Ispoortii - ENA Afaan Oromoo
Ispoortii
Taphoonni xumuraa piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 25ffaa har’a nitaphatamu
May 23, 2023 162
Caamsaa 15/2015(TOI)- Taphoonni xumuraa Sagantaa piriimer liigii torbee 25ffaa har’a Istaadiyeemii yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Akkaataa sagantaa kanaatiin guyyaa keessaa sa’aatii 9:00tti magaalaan Hawaasaa Madin Itiyoophiyaa waliin nitaphatu. Magaalaan Hawaasaa qabxii 33’n sadarkaa 8ffaarratti yemmuu argamu, Madin Itiyoophiyaan qabxii 44’n sadarkaa 2ffaarratti argama. Magaalaan Hawaasaa taphoota liigichaa shan Kanaan dura taphateen homaa hinmo’anne . Al lma mo’amee, al lama mo’ameera, sadii ammoo walqixa baheera. Gama biraatiin Madin Itiyoophiyaan taphoota shan kanaan dura taphateen lama mo’atee lamaan mo’amee al tokko qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii malee walqixa xumuramuunsaa niyaadatama. Taphoonni xumuraa sagantaan piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa 25faa kan biraan Itiyoo elektiriikii fi Machaal jidduutti galgala sa’aatii 12:00tti nitaphatama. Itiyoo elektiriik qabxii 11’n sadarkaa xumuraa 16ffaa qabatee sadarkaa gadibu’aarratti argama. Machaal ammoo qabxii 32’n sadarkaa 11ffaarra jira. Itiyoo elektiriik taphoota shan walitti aanan taphateen homaa hinmo’annee. Afur mo’amee tokkoon walqixa baheera. Morkataansaa Machaal taphoota shan walitti aanan taphateen al sadii mo’atee, al lama mo’ameera. Itiyoo elektiriik tapha har’aatiin yoo mo’ame ykn walqixa yoo bahe piriimer liigiirraa gadi bu’uusaa kan mirkaneeffate kilaba lammaffaa nita’a. Lagaxaafoo Lagadaadhii dhihoo kana Piriimer liigiirraa gadi bu’uunsaa niyaadatama. Kilaboonni lamaan taphni marsaa jalqabaa taasisan qabxii tokkoo fi tokkoon walqixa xumuramuunsaa nibeekama. Haala walfakkaatuun taphoota torbee 25ffaa kaleessa taphatamaniin Bunni Sidaamaa Faasiil Kanamaa goolii 1 fi 0’n akkasumasa magaalaan Dirreedawaa magaalaa Walqixxee goolii 2 fi 1’n mo’ateera.
Taphoonni Piriimer liigiin Itiyoophiyaa torbee 25ffaa har’as nitaphatau
May 22, 2023 133
Caamsaa 14/2015 (TOI) – Sagantaa piriimer liigii torbee 25ffaan oolmaa guyyaa sadaffaatiin har’a taphoonni lama Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Guyyaa keessaa sa’aatii 9tti Faasiil Kanamaan Buna Sidaamaa waliin nitaphatu. Faasiil Kanamaan qabxii 37’n sadarkaa shanaffaa akkasumas Bunni Sidaamaa qabxii 30’n sadarkaa 12ffaarratti argama. Faasiil Kanamaan taphoota liigichaa shan Kanaan dura taphateen sadii mo’atee tokko mo’amee al tokko walqixa baheera. Morkataansaa Bunni Sidaamaa taphoota shan keessaa sadii mo’atee lama mo’ameera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin Faasiil Kanamaan goolii 4 fi 2’n mo’achuunsaa niyaadatama. Sagantaa Piriimer liigii Beetkiingii Itihioophiyaa torbee 25ffaa kan biraatiin magaalaan Walqixxee galgala sa’aatii 12tti magaalaa Dirreedawaa waliin nitaphatu. Magaalaan Walqixxee qabxii 29’n sadarkaa 13ffaarratti yemmuu argamu magaalaan Dirreedawaa qabxii 30’n sadarkaa 11ffaarra jira. Magaalaan Walqixxee taphoota liigichaa darbe shan taphateen lama mo’atee, tokkoon mo’amee al lama qabxii qooddateera. Morkataansaa magaalaan Dirreedawaa taphoota shan darbaniin al lama mo’atee sadii mo’atameera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii lamaa fi lamaan xumuramuunsaa niyaadatama. Haala wal fakkaatuun piriimer liigii Beetkiingii Itiyoophiyaa torbee 25ffaan Hadiyyaa Hoosaa’inaa magaalaa Bahaardaar akkasumas Liigicha dursaa kan jiru Qiddus Goorgis Walaayittaa Diichaa goolii Walfakkaataa 2 fi 1’n mo’ataniiru.
Taphoonni piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 25ffaa har’aa kaasee nitaphatamu
May 20, 2023 208
Caamsaa 12/ 2015 (TOI) – Sagantaan piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 25ffaa taphoota lama har’a taphatamaniin nijalqabama. Magaalaan Adaamaa magaalaa Arbaa Minci waliin guyyaa keessaa sa’aatii 9:00tti Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatu. Magaalaan Adaamaa qaxii 32’n sadarkaa 8ffaa akkasumas magaalaan Arbaa Minci qabxii 25niin sadarkaa 14ffaa qabatee sadarkaa gadu bu’aa keessatti argama. Magaalaan Adaamaa taphoota piriimer liigii walitti aansee taphate shaniin lama mo’atee, tokkoon mo’amee, al lama walqixa baheera. Morkataansaa magaalaan Arbaa Miinci taphoota shan taphateen homaa hinmo’anne. Al tokko mo’ateera, al afur ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin magaalaan Arbaa Minci goolii 1 fi 0’n mo’achuunsaa niyaadatama. Taphni piriimer liigii beetkiing Itiyoophiyaa torbee 25ffaa marsaa lammaffaa buna Itiyoophiyaa fi Lagaxaafoo Lagadaadhii jidduutti galgala sa’aatii 12:00tti taphatama. Bunni Itiyoophiyaa qabxii 34’n sadarkaa 5ffaa akkasumas Lagaxaafoo Lagadaadhii qabxii 11’n sadarkaa 16ffaa isa dhumaa qabatee sadarkaa gadi bu’aarratti argama. Bunni Itiyoophiyaa taphoota shaman darban taphateen lama mo’atee, tokkoon mo’ameera. Al lama ammoo Walqixa baheera. Morkataansaa Lagaxaafoo Lagadaadhii taphoota shan taasiseen homaa hinmo’anne. Afuriin mo’atee altokko ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii 2 fi 2 walqixa xumuramuunsaa niyaadatama. Bunni Itiyoophiyaa Lagaxaafoo Lagadaadhii mo’atee magaalaan Arbaa Minci magaalaa Adaamaa yoo mo’ate Lagaxaafoo Lagadaadhii taphni shan osoo hafuu kilaba piriimer liigiirra bu’u kan jalqabaa ta’a. Sagantaan piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa torbee 25ffaa amma Caamsaa 15 bara 2015tti nitura.
Shaampiyoonaan Atileetiksii Itiyoophiyaa 52ffaa boru xumurama
May 20, 2023 149
Caamsaa 12/2015 (TOI) - Shaampiyoonaan Atileetiksii Itiyoophiyaa 52ffaa boru xumurama Shaampiyoonaan kun Caamsaa 8 bara 2015 irraa kaasee akkaadaamii Ispoortii Itiyoophiyaatti adeemsifamaa jira. Dorgommii kanarratti atileetonni dhiiraa 743 akkasumas atileetonni dubaraa 527 walumaa gala atileetonni kuma 1 fi 270 hirmaachaa akka jiran federeeshiniin atileetiksii Itiyoophiyaa beeksiseera. Atileetonni kunneen naannolee fi bulchiinsota magaalaa, kilabootaa fi dhaabbilee addaddaarraa kan walitti babahan tahuun ibsameera. Kaayyoon shaampiyoonaa kanaa shaampiyoonaa atileetiksii addunyaa 19ffaa baatii Hagayyaa bara 2015 Haangaarii Budaapeestitti adeemsifamuuf atileetonni gahumsasaanii akka madaalanii fi atileetota naannolee, bulchiinsota magaalaa, kilabootaa fi jiddugaleessota leenjiitti argamaniif carraa dorgommii uumuu akkasumas atileetota bakka bu’uu danda’an horachuu ta’uun beekameera. Federeeshiniin atileetiksii Itiyoophiyaa shaampiyoonaa atileetiksii kanaaf bajata birrii miiliyoona 2 fi kuma 700 ol ramaduunsaa eerameera. Kana keessaa birriin kuma 541 badhaasa dorgomtootaak kennamu ta’uu beeksiseera. Shaampiyoonaa Kanaan har’aa fi boru dorgommiiwwan calallii fi xumuraa nitaasifamu. Shaampiyoonaan atileetiksii Itiyoophiyaa bara 1963 irraa kaasee dorgomamaa jira.
Abubakar Naasiir Kilaba Afriikaa Kibbaa Maameeloodii Saandaawunsi waliin waancaa jalqabaa argamsiise
May 17, 2023 197
Caamsaa 9/2015(TOI) –Taphataa sarara duraa kan ta’e Abubakar Naasiir kilaba Afriikaa Kibbaa Maameeloodii Saandaawunsi waliin waancaa piriimer liigii jalqabaa argamsiiseera. Maameeloodii Saandaawunsi kaleessa galgala Istaadiyeemii Looftuus Versifiildtti Maariitzbarg Yuunaayitid waliin tapha torbee 30ffaa xumuraa taphateen goolii tokkoo fi tokkoon adda bahaniiru. Maameeloodii Saandaawunsi taphoonni jaaha osoo isa hafuu waancaa liigii argachuusaa kan mirkaneesse yemmuu ta’u, waancaa 13ffaa fudhateera. Kilabichi qabxii 70’n sadarkaa tokkoffaa qabatee dorgommicha xumureera. Abuubakar Naasiir baatii Hagayyaa bara 2014 Itiyoophiyaarraa kilaba Maameeloodii Saandaawunsiinitti kan makame yemmuu tahu kilabasaa waliin ta’uun waancaa jalqabaa argateera. Dargaggoon umurii waggaa 23 kan ta’e Abuubakar Naasiir piriimer liigii Afriikaa Kibbaatti taphoota sagal kilabasaaf taasiseen goolii lama galcheera. Walumaa gala taphoota 12’n goolii lama galcheera.
Dorgommiin Shaampiyoonaa Atileetiksii Itiyoophiyaa jalqabame
May 16, 2023 151
Caamsaa 8/2015(TOI)- Dorgommiin Shaampiyoonaa Atileetiksii Itiyoophiyaa har’a jalqabamuusaa federeeshiniin Atileetiksii Itiyoophiyaa ibse. Shaampiyoonaan kun har’a Finfinneetti wayita jalqabamu utaalchoo dheeraa dubartootaan, dhiiraan utaalchoo olka’aan kan xumuraa akkasumas dhiiraa fi dubartootaan meetira 800’n dorgommiin xumuraa taasifamaniiru. Kaayyoon dorgommichaa shaampiyoonaa Atileetiksii addunyaa akka lakkoofsa Awurooppaatti Mudde 19 amma 27 bara 2023tti Haangaarii Budaapeestitti taasifamuuf Atileetonni dandeettiisaanii akka beekan carraa uumuuf akka ta’e eerameera. Kana malees Atileetota naannolee, bulchiinsota magaalaa, Kilabootaa fi jiddugaleessota leenjiitti argamaniif carraa dorgommii uumuu fi Atileetota bakka bu’an horachuufi jedhameera. Shaampiyoonaan Atileetiksii Itiyoophiyaa bara 1963 irraa kaasee adeemsifamaa kan jiru yemmuu ta’u, Caamsaa 10 amma 13tti barana Finfinnee akkaadaamii Ispoortii Itiyoophiyaatti ni adeemsifama. Itiyoophiyaan waggoota darban Atileetota waltajjiiwwan dorgommii ardii, idil addunyaa fi olompiikiirratti hirmaachuun kan injifatan, alaabaan biyyaalessaa oljedhee akka fannifamu taasisan kan itti hirmaatanii turanii fi kan itti hirmaatan ta’uu odeeffannoon federeeshinicharraa argame nimul’isa. Shaampiyoonichi dorgommiiwwan Atileetiksii hunda qabatee sadarkaasaa eegee akka adeemsifamu ta’uun ibsameera. Naannoleen bulchiinsonni magaalaa, kilaboonni, dhaabbilee fi jiddugaleessonni guddina Ispoortii Atileetiksiif shoora olaanaa bahan Atileetotasaanii qabatanii kan itti hirmaatan akka ta’e ibsa federeeshinichi Kanaan dura kennerratti ibsameera.
Taphoonni piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 24ffaa har’as nitaphatamu
May 16, 2023 151
Caamsaa 8/2015(TOI)- Sagantaa piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 24ffaatiin oolmaa guyyaa sadaffaatiin taphoonni lama Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Haala Kanaan guyyaa keessaa sa’aatii 9:00tti Lagaxaafoo Lagadaadhii Faasiil Kanamaa waliin nitaphatu. Lagaxaafoo Lagadaadhii qabxii 11’n sadarkaa 16ffaa qabatee sadarkaa gadibu’aarra yemmuu taa’u, Faasiil Kanamaan qabxii 34’n sadarkaa 5ffaarra jira. Lagaxaafoo Lagadaadhii taphoota piriimer liigii shan walitti aansuun taphateen tokkollee hinmo’anne. Sadii mo’amee lama walqixa baheera. Morkataansaa Faasiil Kanamaan taphoota shaman darban taasiseen sadii mo’atee tokko mo’amee, al tokko ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin Faasiil Kanamaa goolii 3 fi 0’n mo’uunsaa niyaadatama. T apha torbee 24ffaa kan biraatiin galgala sa’aatii 12:00tti magaalaan Dirreedawaa Itiyoophiyaa Madin waliin waliin nitaphatu. Magaalaan Dirreedawaa qabxii 30’n sadarkaa 11ffaarra kan jiru yemmuu ta’u, Itiyoophiyaa Madin qabxii 41’n sadarkaa 3ffaa qabateera. Magaalaan Dirreedawaa taphoota liigichaa shan taasiseen lama mo’atee sadii mo’atameera. Morkataansaa Itiyoophiyaa Madin taphoota shan taphateen altokko mo’atee,lama mo’atamee al lama walqixa baheera. Taphoonni lamaan tapha marsaa jalqaban taphataniin magaalaan Dirreedawaa goolii 3 fi 1’n mo’achuunsaa niyaadatama. Haala walqabateen sagantaa piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa torbee 24ffaa oolmaa guyyaa lammaffaatiin magaalaan Arbaa Minci Walaayittaa Diichaa akkasumas Hadiyyaa Hoosaa’inaa magaalaa walqixxee waliin taphni taasisan goolii malee xumuramuunsaa niyaadatama.
Inistiraakter Daani’eel Gabramaariyam yeroof leenjisaa garee biyyaalessaa Itiyoophiyaa ta’an
May 16, 2023 143
Caamsaa 8/2015(TOI) - Inistiraakter Daani’eel Gabramaariyam yeroof leenjisaa garee biyyaalessaa Itiyoophiyaa ta’anii muudamuusaanii federeeshiniin kubbaa miilaa Itiyoophiyaa beeksise. Federeeshinichi leenjiftoota garee biyyaalessaa yeroof hoogganan ifa taasiseera. Waggoota lamaan darban federeeshinii kubbaa miilaa Itiyoophiyaa garee biyyaalessaa dursaa kan turan leenjisaa Wubatuu Abaatee waliin waliigalteen erga gargar bahanii booda leenjisaa itti aanu filachuuf koreen hojii raawwachiisaa federeeshinichaa marii taasisuusaa ibseera. Haala Kanaan koreen kun daarektara teekniikaa ta’uun hojjechaa kan jiran Inistiraakter Daani’eel Gabramaariyam yeroo leenjisaa ta’uun taphoota itti aanan akka gaggeessan murteerra gahamuu himaniiru. Kana malees koreen kun Inistiraakter Daani’eel akka gargaaran piriimer liigicha keessa hojjechaa kan jiranii fi bu’a qabeessummaa amma irra jiranirraa ka’uun fooyyee qabu kan jedhe leenjisaa magaalaa Bahaardaar Daggaaregee Yigzaawu leejisaa itti aanaa ta’anii akka hojjetan murtaa’uusaa eeraniiru. Federeeshinichi leenisichaa fi kilabiisaanii magaalaa Bahaardaariif gaaffii dhiheessee eeyyamamaa waan ta’aniif leenjisaa itti aanaa ta’anii muudamuusaanii odeeffannoo fuula amrsariitiisaarratti baaseen ibseera. Leenjisaan goolii eegaas yeroo dhihootti akka ifoomu beeksiseera.
Piriimer Liigii Itiyoophiyaa torbee 24ffaatiin har’a taphoonni lama nitaphatamu
May 15, 2023 138
Caamsaa 7/2015(TOI)- Sagantaa Piriimer Liigii Itiyoophiyaa torbee 24ffaa oolmaa guyyaa lammaffaan taphoonni lama Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Akkaataa sagantaa kanaatiin guyyaa sa’aatii 9:00tti magaalaan Arbaa Minci Walaayittaa Diichaa waliin nitaphatu. Magaalaan Arbaa Minci qabxii 24’n sadarkaa 14ffaa qabatee sadarkaa gadibu’aarra jira, Walaayittaa Diichaa qabxii 31’n sadarkaa 10ffaarra jira. Magaalaan Arbaa Minci tapohoota Piriimer Liigii shan Kanaan dura taasiseen homaa hin mo’anne, lamaan mo’amee sadiin ammoo walqixa baheera. Morkataansaa Walaayittaa Diichaan taphoota liigichaa shan walitti aansuun Kanaan dura taasiseen lama mo’atee, tokko mo’atamee,al lama ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii malee qabxii walqixaan xumuramuunsaa niyaadatama. Tapha torbee 24ffaa kan biraatiin Hadiyyaa Hoosaa’inaa magaalaa Walqixxee waliin galgala sa’aatii 12:00tti nitaphatu. Hadiyyaa Hoosa’inaan qabxii 32’n sadarkaa 6ffaarra yemmuu jiraatu magaalaan Walqixxee qabxii. Hadiyyaa Hoosaa’inaa taphoota liigichaa walitti aanan shaman darbaniinlama mo’atee tokko mo’ameera, al lama ammoo qabxii qooddateera. Morkataansaa magaalaan Walqixxee taphoota liigichaa shan darbaniin lama mo’tee lamaan ammoo mo’ameera, altokko ammoo qabxii qooddateera. Taphni kilaboonni lamaan marsaa jalqabaatiin taphatan goolii malee walqixa xumuramuunsaa niyaadatama. Oduu walfakkaatuun taphoota guyyaa jalqabaa piriimer liigii torbee 24ffaa kaleessa taphatamaniin Bunni Itiyoophiyaa Itiyoo elektiriik akkasumas magaalaan Bahaardaar magaalaa Adaamaa goolii walfakkaataa goolii 1 fi 0’n mo’ataniiru.
Fiigichi Guddichi Boqojjii marsaa lammaffaan geggeeffamaa jira.
May 14, 2023 104
Caamsaa 6/2015 (TOI) :- Fiigichi Guddichi Boqojjii marsaa lammaffaan geggeeffama jira. Fiigicha kana Ministeera Tuurizimiifi Fiigicha Guddaa Itoophiyaatu waliin ta’uun qopheesse. Sagantaa kanarratti Ministirri Tuurizimii Ambaasaaddar Naasisee Calii, Itti aanaa Pireezidaantii Naannoo Oromiyaa obbo Awaluu Abdii fi keessummoonni biroon argamaniiru. Kaayyoon dorgommii bakka gahumsaa turizimii biyya keessaa guddisuu fi turizimii ispoortii dagaagsuudha jedhameera. Fiigichi Boqojjii fiigicha gaheesoonnii irratti hirmaatan kan kiiloo meetira 12 dabalatee fiigicha daa'imman waggaa 15 fi 11 gadiis ni hirmatu. Dorgommiicha daa'iimman injifatan Akkaadaamii Xuruneesh Dibaabaatti carraa leenjii akka argaam haalli ni mijeeffamaf jedhameera. Dorgommii ga’eessota gidduutti taasifamuun mo’attoonni gara Keeniyaa deemuun dorgommii atileetiksii Eldoreetitti gaggeeffamu irratti akka hirmaatan ibsameera.
Taphoonni Piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 23ffaa kan xumuraa har’a nitaphatamu
May 11, 2023 146
Caamsaa 3/2015(TOI) - Taphoonni Piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 23ffaa kan xumuraa har’a Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Akka Kanaan guyyaa keessaa sa’aatii 9tti Machaal Qiddus Giyoorgis waliin nitaphatu. Machaal qabxii 29’n sadarkaa 11ffaarra yemmuu jiraatu, Qiddus Giyoorgis qabxii 51’n sadarkaa tokkoffaarratti argama. Machaal tapha piriimer liigii shaman darbaniin lama mo’atee sadiin ammoo mo’ameera. Qiddus Giyoorgis ammoo taphoota shaman darbaniin afur mo’atee al tokko ammoo qabxii qooddateera. Qiddus Giyoorgis tapha har’aa yoo mo’ate garaagarummaa qabxii magaalaa Bahaardaar waliin qabu toorbatti niguddisa. Taphni Kilaboonni lamaan marsaa jalqabaa taasisan goolii malee xumuramuunsaa niyaadatama. Sagantaan tapha xumuraa torbee 23ffaa liigichaatiin galgala sa’aatii 12tti magaalaa Walqixxee fi Lagaxaafoo Lagadaadhii jidduutti nitaphatama. Magaalaan Walqixxee qabxii 25 qabatee sadarkaa 13ffaarra yoo jiraatu, Lagaxaafoo Lagadaadhii qabxii 11’n sadarkaa xumuraa 16ffaa qabatee sadarkaa gadibu’aarra jira. Tapha liigichaa darban shaniin Magaalaan Walqixxee tokko yemmuu mo’atu, sadiin mo’amee al tokko qabxii qooddateera. Morkataansaa Lagaxaafoo Lagadaadhii gamasaatiin taphoota liigichaa shan taphateen alsadii mo’amee al lama walqixabaheera. Taphni kilaboonni marsaa jalqabaatiin taasisaniin magaalaan Walqixxee goolii 3 fi 0’n mo’achuun niyaadatama. Haala walfakkaatuun taphoota torbee 23ffaa kaleessa taphatamaniin Bunni Sidaamaa goolii 1 fi 0’n Itiyoophiyaa Madin mo’ateera. Magaalaan Hawaasaa fiHadiyyaa Hoosaa’inaa goolii malee adda bahaniiru.
Taphoonni piriimer liigii torbee 23ffaa har’as nitaphatamu
May 10, 2023 217
Caamsaa 2/2015(TOI) – Sagantaa piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 23ffaa oolmaa guyyaa sadaffaatiin taphoonni lama Istaadiyeemii yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Har’a guyyaa keessaa sa’aatii 9tti Itiyoophiyaa Madin Buna Sidaamaa waliin nitaphatu. Itiyoophiyaa Madin qabxii 41’n sadarkaa sadaffaa yemmuu qabatu Bunni Sidaamaa ammoo qabxii 24’n sadarkaa 14 qabatee sadarkaa gadibu’aarra jira. Itiyoophiyaa Madin taphoota piiimer liigii shaman darban walitti aansuun taphateen lama mo’atee tokkoon ammoo mo’amee lamaan walqixa baheera. Morkataansaa Bunni Sidaamaa taphoota liigichaa shaman darban walitti aansuun taphateen al tokko qofa mo’ateera, lamaan mo’amee al lama ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin Itiyoophiyaa Madin goolii 4 fi 0’n mo’achuunsaa niyaadatama. Sagantaa piriimer liigii torbee 23ffaa kan biraatiin magaalaan Hawaasaa Hadiyyaa Hoosaa’inaa waliin galgala sa’aatii 12tti nitaphatu. Magaalaan Hawaasaa fi Hadiyyaa Hoosaa’inaa qabxii walfakkaataa 31’n gooliin walcaalanii sadarkaa 8ffaa fi 7ffaa qabataniiru. Magaalaan Hawaasaa taphoota piriimer liigii walitti aanan shan taphateen lama mo’atee sadiin mo’ameera. Hadiyyaa Hoosaa’inaan taphoota shan taphateen lama mo’atee al lama ammoo mo’ameera, al tokko ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin qabxii lamaa fi lamaan adda bahaniiru. Oduu walfakkaatuun taphoota piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa torbee 23ffaa oolmaa guyyaa lammaffaatiin Magaalaan Bahaardaar Buna Itiyoophiyaa goolii 3 fi 1’n akkasumas magaalaan Dirreedawaa Itiyoo Elektiriik goolii 2 fi 0’n mo’ataniiru.
Fiigichi Boqojjii guddichi Itiyoo-telekoom kan bara 2015 Dilbata dhufu Caamsaa 6/2015 ni adeemsifama
May 9, 2023 179
Caamsaa 1/2015(TOI) - Fiigichi Boqojjii guddichi Itiyoo-telekoom kan bara 2015 Dilbata dhufu Caamsaa 6/2015 akka adeemsifamu qopheessitoonni ibsan Fiigichi Boqojjii guddichi ministeerri turizimii fiigicha guddicha Itiyoophiyaa waliin ta’uun qophaa’uunsaa beekameera. Qophii dorgommichaa ilaalchisuun de’eetaan ministira tuurizimii Salaamaawiit Daawiit har’a ibsa gaazexeessummaa kennaniiru. Ibsa kanaanis atileetota Itiyoophiyaan damee atileetiksiin addunyaarratti akka waamamtu taasisan keessaa atileetonni Boqojjiirraa argaman jiraachuusaanii eeraniiru. Kanaaf Itiyoo-telekoom fiigicha Boqojjii guddicha kan bara 2015 Boqojjiitti qopheessuunsaa naannoon atileetota hedduu biqilche caalaatti beeksisuuf akka kaayyeffate ibsaniiru. Kana malees hawata tuurizimii naannawichaa guddisuu fi tuuizimii ispoortii babal’isuun hawaasa naannawichaa fayyadamaa akka taasisu eeraniiru. Atileetonni Keeniyaa dorgommicharratti kan hirmaatan ta’uunsaa kan waggaa darberraa adda akka taasisus ibsameera. Gaazexessoonni biyya keessaa fi alaa waan argamaniif Boqojjii sadarkaa addunyaatti beeksisuuf carraa gaarii akka uumu de’eetaan ministiraa kun dabalanii ibsaniiru. Kana malees atileetonni dorgommii Kanaan mo’atan dorgommii fiigichaa Keeniyaa magaalaa Eldoreetitti taasifamurratti nihirmaatu jedhaniiru. Itti aanaan kantiibaa magaalaa Boqojjii Tafarii Tolaa gamasaaniin, Boqojjii fi naanawashee bakka atileetonni bebbeekamoo itti argaman waan ta’eef Itiyoophiyaa waamsisuun hundi keenya itti boonna jedhan. Magaalaan keenya damee Kanaan beekamtus akka maqaashee dhaabbilee tajaajila kennanii fi bu’uraalee misoomaa Ispoortiin akka hin misoomne eeraniiru. Fiigichi kun mata duree “Mee haa sibeeku Itiyoophiyaa” jedhuun kan adeemsifamu yemmuu tahu, dorgommiin atileetotaa fi kanneen fayyaaf fiigan kiiloomeetira 12 nitaasifama. Dorgommiin fiigicha daa’immanii fi miilaan deemuun gaara bahuun akka jiraati ibsa kennamerraa baruun danda’ameera.
Tapha Piriimer liigiitiin Magaalaan Bahaardaar Buna Itiyoophiyaa waliin nitphatu
May 9, 2023 201
Caamsaa 1/2015(TOI)- Oolmaa guyyaa lammaffaa sagantaa torbee 23ffaa piriimer liigiitiin taphni magaalaan Bahaardaar buna Itiyoophiyaa waliin taasisan xiyyeeffannoo argateera. Kilaboonni lamaan guyyaa keessaa sa’aatii sagalitti Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatu. Magaalaan Bahaardaar qabxii 44’n lammaffaa akkasumas bunni Itiyoophiyaa qabxii 31’n sadarkaa 6ffaarra jira. Magaalaan Bahaardaar taphoota piriimer liigicha walitti aanan shan taasiseen sadii mo’atee al lama walqixa baheera. Bunni Itiyoophiyaa gamasaadiin taphoota shaman darbaniin lama mo’ate sadiin ammoo qabxii qooddatee baheera. Magaalaan Bahaardaar tapha har’aa yoo mo’ate liigicha dursaa kan jiru Qiddus Giyoorgis amma taphatutti garaagarummaa qabxii gara afuriitti gadi buusa. Bunni Itiyoophiyaa yoo mo’ate sadarkaa jahaffaarraa gara afraffaatti olsiqa. Deeggartoonni kilabii lamaanii taphicha nimiidhagsu jedhameetu eegama. Tapha kana federal Arbiitir Biiniyaam Warqaaganyoo nitaphachiisu. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin magaalaan Bahaardaar goolii 3 fi 1’n mo’achuunsaa niyaadatama. Sagantaa torbee 23ffaa piriimerliigii kan biraatiin Itiyoo elektiriikii fi magaalaan Dirreedawaa waliin galgala sa’aatii 12tti nitaphatu. Itiyoo Elektiriik qabxii 11’n sadarkaa 15ffaa qabatee sadarkaa gadibu’aarra yoo jiraatu magaalaan Dirreedawaa qabxii 27’n sadarkaa 11ffaarratti argama. Itiyoo elektiriik taphoota liigichaa walitti aanan shanan darbaniin homaa hin mo’anne, al lama mo’ameera, al sadii ammoo walqixa baheera. Magaalaan Dirreedawaa taphoota shan keessaa lama mo’atee al sadii mo’ameera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaatiin magaalaan Dirreedawaa 2 fi 1’n mo’ateera. Oduu walqabateen oolmaa jalqabaa tapha torbee 23ffaa kaleessa taasifameen Walaayittaa Diichaan Magaalaa Adaamaa akkasumas Faasiil Kanamaan magaalaa Arbaa Minci waliin qaxii tokkoo fi tokkoon xumuraniiru.
Gareen biyyaalessaa Itiyoohiyaa tapha calaltuu waancaa Afriikaa Maalaawii waliin Moozaambiikitti nitaphatama- Federeeshinii kubbaa miilaa Itiyoophiyaa
May 8, 2023 182
Ebla 30/2015(TOI) – Gareen biyyaalessaa Itiyoophiyaa tapha calallii waancaa Afriikaa 34ffaa qopheessummaa Kotidivuwaariin taasifamu tapha Maalaawii waliin taphatu Moozaambiikitti akka taasisu federeeshiniin kubbaa miilaa Itiyoophiyaa beeksise. Itiyoophiyaan tapha calallii waancaa Afriikaa Kanaan ramaddii afuriin Gibxi, Giinii fi Maalaawii waliin ramadamtee taphachaa jirti. Tapha shanaffaa ramaddii Maalaawii waliin Waxabajjii 13/2015 Moozaambiikitti nitaphatu. Tapha kana taasisuuf Moozaambiik filannoosaa taasisuusaa federeeshiniin kubbaa miilaa Itiyoophiyaa Fiifaa beeksisuusaa ibseera. Federeeshinichi Istaadiyeemiiwwan biyyoota Afriikaa bahaatti argamanitti taasisuuf yaalii gochus Isteediyeemiin Kanaan dura Ruwaandaaf eeyyamameefii ture eeyyamni yeroof kennameef waan irraa ka’eef eeyyani Taanzaaniyaaf kenname tapha garee biyyaalessaa qofa kan taasiftu waan ta’eef, Sudaan haala yerootiin akkasumas Ugaandaa fi Keeniyaan Istaadiyeemiin eyyamame akka hinjirre himmameera. Tapha kana biyyoota Afriikaa bahaatti taasisuun waan hindanda’amneef Itiyoophiyaan tapha Maalaawii waliin taasiftu federeeshinichi Moozaambiik filachuusaa beeksiseera. Itiyoophiyaan tapha ramaddii jalqabaa Maalaawii waliin taasifteen goolii 2 fi 1’n mo’amuunshee niyaadatama. Itiyoophiyaan tapha calallii waancaa Afriikaatiin ramaddii afuriin qabxii 3’n sadarkaa dhumaa afraffaarratti argamti.
Atileetonni Itoophiyaa dorgommii atileetiksii biyyoota adda addaatti gaggeeffamee injifatan.
May 8, 2023 160
Ebla 30/2015 (TOI):- Guyyoota dhuma torban darbee dorgommii atileetiksii biyyoota adda addaatti geggeeffameen atileetoonni Itoophiyaa injifataniiru. Kaleessaa Cheek Rippabiliikaatt kan gaggeeffame Maraatoonii Piraag dorgommii dubartootaan Atileet Woriqinesh Iddeessaa kan injifatte yoo ta'u dhiirootaan immoo atileet Sisaay Lammaa sadarkaa lammaffaan xumuruun injifateera. Dorgommii Walakkaa Maraatoonii Piitsbarig Ameerikaatti gaggeeffameen atileet dubaraan Bizuyyee Dirribaa sadarkaa 1ffaan xumuruun injifateetti. Dorgommii Maaraatoonii Shaagaay Chaayinaatiinimmo dorgommii atileet dubartootaanAlmaaz Xilahuun fi Itaafarraahuu Dubbaalee sadarkaa tokkooffaafi lammaaffaan xumuruun injifataniiru. Dorgommii atileetiksii Shagaay kanarraatti dabalataan atileet Ebbisee Ayyaalaa sadarkaa tokkooffaan, atileet Hiruut Jambaruu immoo 2ffaan injifataniiru. Dhiirotaan atileet Gammachuu Gisheefi Amaan Kaadii sadarkaa 1ffaa fi 2ffaan xumuruun injifataniiru. Ameerikaa Ispookeenitti dorgommii fiigichaa km 12 geggeeffameerrattis atileetoonni Itoophiyaa saala lamaaniinuu injifataniiru. Dhiirootaan atileet Jamaal Yimar sadrkaa 1ffaan yoo xumuru Atileet Mogos Ximaayi immoo sadrkaa 3ffaan xumureera. Dorgommii dubartootaatiin atileet Yashii Kalaayuu sadrkaa 1ffaan xumuruun injiifateetti.
Dorgommiiwwan Atileetiksii biyyoota addaddaatti dorgomamaniin Atileetonni Itiyoophiyaa mo’ataniiru
May 8, 2023 148
Ebla 30/ 2015 (TOI) - Dorgommiiwwan Atileetiksii xumura torbee kanaatti biyyoota addaddaatti dorgomamaniin Atileetonni Itiyoophiyaa mo’ataniiru. Maaraatoonii Piraag kaleessa Rippaabiliikii Cheekitti dorgomameen dubartootaan atileeti Warqinesh Iddeessa mo’atteetti. Dhiiraan ammoo atileet Sisaayi Lammaa lammaffaa baheera. Maaraatoonii walakkaa Ameerikaa Piitsibargtti dorgomameen dubartootaan atileet Bizuyyee Dirribaa mo’atteetti. Dorgommii Maaraatoonii Chaayinaa Shaagoonitti dorgomameen dubartootaan atileet Almaaz Xilaahuun fi Itaafarraawu Dubbaalee tokkoffaa fi lammaffaa bahaniiru. Dorgommii walakkaa maaraatoonii Shaagoonitti dorgomame Kanaan dubartootaan atileet Ibsee Ayyalaa yemmuu mo’attu, atileet Hiruut Janbaruu lammaffaa baateetti. Dhiiraan atileet Gammachuu Giishee fi Amaan Kaadii tokkoffaa fi lammaffaa bahuun olaantummaa argataniiru. Dorgommii kiiloomeetira 12 Ameerikaa magaalaa Spookeenitti dorgomameen saala lachuunuu atileetonni Itiyoophiyaa mo’ataniiru. Dhiiraan atileet Jamaal Yimar tokkoffaa yemmuu bahu atileet Mogos Xi’umaayi sadaffaa baheera. Dorgommii dubartootaatiin atileet Yeshii Kaalaayuu tokkoffaa baateetti.
Sagantaan piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 23ffaa ha’ra jalqabama
May 8, 2023 147
Ebla 30/ 2015 (TOI) - Taphoonni piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 23ffaa ha’ra jalqabee niadeemsifamu. Tapha Kanaan Walaayittaa Diichaan qabxii 30’n sadarkaa 9ffaa yoo qabatu, magaalaan Adaamaa qabxii 31’n sadarkaa 7ffaa qabateera. Walaayittaa Diichaan taphoota walaiit aanan Kanaan dura taphateen lama yemmuu mo’atu al tokko mo’ameera, al lama ammoo walqixa baheera. Magaalaan Adaamaa taphoota shaman darbaniin al lama mo’atee al lama ammoo mo’ameera, al tokko ammoo qabxii qooddateera. . Kilaboonni lamaan tapha marsaa tokkoffaan Walaayittaa Diichaan goolii 2 fi 1’n mo’uunsaa niyaadatama. Tapha torbee 23ffaa kan biraatiin galgala sa’aatii 12tti Faasiil Kanamaa fi magaalaa Arbaa Minci nitaphatu. Faasiila kanamaan qabxii 33’n sadarkaa afraffaa yemmuu qabatu, magaalaan Arbaa Minci qabxii 23’n sadarkaa 14ffaa qabatee sadarkaa gadi bu’aarra jira. Faasiila kanamaan taphoota shaman darban taphateen sadii mo’atee lamaan mo’atameera. Magaalaan Arbaa Minci taphoota shaman darban al tokko qofa mo’ate, al lama mo’ameera,al lama ammoo walqixa baheera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin goolii tokkoo fi tokkoon walqixa xumuramuunsaa niyaadatama. Sagantaan piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa torbee 23ffaa amma Caamsaa 3/2015tti nitura.
Dorgommii daayimand liigii Kuwaataar Dohaatti taasifameen atileetonni Itiyoophiyaa fageenya addaddaatiin mo’ataniiru
May 6, 2023 221
Ebla 28/2015 (TOI) - Dorgommii daayimand liigii Kuwaataar Dohaatti taasifameen atileetonni Itiyoophiyaa fageenya addaddaatiin mo’ataniiru. Dorgommiin atileetiksii daayimand liigii marsaa jalqabaa bara 2023 kuwaataar Dohaatti kaleessa jalqabameera. Atileetonni Itiyoophiyaa dorgommii Kanaan fageenya addaddaatiin hirmaatanii fageenya itti dorgomaniin mo’ataniiru. Dorgommii meetira kuma 3 dhiirotaan Itiyoophiyaanonni walduraa duuba galuun kan mo’atan yemmuu ta’u, atileet Lammeechaa Girmaa tokkoffaa, Salamoon Baaraggaa fi Barrihuu Aragaawii lammaffaa fi sadaffaa bahaniiru. Dorgommii gufachiisaa meetira kuma 3 dubartootaan atileet Sinboo Alamaayyoo lammaffaa baateetti. Dorgommii meetira kuma 1 fi 500 dubartootaan atileet Dirribee Waltajjii lammaffaa, atileet Fireewayinii Hayiluu sadaffaa bahuun xumuraniiru. Dorgommiin Kuwaataar Dohaatti kaleessa galgala jalqabame kun magaalota addaddaa 14tti kan dorgomamu yemmuu ta’u, dorgommiin marsaa lammaffaa Caamsaa 20 Moorookoo Raabaatitti akka dorgomamu atileetiksiin idil addunyaa beeksiseera.
Taphoonni xumuraa torbee 22ffaa piriimer liigii Itiyoophiyaa har’a nitaphatamu
May 6, 2023 180
Ebla 28/2015(TOI) - Taphoonni xumuraa torbee 22ffaa piriimer liigii Itiyoophiyaa har’a Istaadiyeemii yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Guyyaa keessaa sa’aatii 9tti magaalaan Hawaasaa buna Sidaamaa waliin nitaphatu. Magaalaan Hawaasaa qabxii 31’n sadarkaa 8ffaa yoo qabatu bunni Sidaamaa ammoo qabxii 21’n sadarkaa 14ffaa qabachuun sadarkaa gadi bu’aa keessa jira. Magaalaan Hawaasaa taphoota wlitti aanaa shan taasiseen lama mo’atee, lamaan ammoo yemmuu mo’atamu altokko ammoo qabxii qooddateera. Bunni Sidaamaa tahotta shan taasiseen homaa hinmo’anne, al lama mo’ameera, al sadii ammoo walqixa baheera. Kilaboonnilamaan tapha marsaa jalqabaan taasisaniin magaalaan Hawaasaa goolii 1 fi 0’n mo’achuunsaa niyaadatama. Tapha xumuraa torbee 22ffaan sagantaa liigichaa magaalaan Walqixxee fi Qiddus Goorgisii galgala sa’aatii 12tti nitaphatu. Magaalaan Walqixxee qabxii 25’n sadarkaa 12ffaarra yemmuu jiraatu Qiddus Goorgis qabxii 28’n sadarkaa tokkoffaa qabatee dursaa jira. Magaalaan Walqixxee taphoota shan Kanaan dura taphateen altokko qofa mo’ate, alsadii mo’ameera, altokko ammoo qabxii qooddateera. Qiddus Goorgis taphoota shan Kanaan dura taphateen alafur mo’ateera, al tokko ammoo walqixa baheera. Taphni kilaboonni lamaan marsaa tokkoffaa taphatan goolii lamaa fi lamaan xumuramuunsaa niyaadatama. Qiddus Goorgis tapha har’aa yoo mo’ate garaagartee qabxii magaalaa Bahaardaar waliin qabu 7tti guddisa. Taphni kun amma torbee 27ffaatti Istaadiyeemii Hawaasaatti nitaphatama.