ድሬደዋ/ሕዳር 15/2018(ኢዜኣ) ዲጂታል ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ ቅልጡፍ ኣገልግሎት ብምሃብ ኩለ መዳያዊ ጉዕዞ ኢኮኖሚ ዕዉት ንክኸውን ወሳኒ እጃም እናበርከተ ከምዝኾነ ኮሚሽነር ኮሚሽን ሲቪል ሰርቪስ ፌዴራል መኩሪያ ሃይሌ (ዶ/ር) ገሊፆም። ኮሚሽነር መኩሪያ ሃይሌ (ዶ/ር) ሎሚ መዓልቲ ምንቅስቓስ ስራሕ ዲጂታል ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ ድሬ ተዓዚቦም። እቶም ኮሚሽነር ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ዲጂታል ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ ቅልጡፍ ኣገልግሎታት ተበፃሒ ብምግባር ፀገማት ሰናይ ምምሕዳር እናፈትሐ እዩ ዝርከብ። ከም ሃገር ንዝተጀመሩ ኩለ መዳያዊ ጉዕዞ ኢኮኖሚ ዕዉት ንክኾኑ ምችው ኩነታት ከምዝፈጠረ እውን ተዛሪቦም። ኣብ ድሬዳዋ ዝተጀመረ ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ ሓደ መርኣያ እዚ ከምዝኾነ ብምግላፅ፤ እቲ ዝተጀመረ ስራሕ ንምዕባይ መንግሥቲ ፌዴራል ኣድላይ ክትትልን ደገፍን ክገብር እዩ ኢሎም። ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ ብሰፊሑን ፅሬትን ኣብ መላእ እታ ሃገር ተበፃሒ ናይ ምግባር ስራሕ ተጠናኺሩ ከምዝቕፅል ኣረጋጊፆም።  

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 13/2018(ኢዜኣ) ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ኣብ ዓውዲ ቴከኖሎጂ ዘሳለጦም 56 ፈታሕቲ ፀገም ውፅኢታት ምርምር ኣብ ዓለም ለኸ ጆርናላት ከምዘሕተመ ዋና ዳይሬክተር እቲ ኢንስቲትዩት ኢንጂነር ወርቁ ጋቸና (ዶ/ር) ገሊፆም። ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ብተበግሶ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ኣብ 2013 ዓ/ም ካብ ዝምስረት ጀሚሩ ኣብ ዝሓለፉ 5 ዓመታት ዝነኣዱ ውፅኢታት ኣመዝጊቡ እዩ። ዋና ዳይሬክተር እቲ ኢንስቲትዩት ኢንጂነር ወርቁ ጋቸና (ዶ/ር) ምስ ኢዜኣ ኣብ ዝነበሮም ፃንሒት ከምዝበልዎ፤ እቲ ኢንስቲትዩት ብዘበናዊ ቴክኖሎጂታት ብምጥንኻር ምችው ከባቢ ስራሕ ምፍጣር ተኻኢሉ እዩ። ስለዝኾነ እውን እቲ ትካል ተወዳዳርን ፀገም ፈታሕን ስራሕቲ መፅናዕትን ምርምርን እናሳለጠ ከምዝርከብ ብምሕባር፤ ብብርኪ ዓለም ተወዳዳሪ ዝኾኑ 56 ውፅኢታት ምርምር ኣብ ዓለም ለኸ ጆርናላት ከምዘሕተመ ከም ኣብነት ፀሪሖም። ካብቶም ውፅኢታት ምርምር እቶም 9 መሰል ዋንነት ኣእምሮኣዊ ንብረት ከምዝረኸቡ ብምግላፅ፤ እዚ ዓወት ኣብ ካልኦት ውፅኢታት ምርምር ተጠናኺሩ ከምዝቕፅል እውን ኣረጋጊፆም። ብርክት ዝበላ ሃገራት ኣብ ዓውድታት ጥዕና፣ግብርናን ኣገልግሎትን ቴክኖሎጂ ሰብ ስራሕ ብልሒ(ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ) ብምጥቃም መፍረያይነት ብዕፅፊ ኣብ ምዕባይን ኣወሃህባ ኣገልግሎተን ኣብ ምምዕባልን ከምዝርከባ ተዛሪቦም። ኣብቲ ዓውዲ ዘሎ ግንዛበን ተሳትፎን መናእሰይ ንክጠናኸር ዝተፈላለዩ መርሃ ግብርታት ብምድላው እናተሰርሐ እዩ ኢሎም። 'ኢንተሊጀንስ ንኹሉ'ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኣብ ኩሎም ኣብያተ ዕዮ ተግባራዊ ንምግባር ብትኹረት እናተሰርሐ ከምዝኾነ እውን ኣረዲኦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር/ 12/2018(ኢዜኣ) መበል ሳልሳይ ኣዋርድ ሚዲያ በዓል መዚ በይነ መንግስትታት ልምዓት ምብራቕ ኣፍሪካ(ኢጋድ)ካብ 20 ክሳብ 21 ሕዳር 2018 ዓ.ም ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ ከምዝካየድ ተገሊፁ። ብምትሕብባር መንግስቲ ኢትዮጵያን ኢጋድን ኣብ ዝተዳለወ ሽልማት እውን ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ንምክልኻል ኣብ ዝግበር ፃዕሪ ዝሓይሸ ስራሕ ትሕዝቶ ንዝሰርሑ ሰብ ሞያ መራኸብቲ ሓፋሽ ዝዋሃብ እዩ። ከይዲ ምድላው መበል ሳልሳይ ኣዋርድ ሚዲያ ኢጋድ ብዝምልከት ወሃቢ ቃል ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ኣምባሳደር ነብያት ጌታቸውን ኣብ ኢትዮጵያ ተፀዋዒ ኢጋድ ኣበባው ቢሆነኝን ብሓባር ጋዜጣዊ መግለፂ ሂቦም ። ወሃቢ ቃል ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ኣምባሳደር ነብያት ጌታቸው፤ ብተበግሶ ቀዳማይ ሚኒስት ዐቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) ተግባራዊ ዝተገበረ መርሃ ግብሪ ሓምለዋይ አሰር ዞባዊ ኣጀንዳ ልምዓት ከምዝኾነ ሐቢሮም። ስለዝኾነ ድማ ኣብ ብራዚል ቤለም ኣብ ዝተኻየደ መበል 30 ጉባኤ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ውድብ ሕቡራት መንግስትታት(ኮፕ 30) ኢትዮጵያ መበል 32 ጉባኤ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር ውድብ ሕቡራት መንግስትታት(ኮፕ 32) ንክተተኣናግድ ምምራፃ ተዛሪቦም። ኢትዮጵያ መበል ሳልሳይ ኣዋርድ ሚዲያ ኢጋድ ምትእንጋዳ እውን ንዓወታት ህንፀት ሓምለዋይ ኢኮኖሚ ኣፍልጦ ዝህብ እዩ ኢሎም። ኣብ ኢትዮጵያ ተፀዋዒ ኢጋድ ኣበባው ቢሆነኝ ብግደኦም፤ እቲ ውድድር ኣብ ቴሌቪዥን፣ሬዲዮ፣ሕትመት፣ዲጂታል ሚዲያን ዘፈር ደቂ ኣንስትዮን ሓዊሱ ኣብ 8 ዓውድታት ከምዝካየድ ኣፍሊጦም። ከባቢ 400 ሰብ ሞያ ሃገራት ኣባል ኢጋድ ስራሕቶም ከምዘእተዉ ብምሐባር፤ ካብዚኣቶም እቶም 94 ኢትዮጵያዊያን ሰብ ሞያ ከምዝኾኑ ገሊፆም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 11/2018 (ኢዜኣ) ባንኪ ንግዲ ኢትዮጵያ መጥቃዕቲ ሳይበር ቀዲሙ ምምካት ዘኽእል ዓቕሚ እናፈጠረ ከምዝርከብ ገሊፁ። እቲ ባንኪ ወርሒ ድሕንነት ሳይበር ንካልኣይ ግዜ የኽብር ኣሎ። ምክትል ፕሬዚዳንት ኤክስኪውቲቭ ኣገልግሎታት ኮርፖሬት እቲ ባንኪ ኣይተ ኤፍሬም መኩሪያ ኣብቲ መርሃ ግበሪ ተረኺቦም ከምዝበልዎ፤ እቲ ባንኪ መጥቃዕቲ ሳይበር ቀዲሙ ምምካት ዘኽእል ዓቕሚ እናፈጠረ እዩ። ስለዝኾነ እውን እቲ ባንኪ ፈላማይ ምዕራፍ ዲጂታል ስትራቴጂኡ(2020 - 2025)ብዕዉት ኩነታት ዛዚሙ ናብ ካልኣይ ምዕራፍ ዲጂታል መሪሕ ስትራቴጂ(2025-2030) ከምዝተሰጋገረ ሓቢሮም። ኣብዚ ሕዚ እዋን ካብ ሓፈሻዊ ዕድጊት እቲ ባንኪ ልዕሊ 90 ሚኢታዊ ብዲጂታል መንገዲ ከምዝሳለጥ ብምሕባር፤ ድሕነንት እቲ ስርዓት ዕድጊት ንምሕላው ብልዑል ትኹረት እናተሰርሐ ከምዝኾነ ኣረጋጊፆም። ምምሕዳር ድሕንነት ሳይበር ክሳብ ብርኪ ምክትል ፕሬዚዳንት ብምዕባይ እቲ ባንኪ ብብርኪ ሃገር ፈላማይ ትካል ፋይናንስ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ብተወሳኺ እውን ክፍልታት ድሕንነት ሳይበር ብኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ (ኤ.ኣይ) ዝሰርሕ ስትራቴጂ ዜሮ ትረስት ድሕንነት(Al-powered Zero Trust Security Strategy) ከምዝተዳለወ ገሊፆም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 9/2018 (ኢዜኣ) ኣብ ማሕበራዊ፣ ኢኮኖሚያውን ካልኦት ዓውድታትን ራኢ ብልፅግና ኢትዮጵያ ዘዐውት ምችው ኩነታት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ እናተፈጠረ ከምዝኾነ ዋና ፈፃሚ ስራሕ ናይ ኢትዮጵያ ዜና ኣገልግሎት(ኢዜኣ) ሰይፈ ደርቤ ገሊፆም። ጉጅለ ኣባላት ሓለፍቲ ስራሕን ሰብ ሞያን ኢዜኣ ስራሕቲ ልምዓት ቴክኖሎጂ ዋና ቤት ዕዮ ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሽል ኢንተለጀንስ ተዓዚቦም። ዋና ፈፃሚ ስራሕ ኢዜኣ ሰይፈ ደርቤ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ዓለም ኣብ ወሳኒ ምዕራፍ ልምዓት ቴክኖሎጂ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ እያ ትርከብ። ኣብ ዑደቶም እውን ኣብ ማሕበራዊ፣ኢኮኖሚያውን ካልኦት ዓውድታትን ራኢ ብልፅግና ኢትዮጵያ ዘዐውት ምችው ኩነታት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ እናተፈጠረ ምዃኑ ምዕዛቦም ሓቢሮም። ስለዝኾነ ድማ ኢትዮጵያ ኣብ ሃገራት ኣፍሪካ ዘሎ ካብ ወፃኢ ዝኣትው ቴክኖሎጂ ጥራሕ ናይ ምጥቃም ባህሊ ብምቕያር ነታ ኣህጉር እውን ብመርኣያነት ዝግለፅ ስራሕቲ ፈጠራ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ እናሳለጠት ከምትርከብ ገሊፆም። ዋና ዳይሬክተር ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሽል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ኢንጂነር ወርቁ ጋቸና (ዶ/ር)፤ ኣብ ሓፂር እዋን 'ኢንተለጀንስ ንኹሉ' ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ኩሎም ዓውድታት ውፅኢት እናተመዝገበ እዩ ኢሎም። ትካላት መራኸብቲ ሓፋሽ ኢትዮጵያ መዓልታዊ ስራሕቶም ብቐሊሉ ዘሳልጥሉ ምችው ምህዳር ቴክኖሎጂ እናተፈጠረ ከምዝርከብ ሓቢሮም። መራኸብቲ ሓፋሽን ካልኦት ትካላት ዝተፈላለያ ሃገራት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ብምጥቃም ፅሬትን ቅልጣፈን ዘለዎም ስራሕቲ እናሳለጡ ከምዝርከቡ ተዛሪቦም። መራኸብቲ ሓፋሽ ትካላት ኢትዮጵያ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ናይ ምጥቃም ባህሎም ዘዕብይሉ ግንዛበ ዘዕብዩ ስራሕቲ ክሰርሑ ከምዝግባእ እውን ኣረዲኦም። ኣብቲ ዑደት ዝተሳተፉ ኣባላት ኣመራርሓ እውን፤ ኢትዮጵያ ኣብ ሓፂር እዋን ኣብ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ንኣፍሪካውያን እውን ዝምህርቲ ዝህብ ዝነኣድ ውፅኢት ከምዘመዝገበት ምዕዛቦም ኣረዲኦም። ኣብ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ዓለም ለኸ ተወዳዳሪ በዓል ሞያ ፈጠራ ንምፍራይ ዝሳለጡ ስራሕቲ እውን ናይ ፅባሕ ኢትዮጵያ ዝሓሸ ምግባር ኣብ ዘኽእል ጉዕዞ ትልሚ ከምዘላ ዘርኢ ከምዝኾነ እውን ገሊፆም። ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) 7 ሕዳር 2018 ዓ/ም ዋና ቤት ዕዮ ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ መሪቖም ስራሕ ምጅማሮም ዝዝከር እዩ።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 8/2018 (ኢዜኣ) ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ኣብ ኣፍሪካ ብዝለዓለ ብርኪ ዝረአ ትካል ከምዝኾነ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ገሊፆም። ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ዋና ቤት ዕዮኡ ቅድሚ ሕዚ ካብ ዝነበሮ ናብ ነበር ህንፃ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን ኢትዮጵያ ኣብ ዝተዛወረሉ እዋን ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) መልእኽቲ ኣመሓላሊፎም። እቶም ቀዳማይ ሚኒስትር ኣብዚ እዋን፤ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ኣብ ውሽጢ 5 ዓመታት ሕዚ ኣብ ዝርከበሉ ብርኪ ምብፅሑ ዝነኣድ እዩ ኢሎም። ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ኣብ ኣፍሪካ ብዝለዓል ብርኪ ዝረአ ትካል ከምዝኾነ ብምግላፅ፤ ሶፍትዌር ሮቦታት ጥራሕ ዘይኮነስ ደጋዊ ክፍሊ ኣካል(ሃርድዌር) እውን ምስራሕ ከምዝጀመረ ተዛሪቦም። ድሮን ምፍራይ ጥራሕ ዘይኮነስ ዓቕሚ ምዝርራብ ዝፈጥር ዘሎ ትካል እውን እዩ ኢሎም። ኣርቴፊሻል ኢንተለጀንስ ብብርኪ ኣፍሪካ ዝወዳደር ኣሰራርሓ ዝኽተል ከምዝኾነ ብምሕባር፤ ብርክት ዝበሉ ፍርያታት ኣውፂኡ እዩ ክብሉ እውን ሓቢሮም። ኣብ ዓውዲ ጥዕና ኣብ ምፍላይ ካንሰር ጡብ ዓብይ ውፅኢት ምምፃእ ከምዝኸኣለን እዚ ድማ ብብርኪ ዓለም ብፈለጥቲ ኣርቲፊሻል ተቐባልነት ኢሉ እውን መሰል ዋንነት ዝረኸበ ስራሕ ከምዝኾነ ኣገንዚቦም። ኣብ ዓውዲ ግብርና እውን ኣብ ቡናን ካልኦት ዝራእትን ዝርከብ ሕማም ዝፈሊ ፕሮጀክት ከምዝፈረየ ብምግላፅ፤ ነዚ ድማ መሰል ዋንነት ከምዘለዎ ሓቢሮም። ብካሊእ መዳይ መሶብ ዝበሃል ኣብ ሓደ ማእኸል ልዕሊ 100 ኣገልግሎታት ዝህብ ሲስተም ዝሃነፀ ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ከምዝኾነ ኣፍሊጦም። ሚኒስቴር ገንዘብ፣ሚኒስቴር እቶትን ኮሚሽን ጉምሩኽን ሓዊሱ ትካላት ኣሰራርሐኦም ንምምዕባል ዝግልገሉሎም ብርክት ዝበሉ ሲስተማት ምህናፅ ከምዝኸኣለ ተዛሪቦም። ምስ ኣጠቓቕማ ዳታ ተኣሳሲሩ ኣምሓርኛ፣ኦሮሚኛ፣ ሶማሊኛ፣ትግርኛን ዓፋርኛን ተዛራቢ እቲ ሓደ ቋንቋ ሳልሳይ ሰብ ከየእተወ ምስ ተዛራቢ እቲ ካሊእ ቋንቋ ምርድዳእ ዝኽእለሉ መንገዲ፣ብፅሑፍ ዝኣተወ መልእኽቲ ናብ ድምፂ ምቕያር፣ብድምፂ ዘሎ መልእኽቲ ናብ ፅሑፍ ምቕያርን ተዛመድቲ ኣገልግሎታትን ንምሃብ ብሽሕ ሰዓታት ዝቑፀሩ ኦዲዮታት ዳታ ብምእታው እናተሰርሐ ከምዝርከብ ከም ኣብነት ኣረዲኦም። ሪቮሉሽን ግብርና ሓደ ክልተ ሰለስተ እናበለ መፂኡ እዩ፤ ንሕና ኣብዚ ኣይነበርናን፤ ቴክኖሎጂካል ሪቮሉሽን ነይሮም እዮም፣ኢንደስትሪያል ሪቮሉሽናት ነይሮም እዮም፤ ኣብዚኣቶም ኩሎም ኢትዮጵያ ብዕራይን ሰብን ምልቓቕ ከይኸኣለት ዝነበረትሉ ቀንዲ ምኽንያት ሓዱሽ ፍልጠት፣ሓዱሽ ልምምድ፣ሓዱሽ ፈጠራ እንትፍጠር እቲ ጉዳይ ንምፍላጥን ንምኽታልን ዝነበረ ሃንቀውታ፣ድሉውነትን ኣተሓሳስባን ትሑት ስለዝነበረ እዩ ኢሎም። ስለዝኾነ እውን ደለናዮ ኣይደለናዮ ዓርስና ኣብ ውሽጢ ከይዲ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ክነእትው እንተዘይክኢልና እቲ ደረጃ ኣብ ዝኾነ ቦታ ይኹን ከም ሃገር ከምቲ ቅድሚ ሕዚ ዝነበርናዮ ካብ ዓበይቲ ሪቮልሽናት ንድሕሪት ክንተርፍ ኢና ክብሉ እውን መልእኽቲ ኣመሓላሊፎም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 8/2018(ኢዜኣ) ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ(ኮራ) ክልል ዓፋር ስራሕ ጀሚሩ። ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ(ኮራ) እቲ ክልል መሪቖም ስራሕ ኣጀሚሮም። ኣብቲ መርሃ ግብሪ፤ ርእሰ ምምሕዳር ክልል ዓፋር ኣወል ኣርባ ሓዊሱ ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ጫልቱ ሳኒ፣ኮሚሽነር ኮሚሽን ሲቪል ሰርቪስ መኩሪያ ሃይሌ (ዶ/ር) ከምኡ እውን ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ ፌዴራልን እቲ ክልልን ተረኺቦም። ኣገልግሎት ሓደ ማእኸል መሶብ እቲ ሕብረተሰብ ዲጂታል ኣማራፅታት ብምጥቃም ኣገልግሎታት ብቐሊሉ ኣብ ሓደ ቦታ ዝረኽበሉ ማእኸል እዩ።  

ኣዲስ ኣበበ/ሕዳር 8/2018 (ኢዜኣ) ናይ ምፍፃም ብቕዓትን ዓቕምን ኢትዮጵያ ኣብ ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ርእየ ክብሉ ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ዋና ቤት ዕዮኡ ቅድሚ ሕዚ ካብ ዝነበሮ ብምቕያር ናብ ናይ ቀደም ህንፃ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን ኢትዮጵያ ኣብ ዝተዛወረሉ እዋን ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ(ዶ/ር) ኣብቲ እዋን ተረኺቦም መልእኽቲ ኣመሓላሊፎም። ኣብ ምልእኽቶም እውን፤ ብሓፈሻ ሎሚ ዝረኣኹዎ ነገር ሰብ ራኢ ፈጠራ እንተሃሊዎን ብልዑል ዲስፕሊን ዝሰርሕ እንተኾይኑን ሓደ ነገር ብዝረኣዮ ልክዕ ምዕዋት ከምዝኽእል እዩ ኢሎም። ኩሉ ነገር ዝሳለጥ ዘሎ ብኢትዮጵያውያን ስለዝኾነ ኢትዮጵያ ናይ ምፍፃም ዓቕሚ ዘለዋ ሃገር ከምዝኾነት ርእየ ክብሉ እውን ሓቢሮም። ዘለዉና ህንፃታትን ስፍራታትን ይኹነና ኢልና ሓሲብና እንተንሰርሖም ኣዝዮም ዝፀበቑ ምዃን ከምዝኽእሉ እውን ተዓዚበ ኢሎም። ኢንስቲትዩት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ብብርኪ ትካል ካብ ንጅምሮ ከባቢ 5 ዓመት እዩ ዝበሉ እቶም ቀዳማይ ሚኒስትር፤ ኣብዚ ሕዚ እዋን ስራሕ ህንፀት እቲ ትካል ኣዝዩ ዘደምም ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ራእን ዲስፕሊንን እንትራኸቡ እንታይ ምፍጣር ከምዝከኣል እዚ ትካል መርኣያ ከምዝኾነ እውን ኣረዲኦም። ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ብመስርሒ ቦታ ጥራሕ እኳ እንንተወሲዱ ንኢትዮጵያ ዓይኒ ዝገልፅ፣ሓዱሽ ምልከታ፣ሓዱሽ ኣረኣእያ ዝገልፅን ዘርእን፣ንስራሕ ኣዝዩ ምችው፣መናእሰይ ንነዊሕ እዋን ክሰርሕሉ ዝኽእሉሉ ትካልን ስፍራን ኮይኑ እዩ ክብሉ ሓቢሮም። ቅድሚ 5 ዓመት ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ዝብል ሓሳብ እንትነልዕልን ትካል ይፈጠር እንትበሃልን ኣብ ውሽጥና እውን መብዛሕቲኦም ብቐሊሉ ዝተቐበልዎ ሓሳብ ኣይነበረን ኢሎም። ይኹን እምበር ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ወዲ ሰብ ዝሓስበሉ መንገዲ፣ኢማጅን ዝገብረሉ መንገዲ፣ፖሲቢሊቲ ዝሪአሉ መንገዲ እናቐረፀ መፂኡ እዩ ክብሉ መልእኽቲ ኣመሓላሊፎም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 5/2018 (ኢዜኣ) ብኣተሓሳስባ ናይ መደመር መንግስቲ ኩሎም ትካላት ሪፎርም ሲቪል ሰርቪስ ናይ ምትግባር ግቡእ ኣለዎም ክብላ ሓላፊት ቤት ፅሕፈት ቀዳማይ ሚኒስትርን ሚኒስትር ጉዳያት ካቢኔን ዓለምፀሃይ ጳውሎስ ገሊፀን። ሚኒስቴር ስራሕን ክእለትን መድረኽ ልውውጥ ተሞክሮ ሪፎርም ኣገልግሎትን ምሕደራን መንግስቲ የሳልጥ ኣሎ። ሓላፊት ቤት ፅሕፈት ቀዳማይ ሚኒስትርን ሚኒስትር ጉዳያት ካቢኔን ዓለምፀሃይ ጳውሎስ ኣብዚ እዋን ከምዝበልኦ፤ እቲ ሪፎርም ኣገልግሎትን ምሕደራን መንግስቲ በቲ ዝድለ መጠን ልህቀት ንክቕፅል ዝገብር እዩ። ቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) "ዕውትነት ናይ መደመር መንግስቲ ንብራኸ ዘፈራት" ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ዝተዳለወ ስልጠና ሪፎርም ሲቪል ሰርቪስ ሙሉእ ብሙሉእ ክትግበር ከምዘለዎ ኣንፈት ከምዘቐመጡ ገሊፀን። ኣተሓሳስባ ናይ መደመር መንግሥቲ ትካላት ዘበናት ዝሳገሩ ዘላቕን ንዓና ክመስሉን ኣለዎም ብዝብል ብግልፂ ከምዝተቐመጠ ገሊፀን። ስለዝኾነ ድማ እቲ ሪፎርም ኣብ ሃገራዊ ኣተሓሳስባ ዝተቓነየ፣ካብ ሃገራዊ ፀጋ ዝተቐድሐ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ ኣብ ኩሎም ትካላት ተግባራዊ ዝግበር እዩ ኢለን። እቲ ሪፎርም ኣብ ሰለስተ ምዕራፋት ዝተኸፈለ እንትኸውን ዝሓሸ ኣፈፃፅማ፣ማእኸላይን ንድሕሪት ዝተረፈን ብምፍላይ ምዃኑ ብምሕባር ሚኒስተር ስራሕን ክእለትን ዝሓሸ ኣፈፃፅማ ኣመዝጊቡ ብግልፂ ምምራፁ ሓቢረን። እቲ ሪፎርም ሲቪል ሰርቪስ ኣብ ሰለስተ ምዕራፋት ዝተኸፈለሉ ቀንዲ ምኽንያት ትካላት ካብ ቀዳሞት ልምዲ እናወሰዱ ዝሓሸ ናይ ምፍፃም ዓቕሚ ንክህልዎም እዩ ከምዝኾነ እውን ተዛሪበን። እቲ ከይዲ ብኣንፃር 7ቲኦም ዓምድታት ሪፎርም ሲቪል ሰርቪስ ክረአ ከምዘለዎ ብምግላፅ፤ ኩሎም ትካላት ተግባራዊ ናይ ምግባር ግቡእ ከምዘለዎም ኣረዲአን።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 4/2018(ኢዜኣ) ብፍልጠትን ክእለትን ዝማዕበለ ሓይሊ ሰብ ብምፍራይ ጉዕዞ ኩለ መዳያዊ ዕቤት ኢትዮጵያ ምቅልጣፍ ከምዝግባእ ሚኒስትር ስራሕን ክእለትን ሙፈሪሃት ካሚል ገሊፀን። መናእሰይ ዝሓሸ ፍልጠትን ክእለትን ተዓጢቖም ናብ ዕዳጋ ስራሕ ዝኣትዉሉ ዓቕሚ ዘዕቢ ሓዱሽ ስትራቴጂ ቴክኒክን ሞያን ዕላዊ ኮይኑ። ሚኒስትር ስራሕን ክእለትን ሙፈሪሃት ካሚል ኣብዚ እዋን ከምዝበልኦ፤ እቲ ሓዱሽ ስትራቴጂ ቴክኒክን ሞያን ፍትሓዊነትን ተበፃሕነትን ብምስፍሕፋሕ ፅሬት ስልጠና ንምርግጋፅ ወሳኒ እጃም ኣለዎ። ፈጠራን ዕዳጋን ስራሕ፣ዓቕሚ ዲጂታል ፍልጠትን ክእለትን ብምዕባይ ኣጠዓዒምካ ንምምራሕ ብዘኽእል መልክዑ ከምዝተዳለወ ሓቢረን። ኣብ ከይዲ ትግበራ እቲ ሓዱሽ ስትራቴጂ እውን ተረባሕነት መናእሰይ ንምርግጋፅ ምትሕብባር መንግሥቲ፣ዓውዲ ውልቀን መዳርግቲ ኣካላትን ምጥንኻር የድሊ ኢለን። ትካላት ስልጠናን ትምህርትን ቴክኒክን ሞያን ጉዕዞ ዕቤት ኢትዮጵያ ዘቀላጥፍ ብፍልጠትን ክእለትን ዝማዕበለ ሓይሊ ሰብ ናይ ምፍራይ ስራሖም ተጠናኺሩ ከምዝቕፅል እውን ተዛሪበን። ሚኒስቴር ስራሕን ክእለትን ምስ ክልላትን ዓውዲ ውልቀን ከምኡ እውን ምስ ዓለም ለኸ መሓዙት ልምዓት ብምትሕብባር ዘዳለዎ እዚ ስትራቴጂ፤ ፅሬት ስርዓት ስልጠና ቴክኒክን ሞያን ኢትዮጵያ ዘመሓይሽ ከምዝኾነ ተገሊፁ።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 3/2018 (ኢዜኣ) መራኸብቲ ሓፋሽ ብሄራዊ ረብሓ ኢትዮጵያ ንምኽባር፣ብሄራዊ ምርድዳእ ንምፍጣርን ሓቛፊ ተረኽ ንምህናፅን ብሓባር ክሰርሑ ከምዝግባእ ኣብ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ዋና ተፀዋዒ መንግሥቲ ሚኒስትር ተስፋዬ ቤልጂጌ (ዶ/ር) ገሊፆም። በዓል መዚ መራኸብቲ ሓፋሽ ኢትዮጵያ ብሄራዊ ረብሓ ምሕላው ዘኽእል ዓቕሚ ዘለዎም ትካላት መራኸብቲ ሓፋሽን ጋዜጠኛታትን ንምፍጣር ዝዓለመ ማእኸል ልህቀት ሚድያ ኢትዮጵያ ምጥያሹ ዝፍለጥ እዩ። እቲ ማእኸል ሎሚ መዓልቲ እውን ኣብ መራኸብቲ ሓፋሽን ዲሞክራስን ዝጠመተ ካልኣይ ዙር ስልጠና ኣጀሚሩ። ኣብ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ዋና ተፀዋዒ መንግሥቲ ሚኒስትር ተስፋዬ ቤልጂጌ (ዶ/ር) ኣብዚ እዋን፤ ሰብ ሞያ መራኸብቲ ሓፋሽ ኣብ ዙርያ ሃገራዊ ኣረኣእያ ልዑል ግንዛበ ንክህልዎም እቲ ስልጠና ወሳኒ እዩ ኢሎም። ብብርኪ ሃገር ኣብ ኩሎም ዓውድትታ ዝተጀመሩ ውፅኢታዊ ስራሕቲ ጎሊሆም ንክረኣዩ ከምኡ እውን ተረባሕነት እቲ ህዝቢ ብዝበለፀ ንከረጋግፁ ሰብ ሞያ ኣብ ፍልጠት መሰረት ዝገበረ ስራሕ ንክሰርሑ ከምዘኽእል ሓቢሮም። እቲ ዝተጀመረ ህንፀት ዲሞክራሲያዊ ባህሊ ጋህዲ ንክኸውንን እቲ ልምምድ እውን እቲ ህዝቢ ንክርደኦን ኣብ ምግባር እቲ ማእኸል ልህቀት ልዑል ኣበርክቶ ከምዘለዎ እውን ተዛሪቦም። መራኸብቲ ሓፋሽ ብሄራዊ ረብሓ ኢትዮጵያ ንምኽባርን ብሄራዊ ምርድዳእ ንምፍጣርን ዋላ ሓንቲ ኣፈላላይ ክህልዎም ከምዘይግባእ እውን ኣረዲኦም። ብሄራዊ ረብሓ ኢትዮጵያ ኣብ ምሕላው ኩሎም መራኸብቲ ሓፋሽ ብሓባር ክሰርሑ ከምዝግባእ ብምሕባር፤ ኣብ ዙርያ ሕቶ ዋንነት ኣፍ ደገ ባሕሪ ኢትዮጵያ ተመሳሳሊ ቅዋም ምህናፅ ከምዝተጀመረ ገሊፆም። ዋና ዳይሬክተር በዓል መዚ መራኸብቲ ሓፋሽ ኢትዮጵያ ሳምሶን መኮንን (ዶ/ር) ብግደኦም፤ እቲ ማእኸል ልህቀት ብሄራዊ ረብሓ ማእኸል ዝገበረ በዓል ሞያ መራኸብቲ ሓፋሽ ንምፍራይ ዝሕግዝ እዩ ኢሎም። ተሳተፍቲ እቲ ስልጠና ዝኾኑ ሰላማዊት ወንድወስንን መስፍን ፈለቀን ኣብ ዝሃብዎ ርኢቶ እውን፤ ሰብ ሞያ መራኸብቲ ሓፋሽ ብሄራዊ ረብሓ ሃገር ተረዲኦም ምሕላው ንክኽእሉ ዓብይ ዕድል ከምዝኾነ ተዛሪቦም።

ኣዲስ ኣበባ/ሕዳር 1/2018(ኢዜኣ) መናእሰይ ፀገም ማሕበረሰብ ዝፈትሑ ስራሕቲ ፈጠራ ብምምዕባል ኣብቲ ዓውዲ ውፅኢታውን ተወዳዳርን ክኾኑ ትፅቢት ከምዝግበረሎም ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ትምህርቲ ኣየለች እሸቴ ገሊፀን መርሃ ግብሪ ምጅማር ካብ ሎሚ ጀሚሩ ን4 መዓልትታት ዝካየድ መበል 10ይ ሃገር ለኸ ውድድር ስራሕ ፈጠራ መናእሰይ ተኻይዱ። እቲ መርሃ ግብሪ ውድድር ኣመልኪተን መልእኽቲ ዘመሓላለፋ ሚኒስትር ዲኤታ ሚኒስቴር ትምህርቲ ኣየለች እሸቴ ከምዝበልኦ፤ መንግሥቲ ዲጂታል ኢትዮጵያ ብዝብል ቅዋም ንሳይንስ፣ኢኖቬሽንን ቴክኖሎጂን ልዑል ትኹረት ሂቡ እናሰርሐ እዩ ዝርከብ። ብፍላይ ድማ ዓውዲ ቴክኖሎጂ ኣብ ዕቤት ኢኮኖሚ ሃገር ዘለዎ ኣስተዋፅኦ ንምጉላህ ብርክት ዝበሉ ስራሕቲ ከምዝተሳለጡ ተዛሪበን። ስለዝኾነ እውን ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ለውጢ ዝተባብዑ ውፅኢታት ከምዝተመዝገቡ ብምሕባር፤ ምስ ዩኒቨርሲቲ ሳይንስን ቴክኖሎጅን ኣዲስ ኣበባን መዳርግቲ ኣካላትን ብምትሕብባር ዝዳለዉ ውድድር ስራሕ ፈጠራ ሓደ መርኣያ ተገይሩ ከምዝውሰድ ኣብራህሪሀን። በዚ ውድድር ዝወፁ ስራሕቲ ፈጠራ መናእሰይ ኣብ ዓውዲ ቴክኖሎጂ ዘለዎም ፍልጠትን ዓቕምን እናዓበየ ምምፅኡ ብተግባር ዘርኢ ከምዝኾነ እውን ገሊፀን። መናእሰይ ፀገም ማሕበረሰብ ዝፈትሑ ስራሕቲ ፈጠራ ብምምዕባል ኣብቲ ዓውዲ ዝህሉ ተወዳዳሪነት ንከዕብዩ ፃውዒት ኣቕሪበን። መናእሰይ ፀገም ማሕበረሰብ ዝፈትሑ ስራሕቲ ፈጠራ ብምምዕባል ኣብቲ ዓውዲ ውፅኢታውን ተወዳዳርን ክኾኑ ትፅቢት ከምዝግበረሎም እውን ኣረዲአን።

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 28/2018(ኢዜኣ) ማሕበር መናእሰይ ፈጠርቲ ስራሕ ኢትዮጵያን በዓል መዚ ማእኸለዎት ኢንተርፕራይዛት(ሞንሻት) ሳዑዲ ዐረቢያን ስምምዕ ስትራቴጂካዊ ምሕዝነት ተፈራሪሞም። በዓል መዚ ማእኸለዎት ኢንተርፕራይዛት(ሞንሻት) ሳዑዲ ዐረቢያ ዘዳለዎ ዓለም ለኸ ፎረም ኢንተርፕረነርሺፕ (BIBAN 2025 forum) ሎሚ ሳልሳይ መዓልቱ እናተሳለጠ እዩ ዝርከብ። እቲ ፎረም፤ “መብፅሒ ዕድላት ዓለም”ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣብ ሪያድ እዩ ዝካየድ ዘሎ። ኣብቲ ፈሮም ዝሳተፍ ዘሎ ማሕበር መናእሰይ ፈጠርቲ ስራሕ ኢትዮጵያ ምስ በዓል መዚ ማእኸለዎት ኢንተርፕራይዛት(ሞንሻት) ሳዑዲ ዐረቢያ ስትራቴጂካዊ ምሕዝነት ፈጢሩ። ፕሬዚዳንት ማሕበር መናእሰይ ፈጠርቲ ስራሕ ኢትዮጵያ ሳሚያ ኣብዱልቃድርን ዋና መካየዲ ስራሕ ዘፈር ምሕዝነት በዓል መዚ ማእኸለዎት ኢንተርፕራይዛት (ሞንሻት) ሳዑዲ ዐረቢያ ኣብዱልሞህሴን ሳሌም አልሳሌምን እዮም እቲ ስምምዕ ፈሪመምዎ። ኣብቲ ስነ ስርዓት ስምምዕ፤ ኣምባሳደር ኢትዮጵያ ኣብ ሳዑዲ ዐረቢያ ሙክታር ከድር(ዶ/ር)ን ኣመሓዳሪ በዓል መዚ ኢንተርፕራይዛት ሳዑዲ ዐረቢያ ሳሚ ኢብራሂም አልሁሴይኒን ተረኺቦም። እቲ ምሕዝነት ኢትዮጵያ ሓዊሱ ኣብ መንጎ ፈጠርቲ ስራሕ ኣፍሪካን ሳዑዲ ዐረቢያን ኣብ ኢኖቬሽን፣ ፍልጠትን ተበፃሕነት ዕዳጋን ዘሎ ምትሕብባር ንምጥንኻር ዝዓለመ እዩ። ዓለም ለኸ ፎረም ኢንተርፕረነርሺፕ(BIBAN 2025 forum) ፅባሕ ክዛዘም እዩ።

‎ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 25/2018(ኢዜኣ) ኢትዮ-ኮደርስ ዓለም ለኸ ተወዳዳሪነት ዜጋታት ብምዕባይ ንህንፀት ዲጂታል ኢኮኖሚ ቁልፊ እጃም እናበርከተ ከምዝኾነ ሚኒስቴር ኢኖቬሽንን ቴክኖሎጂን ገሊፁ። ኣብ ሚኒስቴር ኢኖቬሽንን ቴክኖሎጂን መራሒ ፈፃሚ ስራሕ ልምዓት ዲጂታል ኢኮኖሚ ስዩም መንገሻ ከምዝበልዎ፤ ዲጂታል መሰረተ ልምዓታት ኣገልግሎታት መንግሥቲ ኣብ ምስላጥ ጭቡጥ ዓወት እናምፅኡ እዮም። ስልጠና ተበግሶ ኢትዮ-ኮደርስ 5 ሚልዮን እውን ካብ ስትራቴጂ ዲጂታል ኢትዮጵያ 2025 ዝተቐድሐ ቁልፊ መርሃ ግብሪ ልምዓት ፍልጠትን ክእለትን ዜጋታት ከምዝኾነ ሓቢሮም። ስልጠና ኮደርስ ካብ ዝጅምር ጀሚሩ እውን ኣብ መሰረታዊነት ፕሮግራሚንግ፣ኣንድሮይድ፣ዳታ ሳይንስን ኣርቴፊሻል ኢንተለጀንስን 2 ነጥቢ 4 ሚሊየን ዜጋታት እቲ ስልጠና እናወሰዱ እዮም ኢሎም። ስልጠና ኢትዮ-ኮደርስ እናተኸታተሉ ካብ ዝርከቡ ዜጋታት እውን እቶም ከባቢ 1 ነጥቢ 6 ሚልዮን እቲ ስልጠና ዛዚሞም ሰርቲፊኬት ምውሳዶም ኣፍሊጦም። መርሃ ግብሪ ስልጠና ኮደርስ እውን ፍልጠትን ክእለትን ዲጂታል ቴክኖሎጂ ዜጋታት ብምዕባይ ዓለም ለኸ ተወዳዳሪነቶም እናዕበየ ከምዝርከብ ተዛሪቦም። እቲ መርሃ ግብሪ ብፍልጠትን ክእለትን ዲጂታል ክኖሎጂ ዝማዕበለ ሓይሊ ሰብ ብምፍራይ ኣወሃህባ ኣገልግሎታት ኣብ ምምዕባል በሪ ከምዝኸፈተ ገሊፆም። ኣብ መወዳእታ በጀት ዓመት 2018 ዓ/ም ስልጠና ኢትዮ-ኮደርስ ዝወሰዱ ዜጋታት 4 ሚልዮን ንምብፃሕ ምስ ክልላትን መዳርግቲ ኣካላትን ብምውዳድ እናተሰርሐ ከምዝርከብ ኣረዲኦም። ኢትዮጵያውያን እውን ስልጠና ኢትዮ-ኮደርስ ኣብ ዘለውዎ ኮይኖም ብምምዝጋብ ዓቕሚ ዲጂታል ፍልጠቶምን ክእለቶምን ብምዕባይ ተረባሕቲ ንክኾኑ ፃውዒት ኣቕሪቦም።

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 12/2018(ኢዜኣ) ዝበልፀገት ኣፍሪካ ንምህናፅ ቴክኖሎጅን ፈጠራን ምስ ኣጀንዳ 2063 ብምውዳድ ዓቕሚ ፈጠራ መናእሰይ ምጥንኻር ከምዝግባእ ምክትል ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ኣምባሳደር ሰልማ ማሊካ ሃዳዲ ገሊፀን። ፌስቲቫል ኢኖቬሽን ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ ዋና ከተማ እቲ ሕብረት ዝኾነት ከተማ ኣዲስ ኣበባ ምክያድ ጀሚሩ። እቲ ፌስቲቫል “ንመናእሰይ ሕብረት ኣፍሪካ መሪሕ ኣህጉራዊ ኢኖቬሽን ናይ ምግባር ስራሕ” ብዝብል ርእሰ ጉዳይ ዝካየድ ዘሎ እንትኸውን፤ ኢኖቬተራት፣መውፃእቲ ፖሊሲ፣መራሕቲ ዓውዲ ውልቀን ተወከልቲ መናእሰይን ይሳተፉ ኣለዉ። ምክትል ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ኣምባሳደር ሰልማ ማሊካ ሃዳዲ ኣብዚ እዋን፤ ፈጠራን ቴክኖሎጅን ምስ ኣጀንዳ 2063 ብምውዳድ ዝበልፀገት ኣፍሪካ ንምህናፅ ምትጋህ ይግባእ ኢለን። ኣፍሪካ ንምልዋጥን ንምዕባይን ኢሉ እውን ብብርኪ ዓለም ለኸ ተወዳዳሪ ንምዃን ፈጠራ ብኣግባቡ ምጥቃም ከምዝግባእ እውን ተዛሪበን። ቀንዲ መንቀሳቐስቲ ክእለት ፈጠራ፣ዲጂታል ለውጥን ፈጠራ ስራሕን እታ ኣህጉር መናእሰይ ምዃኖም ሓቢረን። ኣብ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ዳይሬክተር ደቂ ኣንስትዮ፣ ፆታን መናእሰይን ፕሩደንስ ንግዌንያ ብግደአን፤ መናእሰይን ደቂ ኣንስትዮን ኣብ ምህዳር ፈጠራ ኣፍሪካ መሰረት ከንብሩ ኣለዎም ኢለን። ኣፍሪካ ብዓውዲ ፈጠራ ከተዐውቶ ትደልዮ ለውጢ ጋህዲ ንምግባር ዓቕሚ ፈጠራ መናእሰይን ደቂ ኣንስትዮን ምዕባይ ከምዝግባእ እውን ገሊፀን። ተሳታፊት እቲ ፌስቲቫል መንእሰይ ትመር ብርሃኔ፤ ኣፍሪካውያን ኣብ ዓውዲ ቴክኖሎጅን ፈጠራን ዘለና ፍልጠት በቢእዋኑ ክነዕብዮ ኣለና ክትብል ተዛሪባ። መንእሰይ ኣሜን ቢኒያም ብግደኣ፤ እታ እንደልያ ኣፍሪካ ጋህዲ ንምግባር ፈጠራን ቴክኖሎጅን ምዕባይ ግቡእ ከምዝኾነ ብምሕባር ነቲ ዓውዲ ዝግበር ደገፍ ብምጥንኻር እቲ ዝተትሓዘ ሽቶ ዕዉት ምግባር ናይ ኩሉ ሓላፍነት እዩ ኢላ። እቲ ፌስቲቫል ኢኖቬሽን ክሳብ 14 ጥቅምቲ 2018 ዓ/ም ከምዝፀንሕ ተገሊፁ።

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 7/2018 (ኢዜኣ) ብሄራዊ ረብሓ ኢትዮጵያ ንምሕላውን ሓባራዊ ተረኽ ንምህናፅን ኣብ ዝሳለጡ ስራሕቲ ሞያዊ ሓላፍነቶም ብብቕዓት ከምዝዋፅኡ ኣመራርሓን ሰራሕተኛታትን ናይ ኢትዮጵያ ዜና ኣገልግሎት(ኢዜኣ) ቃል ብምእታው ኣረጋጊፆም። ኣመራርሓን ሰራሕተኛታትን ኢዜኣ"ብሔራዊ ረብሓን ቁመና ጂኦስትራቴጂን"ኣብ ዝብል ርእሰ ጉዳይ ዘትዮም። ዋና ፈፃሚ ስራሕ ኢዜኣ ሰይፈ ደርቤ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ጋዜጠኛታት ብሄራዊ ረብሓ ምሕላውን ሕብረ ብሄራዊ ሓድነት ምጥንኻርን ኣብ ዘኽእሉ ርእሰ ጉዳያት ብዝበለፀ ክሰርሑ ኣለዎም። ሓባራዊ ተረኽ ንምህናፅን ብልፅግና ሃገር ንምርግጋፅን ዘኽእሉ ስራሕቲ ብምስራሕ ሞያዊ ሓላፍነቶም ክዋፅኡ ከምዝግባእ እውን ተዛሪቦም። ምዝዛም ዓብይ ግድብ ሕዳሰ ኢትዮጵያ ነባር ተረኽ ምቕያር ዘኽኣለ ከምዝኾነ ብምግላፅ፤ ናይ ፅባሕ መስመር ኢትዮጵያ ዝቕይሩ ዓበይቲ ፕሮጀክትታት እናተሳለጡ ከምዝኾኑ ገሊፆም። ኢትዮጵያ ዋላ ኳ ብርክት ዝበለ ህዝብን ግዙፍ ኢኮኖምን ዘለዋ ሃገር እንተኾነት ኣፍ ደገ ባሕሪ ከምዘይብላ ብምሕባር፤ ሰብ ሞያ መራኸብቲ ሓፋሽ ኢትዮጵያ ኣፍ ደገ ባህሪ ንምርካብ ኣብ ትገብሮ ፃዕሪ ሞያዊ ሓላፍነቶም ብብቕዓት ክዋፅኡ ከምዘለዎም ኣረዲኦም። ኢትዮጵያ ዘለዋ ተደማፅነትን ፅልዋ ፈጣሪነትን ንምርግጋፅ ሰራሕተኛታት ኢዜኣ ሞያዊ ሓላፍነት ከምዘለዎም እውን ሓቢሮም። ምክትል ዋና ፈፃሚ ስራሕ ኢዜኣ ነጋሲ ኣምባዬ መዛተዪ ፅሑፍ ኣብ ዘቕረብሉ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኣብ ዘበነ ድሕረ ሓቂ ብልፅግና ሃገር ንምርግጋፅ ነቲ ዘበን ብዝምጥን ብርኪ ሞያዊ ሓላፍነት ብኣግባቡ ምውፃእ ይግባእ። ብሄራዊ ረብሓ ጉዳይ ህልውና፣ድሕንነትን ብልፅግናን ሃገር ምዃኑ ብምግላፅ፤ ብሄራዊ ረብሓን ጂኦስትራቴጂካዊ ቁመናን ኣጀንዳ ህዝብን ወለዶን ንምግባር እጃምና ክንዋፃእ ይግባእ ኢሎም። ኢትዮጵያ ኣብ ዘበነ ምንስርራእ ዘላን ዓበይቲ ፕሮጀክትታት እናሳለጠትን ምዃና ዝገለፁ ምክትል ዋና ፈፃሚ ስራሕ ኢዜኣ ተፈራ በቀለ፤ ብሄራዊ ረብሓ ዘረጋግፁ ስራሕቲ ካብ መራኸብቲ ሓፋሽ ትፅቢት ዝግበር እዩ ኢሎም። ሰራሕተኛታት ኢዜኣ ብግደኦም፤ ኣብ ኢትዮጵያ ዝህነፁ ዘለዉ ስራሕቲ ልምዓት ንክዕወቱን ሓባራዊ ተረኽ ንምህናፅን እጃሞም ከምዝዋፅኡ ተዛሪቦም። ብሄራዊ ረብሓ ኢትዮጵያ ንምኽባርን ሓባራዊ ተረኽ ንምህናፅን ኣብ ዝግበር ፃዕሪ ሞያዊ ሓላፍነቶም ኣጠናኺሮም ከምዝቕፅልሉ እውን ኣረጋጊፆም።

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 5/2018 (ኢዜኣ) ሚኒስቴር ጉዳይ ወፃኢ ትካላዊ ኣሰራርሕኡ ብምምዕባል ነዚ ዘበን ዝምጥንን ቅልጡፍን ኣገልግሎት ምሃብ ዘኽእል ዲጂታል ስርዓት ተግባራዊ ምግባር ምጅማሩ ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ጌዲዮን ጢሞቲዮስ (ዶ/ር) ገሊፆም። ሚኒስቴር ጉዳይ ወፃኢ ምስ ኢንስቲትዩት ኣርቴፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ብምትሕብባር ዘማዕበሎ ዲጂታል ምምሕዳር ሰነድን ማህደርን ስርዓት ወረቐት ኣልቦ ኣሰራርሓን (record management and smart paperless office) ሎሚ መዓልቲ ዕላዊ ገይሩ። እቲ ሚኒስቴር ኣብ ስርዓት ወረቐት ኣልቦ ኣሰራርሓን ዲጂታል ልውውጥን ኣተሓሕዛን ሰነድን ጠመተ ዝገበረ ስልጠና ምሃብ ጀሚሩ። ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ጌዲዮን ጢሞቲዮስ (ዶ/ር) ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ እቲ ሚኒስቴር ንቀዳምነቱ ዝምጥን ብቴክኖሎጂ ዝተደገፈ ቅልጡፍ ስርዓት ኣሰራርሓ ኣይነበሮን። ኣብዚ ሕዚ እዋን ኣካል እቲ ትካላዊ ሪፎርም ዝኾነ ትግበራ ዲጂታል ኣሰራርሓ ምጅማሩ ብምግላፅ፤ ነዚ ድማ ምስ ኢንስቲትዩት ኣርቴፊሻል ኢንተለጀንስ ኢትዮጵያ ብምትሕብባር ዲጂታል ስርዓት ምምዕባሉ ሓቢሮም። እቲ ስርዓት ምምሕዳር ሰነድን ማህደርን ኣብቲ ሚኒስቴር ካብ ኣተሓሕዛ ማህደር ክሳብ ልውውጥ ሓበሬታ ሚሲዮናት ዝነበረ ኣሰራርሓ ወረቐት ብምትራፍ ቅልጡፍ ስርዓት ኣገልግሎት ምፍጣር ዘኽእል እዩ ኢሎም። እቲ ስልጠና እውን ኣብ ምምሕዳር ዲጂታል ሰነድ፣ ውሽጣውን ደጋውን ርክብን ልውውጥ ደብዳበን ከምኡ እውን ኣብ ኣወሃህባ ቅልጡፍ ኣገልግሎት ሓባራዊ ዓቕሚ ንምፍጣር ዝዓለመ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። እቲ ዘበናዊ ኣሰራርሓ ግዜን ወፃእን ከምዝቑጥብ እውን ኣረዲኦም።

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 5/2018 (ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ኣብ ድሕንነት ሳይበር ዘመዝገበቶም ውፅኢታት ኣብ ዱባይ ኣብ ዝሳለጥ ዘሎ ዓለም ለኸ መድረኽ ቴክኖሎጂ ኣቕሪባ። መበል 45 ዓውደ ርእይ ኢንፎርሜሽን ቴክኖሎጂ ገልፍ (ጂአይቴክስ) ከተማ ንግዲ ዓለም ኣብ ዝኾነት ዱባይ ይካየድ ኣሎ። እዚ ዓለም ለኸ ኩባንያታት ቴክኖሎጂ፣ትካላት መንግስቲ፣ጀመርቲ ፈጠርቲ ስራሕ፣ሰብ ሃፍቲ፣ ኢኖቬተራትን ተመራመርትን ኣብ ሓደ መድረኽ ዘራኸበ መድረኽ ጂአይቴክስ 2025፤ ብፍላይ ኣብ ሰብ ስራሕ ኣስተውዕሎ(ኣርቲፊሻል ኢንተሊጀንስ)ን ድሕንነት ሳይበርን ትኹረት ዝገበሩ ዘተታት እናተገበርሉ እዩ ዝርከብ። ሎሚ መዓልቲ ኣብ ዝተሳለጠን ትኹረቱ ኣብ ምትሕብባር መንግስታውን ውልቃውን ትካላት ዝገበረን ዘተ ኢትዮጵያ እውን ተሞኩሮኣ ኣካፊላ። ምስ ካብ ግሪክ፣ኦማንን ሕቡራት ዓረብ ኤምሬትን ዝተሳተፍሉ ተወከልቲ እቲ ዓውዲ ተረኺቦም መደረ ዘስምዑ ምክትል ዋና ዳይሬክተር ምምሕዳር ድሕንነት መርበብ ሓበሬታ ዳንኤል ጉታ፤ ኣብ ዝሓለፉ እዋናት ኢትዮጵያ ዲጂታል ኢኮኖሚ ንምህናፅ ዝገበረቶም ፃዕርታት ኣረዲኦም። ኣይተ ዳንኤል ኣብ መብራህሪህኦም፤ ኣብ ዝሓለፉ 5 ዓመታት ዲጂታል ኢትዮጵያ 2025 ብዝብል ዲጂታል ዓውዲ እታ ሃገር ንምዕባይ ሰፋሕቲ ዝርገሐ መሰረተ ልምዓት ከምዝተሳለጡ ገሊፆም። ኣብዚ ሕዚ እዋን ኣብ ኢትዮጵያ ልዕሊ 53 ሚልዮን ተጠቀምቲ ኢንተርኔት ከምዘለዉ ብምሕባር፤ ዕቤት እቲ ዓውዲ ዜጋታት ተጠቀምቲ ዲጂታል ዓውዲ ንክኾኑ ምችው ኩነታት ከምዝፈጠረ እውን ሓቢሮም። ዲጂታል ዓውዲ ኢትዮጵያ ብቕልጡፍ እናዓበየ ምዃኑ ስዒቡ ዝረኣዩ ፀገማት ንምፍታሕ መንግስቲ ሓደሽቲ ፖሊሲታትን ኣሰራርሓታን ብቕልጡፍ ተግባራዊ እናገበረ ከምዝርከብ ተዛሪቦም። ብፍላይ ድማ ኣብ ዓውዲ ድሕንነት ሳይበር ኩሎም መዳርግቲ ኣካላት ብሓባር ዝሰርሕሉ ህብር ዝተብሃለ ኣሰራርሓ ምዝርግሑ እውን ገሊፆም። ድሕሪ እቲ መድረኽ ምስ ሚድያ ፐልስ ኦፍ ኣፍሪካ(Pulse Of Africa) ፃንሒት ዝገበሩ ምክትል ዋና ዳይሬክተር ምምሕዳር ድሕንነት መርበብ ሓበሬታ ዳንኤል ጉታ፤ ኢትዮጵያ ዱባይ እናተኻየደ ኣብ ዘሎ መድረኽ ጂአይቴክስ 2025 ምስታፋ እታ ሃገር ብፍላይ ኣብ ቴክኖሎጂ፣ድሕንነት ሳይበር፣ሰብ ስራሕ ኣስተውዕሎ(ኣርቲፊሻል ኢንተሊጀንስ)፣ስማርት ሲቲን ካልኦት ዓውድታትን ትሰርሖ ዘላ ውፅኢታዊ ስራሕ ንምዕባይ ዓብይ ዕድል ዝፈጥር እዩ ኢሎም። ካብ 3 ጥቅምቲ 2018 ዓ/ም ጀሚሩ ዝካየድ ዘሎ እቲ ዓውደ ርእይ ብፍላይ ድማ ምስ ሰብ ስራሕ ኣስተውዕሎ(ኣርቲፊሻል ኢንተሊጀንስ) ዝተኣሳሰሩ ፈጠራታትን ኣገልግሎታትን ብሰፊሑ እናተላለዩ ከምዝርከቡ ሓበሬታ ሚድያ ፐልስ ኦፍ ኣፍሪካ(Pulse Of Africa) ይሕብር።

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምቲ 4/2018(ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ንኣፍሪካ ሓደ ኣብ ዝገብሩ ዘተኣኻኽቡ ኣጀንዳታት ብታሪኽ ዝዝከሩ ዓበይቲ ስራሕቲ እናሳለጠት ከምዝኾነት ኣፈ ጉባኤ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ታገሰ ጫፎ ገሊፆም። ኣፈ ጉባኤ ታገሰ ጫፎ ብቀዳማይ ሚኒስትር ዐቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር) 27 መስከረም 2018 ዓ/ም ተመሪቑ ብዕሊ ስራሕ ንዝጀመረ ፐልስ ኦፍ አልኣፍሪካ(Pulse of Africa - POA) ጎብንዮም። ስራሕቲ ለውጢ ኢዜኣ እውን ተዘዋዊሮም ተዓዚቦም። ኣብቲ መርሃ ግብሪ ዑደት፤ ምክትል ኣፈ ጉባኤ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ወይዘሮ ሎሚ በዶ፣ዋና ተፀዋዒ መንግሥቲ እቲ ቤት ምኽሪ ተስፋዬ በልጂጌ (ዶ/ር)፣ ሚኒስትር ኣማኻሪ ጉዳይ ማሕበራዊ ቀዳማይ ሚኒስትር ሙአዘ ጥበባት ዲያቆን ዳንኤል ክብረት ተረኺቦም። ኣፈ ጉባኤ ታገሰ ኣብዚ እዋን ከምዝበልዎ፤ ኢትዮጵያ ንኣፍሪካ ሓደ ኣብ ዝገብሩ ዘተኣኻኽቡ ኣጀንዳታት ብታሪኽ ዝዝከሩ ዓበይቲ ስራሕቲ እናሳለጠት እያ። ኣፍሪካ ብዘለዋ ዓቕሚ፣ጥበብን ፍልጠትን ልክዕ ብብርኪ ዓለም ከምዘይተፋለጠት ብምግላፅ፤ ዕቑር ዓቕሚ ኣፍሪካ ዘርኢ ስራሕ ሚድያ ወሳኒ እዩ ኢሎም። ኣብዚ መዳይ ሚድያ ፐልስ ኦፍ ኣፍሪካ ነዚ ዘበን ዝምጥኑ ቴክኖሎጂታት ተዓጢቑ ናብ ስራሕ ምእታዉ ዓብይ ስጉምቲ ከምዝኾነ ዝገለፁ እቶም ኣፈ ጉባኤ፤ ትኽክለኛ ምስሊ ኣፍሪካ ብምልላይ ንኣፍሪካ ድምፂ ንምዃን ቀንዲ መንገዲ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ሚድያ ፐልስ ኦፍ ኣፍሪካ ብዝተፈላለዩ ቋንቋታት ስራሕቲ ተበፃሒ ዝገብር ከምዝኾነ ብምሕባር፤ ዞባዊ ምትእስሳር ንምጥንኻር ርኡይ ፋይዳ ከምዝህልዎ ኣረዲኦም። ኣብቲ ዞባ ዘላቒ ሰላምን ዕቤትን ጋህዲ ንምግባር ጠንካራ ሚድያ ወሳኒ ከምዝኾነ ብምግላፅ፤ ኣብዚ መዳይ ምምስራት ሚድያ ፐልስ ኦፍ ኣፍሪካ ልዑል ኣስተዋፅኦ ከምዝህልዎ ኣብራህሪሆም። ሚድያ ፐልስ ኦፍ ኣፍሪካ ዝሰነቖም ኣህጉራዊ ሽቶታት ንክዕወቱ ቤት ምኽሪ ወከልቲ ህዝቢ ኣድላይ ደገፍ ከምዝገብር እውን ኣረጋጊፆም።  

ኣዲስ ኣበባ/ጥቅምት 4/2018 (ኢዜኣ) ልምዓት ክእለት ሃገራውን ኣህጉራውን ሽቶታት ንምዕዋት ዓብይ ዓቕሚ ከምዝኾነ ሚኒስትር ስራሕን ክእለትን ሙፈሪሃት ካሚል ገሊፀን። መበል 2ይ ቅነ ክእለት ኣፍሪካ ኣብ መኣከቢ ኣዳራሽ ሕብረት ኣፍሪካ እናተኻየደ እዩ ዝርከብ። ኣብቲ መድረኽ፤ ሚኒስትር ስራሕን ክእለትን ሙፈሪሃት ካሚል፣ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሀሙድ አሊ ዩሱፍ፣ኣምባሳደራት ዝተፈላለያ ሃገራትን ሓለፍቲ ስራሕ ኣብ ዓውዲ ትምህርቲ ዝተዋፈሩ ትካላትን ተረኺቦም። ሚኒስትር ስራሕን ክእለትን ሙፈሪሃት ካሚል ኣብዚ እዋን ከምዝበልኦ፤ ክእለታት ንዕዉትነት ሃገራዊ ሽቶታትን ኣህጉራዊ ኣጀንዳታት ልምዓት 2063ን ቀንዲ መንቀሳቐሲ ሓይሊ እዮም። ኢትዮጵያ ንልምዓት ክእለት ብዝሃበቶ ትኹረት ጭቡጥ ለውጢ እናምፀአት እያ ኢለን። ክእለት መሪሕ ስጉምትታት ፖሊሲ መናእሰይ ካብ ደለይቲ ስራሕ ናብ ፈጠርቲ ስራሕ ንክሰጋገሩ ብምግባር ባህሊ ፈጠራ ስራሕ ብንቕሓት እናላለየ ከምዝኾነ ሓቢረን። ተመረቕቲ ናይ ባዕሎም ስራሕ ንክጅምሩን ዕቤት ንከምፅኡን ዘድልዮም ስልጠና፣ምኽርን ደገፍ ገንዘብን እናመቻቸወ ከምዝኾነ እውን ኣረዲአን። ኣብ መንጎ ትካላት ስልጠናን ኢንዱስትሪታትን ዘሎ ምትሕብባር ናይ ምጥንኻር ስራሕ እናተሳለጡ እዮም ኢለን። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሀሙድ አሊ ዩሱፍ ብግደኦም፤ ዓቕሚ ህዝብና ናብ ውፅኢታዊ፣ ኣሳታፍን ዓለም ለኸ ተወዳዳርን ዝኾነ ሓይሊ ስራሕ ክንቕይሮ ኣለና ኢሎም። ክእለት ማእኸል ኣጀንዳ 2063 ሕብረት ኣፍሪካ ምዃኑ እውን ተዛሪቦም። ኣባል ሃገራት ሃገራዊ ለውጥታት ምስ ኣህጉራዊ ድሌታት ንምጥዕዓም ብሓባር ክሰርሓ ከምዘለወን ኣረዲኦም።