u isa taassisa. Magaalaan Dirree Dawaa qabxii 39n sadarkaa13ffaa qabateera. Mo’achuun sadarkaa gadii keessaa ba’uuf sochii taassisuuf kan isa deeggaru qabxii murteessaa sadii argata. Sagantaa torban 34ffaan Xumuraa Walayittaa Diichaa fi Magaalaa Baahir Daar gidduutti galgala sa’aatii 12tti gaggeeffama. Walayittaa Diichaan qabxii 45n sadarkaa 8ffaa qabateera. Garichi yoo injifate liigichatti Injifannoo itti fufaa akka galmeessu isa dandeessisa. Taphoota Liigichaa Walitti Aanan Shan Kan Hinmo’anne Magaalaan Bahaar Daar qabxii 48n sadarkaa 3ffaa irratti argama. Garichi Injifannaan gara daandii mo’ichaatti deebi’a. Sagantaawwan lamaan Buna Sidaamaa fi Walaayittaa Diichaan waxabajjii 1 bara 2017 Sababa tapha waancaa Itiyoophiyaa xumuraan gara har’aatti jijjiiramuu isaanii Ragaan Waldaa Aksiyoona Liigichaa mul’isa. Bunni Sidaamaa fi Walaayittaa Diichaa Sababa Tapha Waancaa Itiyoophiyaa Xumuraa Waxabajii 1 bara 2017 Qabaniin Sagantaaleen Lamaan Har’atti Jijjiiramuu Waldaan Aksiyoonii Liigichaa Odeeffannoo Baaseen Beeksiseera.
Kilaboonni Yaaddoo Gadi Bu’uu Keessa Jiran Nitaphatamu
Jun 9, 2025 100
Waxabajjii 02/2017 (TOI)-Sagantaa Piriimer Liigii Itiyoophiyaa Torbee 34ffaan Har’a Taphoonni Sadii Nitaphatamu. Maqalee 70 Indartaa fi Bunni Itiyoophiyaa Ganama Sa’aatii 3 fi Walakkaatti Istaadiyeemii Saayinsii fi Teeknooloojii Adaamaatti Nitaphatu. Maqalee 70 Indartaan Qabxii 37n sadarkaa 16ffaa qabatee Sadarkaa Gadi Bu’aarra Jira. Gareen Kun Yoo Mo’ateTapha gadi Bu’uu Jalaa Bahuuf Taasisuuf Qabxii 3 Argamsiisaaf. Morkataansaa Bunni Itiyoophiyaa Qabxii 55n Sadarkaa Lammaffaarratti Argama. Gareen Bunaa Yoo Mo’ate Liigichaan Tapha Lamaa Booda Gara Mo’annaatti Akka Deebi’u Isa Taasisa. Gareen Kun Yoo Mo’ame Ykn Walqixa Yoo Bahe Liigicha Dursaa Kan Jiru Madin Waancaa Mo’achuusaa Mirkaneessa. Guyyaa Sa’aatii 9tti Walwaaloo Addigiraat Yuunivarsiitiin Magaalaa Hawaasaa Waliin Nitaphata. Liigicharraa Kan Gagu Bu’e Walwaaloo Addigiraat Yuunivarsiitiin Qabxii 19n Sadarkaa dhumaa 18ffaa irra Jira. Magaalaan Hawaasaa Qabxii 44n Sadarkaa 7ffaa Irra Jira. Garichi Taphoota Liigichaa 10 Darban Hinmo’amne. Sagantaa Xumuraa Guyyaa Har’aatiin Baankiin Daldala Itiyoophiyaa fi Hadiyyaa Hoosaa’inaan Galgala Sa’aatii 12tti Nitaphatu. Baankiin Daldalaa Itiyoophiyaa Qabxii 40n Sadarkaa 11ffaa qabateera. Garichi Yoo Mo’ate Tapha Liigichaa saddet Booda Gara Mo’annaatti Akka Deebi’uu fi Sadarkaa Gadi Bu’uurraa Akka Fagaatu Isa Taasisa. Qabxii 44n Sadarkaa 9ffaarraa Kan Jiru Hadiyyaa Hoosaa’inaan Taphoota Liigichaa Afur Darbaniin Hinmo’amne. Tapha Kana Mo’achuun Gara Injifannootti Isa Deebisa. Qabxii Sadii Argachuun Yeroofis Ta’u sadarkaa 4ffaatti Akka Qabatu Isa Taasisa.
Taphni Madin Itiyoophiyaan Qiddus Goorgisiin yoo Injifate Waancaa liigichaa yeroo jalqabaaf Mo’achuunsaa itti mirkanaa’u ni’eegama
Jun 3, 2025 164
Caamsaa 26/2017(TOI)- piriimer liigii Itiyoophiyaa sagantaa torban 33ffaan har’a taphoonni lama nigaggeeffamu. Galgala sa’aatii 12:00tti Taphni Madin Itiyoophiyaan Qiddus goorgis waliin Istaadiyeemii Saayinsii fi Teekinooloojii Adaamaatti gaggeessan ni Eegama. Madin Itiyoophiyaan qabxii 63n liigicha Dursaa kan jiru yoo ta’u, taphicha yoo mo’ate taphoonni sadii osoo isa hafanii yeroo jalqabaaf Waancaa fudhachuu nimirkaneessa. Liigichaan qabxii 55n sadarkaa lammafaa irratti kan argamu Bunni Itiyoophiyaa kaleessa Magaalaa Arbaa Miniciin1 fi 0n injifatameera. Morkataansaa Qiddus goorgis qabxii 43n sadarkaa 6ffaa irratti yoo argamu yoo injifachuu Danda’e liigichatti ittifufinsaan injifannoo akka argatu isa dandeessisa. Kunis Tapha Madin Waancaa fudhachuuf eeggachaa Jiru gara torbaan 34ffaatti akka cehu taassisa. Sagantaa torban 33ffaa biraatiin magaalaan Diree Dawaa Walwaloo Addigiraat Yuunivarsiitii Waliin guyyaa sa’atii 9:00 irratti nitaphatu. Magaalaan Diree Dawaa qabxii 39n sadarkaa 12ffaa irratti argama. Liigicha irraa kan bu’e Walwaloo Addigiraat Yuunvarsiitii qabxii16n sadarkaa dhumaa 18ffaa qabateera. Diree Dawaan yoo injifate liigichatti qabxii Injifannoo itti fufaa 4ffaa galmeessa. Caalaatti Soda sadarkaa gadii keessaai akka bahu isa godha. Tapha yuunvarsiitii Walwaloo addigiraat sagantaa guutinsaa irra darbee hiika hin qabaata. Aphichi Yuunivarsiitii Walwaaloo Addigiraatiif Hirmaannaachuun Ala Faayidaa Hinqabuuf.
Tajaajila Oduu Itiyoophiyaa
2015