Ispoortii
Magaalichatti dirreen ispoortii fi bakki Daa’imman itti tapahatan Baasii Birii Biiliyona 5 oliin  ijaarame eebbifamuun tajaajilaaf banameera 
Jul 8, 2025 1050
Adoolessa 01/ 2017 (TOI)- Magaalaa Finfinneetti dirreen ispoortii fi bakki Daa’imman itti tapahatan Baasii Birii Biiliyona 5 oliin ijaarame eebbifamuun tajaajilaaf banamuusaa kantiibaa Adaanech Abeebee ibsan. Dirreen ispoortii 122 fi bakkeewwan daa’imman itti tapahatan kuma 1 fi 155 kutaa Magaalotaa 11tti baasii birrii biiliyoona 5 oliin ijaaraan guyyaa hara’aa tajaajilaaf banamaniiru. Kantiibaa Adaanech Abeebee har’a ganama bu’uuraalee Misoomaa dirreewwanIspoortii fi bakkeewwan daa’imman itti taphatan Kutaa Magaalaa Lammii Kuraa Naannoo Kondeemineemii Marii Loqqee fi Kolfee Qaraaniyootti Ijaaraman eebbisuun tajaajilaaf banaa goodhaniiru. Saganticha irratti Kantiibaa Adaanech akka jedhanitti, Bulchiinsi Magaalichaa bara Baajataa 2017tti Pirojektoota kuma 15 fi 960 ijaaruun Xumureera. Bu’uuraalee Misoomaa Ijaaruuf Baasii Birrii Biiliyoona 5 bahe Keessaa Dhibbentaa 50 kan ta’u Jiraattonni Magaalichaa akka buusan Dubbataniiru. Bulchiinsi Magaalichaa waggoota lamaan darban bakka Daa’imman kuma 3 fi dhibba 800 ol itti taphatan ijaaruusaa ibsaniiru. Yeroo, Beekumsaa fi Hirmaannaa Hawaasaa Qindeessuun Daa’immanii fi dargaggootaaf dursa kennuun hojjetamaa jiraachuu dubbataniiru. Hojiiwwan kun daa’immanii fi dargaggoonni qaamaa fi sammuun gahoomanii akka guddataniif kan isaan dandeessisu ta’uu eeruun, gara fuulduraatti damee Ispoortiin waltajjii Ardii fi Addunyaa irrattii bu’aa fooyya’aa fiduuf qooda akka qabu eeraniiru. Hogannaan biiroo Dargaaggoo fi Ispoortii Bulchiinsa Magaalichaa Balaayi Dajan gama isaaniin, bakkeewwan Shaakala Ispoortii Magaalichatti Ijaaraman dhaloota Qaamaa fi sammuun gahoomee biyya fudhatu ijaaruuf faayidaansaa olaanaadha jedhaniru
Hoggansii  fi gurmaa’insi  waraanaa gahumsa hundagaleessa olaanaan,Ogummaa waraanaa fi  Teeknooloojii ammayyaan kan deeggaramedha-Leetenaal Jeneral  Zawuduu Balaay
Jun 27, 2025 784
Waxabajjii 20 /2017(TOI)-Hoggansii fi gurmaa’insi waraanaa gahumsa hundagaleessa olaanaan,Ogummaa waraanaa fi Teeknooloojii Ammayyaan kan deeggarame ta’uu Ajajaa Olaanan izii giddugalaa Daalol Leetenaal Jeneraal Zawuduu Balaay ibsan. Festivaaliin Ispoortii Kooriwwan adda addaa Raayyaa Ittisa Biyyaatti izzii jiddugalaa Daalol jalatti argaman hirmaachise Magaala Jimmaatti eegalameera. Baniinsa Feestivaalichaarratti kan argaman Raayyaa Ittisa biyyaatti ajajaa Olaanaan izzii giddugala Daalol Leetenaal Jeneraal Zawuduu Balaayi Izichi daangaa biyyaa kabachiisuurra darbee hojiiwwwan waloomaa fi Tajaajila Hawaasummaa cimsan raawwachaa jiraachuu ibsaniiru. Izziin Daalol tajaajila tola ooltummaan dhiiga arjoomuun,mana namoota harka qal’eeyyii haaromsuu fi biqiltuu dhaabuu dabalatee hojiii misooma adda addaa irratti hirmaachuun beekama jedhaniiru. Raayyaan Ittisa Biyyaa Tokkummaa Sab-Daneessummaa gootummaan kabajaa fi birmadummaa biyyaatiif halkanii fi guyyaa hojjechaa kan jiru raayyaa cimaa fi gahoome ta’uu dubbataniiru. Raayyichi gahumsa hunda galeessa olaanaa, ogummaa waraanaa fi teekinooloojii ammayyaan haala gurmaa’een gaggeeffamaa jiraachuu kaasuun, gaachana birmadummaa biyyaa ta’uurra darbee, misoomaa fi tajaajila Hawaasummaa biroo itti gaafatamummaa isaa bahaa jiraachuu ibsaniiru. Kanaaf Kaayyoon guddaan festivaala Ispoortii Iizzichi walitti dhufeenya raayyaa ittisa biyyaa fi hawaasa naannoo gidduu jiru daran cimsuuf ta’uu kaasaniiru. Hogganaan Waajjira izzii Gidduugala Daalol Koloneel Bazaabbihi Yimar akka jedhanitti, kooriiwwan izzii kana jala jiran 5 dorgmmii Ispoortiii kana irrratiti kan hirmaatanii fi guyyaa10’f gosa ispootii adda addaan akka dorgoman himaniiru. Sagantaa Baninsaa irrratti Qondaaltonni Olaanoon Raayyichaa, miseensonnii fi keessummooni wamichi taasifamee fi biroon argamaniiru.
Ispoortiin Itiyoophiyaa Boruu Kan Ittiin Uumnudha-Itti Aanaa Ministira Muummee Tamasgeen Xurunaa
Jun 17, 2025 209
Waxabajjii 10/2017(TOI)-Ispoortiin Itiyoophiyaa Boruu Kan Ittiin Uumnuu fi Dhaloota Ga’oome Kan Ittiin Horannudha Jedhan Itti Aanaan Ministira Muummee Tamasgeen Xurunaa. Itti Aanaan Ministira Muummee Mata Duree “Ispoortiin Gootummaa Sabdanuu Itiyoophiyaaf” Jedhuun Taphoota Guutuu Itiyoophiyaa 6ffaa Naannoo Mootummaa Biyyaalessaa Oromiyaa Magaalaa Jimmaatti Qophaa’e Jalqabsiifneerra Jedhan Fuula Miidiyaa Hawaasummaa Isaaniirratti. Taphni Ispoortii Mata Duricha Sirriitti Kan Ibsitu Barootaaf Bakkee Sabdaneessummaa Kan Taate Biyya Abbaa Jifaar Jimmatti Eegalame Kun Dargaggoonni Keenya Ispoortessitoonni Dandeettii barbachisaa, Hammattummaa, Haqa qabeessummaa, Hojii Garee fi Ittigaafatama Akka Gabbifatan Carraa Kan Uumudha Jedhaniiru. Taphoonni Ispoortii Biyyaalessaa, Waltajjii Ummata Walitti Hidhuuf Dandeettii Qaban, Dargaggoonni Boru Biyya Sochoosan Biyyasaanii fi Aadaasaanii Ittiin Beekaniif Carraa Uumudha Jedhuun Ibsaniiru. Ittifufuunis Ispoortiin Dirree Lammiilee Itiyoophiyaa Boruu Ittiin Uumnudha, Dhaloota Ga’oomee fi Dammaqe ttiin Uumnu jechuun Eeraniiru. Kanaaf Ammoo Dirreewwan Ispoortii Xiqqaa Jiddugaleessaa fi Olaanaa Ijaaraa Jirra Jedhaniiru. Kanaaf Fakkeenya Kan Ta’u Taphoonni Guutuu Itiyoophiyaa Har’a Jalqabsiifnee fi Sababoota Garagaraan Waggoota Sagaliif Addaan Cinee Ture Agarsiiftuu Guddaadha Jechuun Beeksisaniiru. Naannolee fi Bulchiisonni Magaalaa, Dorgommicha Kan Qopheesse Ministeera Aadaa fi Ispoortii, Naannoo Oromiyaa fi Magaalaa JimmaaTapha Ispoortii Kanarratti Hirmaattaniif Galatan qaba Jedhaniiru. .
Ispoortiin tokkoommaa fi walooma uummataa caalmaatti cimsuu akka danda’u hojiiwwan adda addaa raawwatamaa jiaru-Ministiricha
Jun 16, 2025 192
Waxabajjii 09/2017(TOI)-Dameen Ispoortii tokkoommaa fi walooma uummataa caalmaatti cimsuu akka danda’u hojiiwwan adda addaa raawwatamaa jiraachuu Ministeerri Aadaa fi Ispoortii ibse. Dorgommiiin Tapha Guutuu biyyoolessa Itiyoophiyaa 6ffaan guyyoota 10’f Magaalaa Jimmaatti kan gaggeeffamu yoo ta’u, saganticha ilaalchisee Misteerri Aadaa fi Ispoortii, Yuunvarsiitii Jimmaa fi qooda fudhattoota waliin marii gaggeesseera. De’eetaan MinistiraAadaa fi Ispoortii Makiyyuu Mahaammad Maricharratti, Ispoortiin Bashannana irra darbee walitti hidhaminsa hawaasummaaf faayidaa guddaa qaba Jedhaniiru. Bu’uruma Kanaan spoortiin tokkummaa fi walooma hawaasaaf caalatti jabeessuun akka danda’amu hojiiwwan adda addaa raawwatamaa jiraachuu fi kanneen keessaa dorgommiin biyyoolessaa tokko ta’uu eeraniiru. Dorgommiiwwan kun tokkummaa fi walooma uummataa kan jabeessan ta’uu eeruun, gama Kanaan hojiiwwan eegalaman cimanii itti fufu jedhaniiru. Waltajjichi mata duree “Faayidaa Ispoortiin Byyoolessummaa fi Walooma Hawaasaatiif qabu” jedhuun ka’umsa barreefama marii kan dhiheessan Ministirichatti hojii gaggeesaa olaanaa Ahmad Mahammad faayidaan Ispoortiin sosochii Dinagdeef, Walitti dhufeenya Hawaasummaa fi waloomaaf qabu guddaa ta’uu ibsananiiru. Ispoortiin dhaloota cimaa fi fayya qabeessa akkasumas tokkummaa uumuuf kan gargaaru waan ta’eef guddina damichaaf hirmaannaan qooda fudhattootaa guddachuu akka qabu kaasaniiru . Sirni Baniinsaa Dorgommii tapha guutuu Itiyoophiyaa 6ffaan boruu Istaadiyeemii yuunvarsiitii Jimmaatti kan gaggeeffamu yoo ta’u, keessummoonni kutaalee biyyattii adda addaa irraa sagantaa kanaaf Magaalaa Jimmaa galaa jiru.
Sagantaan piriimerliigii torban 34ffaan hara’a goolabama
Jun 12, 2025 251
Waxabajjii 05/2017(TOI)-piriimerliigii Itiyoophiyaa torban 34ffaan oolma guyyaa dhumaan taphoonni lama Istaadiyeemii Yuunvarsiitii Saayinsii fi Teekinooloojii Adaamaatti gaggeeffama. Haala sagantaa baheetiin Bunni Sidaamaa Magaalaa Dirreedhawaa waliin guyyaa sa’aatii 9tti ni taphatu . Bunni Sidaamaa qabxii 46n sadarkaa 6ffaa irraatti argama. Garichi yoo injifate yeroo lama mo’atamuun booda gara injifachuutti akka deebi’u isa taassisa. Magaalaan Dirree Dawaa qabxii 39n sadarkaa13ffaa qabateera. Mo’achuun sadarkaa gadii keessaa ba’uuf sochii taassisuuf kan isa deeggaru qabxii murteessaa sadii argata. Sagantaa torban 34ffaan Xumuraa Walayittaa Diichaa fi Magaalaa Baahir Daar gidduutti galgala sa’aatii 12tti gaggeeffama. Walayittaa Diichaan qabxii 45n sadarkaa 8ffaa qabateera. Garichi yoo injifate liigichatti Injifannoo itti fufaa akka galmeessu isa dandeessisa. Taphoota Liigichaa Walitti Aanan Shan Kan Hinmo’anne Magaalaan Bahaar Daar qabxii 48n sadarkaa 3ffaa irratti argama. Garichi Injifannaan gara daandii mo’ichaatti deebi’a. Sagantaawwan lamaan Buna Sidaamaa fi Walaayittaa Diichaan waxabajjii 1 bara 2017 Sababa tapha waancaa Itiyoophiyaa xumuraan gara har’aatti jijjiiramuu isaanii Ragaan Waldaa Aksiyoona Liigichaa mul’isa. Bunni Sidaamaa fi Walaayittaa Diichaa Sababa Tapha Waancaa Itiyoophiyaa Xumuraa Waxabajii 1 bara 2017 Qabaniin Sagantaaleen Lamaan Har’atti Jijjiiramuu Waldaan Aksiyoonii Liigichaa Odeeffannoo Baaseen Beeksiseera.
Tajaajila Oduu Itiyoophiyaa
2015