ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 12/2018(ኢዜኣ) በቢ ከባቢኡ ዘለዉ ዓቕምታት ብምጥቃም ብልፅግና ኢትዮጵያ ዘይተርፍ ምዃኑ ኣብ ክልል ዓፋር ዝተዓዘብናዮም ስራሕቲ ልምዓት መርኣያ እዮም ክብሉ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ገሊፆም። እቶም ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፆም ኣብ ዘመሓላለፍዎ መልእኽቲ፤ ኣብ ፓርክ ኢንዱስትሪ ሰመራ ዝተዋፈረ ፋብሪካ መቀነባበሪ ጨው ኣርዲ ኣብቲ ክልል ዘሎ ዕቑር ፍርያት ጨው ናብ ረብሓ ኣብ ምቕያር ዓብይ ስራሕ እናሰርሐ ከምዝርከብ ሓቢሮም። ብካሊእ መዳይ ድማ ግብርና ከተማን ኢንሼቲቭ ክቡር ቀዳማይ ሚኒስትርና ዝኾነ ትሩፋት ሌማትን ብምትእስሳር ዝሳለጡ ዘለዉ ማእኸላት ፀባ፣እንቋቁሖን ምርባሕ ደርሆን ተዓዚብና ኢሎም። ኣብቲ ክልል ዘሎ ዕቑር ሃፍቲ እንሰሳ ናብ ረብሓ ንምቕያር ኣብ ስግግር ስርዓት ምግቢ ትሩፋት ሌማት ዓብይ ለውጢ ንምምፃእ ዝተጀመሩ ስራሕቲ ዝነኣዱ ከምዝኾኑ እውን ገሊፆም። ኣብ ክልል ዓፋር ዝተዓዘብናዮም መርኣያ ትግሃት ዝኾኑ ዝተፈላለዩ ስራሕቲ ልምዓት እውን ተበፃሕነቶም ብምስፍሕ ተጠናኺሮም ክቕፅሉ ከምዝግባእ ፀሪሖም። በቢ ከባቢኡ ዘለዉ ዓቕምታት ብምጥቃም ብልፅግና ኢትዮጵያ ዘይተርፍ ምዃኑ ኣብ ክልል ዓፋር ዝተዓዘብናዮም ስራሕቲ ልምዓት መርኣያ እዮም ክብሉ እውን ኣረዲኦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 12/2018(ኢዜኣ) ኢትዮጵያን ሩሲያን ግብርና ብምምዕባል ልኣላዊነት ምግቢ ምርግጋፅ ዘኽእሉ ምትሕብባራት ምዕባይ ኣብ ዘኽእሉ ጉዳያት ዘትየን። ሚኒስትር ግብርና ኣዲሱ ኣረጋ ምስ ምክትል ሚኒስትር ግብርና ሩሲያ ኣንድሬይ ራዚንን ጉጅለ ልኡኾምን ኣብ ክልቲኣዊ ጉዳያት ዘትዮም። ሚኒስትር ግብርና ኣዲሱ ኣረጋ ኣብዚ እዋን፤ ‎ኢትዮጵያን ሩሲያን ኣብ ኩለ መዳያዊ ዓውድታት ጠንካራ ክልቲኣዊ ርክብ ዘለወን ሃገራት እየን ኢሎም። ግብርና ንኢኮኖሚ ኢትዮጵያ ቀንዲ ዘፈር ከምዝኾነን ኢትዮጵያ ሉዓላዊነት ምግቢ ንምርግጋፅ ኣብ ትገብሮ ርብርብ ምስ ሩሲያ ተሞኩሮ ብምልውዋጥ ብምትሕብባር ምስራሕ ኣብ ትኽእለሎም ጉዳያት ምዝታዮምን ኣፍሊጦም። ዘተኦም እውን፤ ኣብ መንጎ ክልቲኦም ሚኒስቴራት ልዑል ልውውጥ ልምዲ፣ደገፍ ቴክኒክ ማእኸል ዝገበረ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ኢትዮጵያ ሉዓላዊነት ምግባ ንምርግጋፅ ኣብ ትገብሮ ፃዕሪ ደገፍ ቴክኒክ ንምግባርን ክልቲኣዊ ስምምዕ ንምፍርራምን ምስምዕምዖም እውን ኣረዲኦም። ሩሲያ ልኣላዊነት ምግባ ንምርግጋፅ ዘሳለጠቶም ስራሕቲ ንኢትዮጵያ ንክተካፍል ምስምዕምዖም ተገሊፁ።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 11 /2018 (ኢዜኣ) ኣብ መንጎ ምምሕዳር ከተማ ኣዲስ ኣበባን ከተማ ማሌዥያ ዝኾነት ከተማ ኳላ ላምፑርን ሰነድ መረዳድኢ ምትሕብባር ኣሓትነት ከምዝተፈረመ ከንቲባ ኣዳነች ኣቤቤ ገሊፀን። እቲ ሰነድ መረዳድኢ፤ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር )ን ቀዳማይ ሚኒስትር ፌዴሬሽን ማሌዥያ ዳቶ ሰሪ ኣንዋር ቢን ኢብራሂምን ኣብ ዝተረኸብሉ ከምዝተፈረመ ከንቲባ ኣዳነች ኣቤቤ ኣብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፀን ኣብ ዘመሓላለፍኦ መልእኽቲ ሓቢረን።  

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018 (ኢዜኣ) ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ መባፅሒ ዕዳጋ እኽልታት ጥራ ምረን ቅብኣትን ብምስፋሕ ተወዳዳሪነት ለኣኽቲ ምጥንኻር ከምዘኽእል ፕሬዚዳንት ማሕበር ለኣኽቲ እኽልታት ጥራ ምረን ቅብኣትን ኢትዮጵያ ኣይተ ኤዳኦ ኣብዲ ገሊፆም። ኢትዮጵያ ትግበራ ስምምዕ ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ 29 መስከረም 2018 ዓ/ም ፍርያታታ ናብ ዝተፈላለያ ሃገራት ኣፍሪካ ብምልኣኽ ብዕሊ ምጅማራ ዝዝከር እዩ። ፕሬዚዳንት ማሕበር ለኣኽቲ እኽልታት ጥራ ምረን ቅብኣትን ኢትዮጵያ ኣይተ ኤዳኦ ኣብዲ ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ነቲ ዓውዲ ዘለዎ ረብሓ ብዝምልከት ምስ ኢዜኣ ኣብ ዝነበሮም ፃንሒት፤ እቲ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣብ ኣፍሪካ ሰፊሕ ዕድል ዕዳጋ ከምዝፈጥር ሓቢሮም። እቲ ዕድል ብፍላይ ድማ ኣፍረይቲ እኽልታት ጥራ ምረን ቅብኣትን ፍርያቶም ብዝሓሸ ኣማራፂ ንዕዳጋ ምቕራብ ዝኽእልሉ ሓዱሽን ሰፊሕን ዕዳጋ ከምዝፈጠረሎም እውን ተዛሪቦም። እቲ ስምምዕ፤ ኣብ መንጎ ሃገራት ኣፍሪካ ዘለዉ ቀረፅን ታሪፍን ንግዲ ቀስ ብቀስ ብምትራፍ ንንግዲ ወፃኢ ዝቐርቡ እኽልታት ጥራ ምረን ቅብኣትን ኣብ ዕዳጋ ኣፍሪካ ተወዳዳሪ ንክኾኑ ከምዘኽእሎም ኣረዲኦም። ለኣኺ እኽሊ ጥራ ምረን ቅብኣትን ዝኾኑ ኣይተ ዳኛቸው ኣሰፋ ብግደኦም፤ እቲ ስምምዕ ሓደሽቲ መባፅሕታት ዕዳጋ ብምስፋሕን ተወዳዳሪነት ብምዕባይን መጠንን ኣታውን ንግዲ ወፃኢ እኽልታት ጥራ ምረን ቅብኣትን ከምዘዕቢ ተዛሪቦም። እቲ ስምምዕ ተግባራዊ ምግባሩ ልውውጥ ንግዲ ኣፍሪካ ዝቕይር እዩ ዝበሉ ድማ ተወካሊ ብሄራዊ ማሕበር ዘርኢ ሰሊጥ ናይጄሪያ እያሱ ይስሃቅ እዮም።  

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ኣብ ዝሓለፉ 6 ዓመታት ዘለዋ ዕቑር ዓቕሚ ብምጥቃም ብዝለዓለ ዕቤት ኢኮኖሚ እናተጎዓዘት እያ ክብሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ማሌዢያ ዳቶ ሴሪ ኣንዋር ኢብራሂም ገሊፆም። ላዕለዋይ ፎረም ቢዝነስ ኢትዮጵያን ማሌዢያን ኣብ ኣዲስ ኣበባ ተኻይዱ። ቀዳማይ ሚኒስትር ማሌዢያ ዳቶ ሴሪ ኣንዋር ኢብራሂም ኣብዚ እዋን፤ ኢትዮጵያ ኣብ ኣፍሪካን ዓለምን ኣድናቖት ዝተውሃባ ዓባይ ሃገር ምዃና ከምዝፈልጡ ተዛሪቦም። ነዚ ድማ ነብዩ መሐመድ ናብ ምድሪ ሓበሻታት ዝለኣኹዎም ፈላሞት ስደተኛታት ሙስሊም ንጉስ ክርስትያን ብፍቕርን ኣኽብሮትን ከምዝተቐበልዎም ኣዘኻኺሮም። ከምዚ ዓይነት ታሪኽ ኣብ ምርድዳእን ፍልጠትን መሰረት ዝገበረ ርክብ ብምፍጣር ሓባራዊ ተረባሕነት ምርግጋፅ ከምዘድሊ ወሳኒ ትምህርቲ እዩ ኢሎም። ርክብ ኢትዮ-ማሌዢያ ብዝበለፀ ብምጥንኻር ሓባራዊ ምትሕብባራት ምስፋሕ ከምዝግባእ እውን ሓቢሮም። ዲጂታል ስግግር፣ዓውዲ ዳታን ሰብ ስራሕ ኣስተውዕሎ(ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ)ን መሰረታዊ መፍትሒ መንገድታት መሳለጢ ኢኮኖሚ ምዃኖም ኣረዲኦም። ኢትዮጵያ እውን ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ዘለዋ ዕቑ ዓቕሚ ብምጥቃም ብዝለዓለ ዕቤት ኢኮኖሚ እናተጉዓዘት ከምትርከብ ብምሕባር፤ እዚ ድማ ዝተባባዕ እዩ ኢሎም። ተሳትፎ ጉጅለ ንግዲ ማሌዢያ ኣብ ኢኮኖሚ ዘለና ዲፕሎማሲያዊ ርክብ ንምጥንኻር ዓብይ ቦታ ከምዝወሃቦ እውን ገሊፆም። ምትሕብባር እተን ሃገራት ከም ዓብይ ዕድል ብምጥቃም ብሓባር ምስራሕ ከምዝግባእ ኣገንዚቦም። ኣብ ኢትዮጵያ ኣዲስ ኣበባ ንዝተገበረሎም ድሙቕ ኣቀባብላ እውን ምስጋና ኣቕሪቦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018(ኢዜኣ) ኩባንያታት ማሌዢያ ዕድላት ንግድን ኢንቨስትመንትን ኢትዮጵያ ምጥቃም ዝኽእልሉ ምችው ምህዳር ከምዘሎ ፕሬዚዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ኣፅቀ ሥላሴ ገሊፆም። ላዕለዋይ ፎረም ቢዝነስ ኢትዮጵያን ማሌዢያን ኣብ ኣዲስ ኣበባ ተኻይዱ። ኣብቲ ፎረም፤ ፕሬዚዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ኣፅቀ ሥላሴ፣ቀዳማይ ሚኒስትር ማሌዢያ ዳቶ ሴሪ ኣንዋር ኢብራሂም፣ ሚኒስትር ንግድን ዞባዊ ምትእስሳርን ካሳሁን ጎፌ(ዶ/ር)፣ካልኦት ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስትን ኣልማዕቲ ሰብ ሃፍቲ ንግድን ኢንቨስትመንትን ተረኺቦም።   ፕሬዚዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ኣፅቀ ሥላሴ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ዑደት ቀዳማይ ሚኒስትር ማሌዢያ ኣብ መንጎ እተን ሃገራት ዘሎ ምትእስሳር ንግዲ ብምጥንኻር ርክብ ህዝቢ ንህዝቢ ንምጥንኻር ዘለዎም ቆራፅነት ዘርኢ እዩ። ኢትዮጵያን ማሌዢያን ዘለወን ፀጋታት ብዝሃ ሕብረ ብሄራዊ ንሓባራዊ ዕቤትን ዞባዊ ምትሕብባርን ፍሉይ ዕድል ከምዝኾኑ እውን ሓቢሮም። ኢትዮጵያ ሃገር ቦቆል መመሓየሺ ኢኮኖሚ ብምግባር ብዲጂታል ቴክኖሎጂ ዝተደገፈ ስነ ምህዳር ኢንቨስትመንት ከምዝሃነፀት ተዛሪቦም። ኣብ ዓውዲ ግብርና እውን ውሕስና ምግቢ ንምርግጋፅ ኣብ ትኽክለኛ መንገዲ ልምዓት ከምዘላ ወሲኾም ኣብራህሪሆም። ስለዝኾነ እውን ክልቲአን ሃገራት ኣብ ግብርና፣እንሰሳት፣መዓድንን ካልኦት ዓውድታት ልምዓትን ዘለወን ምትሕብባር ምጥንኻር ይግባእ ኢሎም። ኩባንያታት ማሌዢያ ዕድላት ንግድን ኢንቨስትመንትን ኢትዮጵያ ብምጥቃም ሓባራዊ ብልፅግናን ተረባሕነትን ዝውስን ተሳትፎ ልምዓት ንክገብሩ ፃውዒት ኣቕሪቦም። ቀዳማይ ሚኒስትር ማሌዢያ ዳቶ ሴሪ ኣንዋር ኢብራሂም ኩለ መዳያዊ ምትሕብባር እተን ሃገራት ንምጥንኻር ንዘርኣይዎ ቆራፅነት እውን ኣመስጊኖም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018 (ኢዜኣ) ናይ መደመር መንግስቲ ንከተማታት መርኣያን ማእኸልን ብልፅግና ገይሩ ከምዝሪአን ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ገሊፆም። ኣብ ክልል ዓፋር ከተማ ሰመራ-ሎጊያ ክካየድ ንዝፀንሐ መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ኣብ ዝተረኸብሉ መዛዘሚ መርሃ ግብሪ ተሳሊጡ። ኣብ መዛዘሚ መድረኽ፤ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ፣ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ፣ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ከምኡ እውን ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ተረኺቦም። ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ኣብዚ እዋን ኣብ ዘመሓላለፍዎ መልእኽቲ ከምዝበልዎ፤ ታሪኽ ከተማነት ኢትዮጵያ ነዊሕ እዋን ዘቑፀረ እዩ። ከተማታት ማእኸል ስልጣነ ብምዃነን ስልጣነ ኢትዮጵያ ካብ ስልጣነ ከተማታት ፈሊኻ ምርኣይ ኣይከኣልን ኢሎም። ይኹን እምበር ከተማታት ብዘላቒ ስትራቴጂ ኣብ ምምራሕ፣ብመሰረተ ልምዓት ኣብ ምትእስሳር ከምኡ እውን ብኢንዳስትሪያላዊ ኣተሓሳስባ ምትእስሳር ከተማን ገጠርን ኣብ ምስላጥ ክፍተት ከምዝነበረ ሓቢሮም። ስለዝኾነ ድማ ዕቤት ከተማታት ምስ ዕድመ ከተማታት ክጠዓዓም ከምዘይከኣለ ፀሪሖም። ናይ መደመር መንግስቲ ንከተማታት መርኣያን ማእኸልን ብልፅግና ገይሩ ከምዝሪአን እውን ኣረዲኦም። ዋና ዕላማ እቲ ፎረም እውን ከተማታት መርኣያታትን ማእኸላትን ብልፅግና ኣብ ምዃን ዝኸድኦ ርሕቐት በቢ ክልተ ዓመት ብኣካል እናተራኸባ ንክግምግማን ንነሕድ ሕደን ንክመሃሃራን ንምኽኣል እዩ ኢሎም። ኢትዮጵያ ብኢንዱስትሪያዊነት ናብ ብልፅግና ትገብሮ ጉዕዞ እጃም መሪሕነት ዝሕዘኦ ከተማታት ከምዝኾና ብምግላፅ፤ ነዚ ድማ ግልፂ ራኢ፣ኣተሓሳስባን ስትራቴጂን ከምዘሎ ተዛሪቦም። እቲ ፎረም እንትዛዘም ኣብ ከተማታትና ትኹረት ዘድልዮም 4 ጉዳያት ከምዘለዉ እውን ሓቢሮም። እቲ ፈላማይ ኣብ ከተማታት ዘጋጥም ዘሎ ሕፅረት መንበሪ ኣባይቲ ምፍታሕ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ እዚ ፀገም ንምፍታሕ ዘኽእሉን ዝተፈላለዩ ኣማራፅታት ዝሓዙን መርሃ ግብርታት ተሓንፂፆም ኣብ ኩለን ከተማታት ዝተፈላለዩ መርሃ ግብርታት ኣባይቲ እናተሳለጡ እዮም ኢሎም። እቲ ካልኣይ ድማ ጉዳይ ፅሬትን ሓምለዋይ ልምዓትን ከምዝኾነ ዝገለፁ እቶም ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር፤ ህዝቢ ከተማታት ፅሬት ባህሉ ንክገብር ምስራሕ ከምዝግባእ ገሊፆም። በቢ ከባቢኡ ዝርከቡ ሃይማኖታዊ፣ባህላዊ፣ታሪኻውን ተፈጥሮኣውን ሃፍትታት ብትሑት ወፃኢ፣ዓቕምን ፍልጠትን ህዝቢ ብምውሃድ፣ከባብያዊ ፀጋታት ብምጥቃም ናብ ሃፍቲ ቱሪዝም ምቕያር እቲ ሳልሳይ ጉዳይ እዩ ኢሎም። እቲ 4ይ ጉዳይ ድማ መናእሰይ ኣብ ኣብያተ ትምህርቲ ቴክኒክን ትምህርትን ንክመሃሩ፣ከም ኮደርስ 5 ሚልዮን ኣብ ዝበሉ መርሃ ግብርታት ስልጠና ንክወስዱ ብምግባር ማእኸለዎት ሰብ ሞያ ብበዝሒ ናይ ምፍጣር ስራሕ ምቅልጣፍ ከምዝኾነ ኣረዲኦም። እቲ ፎረም ብዓወት ንክዛዘም ኣስተዋፅኦ ንዘበርከቱ ኣካላት ብፍላይ ድማ ንህዝቢ ክልል ዓፋርን ከተማ ሰመራ-ሎጊያን እውን ምስጋና ኣቕሪቦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018(ኢዜኣ) መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ንብልፅግናን ምንስርራእን ከተማታት ኣወንታዊ ኣሰር ከምዘንበረ ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ ገሊፆም። መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ “ዕቤት ከተማታት ንልህቀት ኢትዮጵያ” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ክልል ዓፋር ክካየድ ድሕሪ ምፅናሕ ሎሚ መዓልቲ መርሃ ግብሪ ምዝዛም ተሳሊጡ። ኣብቲ መድረኽ፤ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ፣ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ፣ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ከምኡ እውን ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ተረኺቦም። ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ ኣብዚ እዋን፤ መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ኣተሓሳስባ መደመር ብተግባር ዝተርኣየሉ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ዕዱማት እቲ ፎረም እውን ኣብ ክልል ዓፋር ከተማ ሰመራ-ሎጊያ ዕዉት ፃንሒት ምግባሮም ፀሪሖም። እቲ ፎረም፤ ከተማታት ተሞኩረአን ዝተኻፈላሉን ሓንቲ ከተማ ካብ ካልእይቲ ከተማ ትምህርቲ ዝወሰደትሉን ከምዝኾነ እውን ሓቢሮም። ንብልፅግናን ምንስርራእን ከተማታት ኣወንታዊ ኣሰር ከምዘንበረ ብምግላፅ፤ እቲ ፎረም ብዓወት ንክዛዘም ኣስተዋፅኦ ንዘበርከቱ ኣካላት ምስጋና ኣቕሪቦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018 (ኢዜኣ) ብመንግስቲ ዝተትሓዙ ትልምታት ልምዓት ሽቶኦም ንከዕዉቱ ኩለ መዳያዊ ርብርብ ምግባር ከምዝግባእ ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ገሊፀን። መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ “ዕቤት ከተማታት ንልህቀት ኢትዮጵያ” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ክልል ዓፋር ክካየድ ድሕሪ ምፅናሕ ሎሚ መዓልቲ መርሃ ግብሪ ምዝዛም ተሳሊጡ። ኣብቲ መድረኽ፤ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ፣ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ፣ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ከምኡ እውን ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ተረኺቦም። ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ኣብዚ እዋን ከምዝበልኦ፤ ከተማታት ኢትዮጵያ ብመንግስቲ ዝተሓንፀፀ ጉዕዞ ብልፅግና ኢትዮጵያ ንምዕዋት እጃመን ንከበርክታ ዓብይ ልኡኽቶ ተዋሂብወን እዩ። እቲ ዝተጀመረ ቅልጡፍ ጉዕዞ ብልፅግና ብምቕፃል ፍትሓዊ ተረባሕነት ዜጋታት ዘረጋግፅ ስርዓት ንምህናፅ ኣብ ዘኽእል መሪሕ ትልሚ 10 ዓመት መሰረት ብምግባር ዝተፈላለዩ ስራሕቲ እናተሳለጡ ከምዝኾነ ተዛሪበን። ፎረም ከተማታት ኣብ መንጎ ከተማታት ጥዕና ዘለዎ መንፈስ ውድድር ንክህሉ ብምግባር ንጉዕዞ ብልፅግና ኢትዮጵያ ልዑል ኣስተዋፅኦ ከምዝህልዎ ኣረዲአን። ከተማታት ዘለወን ኣማራፅታት ኣታዊ ብኣግባቡ ብምፍላይ ንምእካብን ሕቶ ልምዓት ማሕበረሰብ ከተማ ንምምላስን ክሰርሓ ኣለወን ኢለን። መላእ ነባሪ ከተማ ኣብ ፖሊሲታት፣ስትራቴጂታትን ትልምታትን ዝተማልአ ግልፅነት ሒዙ ምስ መዋቕር መንግስቲ ንክሰርሕ ግንዛበ ምፍጣር ከምዝግባእ እውን ተዛሪበን። ብመንግስቲ ዝተትሓዙ ትልምታት ልምዓት ሽቶኦም ንከዕዉቱ ኩለ መዳያዊ ርብርብ ምግባር ይግባእ ኢለን። ንዕዉትነት እቲ ፎረም ኣስተዋፅኦ ንዘበርከቱ ኣካላት እውን ምስጋና ኣቕሪበን።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018 (ኢዜኣ) ክልል ቤኒሻንጉል ጉሙዝ መበል 11 ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ንክተተኣናግድ ተመሪፃ። መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ “ዕቤት ከተማታ ንልህቀት ኢትዮጵያ” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ክልል ዓፋር ከተማ ሰመራ-ሎጊያ ክካየድ ድሕሪ ምፅናሕ ሎሚ ተዛዚሙ። መርሃ ግብሪ ምዛዝም እቲ ፎረም እውን ሎሚ ተሳሊጡ። ኣብቲ መድረኽ፤ ምክትል ቀዳማ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ፣ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ፣ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ሓዊሱ ካልኦት ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ተረኺቦም። ኣብቲ መርሃ ግብሪ ምዝዛም፤ ኣብቲ ፎረም ልዑል ኣፈፃፅማ ንዘመዝገቡ ከተማታት ኣፍልጦ ዝተውሃብ እንትኸውን ክልል ቤኒሻንጉል ጉሙዝ መበል 11 ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ንክተተኣናግድ ተመሪፃ።  

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ናብ ብልፅግና ትገብሮ ጉዕዞ ኣብ ምቅልጣፍ ከተማታትና ልዑል እጃም ኣለወን ክብሉ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ገሊፆም። እቶም ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፆም ኣብ ዘመሓላለፍዎ መልእኽቲ፤ ኣብ ክልል ዓፋር ከተማ ሰመራ-ሎጊያ ክካየድ ዝፀንሐን ሎሚ መዓልቲ ብድሙቕ ዝዛዘምናዮን መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ጉዕዞን ተስፋን ዕቤት ከተማታትና ብግልፂ ዘርኣየ እዩ ኢሎም። ናይ መደመር መንግስቲ መሰረት ስልጣነ ኢትዮጵያ ዝኾና ከተማታትና መርኣያን ማእኸልን ብልፅግና ገይሩ እዩ ዝሪኦም ክብሉ እውን ሓቢሮም። ማእኸል ብልፅግና ብምዃነን መዐምበቢ ኩለ መዳያዊ ኢንዱስትሪ እንትኸውን፤ መርኣያ ብልፅግና ብምዃነን ድማ ኣብ ኩለ መዳያዊ ጉዕዞ ዕቤትን ምምዕባል ከተማን ነሳልጦ ስራሕ ናብ ገጠር ንክስፋሕፋሕ መሰረት እናኾና እየን ብምዃነን እዩ ክብሉ ገሊጾም። ኣብ ዋና ከተማና ኣዲስ ኣበባ ዝጀመርናዮ ከተማታት ንጉዕዞ ብልፅግና ናይ ምምችቻው ስራሕ ሎሚ ናብ ኣናእሽተይ ከተማታት ገጠር እናበፅሐ እዩ ዝበሉ እቶም ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር፤ ዋና ዕላማ ኮሪደር ገጠር እውን እቲ ገጠር ብምምሕዳር፣መሰረተ ልምዓትን ስርዓት ከተማነትን ብምትእስሳር ናብ ከተማነት ምዕባይ እዩ ኢሎም። ኣብ ቀፃሊ ሕፅረት መንበሪ ኣባይቲ ከተማታትና ብዝተፈላለዩ ኣማራፅታት ኣብ ምቅላል፣ፅሬትን ሓምለዋይ ልምዓትን ባህሊ ህዝቢ ኣብ ምግባር፣ሃይማኖታዊ፣ባህላውን ታሪኻውን ሃፍትታት ናብ ሃፍቲ ቱሪዝም ኣብ ምቕያር፣መናእሰይ ብፍልጠትን ክእለትን ንስራሕ ኣብ ምብቃዕ ትኹረት ክንህብ ይግባእ ክብሉ ገሊፆም ኣብ መልእኽቶም። ንዕዉትነት እቲ ፎረም ኣስተዋፅኦ ንዝገበርኩም ብፍላይ ድማ ንሚኒስቴር ከተማን መሰረተ ልምዓትን፣ህዝብን ምምሕዳርን ክልል ዓፋርን ከተማ ሰመራ-ሎጊያን ደጊመ ከመስግን ይፈትው ኢሎም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018(ኢዜኣ) መፍረያይነት ፀባን ስጋን ምዕባይ ዘኽእሉ ዝተመሓየሹ ዓሌታት እንሰሳት ብምድቓል ውፅኢታዊ ስራሕ እናተሳለጠ ከምዝኾነ ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ግብርና ፍቅሩ ረጋሳ (ዶ/ር) ገሊፆም። ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ግብርና ፍቅሩ ረጋሳ (ዶ/ር) ንኢዜኣ ከምዝበልዎ፤ መፍረያይነት ፀባን ስጋን ምዕባይ ዘኽእሉ ዝተመሓየሹ ዓሌታት እንሰሳት ናይ ምድቓል ስራሕ እናተሳለጠ እዩ። ስለዝኾነ እውን ኣብ ፈላሞት ሰለስተ ኣዋርሕ እዚ በጀት ዓመት 1 ነጥቢ 2 ሚልዮን ኣላሕም ንምድቓል ትልሚ ተታሒዙ 1 ነጥቢ 1 ሚልዮን ምዕዋት ከምዝተኽኣለ ሓቢሮም። ብፍላይ ድማ ብፈሳሲ ናይትሮጅን ኣቢሉ መፍረያይነት ፀባን ስጋን ምዕባይ ዘኽእሉ ዝተመሓየሹ ዓሌታት እናተዳቐሉ ከምዝኾኑ ተዛሪቦም። ኣብ ኢትዮጵያ ቅድሚ 4 ዓመታት ኣብ ዓመት 500 ሽሕ እንሰሳት ይዳቐሉ ከምዝነበሩ ብምሕባር፤ ኣብዚ ዓመት 5 ሚልዮን ዝተመሓየሸ ዓሌት ዘለወን ኣላሕም ንምድቓል ከምዝተተለመ ኣረዲኦም። ኣብ መፍረያነት ፀባን ስጋን ልዑል ውፅኢት ከምዝተመዝገበ ብምግላፅ፤ ዝተመሓየሹ ዓሌታት እንሰሳት ስርዓተ ምግቢ ንምቅልጣፍ ወሳኒ ስለዝኾኑ ተጠናኺሩ ክቕፅል እዩ ኢሎም። ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) መርሃ ግብሪ ትሩፋት ሌማት ካብ ዘጀመርሉ እዋን ጀሚሩ ብብርኪ ሃገር ሕድ ሕዶም ኣብ ሰዓት 30 ሊትሮ ፈሳሲ ናይትሮጅን ናይ ምፍራይ ዓቕሚ ዘለዎም ማሽነሪታት ኣብ ዝተፈላለዩ ከተማታት ከምዝተተኸሉ እውን ገሊፆም። ብተወሳኺ እውን በጊዕ፣ጤልን ካልኦት እንሰሳትን ንምድቓል ዘገልግሉን ኣብ ሰዓት 50 ሊትሮ ፈሳሲ ናይትሮጅን ምፍራይ ዝኽእሉን ማሽነሪታት ኣብ ከይዲ ዕድጊት ከምዘለዉ ሓቢሮም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 10/2018(ኢዜኣ) ላዕለዋይ ፎረም ቢዝነስ ኢትዮጵያን ማሌዢያን ኣብ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ዓለም ለኸ ማእኸል ኮንቬንሽን ኣዲስ ምክያድ ጀሚሩ። ኣብቲ ፎረም፤ ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ጉዳይ ወፃኢ ኣምባሳደር ብርሃኑ ፀጋዬ ሓዊሱ ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ እተን ሃገራት፣ሰብ ሃፍቲ ኣልማዕቲ ንግድን ኢንቨስትመንትን ተረኺቦም። ኣብቲ ፎረም፤ ፀጋታት ንግድን ኢንቨስትመንትን ኢትዮጵያ ዘመላኽቱ ተመራፅነቶምን ኣዋፃኣይነቶምን መበገሲ ፅሑፋት እናቐረቡ እዮም ዝርከቡ። ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ንቀዳማይ ሚኒስትር ማሌዢያ ዳቶ ሴሪ ኣንዋር ኢብራሂም ኣብ ዓለም ለኸ መዕርፎ ነፈርቲ ተረኺቦም ድሙቕ ኣቀባብላ ምግባሮም ዝዝከር እዩ።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 9/2018(ኢዜኣ) ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ኣብ ክልል ዓፋር ከተማ ሰመራ-ሎጊያ ዝሳለጡ ዘለዉ ስራሕቲ ልምዓት ንምዕዛብ ናብታ ከተማ ኣትዮም። እቶም ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብ ማሕበራዊ ምትእስሳር ገፆም ኣብ ዘመሓላለፍዎ መልእኽቲ፤ ናብ ህያው ምስክር ምድረ ቀዳምነትናን ዘርኢ ወዲ ሰብ ዝርከበላን፣ወናኒት እሳተ ጎመራ ኤርታሌን ደስ በሃሊ ገፀ ምድርን፣ወናኒት ሃፍቲ ተፈጥሮን ባህልን ዝኾነት ሰሓቢት ከተማ ዓፋረዮት ሰመራ ሎጊያ ኣቲና ኢሎም። ኣብ መዕርፎ ነፈርቲ ሡልጣን ዓሊሚራህ ሐንፋሬ ሰመራ እንትበፅሑ ድሙቕ ኣቀባብላ ንዝገበሩሎም ርእሰምምሕዳር እቲ ክልል፣ላዕለዎት ኣመራሓ እቲ ክልል፣ኣቦታት ሃይማኖት፣ዓበይቲ ዓድን ነበርቲ ከተማ ሰመራ ሎጊያን ልዑል ምስጋና ኣቕሪቦም። ኣብ ፃንሒቶም እውን ኣብታ ከተማ ዝሳለጡ ዘለዉ ዝተፈላለዩ ስራሕቲ ልምዓት ከምዝዕዘቡ ገሊፆም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 9/2018(ኢዜኣ) ኣብ መንጎ ኢትዮጵያን ሳዑዲ ዓረቢያን ዘሎ ርክብ ንግድን ኢንቨስትመንትን ካብ እዋን ናብ እዋን እናዓበየ ከምዝመፀ ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ንግድን ዞባዊ ምትእስሳርን ኣብዱልሃኪም ሙሉ (ዶ/ር) ገሊፆም። መበል 2ይ ፎረም ንግድን ኢንቨስትመንትን ኢትዮ-ሳዑዲ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ተኻይዱ። ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ንግድን ዞባዊ ምትእስሳርን ኣብዱልሃኪም ሙሉ (ዶ/ር) ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ርክብ ንግድን ኢንቨስትመንትን ኢትዮጵያን ሳዑዲ ዓረቢያን ነዊሕ ዘበን ዘቑፀረ እዩ። ርክብ ንግድን ኢንቨስትመንትን ክልቲአን ሃገራት ካብ እዋን ናብ እዋን እናዓበየ ምምፅኡ ብምግላፅ፤ ብፍላይ ድማ ሰብ ሃፍቲ ሳዑዲ ዓረቢያ መዋእለ ንዋዮም ኢንቨስት ንምግባር ንኢትዮጵያ ቀዳማይ ሕርይኦም ምግባሮም ሓቢሮም። እቲ ሃገር ቦቆል መመሓየሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ምኽንያት እቲ ዕቤት ዋሕዚ ኢንቨስትመንት ከምዝኾነ እውን ፀሪሖም። ኢትዮጵያ ናብ ሳዑዲ ዓረቢያ ስጋ ሓዊሱ ብርክት ዝበሉ ፍርያታት ግብርና ከምትልእኽ ብምሕባር፤ ብኣንፃሩ ድማ ነዳድን ካልኦት ፍርያታትን ካብ ሳዑዲ ከምተእቱ ተዛሪቦም። ሰብ ሃፍቲ ሳዑዲ ኣብ መዓድን ኢትዮጵያ ሓዊሱ ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ኢንቨስት እናገበሩ ከምዝርከቡ ገሊፆም። ምክትል ኮሚሽነር ኮሚሽን ኢንቨስትመንት ኢትዮጵያ ደጋቶ ኩምቤ (ዶ/ር) ብግደኦም፤ እቲ ሃገራዊ ሪፎርም ንኢትዮጵያ ካብ ዝኾነ እዋን ብዝበለፀ ንኢንቨስትመንት ምችውትን ተመራፂትን ገይርዋ እዩ ኢሎም። ኣብዚ ሕዚ እዋን ሰብ ሃፍቲ ዝተፈላለያ ሃገራት ፍቓድ ወሲዶም ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት መዋእለ ንዋዮም ኢንቨስት እናገበሩ ከምዝርከቡ እውን ኣረዲኦም። እዚ ድማ ንምጣነ ሃፍታዊ ዕቤት ሃገርን ፈጠራ ዕድል ስራሕን ናይ ባዕሉ ኣስተዋፅኦ እናበርከተ ከምዝርከብ ኣፍሊጦም። ፈፃሚ ጉዳይ ኤምባሲ ሳዑዲ ዓረቢያ ኣብ ኢትዮጵያ ሳሊህ አልሞግቢል (ዶ/ር)፤ ሰብ ሃፍቲ ሳዑዲ ዓረቢያ ኢንቨስት ንምግባር ኢትዮጵያ ቀዳማይ ሕርይኦም እናኾነት ምምፃኣ ተዛሪቦም። ኢትዮጵያ ዘሳለጠቶም ሃገር ቦቆል መመሓየሺ ኢኮኖምን ፖሊሲታት ኢንቨስትመንትን ነቶም ሰብ ሃፍቲ ምችዋት ምዃኖም እውን ኣረዲኦም።  

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 9/2018(ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ዓውዲ ግብርና ብምምዕባል ኩለ መዳያውን ቀፃልነት ዘለዎን ልኣላዊነት ምግቢ ንምርግጋፅ ትገብሮ ንዘላ ፃዕሪ ዝድግፍ 2ይ ምዕራፍ ፕሮግራም ኩታ ገጠም ሕርሻ ዕላዊ ኮይኑ። ኣብቲ መርሃ ግብሪ፤ ሚኒስትር ግብርና ኣዲሱ ኣረጋ፣ዋና ዳይሬክተር ኢንስቲትዮት ትራንስፎርሜሽን ግብርና ኢትዮጵያ ማንደፍሮ ንጉሴን(ዶ/ር) ሓዊሱ ተዋሳእቲ እቲ ዓውዲ፣ኣምባሳደራት፣ተወከልቲ መሓዙት ትካላትን ፃውዒት ዝተገበረሎም ኣጋይሽን ተረኺቦም። ሚኒስትር ግብርና ኣዲሱ ኣረጋ ኣብዚ እዋንከምዝበልዎ፤ ሓለ ዋ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር መሰረት ንዝገበረ ግብርና ቀዳምነት ብምሃብ ውሕስና ምግቢ ንምርግጋፅ እናተሰርሐ እዩ። እቲ ፕሮግራም፤ ግብርና ዘማዕብልን ሂወት ሓረስቶት ዘመሓይሹ ዝተዋደደደ ስራሕቲ ግብርና ዝሳለጥሉን ከምዝኾነ እውን ተዛሪቦም። እዚ ድማ ኢትዮጵያ ግብርና ብምምዕባል ልኣላዊነት ምግቢ ንምርግጋፅ ንዝጀመረቶ ፃዕሪ ዝድግፍ እዩ ኢሎም። እቲ ፕሮግራም ሂወት ብሚልዮን ዝቑፀሩ ሓረስቶት ካብ ምምሕያሽ ብተወሳኺ ንፈጠራ ዕድል ስራሕ ደቂ ኣንስትዮን መናእሰይን ዝለዓለ እጃም ከምዘለዎ ሓቢሮም። ዋና ዳይሬክተር ኢንስቲትዮት ትራንስፎርሜሽን ግብርና ኢትዮጵያ ማንደፍሮ ንጉሴን(ዶ/ር) ብግደኦም፤ እቲ ፕሮግራም ኣብ 9 ስትራቴጂክ ፍርያታት ግብርና ትኹረት ዝገበረ እዩ ኢሎም። እቲ ካልኣይ ምዕራፍ ፕሮግራም ኩታ ገጠም ሕርሻ፤ ፍርያትን መፍረያነት ኣብ ቡን፣ጥራ ምረ፣ቅመማ ቅመምን እኽልታት ቅብኣትን ዝተዋፈሩ ሓረስቶት ካብ ምዕባይ ብተወሳኺ ምትእስሳር ዕዳጋ ንክፈጥሩን ፀጋ ንክውስኹን ዝሕግዝ እዩ።  

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 9/2018(ኢዜኣ) ሕቶ ኣፍ ደገ ባሕሪ መንግስቲ ግቡእ ስለዝኾነ ብዘይ ኣፈላላይ ንተግባራዊነቱ ሓቢርና ክንሰርሕ ኢና ክብሉ ኣቦታት ሃይማኖትን ኣባ ገዳታትን ገሊፆም። ዋና ኣካቢ ትካላት ሃይማኖት ክፍለ ከተማ የካ መልዓከ-ኃይል ኣባ ኃይለገብርኤል ከተማ፤ ምስኣን ኣፍ ደገ ባሕሪ ኢትዮጵያ ናይ ቀረባ እዋን ፍፃመ እዩ ኢሎም። ኢትዮጵያ በሪ ባሕራ ዝሰኣነትሉ ብሽርሒ ዕቤታ ከም ስግኣት ዝርእዩ ታሪኻዊ ፀላእታን ብሸለልትነት ኣብቲ እዋን ዝነበሩ መራሕታን ከምዝኾነ እውን ሓቢሮም። ኢትዮጵያ ወናኒት ኣፍ ደገ ባሕሪ ከምዝነበረት ታሪኻዊ መረዳእታታት ብምግላፅ፤ ምምላስ ኣፍ ደገ ባሕሪ ጉዳይ ፍትሒ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ኢትዮጵያ ብሽርሒ ዝሰኣነቶ በሪ ባሕሪ ብሓቂ ክምለስ እዩ፤ እቲ ናይ ሓቂ ግዜ ድማ ሕዚ እዩ ኢሎም። ሕቶ ኣፍ ደገ ባሕሪ መንግስቲ ግቡእ ስለዝኾነ ብዘይ ኣፈላላይ ንተግባራዊነቱ ሓቢርና ክንሰርሕ ኢና ክብሉ እውን ገሊፆም። ምክትል ፕሬዚዳንት ቤት ምኽሪ ጉዳያት እስልምና ኣዲስ ኣበባ ሼህ መሐመድ ሸሪፍ ብግደኦም፤ ብሽርሒ ዝኸደ በሪ ባሕርና ብሰላም ክነመልሶ ኢና ኢሎም። መንግሥቲ በሪ ባሕርና ንምምላስ ዝገብሮ ዘሎ ፃዕሪ ዝነኣድ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ እዚ ወለዶ በሪ ባሕሪ ናይ ምምላስ ሓደራ ከምዝተውሃቦ ብምርዳእ ኣብ ጎኒ መንግሥቲ ጠጠው ክብል ኣለዎ ክብሉ ኣንዚቦም። ንሕና ኣቦታት ሃይማኖት ኣብ ከይዲ ምምላስ በሪ ባሕሪ ኣብ ጎኒ መንግሥቲ ብምዃን እጃምና ክንዋፃእ ኢና ኢሎም። ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ብርክት ዝበሉ ማሕበራውን ኢኮኖሚያውን ለውጥታት ምምዝጋቦም ዝገለፁ ድማ ኣባ ገዳ ወልደኣብ ገብረኣብ እዮም። እዞም ለውጥታት ዝተመዝገቡ መንግስትን ህዝብን ብሓባር ብምስርሖም ከምዝኾነ ብምሕባር፤ በሪ ባሕሪ ንምምላስ ኣብ ዝግበር ምንቅስቓስ እውን ከም ህዝቢ ኣብ ጎኒ መንግስቲ ጠጠው ክንብል ኢና ክብሉ ተዛሪቦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 9/2018(ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ናብ ወፃኢ ብምልኣኽ ዓለም ለኸ መሪሕ ንምዃን ብቆራፅነት እናሰርሐት ከምዝኾነት ሚኒስትር ንግድን ዞባዊ ምትእስሳርን ካሳሁን ጎፌ(ዶ/ር) ገሊፆም። መበል 14 ዓለም ለኸ ጉባኤ ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ እናተኻየደ እዩ ዝርከብ። ኣብቲ ጉባኤ፤ ነበር ቀዳማይ ሚኒስትር ኢትዮጵያ ሃይለማርያም ደሳለኝ፣ሚኒስትር ንግድን ዞባዊ ምትእስሳርን ካሳሁን ጎፌ(ዶ/ር)፣ፕሬዚዳንት ማሕበር ለኣኽቲ ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ኢትዮጵያ ኤዳኦ ኣብዲን ፃውዒት ዝተገበረሎም ኣካላትን ተረኺቦም። ሚኒስትር ንግድን ዞባዊ ምትእስሳርን ካሳሁን ጎፌ(ዶ/ር) ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኢትዮጵያ ፍርያት ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ምፍራይ ዘኽእል ዓቕሚ ኣለዋ። ስለዝኾነ ድማ ኢትዮጵያ ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ናብ ወፃኢ ብምልኣኽ ዓለም ለኸ መሪሕ ንምዃን ብቆራፅነት እናሰርሐት ከምዝኾነት ተዛሪቦም። እዚ ዕቑር ሃፍቲ ንምጥቃም መንግሥቲ ነቲ ዓውዲ ፍሉይ ትኹረት ሂቡ እናሰርሐ እዩ ዝርከብ ኢሎም። ዕዳጋታት ንሰብ ሃፍቲ ወፃኢ ክፍቲ ንምግባር፣ብዕዳጋ ዝምራሕ ተመን ሸርፊ ንምቕባል ከምኡ እውን ተመን ዋጋ ንምቕራብ እናተሰርሐ ከምዝኾነ እውን ሓቢሮም። ኣብ ቀረባ እዋን ናብ ተግባር ዝኣተወ ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ንተዋሳእቲ እቲ ዓውዲ ሓደሽቲ መባፅሕታት ዕዳጋ ከምዝፈጥር ኣረዲኦም። ብተወሳኺ እውን ኣባል ትካል ንግዲ ዓለም ንምዃን ንዝግበር ዘሎ ከይዲ ወሳኒ እዩ ኢሎም። ፕሬዚዳንት ማሕበር ለኣኽቲ ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ኢትዮጵያ ኤዳኦ ኣብዲ ብግደኦም፤ ብመንግስቲ ዝተውሃበ ትኹረት ዓውዲ ጥራ ምረን እኽልታት ቅብኣትን ቀፃልነት ዘለዎ ዕቤት ንከምዝግብ ከምዘኽኣለ ገሊፆም። ብመንግስቲ ዝውሰዱ ዘለዉ መመሓየሽታት ንዕቤት እቲ ዓውዲ ርኡይ እጃም እናበርከተ ከምዝኾነ እውን ሓቢሮም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 8/2018 (ኢዜኣ) ኤግዚቢሽን መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ብናይ መደመር መንግሥቲ ከተማታት መፈልፈሊ ፍልጠት ቴክኖሎጂ ከምዝኾና ብተግባር ዝተርኣየሉ እዩ ክብላ ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ ገሊፀን። መበል 10ይ ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ "ዕቤት ከተማታት ንልህቀት ኢትዮጵያ” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ክልል ዓፋር ከተማ ሰመራ ሎጊያ እናተኻየደ እዩ ዝርከብ፡፡ ብመዓርግ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ሓላፊ ማእኸል ምትሕብባር ህንፀት ስርዓት ዲሞክራስን ምክትል ፕሬዚዳንት ፓርቲ ብልፅግናን ኣደም ፋራህ ኤግዚቢሽን ፎረም ከተማታት ኢትዮጵያ ከምዘጀመሩ ዝዝከር እዩ። ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ እቲ ኤግዚቢሽን ተዘዋዊረን ተዓዚበን። እተን ሚኒስትር ንዑደተን ኣመልኪተን ምስ ኢዜኣ ኣብ ዝነበረን ፃንሒት ከምዝበልኦ፤ እቲ ኤግዚቢሽን ባህሊ ስራሕ ዜጋታት እናተቐየረ ምምፅኡ ዝተርኣየሉ እዩ። መንግስቲ ንከተማታት ዝሃቦ ትኹረት ብጭቡጥ ውፅኢት እናተረጋገፀ ከምዝመፀ ብምግላፅ፤ ከተማታት ብዘለወን ዓቕምን ፀጋን እናለምዓ ከምዝኾና ተዛሪበን። ኣብቲ ኤግዚቢሽን ኣብ ከተማታት ዘሎ ልዑል ምንቕቓሕ ምርኣይ ከምዝኸኣላ እውን ኣረዲአን። እቲ ኤግዚቢሽን ብናይ መደመር መንግሥቲ ከተማታት መፈልፈሊ ፍልጠት ቴክኖሎጂ ከምዝኾና ብተግባር ዝተርኣየሉ እዩ ኢለን።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 8/2018(ኢዜኣ) መበል 4ይ ዓለም ለኸ ኤክስፖ መዓድንን ቴክኖሎጅን ዓውዲ መዓድን ብዝበለፀ ውፅኢታዊ ንምግባር ዘኽእል ዓለም ለኸ ተሞኩሮ ዝተረኸበሉ ከምዝኾነ ሚኒስትር መዓድን ሃብታሙ ተገኘ(ኢ/ር) ገሊፆም። ብኣዳላውነት ሚኒስቴር መዓድን ካብ 4 ክሳብ 7 ሕዳር 2018 ዓ/ም ኣብ ዓለም ለኸ ማእኸል ኮንቬንሽን ኣዲስ ክሳለጥ ዝፀንሐ መበል 4ይ ዓለም ለኸ ኤከስፖ መዓድንን ቴክኖሎጅን(MINTEX Ethiopia 2025) ብዓወት ንክዛዘም ኣስተዋጽኦ ንዘበርከቱ ኣካላት መርሃ ግብሪ ምስጋና ተሳሊጡ። ሚኒስትር መዓድን ሃብታሙ ተገኘ(ኢ/ር) ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኣብ ዓውዲ መዓድን ዘሎ ዕቑር ሃፍቲ ናብ ብልፅግና ንምቕያር መንግስቲ ኣብቲ ዓውዲ ንዝዋፈሩ ኢንቨስተራት ደገፍ ንምግባር ድሉው እዩ። ዓውዲ መዓድን ኢትዮጵያ ዕቤት እናርኣየ ከምዝኾነ ብምግላፅ፤ ኣብ ዝሓለፉ ክልተ ዓመታት ኣብቲ ዓውዲ ዘለዉ ፀገማት ተፈልዮም ምምሕያሽ ከምዝተገበረሎም እውን ሓቢሮም። እቲ መመሓየሺ ማክሮ ኢኮኖሚ ስዒቡ እውን ንመዓድን ዝተውሃቦ ትኹረት ኣብቲ ዓውዲ ለውጢ ከምዝተመዝገ ብምሕባር፤ ነዚ ስዒቡ ሃፍቲ ምልላይ፣ስርዓት ኣሰራርሓን ምምሕዳር ፕሮጀክትን ምምሕያሽ ከምዝተኽኣለ ኣረዲኦም። እቲ ኤክስፖ ካብ ዝተፈላለዩ ዓለማት ዝተኣኻኸቡ ሰብ ሞያ፣ተዋሳእቲ ኢንዱስትርን ሙሁራንን ዝተረኸብሉን ዝተፈላለዩ ኣሰራርሓታት ንምዝርጋሕ ዘኽእሉ ልምድታት ዝተወሰደሉን ከምዝኾነ እውን ተዛሪቦም። ኣብቲ ኤክስፖ ዝተሳተፉ ኣፍረይቲ እቲ ዓውዲ ብግደኦም፤ እቲ ኤክስፖ ፍርያቶም ንምልላይን ተሞኩሮ ንምልውዋጥን ከምዝሓገዞም ኣረዲኦም። ኣብቲ መርሃ ግብሪ ንዕዉትነት እቲ ኤክስፖ ኣስተዋፅኦ ንዘበርከቱ ኣካላት ኣፍልጦ ተዋሂቡ። ነበር ሚኒስትር ዲኤታ መዓድን ኣይተ ሚልዮን ማቲዎስ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ኣብቲ ዓውዲ ንዘበርከትዎ ኣስተዋፅኦ ኣፍልጦ ተዋሂብዎም።