Fulbaana 05/2018 (TOI)- Chaayinaan deeggarsa misoomaa fi guddina Afriikaaf gootu cimisitee ittifuftu gamtaa Afriikaatti hoogganaan ergamaa Chaayinaa Ambaasaaddar Jaang Faangibsan. Gamtaa Afriikaatti hoogganaan ergamaa Chaayinaa Ambaasaaddar Jaang Faang Addatti TOI waliin gaaffii fi deebii taasisaniin, Chaayinaa fi Afriikaan dhimmoota riijinii fi idil addunyaarratti tumsa qaban cimsanii ittifufuusaanii dubbataniiru. Keessumaa riifoormii dhaabbata mootummoota gamtoomanii, jijjiirama haala qilleensaa fi shororkeessummaa wanaaruurratti waloomaan hojjechaa akka jiran ibsaniiru. Chaayinaan deeggarsa misoomaa fi guddina Afriikaaf gootu akka ittifuftu dabalanii ibsaniiru. Afriikaanonni rakkoosaanii ofiisaanii furuuf dandeettii fi oguma akkaqaban Chaayinaan ni’amanti kan jedhan ambaasaaddarichi, Chaayinaan deeggarsa karaa gamtaa Afriikaa gootu cimsitee akka ittifuftu mirkaneessaniiru.

Fulbaana 04/2018(TOI)- Itiyoophiyaanonnii tokko taanee yoo kaane waanti nudhaabu hinjiru-Pirezidaant Taayyee Atsqasillaasee ibsan. Hidhi haaromsaa guddichi eebbifamuu sababeeffachuun mata duree “Itiyoophiyaan dandeesseetti jedhuun hiriirri deeggarsa ummataa Finfinneetti gaggeeffameera. Pirezidaant Taayyeen wayita kana dubbii dubbatameen, hidhi haaromsaa hunda dura humni ummatummaa cimaa ta’uu eeranii, ergaansaas Itiyoophiyaanonni nidandeenya kan jedhu ta’uu ibsaniiru. Addunyaan rakkisaan kun isin hiyyummaa fi beelaan beekamtu yoo nuun jedhu,ilaalchi kun soba ta’uusaa fi hojjennee jijjiiramuu akka dandeenyu kan itti agarsiifnedha jedhaniiru. Ergaan hidha kanaa, Itiyophiyaanonni tokkummaan yoo qindaa’an,akeekaa fi galmasaanii yoo adda baasan nidanda’u, waanti dadhaban hinjiru jedhan dubbi dubbataniin. Olaantummaan yaadaas Itiyoophiyaan nidandeessi kan jedhu ta’uu, guddummaa hojii fi mo’attummaa ifatti agarsiisuu eeraniiru. Sammuuwwan yaadan, harki ogummaa hojiif dhama’an, hoogaantoonnii fi hojjettoonni jalqabuufis ta’e sirnaan xumuruuf hojjetan yemmuu jiran, guddinni yaannii fi gochi gaariin yoo walfudhatan jechuudha jechuun ibsaniiru. Yaada jallate soroorsuuf, raawwii jallate sirreessuuf kan hojjetan akkasumas hoggantoonni jeeja’uu jibban yemmuu jiraatan, hojii fi hojjechiisaan waliigalu, hojiinis niqajeela,aadaan hojiis nigabbata jedhan.

Fulbaana 04/2018 (TOI)- Hidhi haaromsaa Itiyoophiyaa guddichi Itiyoophiyaanotaaf abdii ifaa , bu’ura bayyanachuuti jedhan Kantiibaan magaalaa Finfinnee Adaanech Abeebee. Jiraattonni magaalaa Finfinnee mata duree “Itiyoophiyaan dandeesseetti, walta’uu keenyaan dandeenyeerra” jedhuun xumuramuu hidha haaromsaa sababeeffachuun hiriira deeggarsa ummataa guddaa addababayii masqalaatti gaggeessaniiru. Pirezidaant Taayyee Atsqasillaasee, itti aanaan ministira muummee Tamsgeen Xurunaa, etaamaajoor shuumiin waliigalaa humnoota waraanaa fiildi maarshaal Biraanuu Juulaa, kantiibaa Adaanech Abeebee, ministiroonnii fi hooggantoonni mootummaa olaanoon hiriira deeggarsaa kanaratti argamaniiru. Kantiibaa Adaanech Abeebee watita kana hihdi haaromsaa Itiyoophiyaa fi Itiyoophiyaaotaaf ifa abdii, bu’ura bayyanachuuti jechuun dubbatan, Sagalee tokkoon kan barreeffamee fi yoomiyyuu kan hindimimmifne, seenessa keenya waloo bu’ura walooma keenyaa akkasumas dafqaa fi dhiiga keenyaan kan dhugoome hidhi haaromsaa xumuramuusaatti baga gammaddan jedhaniiru. Lammiilee gaara Gubaa jalatti beekumsasaanii, dafqasaanii, dhiigasaanii fi lubbuusaanii kutannoon kaffalaniif kajaja qabu jechuun galateeffataniiru. Shira, haleellaa fi weerara lafa jalaa diinonni keessaa fi alaa walta’uun yaadan aarsaa gootummaan kaffalameen darbuun dhugoomsuun akka danda’ame eeraniiru. Keessumaa waggoottan toorban darban hooggansa cimaa ministira muummee Dr, Abiyyi Ahimadiin rakkoo cimaa hidhichi keessa gale keessaa baasuun dhugoomsuun akka danda’ame dubbataniiru. Dhiibbaawwan garagaraa numudatan damdamachuuf gatii qaamoleen nageenyaa kaffalaniif galateeffataniiru. Manni maree tasgabbii mootummoota gamtoomanii dhiibbaa Itiyoophiyaarraan gahuuf haala hinbaramneen hidhicha ilaalchisee al 13 walgahii taa’uusaa yaadachiisaniiru. Yaaliin kunadeemsa dippilomaasii cimina qabuun fashalaa’uusaa eeranii, dippilomaatota gama Kanaan hirmaatanis galateeffataniiru. Qaamolee miidiyaa, hirmaannonni miidiyaa hawaasaa, Itiyoophiyaanonnii fi dhalattoonni Itiyoophiyaa, akkasumas harki keessan kan hindachaane hundi galata qabdu jedhaniiru. Itiyoophiyaanonni dhiibbaa kallattii garagaraan itti aggaamaman walta’insaan qolachuun keenya, yoo wal taane waan yaanne milkeessuu akka dandeenyu kan agarsiisedha jedhaniiru. Dhiibbaan kamiyyuu kaayyoo keenyarraa duubatti akka nundeebifne xumuramuun hidha kanaa agarsiiftuu ta’uu dubbataniiru. Hidhi kun dhugoomuunsaa ji’oo siyaasaa kan jijjiiree fi Itiyoophiyaan akka dandeessu addunyaatti kan agarsiifte siidaa barabaraati jedhaniiru. Hidhi haaromsaa Itiyoophiyaa guddichi Qaammee 4 bara 2017 ministira muummee Dr. Abiyyi Ahimadiin eebbifamuunsaa nibeekama. Pirezidaantiin Keeniyaa Wiiliyaam Ruuttoo, Pirezidaantiin Jibutii Ismaa’el Omaar Geelee, pirezidaantiin Somaaliyaa Hasan Sheek Mahaammad pirezidaantiin Sudaan Kibbaa Saalvaa Keer fi hooggantoonni biyyoota Afriikaa fi Kaariibiyaan sirna eebba hidha haaromsaarratti argamuunsaanii niyaadatama.A2a

Fulbaana 02/2018(TOI)-Nageenya Magaalaa Bahaar Daara cimsuunii fi Misoomaaf tattaafachun hojiin fayyadamummaa uummataa mirkaneessu cimee Akka Ittifufu Dursaan Itti Aantaa Kantiibaa Magaalichaa Goshuu Indaalammaawu Ibsan. Paartii Badhaadhinaatti Hoggantonni Magaalaa Bahaar Daara hojiiwwan Misoomaa fi Bulchiinsa gaarii waggoottan darban paartichaan galmaa’an akkasumas dhimmoota biroo ilaalchisee waltajjiin marii gaggeeffamaa jira. Saganticharratti Haasaa baninsaa kan taassisan dursaan Itti Aanaa Kantiibaa Magaalaa Bahaar Daara Goshu Indalammaawu, waggoottan Jijiiramaa gama Hawaasummaan, Dinagdeenii fi Siyaasaan milkaa’inoonni fooya’oon galmaa’uusaanii kaasaniiru. Ta’us bu’aawwan kana caalaa itti fufusiisuuf keessumaa miseensi hoggansaa fakkeenya nageenyaa fi misoomaa ta’uun bu’aa caaluuf tattaafachuun akka irraa eeggamu dubbataniiru. Gaaffiiwwan Misoomaa fi Bulchiinsa gaarii deebisuuf yeroo kamiyyuu caalaa qophaa’oo ta’uu hunda keenyarraa eegama jechuun kaasaniiru. Dandeettii humna raawwachiisummaa gaggeessa fi hirmaannaa ho’aa Hawaasaan dabalamee imala badhaadhinaa eegalame fi milkaa’ina galma karoorfameef qindoominaan hojjechuun nurraa eegama jedhaniiru. Gama Kanaan nageenya Magaalichaa cimsuun misoomaaf dhimmuun fayyadamummaa hawaasaa mirkaneessuuf akka hojjetamu dubbataniiru. Waltajjiin marii gaggeessitoota paartii kun har’aa eegalee guyyoota sadan itti aanaaniif kan gaggeefamau ta’uun beekameera

Qaammee 5/2017(TOI)-Sirna Eebba Hidha Haaromsa Itiyoophiyaarraa Guddichatti kan argaman Pirezidaantiin Sudaan kibbaa Salvaakeer Miyaardiit turtiisaanii Itiyoophiyaa xumuranii gara biyya saaniitti gaggeeffamaniiru. De’eetaan Ministira nageenyaa Dr. Keyreddin Tazarraa fi De’eetaan Ministira dhimma Alaa Ambaasadder Biraanuu Tsaggaayee Buufata Xiyyaaraa Idil Addunyaa Booleetti argamuun Pirezidaanticha gaggeessaniiru.

Qaammee 5/2017(TOI)-Itiyoophiyaa fi Somaaliyaan nagaa fi tas-gabbii Riijinichaaf akkasums misoomaa Mirkaneessuuf Ejjennoo Cimaa qaban mirkaneessaniiru. Ministirri Muummee Dr.Abiyyi Ahimad Pirezidaantii Ripaabilikaa Federaalaa Somaaliyaa Hassan Sheek Mahaamad har’a ganama Waajjirasaaniitti simatanii marii’ataniiiru. Kanaanis nagaa fi tsa-gabbii Riijinii, akkasumas misooma mirkaneessuuf ejjennoo cimaa qabnu irra deebinee Mirkaneessineerra jedhaniiru ergaa fuula miidiyaa hawaasummaasaaniin dabarsaniin.

Qaammee 2/2017 (TOI)-Ministirri dhimma alaa Dr. Geediyoon Ximootiwoos ministira dhimma alaa Giriinaadaa Jooseef Andil waliin dhimmoota gamlamee biyyaarratti mari’ataniiru. Mariin kun yaa’ii hooggantoota hawaasa Afriikaa Kaariibiyaan lammaffaa Finfinneetti taa’amaa jiru cinaatti taasifame. Walitti hidhamiinsa seena qabeessa Afriikaa fi Kaariibiyaan jidduu jiru gara tumsa qabatamaatti jijjiiruun akka barbaachisu ministiroonni marii taasisaniin kaasaniiru. Akkasumas Itiyoophiyaa fi Giriinaadaan fuuldura, dameelee fayyaa, dippilomaasii, human nama baratee bobbaasuu fi Aviyeeshiniin tumsa gochuun haala danda’amurratti mari’ataniiru.

Qaammee 2/2017(TOI)- Ejjennoon guddina Ardiif qabnu chichee itti nifufa jedhan ministirri muummee Dr. Abiyyi Ahimad. Ministirri muummee Dr. Abiyyi Ahimad yaa’iin AfriikaaKariikoom cinaatti pirezidaantii rippaabiliikii Angoolaa fi dura taa’aa gamtaa Afriikaa kan yeroo Ju’aawoo Looreenchoo waliin mari’ataniiru. Marii kanaanis dhimmoota gamlamee fi riijinii dhimmoota waloorratti hundaa’anirratti mari’anneerra jechuun fuula marsariitiisaaniirratti beeksisaniiru. Ejjennoon guddina Ardiif qabnu cichee itti fufa jechuun mirkaneessaniiru.