ኣዲስ ኣበባ/ ግንቦት/16/ 2017 /ኢዜኣ/መበል 20 ጉባኤ ትካል ስራሕ ዓለም ኣፍሪካ ዜጋታታ ሰፊሕ ዕድል ስራሕ ንምፍጣር ዘለዋ ልዑል ቁሩብነት ዘርአየትሉ ከምዝኾነ ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ወይዘሮ ጫልቱ ሳኒ ገሊፀን፡፡ መበል 20 ጉባኤ ትካል ስራሕ ዓለም ኣብ ስራሕ ዝተመስረተ ኣህጉራዊ ኣኼባ ሰብ ሞያ እንትዛዘም ወ/ሮ ጫልቱ ሳኒ ከምዝገለፀኦ፤ እቲ ጉባኤ ኣብቲ ዓውዲ ንማሕለኻታትን ሰናይ ዕድላትን ብምዝታይ ኣንፈት ኣቐሚጡ። መርሃ ግብሪታት ምውፋር ስራሕ ምስ ሃገራዊ ልምዓት ብምውዳድ ተግባራዊ ምግባር ከምዝግባእ ሓበራዊ ቅዋም ዝተትሓዘሉ ከምዝኾነ እውን ኣብሪሀን። እቲ ጉባኤ ፈጠራ ዕድል ስራሕ፣ ማሕበራዊ ሓለዋን ለውጢ ከባብያዊ ኣየርን ናይ ምፅዋር ዓቕሚ ምስ ዝዝርጋሕ መሰረተ ልምዓት ብምወሃድ ኣብ ዘኽእሉ ሜላታት ብምጥማት ትኹረት ምግባሩ ኣረዲአን። ቀፃሊ ዕድል እታ ኣህጉር ዝውስኑ ኩለመዳይ ዕድላት ኢኮኖሚ ኣብ ዘባብዑ ፖሊሲታት ዓሚቕ ዘተ ከምዝተገበረ እውን ተዛሪበን። ካብዚ ብተወሳኺ ፀገማት ንምፍታሕ ኣብ ሞንጎ መንግስታት፣ ኤጀንሲታት ልምዓት፣ ሲቪል ማሕበራትን ዘፈር ውልቀን ጥንኩር ምትሕብባር ከምዘድሊ ከምዝተሓበረ ኣመልኪተን። ዳይሬክተር ትካል ስራሕ ዓለም ኣብ ኣፍሪካ ፋንፋን ሩዋንዪንዶ ካዪራንጉዋ ብግደኦም ኢትዮጵያ ዕዉት ጉባኤ ከምዘካየደት ብምሕባር፤ ንመንግስቲ ኢትዮጵያ ምስጋና ኣቕሪቦም። እቲ ጉባኤ ቅድሚ ሕዚ ካብ ዝተገበሩ ዝሐሸ ተሳተፍቲ ዝተረኸቡሉ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ 30 ሚኒስትራት፣ ክልተ ሺሕ ተሳተፍቲን 50 ሃገራትን ዝተረኸቡሉ ኢዩ ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ ግንቦት/15/ 2017 /ኢዜኣ/ኢትዮጵያ ክንክን ስደተኛታት ክብ ንምባል ዝዓለመ ሓቛፊ ስትራቴጂ ኣብ ቀረባ ክትጅምር ኢያ። ኢጋድ ብምኽኒያት ሰብ ስራሕን ተፈጥሮን ንዘጋጥሙ ምምዝባላትን ስደትን ዝጠመተ መድረኽ ዘተ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ። ምክትል ዋና ፀሓፊ ኢጋድ መሓመድ ኣብዲ ዋሬ፥ ብምኽኒያት ሰብ ስራሕን ተፈጥሮን ንዝመዛበሉ ዜጋታት ተረባሕቲ ዝገብሩ ምስ ኩለ መዳይ ምንቅስቓስ ልምዓት ምዝማድ የድሊ ምስ በሉ ምውዳድ መዳርግቲ ኣካላት ከምዘድሊ እውን ተዛሪቦም ክብል ኢዜኣ ፀብፂቡ።

  ኣዲስ ኣበባ/ግንቦት /9/2017 (ኢዜኣ) ኣብ ውሽጢ ዓለም ለኸ ስርዓት ንግዲ ድሌታት ኣፍሪካ ዘረጋግፁ ስራሕቲ እናሳለጠ ከምዝርከብ ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL) ኣፍሊጡ። ማዕቐፋት ሕጊ ካልኣይ ምዕራፍ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ከምዝፀደቑ ተገሊፁ። ሕብረት ኣፍሪካ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2009 ኣብ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ዝገበሮ ኣኼባ ካብ ዘሕለፎም ውሳነታት ነቲ ኮሚሽን ዘይሻራዊ ኣማኻሪ ኣካል ምጥያሽ እቲ ሓደ እዩ። ብመሰረት መጣየሺ ደንቢ ሕብረት ኣፍሪካ ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL) ተጣይሹ። ምጥያሽ እቲ መማኸሪ ኣካል ሕብረት ኣፍሪካ እታ ኣህጉር ንምትእስሳር ዘለዎ ቆራፅነት ዘርእን ዓለም ለኸ ሕጊ ዘለዎ ራኢ ንምዕዋት ዘለዎ ወሳኒ እጃም ኣብ ግምት ዘእተወን ከምዝኾነ ተገሊፁ። ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL) ካብ 14 ክሳብ 15 ግንቦት 2017 ዓ/ም መበል 11 ፎረሙ ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ ዘካይድ እንትኸውን፤ እቲ ፎረም “ዓለም ለኸ ሕጊ፣ሪፎርም ትካል ንግዲ ዓለምን ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካን” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ እዩ ክካየድ። ኣብቲ ፎረም፤ ተመራመርቲ ሕጊ ዓለም ለኸ ንግዲ፣ተደራደርቲ ብሄራዊ ፖሊሲ ንግዲ፣ተወከልቲ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ፣ተወከልቲ ፖሊሲ ንግዲ ዞባዊ ማሕበረሰባት ኢኮኖሚ፣ሰብ ሞያ ንግድን ሕግን ሕብረት ኣፍሪካ ከምኡ እውን ካልኦት መዳርግቲ ኣካላት ከምዝርከቡ ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ የመላኽት። ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL)፤ ኣብ ዓለም ለኸ ስርዓት ንግዲ ድሌታት ኣፍሪካ ዘረጋግፁ ስራሕቲ እናሳለጠ ከምዝኾነ ገሊፁ። ዓለም ለኸ ሕግታት ንግዲ ኣፍሪካ ካብ ስርዓት ንግዲ ዓለም ዘየግልሉን ዘለዋ ተሳትፎ ዘይግድቡን ንክኾኑ ብቆራፅነት እናሰርሐ ከምዝርከብ እውን ሓቢሩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ግንቦት/ 9/2017 (ኢዜኣ) ሕብረት ኣፍሪካን ውድብ ሕቡራት መንግስትታት(ውሕመ)ን ስትራቴጂካዊ ምሕዝነቶም ብዝበለፀ ንምጥንኻር ቆራፃት ከምዝኾኑ ኣፍሊጦም። መበል 34 ስሩዕ ጉባኤ ሊግ ዓረብ ኣብ ኢራቅ ከተማ ባግዳድ ይካየድ ኣሎ። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ኣሊ ዩሱፍ ጎና ጎኒ እቲ ጉባኤ ምስ ዋና ፀሓፊ ውሕመ ኣንቶኒዮ ጉቴሬዝ ዘትዮም። ኣብቲ ዘተ ክልቲኦም ትካላት ስትራቴጂካዊ ምሕዝነቶም ንምጥንኻር ዘለዎም ቆራጽነት ኣረጋጊፆም። ኣብ ልኡኽቶ ምኽባር ሰላም፣ጉዳያት ፖለቲካን ምክልኻል ጎንፅን ዘለዎም ምትሕብባር ንምጥንኻር ከምዝሰርሑ ምግላፆም እውን ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ብብርኪ ሚኒስትራት ዝተጀመረ እቲ ስሩዕ ጉባኤ ፅባሕ ብብርኪ መራሕቲ ክካየድ እዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ግንቦት/ 5/2017 (ኢዜኣ) ድምፂ ኣፍሪካ ኣብ ዓለም ለኸ መድረኽ ክስማዕ ምግባር፣ዲጂታል ኢኮኖሚ ምህናፅን ሰላምን ድሕንነትን ምርግጋፅን ቀፃሊ ዓውድታት ትኹረት እቲ ሕብረት ከምዝኾኑ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሀሙድ ዓሊ ዩሱፍ ተዛሪቦም። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሀሙድ ዓሊ ዩሱፍ ቀጻሊ ስትራቴጂክ ትኹረት እቲ ሓዱሽ ኣመራርሓ ኣመልኪቶም ንውሽጢ ሃገርን ዓለም ለኸን መራኸብቲ ሓፋሽ ኣብ ዝሃብዎ መብራህርሂ ከምዝበልዎ፤ ሕገ መንግስታዊ ዘይኮኑ ለውጥታት መንግስቲ ልምምድ ዲሞክራሲ እታ ኣህጉር ብምድኻም ድሌት ምርግጋዕን ሰላምን ኣፍሪካውያን ኣብ ሓደጋ እናውደቕዎ እዮም ዝርከቡ። ስለዝኾነ እውን ድሕንነት ልኣላዊነት ኣባል ሃገራት ብምሕላው ሰላማ ዝተሓለወት ዲሞክራሲያዊ ምምሕዳር ዝተረጋገፀላ ኣፍሪካ ንምፍጣር ቀዳማይ ስራሕ ቀጻሊ ትኹረት እቲ ኮሚሽን ከምዝኾነ ኣፍሊጦም። ዓለም ለኸ ተሰማዕነት ኣፍሪካ ብምዕባይ ኣብ ቤት ምኽሪ ፀጥታ ውሕመን ካልኦት ትካላትን ምምሕያሽ ንክግበር ቁልፊ ሽቶ እቲ ኮሚሽን እዩ ኢሎም። ፈጠራ ዘለዎ ዘላቕን ዘተኣማምንን ኣህጉራዊ ስርዓት ዲጂታል ኢኮኖሚ ብምህናፅ ዕቤት ኢኮኖሚ እተን ኣባል ሃገራት ምስላጥ እውን ካሊእ ብትኹረት ዝስራሕ ጉዳይ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ነዚ ንምዕዋት ድማ ምጥንኻር ዓቕሚ ደቂ ኣንስትዮን መናእሰይን ማእኸላይ ዓምድታት ከምዝኾኑ ዝሓበሩ እቶም ኣቦ መንበር፤ ነዚ ድማ ነበር ሚኒስትር ጉዳይ ወጻኢ ታንዛንያ ፍሉይ ልኡኽ ደቂ ኣንስትዮ ሕብረት ኣፍሪካ ገይሮም ከምዝሾሙ ኣረዲኦም። ኣብ ዓውዲ ጥዕና እውን ድሉውነት ኣወሃህባር ምላሽ ለበዳን ምክልኻል ሕማምን ኣፍሪካ ብምጥንኻር ዓቕሚ ማእኸል ምክልኻል ሕማም ኣፍሪካ ንምዕባይ ከምዝስራሕን ቀፃሊ ኣንፈት እቲ ትኹረት ከምዝኾነን ኣረጋጊፆም።

  አዲስ አበባ/ ሚያዚያ /29/2017 (ኢዜአ)፡- ሕብረት ኣፍሪካ አብ ምምሕዳር ዘላቒ ዕዳ አህጉራዊ ኮንፍረንስ አመልኪቱ ዘሰናድዎ ኮንፈረንስ ካብ ዕለት ግንቦት 4/ 2017 ዓ.ም ጀሚሩ አብ በቶጎ ሎሜ ከካይድ እዩ ። ኮንፈረንሱ “የአፍሪካ የመንግስት የእዳ አስተዳደር አጀንዳ፤ ዘላቂ የእዳ አስተዳደርን የሚያረጋግጡ ስትራቴጂዎችን መተግበር” በሚል መሪ ሀሳብ ይከናወናል። እቲ ዝካየድ ኮንፍረንስ “ን አጀንዳ ምምሕዳር ዕዳ መንግስታት እፍሪካ ንምትግባር ዘኸእሉ ዘላቒ ምምሕዳር ዕዳ ዘረጋግፁ ስትራቴጂታት“ አብ ትሕቲ ዝብል መረሒ ሓሳብ ክሳለጥ እዩ ተባሂሉ ተስፋ ይግበር ። አሰናዳኢ እቲ ኮንፍረንስ ክፍሊ ስራሕ ልምዓት ኢኮኖሚ ፣ ኮሚሽን ሕብረት አፍሪካ ፣ ቱሪዝም፣ ንግዲ፣ ኢንዱስትሪ ን ማእድንን እዩ።

  አዲስ አበባ/ ሚያዚያ/ 29 /2017 (ኢዜአ)፦አብ አፍሪካ ሙሉእ ስላም ንምምፃእ ይግበሩ ዘለዉ ፃዕርታት ዲፕሎማሲ ተስፋ ወሃብቲ እዮም ክብሉ አቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካመሐመድ አሊ ዩሱፍ ገሊፆም። አቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካመሐመድ አሊ ዩሱፍ ምስ ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ቴሬስ ካይክዋምባ ዋግነር አብ አዲስ ኣበባ ተራኺቦም ዘትዮም። እቲ ዘተ ቀንዲ ጠመትኡ አብ ምብራቓዊ ሪፐብሊክ ኮንጎን አብ ዞባ ዓበይቲ ቃላያት (ግሬት ሌክስ) ሰላም ድሕንነትን ምርግጋእን ንምዕሳል ኣብ ዘኸእል ጉዳያት ዝጠመተ እዩ ነይሩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ/ 28/2017 (ኢዜኣ) ሕብረት ኣፍሪካን ኢጋድን ኣብ ደቡብ ሱዳን ሰላምን ምርግጋዕን ንምስፋን ኣብ ዝግበር ዘሎ ፃዕሪ ዝገብርዎ ደገፍ ኣጠናኺሮም ከምዝቕፅልሉ ኣፍሊጦም። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ዓሊ ዩሱፍ ምስ በዓል መዚ በይነ መንግስትታት ልምዓት ምብራቕ ኣፍሪካ(ኢጋድ) ብሓባር ብምዃን ናብ ደቡብ ሱዳን ብምኻድ ካብ 27 ክሳብ 28 ሚያዝያ 2017 ዓ/ም ምስ ሰብ መዝን ዝምልከቶም ኣካላትን እታ ሃገር ዘትዮም። ክልቲኦም ትካላት ኣብ ውጽኢት እቲ ዘተን ቀፃሊ ኣንፈትን ኣመልኪቶም ሓባራዊ መግለፂ ሂቦም። እቲ ዘተ፤ ኩነታት ፖለቲካን ድሕንነትን ደቡብ ሱዳን ከምኡ እውን ከይዲ ሰላም ዘለዎ ብርኪ ዝተመልከተ እዩ። እቲ ዑደት ደቡብ ሱዳን ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2018 ብዝተፈረመ ሓዱሽ ምቁራፅ ጎንፅን ስምምዕ ሰላምን ኣቢላ ኣብ ሽግግር ኣብ ዘላትሉ ወሳኒ እዋን ዝተገበረ ከምዝኾነ እውን እቲ መግለፂ ሓቢሩ። ኣብ ጁባ እውን ምስ ፕሬዚዳንት ደቡብ ሱዳን ሳልቫ ኪር ማያርዲትን ካልኦት ላዕለዎት ሰብ መዚን ዘተ ተገይሩ። እቲ ሓባራዊ መግለፂ፤ እቲ ዘተ ዘተኮረሎም ነጥብታት ኣቐሚጡ እዩ። ውጽኢት ብልዑል ፃዕሪ ዝተረኸበ ስምምዕ ሰላም ምሕላው፣ኣሳታፊ ብሄራዊ ምኽክር ምግባርን ኣብ ምርድዳእ ምብፃሕን ከምኡ እውን ብገደብ ግዜ ዝፍፀም፣ተኣማንነት ዘለዎን ግልፅን ዝኾነ ፍኖተ ካርታ ሽግግር ምድጋፍን ምጥንኻር ዓቕሚ ትካላት ምምሕዳርን ዘተ ካብ ዝተገበረሎም ጉዳያት እዮም። ብተወሳኺ እውን ኣቦ መንበር እቲ ኮሚሽን ምስ ዞባውን ዓለም ለኻውን መሓዙት፣ማሕበረሰብ ዲፕሎማሲ ኣፍሪካን ተወከልቲ ዝተፈላለያ ሃገራት ዝሓቖፈ ትሮይካን ኣብ ደቡብ ሱዳን ከይዲ ሽግግር ብግልፂ ኣካይዳ ምምራሕ ኣብ ዝከኣለሉ ኩነታት ዘትዮም። ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ፤ ሰላም፣ምርግጋዕን ሓቛፋይ ምምሕዳርን ንዘላቒ ሰላም ደቡብ ሱዳንን ዞባዊ ምትእስሳርን መሰረት ዘንብሩ ጉዳያት ከምዝኾኑ ኣብቲ መግለፂ ገሊፁ። ሕብረት ኣፍሪካን ኢጋድን ምስ መንግስቲ ደቡብ ሱዳን፣ዞባውን ዓለም ለኻውን መሓዙት ብምዃን ኣብታ ሃገር ዘላቒ ሰላም ንክህሉን ቁልፊ ጉዳያት እቲ ስምምዕ ሰላም ዝኾኑ ንክሕለዉን ብሙሉእ ቆራፅነት ብሓባር ከምዝሰርሑ ገሊፆም። መፃኢ ግዜ ደቡብ ሱዳን ሓድነት ዝሰፈነሉ፣ብፈተናታት ዘይሽነፍን ብልፅግና ዝተረጋገፀሉን ንክኸውን ዘይተገደበ ደገፍ ከምዝገብሩ እውን ኣብቲ መግለፂ ኣፍሊጦም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ /25/2017 (ኢዜኣ) ስትራቴጂ ቀፃሊ 10 ዓመታትን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን ፕሮግራም ኩለ መዳያዊ ልምዓት ግብርና ኣፍሪካ ሕብረት ኣፍሪካ(ካዴፕ) ኣብ ቀፃሊ ሰሙን ዕላዊ ክኸውን እዩ። ስነ ስርዓት ምጅማር እቲ መርሃ ግብሪ ካብ 27 ክሳብ 28 ሚያዝያ 2017 ዓ/ም ኣብ ደቡብ ኣፍሪካ ጆሃንስበርግ ክካየድ እዩ። እቲ ስትራቴጅን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ካብ 2026 ክሳብ 2035 ዝፀንሕ እዩ። ዘላቒ መፍረያነት፣ኣግሮ ኢንዱስትሪን ንግድን ብዝበለፀ ምጥንኻር፣መጠን ኢንቨስትመንት ብምዕባይ ትራንስፎርሜሽን ስርዓተ ስነ ምግቢ ምስላጥ ከምኡ እውን ውሕስና ምግብን ስርዓተ ምግብን ምርግጋፅ ካብቶም ቀንዲ ትኹረት እቲ ስትራቴጂ ከምዝኾኑ ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ብተወሳኺ እውን ንዜጋታት ሓቛፋይን ማዕረን ዝኾነ ኩነታት መነባብሮ ምፍጣር፣ዘላቒ ስርዓተ ምግቢ ምህናፅን ምምሕዳር ስርዓት ምግቢ ምጥንኻርን ተወሰኽቲ ሽቶታት ካዴፕ እዮም። እቲ ስትራቴጂ መፍረያይነት ግብርና ኣፍሪካ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2035 ብ45 ሚኢታዊ ንምዕባይ ትልሚ ከምዝሓዘ ተገሊፁ። ሕብረት ኣፍሪካ ካዴፕ ኣመልኪቱ ኣብ ወርሒ ጥሪ 2017 ዓ/ም ኣብ ዩጋንዳ ካምፓላ ኣብ ዘካየዶ ጉባኤ ስትራቴጂ 10 ዓመት ከምዘፅደቐ ዝዝከር እዩ። እቲ ማዕቐፍ ስትራቴጂን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን ካዴፕ ካምፓላ ዝብል ስያመ እውን ተዋሂብዎ እዩ። ካዴፕ ኣህጉራዊ ማዕቐፍ ኣጀንዳ 2063 እዩ። ካዴፕ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2003 ኣብ ሞዛምፒክ ብዝተኻየደ ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ ዕላዊ ዝኾነ መርሃ ግብሪ እንትኸውን ድንጋገ ማፑቶ ዝብል ስያመ ኣብቲ እዋን ተዋሂብዎ ከምዝነበረ ዝዝከር እዩ። እቲ ማዕቐፍ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2014 ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ ኢኳቶሪያ ጊኒ ማላቦ ኣብ ዘካየዶ መበል 23 ስሩዕ ኣኼባ ሕብረት ኣፍሪካ ምምሕያሽ ዝተገበረሉ እንትኸውን ድንጋገ ማላቦ (Malabo Declaration on Accelerated Agricultural Growth) ዝብል ስያመ እውን ተዋሂብዎ እዩ።

  ጌዲዮን ጢሞቴዎስ (ዶ/ር) ኣብ ሃገራት ደቡባዊ ዓለም ምትሕብባር ክጠናኸር ሓቲቶም ኣዲስ ኣበ/ ሚያዝያ/22/ 2017/ኢዜአ/ ንፍቀ ደቡብ ዓለም ንብልፅግናን ሓበራዊ ድሕንነትን ዓለም ብምትሕብባር ክሰርሑ ከምዘለዎም ሚኒስትር ጌዲዮን ጢሞቲዎስ(ዶ/ር) ፀዊዖም እቶም ሚኒስተር ኣብቲ ኣኼባ ኣብ ዘስምዖዎ መደረ፤ ኣብ ምምሕዳር ስርዓት ዓለም እናጋጠሙ ዘለው ዘይግመቱ ፖለቲካዊ ቅልውላዋት ብምሕባር ኣብ ሃገራት ደቡባዊ ዓለም ምትሕብባር ክጠናኸር ከምዘለዎ ኣገንዚቦም፡፡ ጎና ጎኒ እቲ አኼባ ምስ ኣባላት ብሪክስን ሚኒስትራት ወፃኢ ጉዳይ መሓዙት ሃገራትን ኣብ ክልቲኣዊ ጉዳይ ዘተ ምክያዶም ካብቲ ሚኒስትር ዝተረኸበ ሓበሬታ የረድእ፡፡ ኣብ ብራዚል ሪዮ ዲ ጄኔሮ ክካየድ ዝፀንሐ ኣኼባ ሚኒስትራት ጉዳያት ወፃኢ ተዛዚሙ፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ ሚያዝያ/15/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ መበል 34 ሰሙን ፀወታ ፕሪሚየር ሊግ እንግሊዝ ኣርሰናል ኣብ ሜዳኣ ኤሚሬትስ ምሸት ሰዓት 4 ንክሪስታል ፓላስ ክተተናግድ ኢያ። ክልቲአን ጋንታታት ብኹሉ ዓይነት ውድድር ኣብ ዝገበረኦ ዝሓለፉ ሓሙሽተ ሕድሕድ ፀወታታት ኣርሰናል ንሓሙሽቲኦም ብምስዓር ፀብለልታ ኣለዋ። ኣርሰናል ሎሚ ምሸት ብክሪስታል ፓላስ እንተተሳዒራ ሊቨርፑል ፀወታኣ እንተይገበረት ፅዋዕ እቲ ፕሪሚየር ሊግ ምልዓላ ክተረጋግፅ ኢያ። ትማሊ ምሸት ብዝተገበረ መበል 34 ሰሙን ፀወታ ፕሪሚየር ሊግ እንግሊዝ ማንቼስተር ሲቲ ንኣስቶንቪላ 2 ን 1 ብዘኾነ ውፅኢት ብምስዓር ተዓዊታ። እቲ ውፅኢት ስዒቡ ማንቼስተር ሲቲ ብ61 ነጥቢ ኣብ 3ይ ደረጃ እንትትቅመጥ ኣስቶንቪላ ብ57 ነጥቢ ኣብ 7ይ ደረጃ ትርከብ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ/ 14/2017 (ኢዜኣ) መንግስቲ ኢትዮጵያ ስደተኛታት ዝተፈላለያ ሃገራት ዘጋጥምዎም ፀገማት ንምፍታሕ ብትኹረት ምስርሑ ዝኣነድ ተግባር ከምዝኾነ ላዕለዋይ ሓላፊት ፕሮግራም ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ኣብ ኢትዮጵያ ሚሞሪ ምዋሌ ገሊፀን። እተን ሓላፊት ምስ ኢዜኣ ኣብ ዝነበረን ፃንሒት ከምዝበልኦ፤ ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ኣብ ምምሕዳር ስደተኛታት ምስ ኢትዮጵያ ብምሕዝነት እዩ ዝሰርሕ። ኢትዮጵያ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር ጉዳይ ስደተኛታትን ድሕንነቶምን ብሕግን ስርዓትን ንክምራሕ ትገብሮ ዘላ ተግባር ዝነኣድ ስራሕ እዩ ኢለን። ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታትን መንግስቲ ኢትዮጵያን ኣብ ጉዳይ ስደተኛታት ብምትሕብባር እናሰርሑ ስለዝኾኑ ካልኦት ዝምልከቶም ኣካላት እውን ተዋዲዶም ንክሰርሑ ፃውዒት ኣቕሪበን። ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ምስ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣብ ሓለዋ ድሕንነትን ውፅኢታዊ ምምሕዳርን ስደተኛታት ብምትሕብባር ንምስራሕ ትልሚ ሃገር ለኸ ኮሙኒኬሽንን ሓባራዊ ስትራቴጂን ኣብ ቀረባ እዋን ዕላዊ ከምዝገበረ ኣዘኻኺረን። ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ምስ ሚኒስቴር ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮን ማሕበራውን ከምኡ እውን ምስ ካልኦት ዝምልከቶም ኣካላት ብምዃን ስደተኛታት ዘጋጥምዎም ፀገማት ንምፍታሕ ብምትሕብባር እናሰርሐ ከምዝኾነ እውን እተን ሓላፊት ሓቢረን።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ/ 7/2017 (ኢዜኣ) መበል 24 ህፁፅ ኣኼባ ቤት ምኽሪ ፈጻሚ ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ። ኣብቲ ኣኼባ፤ ኣብ ሕብረት ኣፍሪካ ቀዋሚ ልኡኽ ኢትዮጵያ ኣምባሳደር ሒሩት ዘመነ ንሚኒስትር ጉዳይ ወጻኢ ጌዲዮን ጢሞቴዎስ(ዶ/ር) ብምውካል መደረ ገይረን። ኣብ መደረአን እውን ብብርኪ ዓለም ለኸ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር፣ውጥረታት ጂኦፖለቲካ፣ጎንፅታት፣ዕዳ ልቓሕ፣ ሰብኣዊ ቅልውላውን ካልኦት ዘይግመቱ ኩነታትን ኣብታ ኣህጉር ፅልዋ ንከየሕድሩን ጸገማት ቅድሚ ምፍጣሮምን እቲ ሕብረት ጥበብ ዝተመልኦ ኣመራርሓ ክህብ ከምዘለዎ ገሊፀን። ሕድ ሕድ ምንቅስቓስ እቲ ሕብረት ምስ ዘቐመጦ ኣጀንዳ 2063 ዝተናበበን እታ ኣህጉር ናብ ዝተረጋገዐትን ዘላቕነት ዘለዎ ኣንፈት ዕቤትን ዝመርሕ ክኸውን ከምዘለዎ ሓቢረን። እቲ ቤት ምኽሪ ኣብቲ ኣኼባ መረፃ ሓደ ኣባል ቤት ምኽሪ ሰላምን ድሕንነትን ሕብረት ኣፍሪካ ከካይድ እዩ። ኣማኻሪ ኣወዳድባ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ(AUCIL)ን ቤት ምኽሪ ህዋ ኣፍሪካ(AfSC)ን ብተመሳሳሊ ሓደ ሓደ ኣባላት ከምርፁ እዮም። እቲ ቤት ምኽሪ፤ ከይዲ መረፃ ኮሚሽነር ትምህርቲ፣ሳይንስ፣ቴክኖሎጅን ኢኖቬሽንን፣ ኮሚሽን ልምዓት ኢኮኖሚ፣ ቱሪዝም፣ንግዲ፣ኢንዱስትሪን መዓድንን ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ዝምልከት ዝተዳለወ ረቂቕ ፀብፃብ ከምዘዳምፅ እውን ሓበሬታ ሚኒስቴር ጉዳይ ወጻኢ የመላኽት። ቤት ምኽሪ ፈጻሚ ስራሕ ሕብረት ኣፍሪካ ሓባራዊ ድሌት ዝኾኑ ጉዳያት ፖሊሲ ሃገራት ኣባል እቲ ሕብረት ዘተሓባብርን ውሳነ ዝህብን ኣካል እዩ። ኣብቲ ኣኼባ፤ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ዓሊ ዩሱፍ፣ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ኣንጎላን ኣቦ መንበር እቲ ቤት ምኽሪ እዚ እዋንን ቴቴ ኣንቶኒዮ፣ሚኒስትራት ጉዳይ ወፃኢ፣ላዕለዎት ኣመራርሓ ትካላት እቲ ሕብረት፣ኣምባሳደራት፣ዲፕሎማትን ካልኦት ኣጋይሽን ተረኺቦም።

ካ ህፁፅ ኣኼባ ጀሚሩ ኣዲስ ኣበባ/ ሚያዝያ/7/ 2017 /ኢዜአ/ መበል 24 ፈፃሚ ስራሕ ቤት ምኽሪ ሕብረት ኣፍሪካ ህፁፅ ኣኼባ ሎሚ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ምክያድ ጀሚሩ፡፡ ኣብቲ ኣኼባ ኣቦ ወንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ዓሊ ዩሱፍ፣ ሚኒስትር ጉዳያት ወፃኢ ጌዲዮን ጢሞቴዎስ (ዶ/ር)፣ ሚኒስትር ጉዳያት ወፃኢ ኣንጎላን ኣቦ ወንበር እቲ ቤት ምኽሪን ቴቴ አንቶኒዮ፣ ሚኒስትራት ጉዳያት ወፃኢ፣ ላዕለዎት ኣመራርሓታት ትካላት እቲ ሕብረት ፣ ኣምባሳደራት፣ ዲፕሎማሰኛታትን ካልኦትን ኣጋይሽን ተረኺቦም፡፡ ኣኼባ እቲ ቤት ምኽሪ÷ ሰላምን ደሕንነትን ሕብረት ኣፍሪካ ሓደ ኣባል መረፃ ከምዘካይድ ተፈሊጡ አሎ፡፡ ፈፃሚ ስራሕ ቤት ምኽሪ ሕብረት ኣፍሪካ÷ ኣባል ሃገራት እቲ ሕብረት ሓበራዊ ድልየት ዝኾኑ ጉዳያት ፖሊሲ ዘተሓባብርን ውሳነ ዝህብን ኣካል እዩ፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ /6/2017 (ኢዜኣ) መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ኣብ ኣፍሪካ ኣብ እዋን በረራ ቀረብ ሙሩፅ ምግቢ መንገዲ ኣየርን ኣብ ኣፍሪካ ቀዲሙ ብዝተረከቦም ኣውሮፕላናት ኤርባስ A350-1000 ብዝህቦም ዘበናዊ ኣገልግሎታትን ክልተ ሽልማታት ረኺቡ። እቲ መንገዲ ኣየር፤ ኣብ ጀርመን ሃምቡርግ ኣብ ዝተሳለጡ ክልተ መርሃ ግብርታት ኣብ ኣፍሪካ ኣብ እዋን በረራ ቀረብ ሙሩፅ ምግቢ መንገዲ ኣየርን ኣብ ኣፍሪካ ቀዲሙ ብዝተረከቦም ኣውሮፕላናት ኤርባስ A350-1000 ብዝህቦም ዘበናዊ ኣገልግሎታትን እዩ ሽልማታት “Cabin Concept of the Year 2025” ዝተቐበለ። እዞም ሽልማታት መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ንዝህቦም ኣገልግሎታት ዓለም ለኸ ኣፍልጦ ዘጎናፀፉዎን ብብርኪ ዓለም ዘለዎ ተወዳዳሪነት ዘጠናኽሩን ከምዝኾኑ ካብቲ መንገዲ ኣየር ዝተረኸበ ሓበሬታ ይሕብር።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ /1/2017 (ኢዜኣ) ብመዓርግ ሚኒስትር ኣማኻሪ ጉዳያት ባህልን ስፖርትን ቀዳማይ ሚኒስትር ኣይተ ቀጄላ መርዳሳ ዝተመርሐ ጉጅለ ልኡኽ ኢትዮጵያ ኣብ ዩጋንዳ እናተሳለጠ ኣብ ዘሎ መበል 11 ፎረም ክልላዊ ዘላቒ ልምዓት ኣፍሪካ ይሳተፍ ኣሎ። ፎረም ዘላቒ ልምዓት ኣፍሪካ ሎሚ መዓልቲ እዩ ተጀሚሩ። እቲ ፎረም፤ “ኣብ ዘላቕን ሓቛፍን ሳይንስን ሓበሬታን መሰረት ኣብ ዝገበሩ መፍትሕታት ፈጠራ ዕድል ስራሕን ዕቤት ኢኮኖሚ ኣብ ምቅልጣፍን ፤ ኣጀንዳታት 2063 ክውን ምግባር” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ ዝካየድ ዘሎ እንትኸውን ብምትሕብባር ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ ውድብ ሕቡራት መንግስትታትን መንግስቲ ዩጋንዳን እዩ ተዳሊዉ። ኢትዮጵያ እውን ብመዓርግ ሚኒስትር ኣማኻሪ ጉዳያት ባህልን ስፖርትን ቀዳማይ ሚኒስትር ኣይተ ቀጄላ መርዳሳ ብዝተመርሐ ጉጅለ ልኡኽ እናተሳተፈት እያ ትርከብ። ነበር ቀዳማይ ሚኒስትር ኣይተ ሃይለማርያም ደሳለኝ ሓዊሱ መራሕቲ ዝተፈላለያ ሃገራትን ዓለም ለኸ መሓዙት ልምዓትን ዝተፈላለዩ ትካላትን ኣብቲ ፎረም ይሳተፉ ኣለዉ። ፕሬዚዳንት ዩጋንዳ ዩዌሪ ካጉታ ሙሴቬኒ ኣብቲ ፎረም ተረኺቦም ከምዝበልዎ፤ ዘላቒ ልምዓት ኣፍሪካ ንምቅልጣፍ ኣፍሪካ ኣቕራቢት ጥረ ኣቑሑ ካብ ምዃን ተላቒቓ ብፀጋታት ዝማዕበለ ውፅኢት ናብ ዕዳጋ ዓለም ብምቕራብ ተረባሕነታ ክተረጋግፅ ይግባእ። ዞባዊ ኢኮኖሚያዊ ውህደት ምጥንኻር እውን ተረባሕነት ኢኮኖሚ ኣፍሪካ ከምዘቀላጥፍ ሓቢሮም። እቲ ፎረም፤ ኣፈፃፅማ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2015 ዝፀደቐ ሽቶታት ዘላቒ ልምዓት 2030 ከምኡ እውን ኣጀንዳታት ሓቛፍን ዘላቒ ልምዓትን 2063 ከምዝግምግም ትፅቢት ይግበር። ትግበራ ሽቶታት ዘላቒ ልምዓት እቶም ዝተረፉ 5 ዓመታት ኣመልኪቱ እውን ኣብቲ ዝተዳለወ ሰነድ ምኽረ ሓሳብ ክዝቲ እዩ። ዘላቕን ሓቛፍን ከምኡን እውን ሳይንሳውን ብሓበሬታ ዝተደገፈን መፍትሒ ንዕዉትነት ትልሚ ዘላቒ ልምዓት 2063 ኣፍሪካ ዝተብሃለ ሰነድ ውሳነ ሓሳብ ካምፓላ ከፅድቕ እዩ ተባሂሉ ትፅቢት ይግበር። እቲ ፈሮም ክሳብ 3 ሚያዝያ 2017 ዓ/ም ከምዝፀንሕ ሓበሬታ ኤምባሲ ኢትዮጵያ ኣብ ካምፓላ ይሕብር።

  ኣዲስ ኣበባ/ መጋቢት/27/ 2017 /ኢዜአ/ኣዲስ ኣበባ ማእኸል ዲፕሎማሲ ምዃና ዘረጋግፁ ስራሕቲ ከምዝሰርሐት ተሳተፍቲ ጉባኤ መናእሰይ ኣመራርሓ ፓን ኣፍሪካ ገሊፆም፡፡ መናእሰይ ኣመራርሓ ፓን ኣፍሪካ ዘፈር መናእሰይ ሚኒስትራት ተሳተፍቲ ዝኾኑ ኣብ ማእኸል ኮንቬንሽን ኣዲስ ኣፍሪካን ኣብ ምምሕዳር መርበብ ሓበሬታን ድሕንነትን ዑደት ገይሮም። እቶም ሚኒስትራት ኢትዮጵያ ሕዚ እውን ንስልጣነ ኣፍሪካ ኣስተዋፅኦ ምብርካታ ከምዝቐፀለት ብምግላፅ፤ ብዝተፈላለዩ ዓውዲታት እናገበረቶ ትርከብ ምንቅስቓስ ንካልኦት ሃገራት እውን ኣብነት ከምዝኾነ ፀሪሖም። ኣብ ዑደቶም ዝተዓዘቡዎም ማእኸል ኮንቬንሽን ኣዲስ ኣፍሪካን ምምሕዳር መርበብ ሓበሬታን ድሕንነትን ናይ ኢትዮጵያ ኣርኣያ እቲ ኣህጉር ዘርእዩ ከምዝኾኑ ብምሕባር፤ ኣብቶም ትካላት ብዝረኣዩዎ ነገር ከምዝተደነቑ ገሊፆም። ካብዚ ብተወሳኺ ኢትዮጵያ ዕዉት ጉባኤ ንምክያድ ዘኽእል ዓቕሚ ከምዘለዋ ከምዝተገንዘቡን፤ ኣዲስ ኣበባ ማእኸል ዲፕሎማሲ ምዃና ዘረጋግፁ ስራሕቲ ምስራሓ ከምዝተዓዘቡን ምግላፆም ካብ ሚኒስቴር ደቂ ኣንስትዮን ማሕበራዊ ጉዳይን ዝረኸብናዮ ሓበሬታ የረድእ።

  አዲስ አበባ/መጋቢት/25/2017/ኢዜአ/“ኹለመዳያዊ ዕብየት ኣፍሪካ ክቕፅል ንምግባር መንእሰይ ወለዶ መርሓይ ክኸውን ከምዘለዎ ፕሬዝዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ኣፅቀስላሴ ገሊፆም። ጉባኤ መናእሰይ ኣመራርሓታት ፓን ኣፍሪካ “ዓቕሚ መናእሰይ ንዝማዕበለት ኣፍሪካ” ብዝብል ኣብ ኣዲስ ኣበባ እናተሳለጠ ይርከብ። ኣብ መኽፈቲ እቲ ጉባኤ ኣብ ዝገበርዎ መደረ ከምዝገለፅዎ፤ ቐዳሞት ኣያታትና ቓል-ኪዳን ናፅነት ኣፍሪካ ብምሕላው ነቲ ናይ ሕዚ ወለዶ ኣረኪቦም። ካባ ሓላፍነት ለውጢ ኣፍሪካ ኣብ መንእሰይ ምውዳቑ ብምግላፅ፤ ኣብ ኹሉ ዘፈር ንቑሕ ተሳትፎ ምግባር ከምዝግባእ ተዛሪቦም።

  ኣዲስ ኣበባ/መጋቢት/ 25/2017 (ኢዜኣ) መበል 4ይ ኣኼባ ሓባራዊ ኮሚሽን ሚኒስትራት ኢትዮ-ኡጋንዳ ብብርኪ ሰብ ሞያ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ሎሚ መዓልቲ ምክያድ ጀሚሩ። ተጠባባቒ ጀነራል ዳይሬክተር ጉዳያት ኣፍሪካ ሚኒስቴር ጉዳይ ወጻኢ ኣምባሳደር ዘሪሁን ኣበበ፤ ሓባራዊ ተረባሕነት መሰረት ዝገበረ ኩለ መዳያዊ ምትሕብባር ኢትዮጵያን ኡጋንዳን ብዝለዓለ ብርኪ እናዓበየ ከምዝመፀ ገሊፆም። እቲ ብብርኪ ሰብ ሞያ ሎሚ ዝተጀመረን ፅባሕ ድማ ብብርኪ ሚኒስትራት ዝካየድን ኣኼባ ሓባራዊ ኮሚሽን ሚኒስትራት፤ ርክብ ክልቲአን ሃገራት ካብ እዋን ናብ እዋን እናዓበየ ከምዝመፀ ዘርኢ እዩ ኢሎም። ኣብ ሚኒስቴር ጉዳይ ወፃኢ ኡጋንዳ ሓላፊ ምትሕብባር ክልላዊ ኢኮኖሚ ኣምባሳደር ሪቻርድ ቱሙሲሜ ካቦኔሮ ብግደኦም፤ ነዊሕ እዋን ዘቑፀረ ክልቲኣዊ ርክብ እተን ሃገራት ኣብ ዝተፈላለዩ ዓውድታት ብዝበለጸ ንምዕባይ ኣኼባ ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕን ሰብ ሞያን ምክያዱ ዓብይ ትርጉም ከምዘለዎ ሓቢሮም። ኣምባሳደር ኢትዮጵያ ኣብ ኡጋንዳ ዕፀገነት ይመኑ፤ እዚ ኣኼባ እናዓበየ ንዝመፀ ርክብ ክልቲአን ሃገራት ብዝበለፀ ንምጥንኻር ልዑል እጃም ከምዘለዎ ምግላፀን ሓበሬታ ሚኒስቴር ጉዳይ ወፃኢ የሕብር። ሰብ ሞያ ክልቲአን ሃገራት ኣብ ዓውድታት ኢንቨስትመንት ፣ንግድዲ፣ኣቪዬሽን፣ምክልኻል፣ቱሪዝም፣ጥዕናን መሰረተ ልምዓትን ከምኡ እውን ኣብ ምክልኻል ገበን ዘይሕጋዊ ዝውውር ሰባትን ዝተፈላለዩ ዘፈራትን ከምዝዝቲ ትፅቢት ይግበር።

  ኣዲስ ኣበባ/ መጋቢት/25/ 2017 /ኢዜኣ/ጉባኤ ኣመራርሓ መናእሰይ ፓን ኣፍሪካ ሎሚ ኣብ ዝኽሪ ዓወት ዓድዋ ይሳለጥ ኣሎ። ኣብ ኢትዮጵያ ንፈለማ እዋን ዝሳለጥ ዘሎ እቲ ጉባኤ÷ "ዓቕሚ መናእሰይ ንዝማዕበለት ኣፍሪካ" ዝብል መሪሕ ሓሳብ ኣለዎ፡፡ ኣብቲ ጉባኤ፥ ካብ ሃገራት ኣፍሪካ ዝተውፃእፅኡ ኣመራርሓ መናእሰይን ሚኒስትር ጉዳያት መናእሰይን፣ ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ፣ ምሁራን መናእሰይ፣ መናእሰይ ኣንቃሕቲ ማሕበረሰብን ፅዕንቶ ፈጠርቲን ውልቀ ሰባት ተሳቲፎም፡፡ እቲ ጉባኤ ካብ ሎሚ ጀሚሩ ክሳብ 27 መጋቢት 2017 ዓ.ም ከምዝካየድ ምግላፁ ኣብ ሚኒስትር ደቂ ኣንስትዮን ማሕበራዊ ጉዳያትን ዝተረኸበ ሓበሬታ የመላኽት።