ኣዲስ ኣበባ/ነሓሰ 6/2017(ኢዜኣ) መበል 12 ጉባኤ ውድባት ፖለቲካ ኣፍሪካ ኣብ ጋና ከተማ ኣክራ ምክያድ ጀሚሩ። እቲ ጉባኤ፤ ካብ ሎሚ ጀሚሩ ንሰለስተ መዓልትታት ከምዝፀንሕ ኢዜኣ ካብ ፓርቲ ብልፅግና ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ኣብቲ መድረኽ፤ ብመዓርግ ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትር ሓላፊ ማእኸል ምትሕብባር ህንፀት ስርዓት ዲሞክራስን ምክትል ፕሬዚዳንት ፓርቲ ብልፅግናን ኣደም ፋራህ ከምኡ እውን ሓላፊ ዘፈር ርክብ ህዝብን ዓለም ለኸን ፓርቲ ብልፅግና ቢቂላ ሁሪሳ(ዶ/ር) ይሳተፉ ኣለዉ። ዞባዊ ምትእስሳር፣ሰላምን ፀጥታን፣ኩለመዳያዊ ምምሕዳር፣ዘላቒ ዕቤት ኢኮኖምን እጃም ውድባት ፖለተካ ኣብ ኣህጉራዊ ልምዓትን ዝብሉ ኣጀንዳታት ኣብቲ ጉባኤ ከምዝዝተየሎም ትፅቢት ይግበር።  

ኣዲስ ኣበባ/ነሓሰ 5/2017(ኢዜኣ) መናእሰይ መራሕቲ ኣጀንዳ ሰላም ምብራቕ ኣፍሪካ ምዃኖም ኣብ ዘላቒ ዞባዊ ምርግጋዕ ቁልፊ እጃም ከምዘለዎ በዓል መዚ በይነ መንግስትታት ምብራቕ ኣፍሪካ(ኢጋድ) ኣፍሊጡ። ፈላማይ ዞባዊ ኮንፈረንስ ሰላምን ድሕንነትን መናእሰይ ኢጋድ ካብ 7 ክሳብ 8 ነሓሰ 2017 ዓ/ም ኣብ ኬንያ ከተማ ናይሮቢ ክካየድ እዩ። መናእሰይ ልዑል ሓይሊ ለውጢ እዮም ዝበለ ኢጋድ፤ ሰላማውን ኣሳታፍን መፃኢ ግዜ ናይ ምፍጣር ቁልፊ እጃም ከምዘለዎም ገሊፁ። መናእሰይ ኣብ ህንፀት ሰላም ዘለዎም እጃም ንምዕባይ እናሰርሐ ከምዝርከብ እውን ፀሪሑ። እቲ ኮንፈረንስ፤ ኣብ ከይዲ ህንፀት ሰላም ዝሳተፉ መራሕቲ መናእሰይ ሃገራት ኣባል ኢጋድ ኣብ ሓደ መድረኽ ዘራኽብ እዩ። እቶም መናእሰይ ኣብቲ ዞባ ዘላቒ ሰላምን ምርግጋዕን ንክመፅእ ዘኽእሉ መፍትሒ ሓሳባት ኣብቲ ኮንፈረንስ ከምዘቕርቡ እውን ኢዜኣ ካብ ኢጋድ ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ኣብቲ ኮንፈረንስ፤ ስደተኛ መናእሰይ እውን ከምዝሳተፉን ኣብ ዞባዊ ምላሽ ሰላም ዘለዎም ሓሳብ ከምዘካፍሉን ተሓቢሩ። እቲ ኮንፈረንስ መናእሰይ ኣብ ዞባዊ ሰላም፣ልምዓትን ምርግጋዕን ኢንሼቲቫት ሃገራት ብዝተዋደደ መልክዑ ተግባራዊ ንምግባር ዘለዎም ሓባራዊ ቆራፅነት ዘርእይሉ ከምዝኾነ እውን ተገሊፁ። መናእሰይ መራሕትን መሃንዲሳትን ኣጀንዳ ሰላም ምብራቕ ኣፍሪካ ምዃኖም ንዘላቒ ዞባዊ ምርግጋዕ ቁልፊ እጃም ከምዘለዎ እውን ኢጋድ ኣፍሊጡ። ኢጋድ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2011 ኣብ ዩጋንዳ ከተማ ኢንቴቤ ኣብ ዝገበሮ ኣኼባ ፎረም ሰላም መናእሰይ ኢጋድ ዕላዊ ዝገበረ እንትኸውን እቲ ፎረም መናእሰይ ኣብ ሰላም፣ድሕንነትን ምርግጋዕን እቲ ዞባ ዘለዎም እጃም ንምዕባይ ዝዓለመ እዩ።

ኣዲስ ኣበባ/ነሓሰ 1/2017(ኢዜኣ) ኢትዮጵያ ስርዓት ስታትስቲክስ ብምጥንኻር ሓበሬታ መሰረት ዝገበረ ውሳነ ፖሊሲ ንምሃብ ተሳልጦ ዘላ ስራሕ ዝተባባዕ ከምዝኾነ ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ ውሕመ ኣፍሊጡ። ኣብ ውድብ ሕቡራት መመንግስትታት ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ ተፀዋዒ ማእኸል ስታትስቲክስ ቲንፊሲ ጆሴፍ ኢልቦውዶ ንኢዜኣ ከምዝበልዎ፤ ሓበሬታታት ግብርና ቀፃልነት ንዘለዎ ስርዓት ግብርና መሰረት እዮም። ኣብ ጥዕና፣ግብርና፣ትምህርቲ፣ስነ ህዝብን ካልኦት ዓውድታትን ዝተወደበ ሓበሬታ ስታትስቲክስ ምህላዉ ኣብ መፅናዕቲ መሰረት ዝገበረ ትልሚ ልምዓትን ውሳነ ፖሊስን ንምሃብ መሰረት እዩ ኢሎም። ኢትዮጵያ ሓበሬታ መሰረት ዝገበረ ውሳነ ብምሃብ ውሕስና ምግቢ ንምርግጋፅ ኣብ ምምሕዳር ሓበሬታ ስታትስቲክስ ዝተባብዑ ስራሕቲ እናሳለጠት ከምዝኾነት እውን ተዛሪቦም። ሓድነታ ዝጠንከረ፣ዝማዕበለትን ዘላቒ ሰላም ዝዓሰላን ኣፍሪካ ጋህዲ ንምግባር ኣጀንዳ 2063 ሓዊሱ ዝተፈላለዩ መርሃ ግብርታት ተግባራዊ እናተገበሩ ከምዝርከቡ ሓቢሮም። ኣፍሪካ ሓበሬታ መሰረት ዝገበረ ውሳነ ፖሊሲ ብምሃብ ልኣላዊነት ምግባ ንምርግጋፅ ሓበሬታ ብምእካብ፣ ብምትንታንን ብመፅናዕቲ ብምርግጋፅን ስርዓት ሓበሬታኣን ስታትስቲክስን ንምጥንኻር ትኹረት ምሃብ ከምዘድሊ ፀሪሖም። ኣብ ኣፍሪካ ጠንካራ ስርዓት ምምሕዳር ሓበሬታ ንምዝርጋሕ ኣብ መንጎ ሃገራት ምትሕብባር ምጥንኻር ኣድላይ ከምዝኾነ እውን ኣረዲኦም። ማእኸል ስታትስቲክስ ኣፍሪካ ኮሚሽን ኢኮኖሚክ ኣፍሪካ፤ ሓበሬታታት ስታትስቲክስ ግብርና ሓዊሱ ጠንካራ ማእኸል ሓበሬታ ንምህናፅ ዓቕሚ ምጥንኻር ኣብ ዝከኣለሎም ጉዳያት እናሰርሐ ከምዝርከብ ተዛሪቦም።

አዲስ አበባ/ ሓምለ/ 27/2017(ኢዜአ)፦ መበል ሓምሻይ ጉባኤ ብኸነት ምንካይ ድህረ ምህርቲ ኣፍሪካ ን አውደ ርዕይን ካብ መስከረም 6 እስጋብ ዕለት 9 /2018 ዓ/ም ኣብ ኣዲስ ኣበባ ክካየድ እዩ። ኣብ እቲ ጉባኤ ልዕሊ 400 ልኡኻን ከምዝሳተፉ ካብ ኣጋኡ ተገሊፁ ኣሎ። ጉባኤ ብኸነት ምንካይ ድህረ ምህርቲ ኣፍሪካን አውደ ርዕይን “ ምሕላው ምህርቲ፤ መፍትሕታት ምምሕዳር ብኸነት ድህረ ምህርቲ ንዘይብዳህን ንኹሉ ዘካትት ስርዓተ ምግብን” ብዝብል መሪሕ ሓሳብ ክካየድ እዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሰነ/ 16/2017 (ኢዜኣ) ጉባኤ ቢዝነስ ኣፍሪካ-ኣሜሪካ መራሕቲ ዝተፈላለያ ሃገራት ኣፍሪካን ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ ንግስቲ ኣሜሪካን ኣብ ዝተረኸብሉ ኣብ ኣንጎላ ከተማ ሉዋንዳ ብዕሊ ተጀሚሩ። ብፕሬዚዳንት ፌዴሪኢ ታዬ ኣፅቀ ሥላሴ ዝተመርሐ ጉጅለ ልኡኽ ኢትዮጵያ ኣብቲ ጉባኤ ንምስታፍ ትማሊ ኣብ ሉዋንዳ ከምዝበፅሐ ኢዜኣ ካብቲ ቦታ ፀብፂቡ እዩ። እቲ ጉጅለ ልኡኽ ኣብ ኣንጎላ እንትበፅሕ ብላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ እታ ሃገር ድሙቕ ኣቀባብላ ተገይርሉ። ጉባኤ ቢዝነስ ኣፍሪካ-ኣሜሪካ እዚ ዓመት፤ ምምሕዳር ፕሬዚዳንት ኣሜሪካ ዶናልድ ትራምፕ ኣሜሪካ ኣብ ኣፍሪካ ትኽተሎ ደገፍ መሰረት ዝገበረ ፖሊሲ ርክብ ወጻኢ ናብ ርክብ ንግድን ኢንቨስትመንትን ንምቕያር ምውሳኑ ስዒቡ ዝካየድ ምዃኑ ፍሉይ ይገብሮ። እቲ ጉባኤ፤ ኣብ ኣንጎላ ምክያዱ ብፍላይ ድማ እታ ሃገር ነፃነታ ካብ ትረክብ 50 ዓመታ ኣብ ተኽብረሉ እዋን ምዃኑን ፕሬዚዳንት ኣንጎላ ጆኣኦ ሎሬንሶ ኣቦ መንበር ሕብረት ኣፍሪካ እዚ እዋን ኣብ ዝኾንሉ እዋን ምዃኑን ተወሳኺ ፍሉይ ዝገብሮ ኩነት እዩ። ኣብቲ ጉባኤ፤ መራሕቲ፣ሚኒስትራት፣ላዕለዎት ሓለፍቲ ስራሕ መንግስቲ ዝተፈላለያ ሃገራት ኣፍሪካ ከምኡ እውን ላዕለዎት ሰብ መዚ መንግስቲ ኣሜሪካ፣መራሕቲ ቢዝነስ ክልቲኦም ወገናት ሓዊሱ 1 ሽሕን 500 ተሳተፍቲ ከምዝርከቡ ትፅቢት ይግበር። እቲ ጉባኤ፤ ኣብ መንጎ ኣፍሪካን ኣሜሪካን ዘሎ ርክብ ንግድን ኢንቨስትመንትን ብዝበለፀ ምጥንኻር ኣብ ዘኽእሉ ኩነታትን ዕድላትን ብምዝታይ ቀፃሊ ኣንፈታት ከምዘቕምጥ እውን ተገሊፁ። ኣብቲ ጉባኤ ፕሬዝዳንት ታዬ ኣፅቀ ሥላሴ መደረ ዘስምዑ እንትኸውን ጎና ጎኒ እቲ ጉባኤ ዝተፈላለዩ ክልቲኣዊ ዘተታት ክገብሩ እዮም። ብተወሳኺ እውን ኣባላት ላዕለዋይ ጉጅለ ልኡኽ ኢትዮጵያ ኣብቲ ጉባኤ ኣብ ዝሳለጡ ዘተታት ፓነልን ካልኦት ኣኼባታትን ክሳተፍ እዩ።

ኣዲስ ኣበባ/ ግንቦት/16/ 2017 /ኢዜኣ/መበል 20 ጉባኤ ትካል ስራሕ ዓለም ኣፍሪካ ዜጋታታ ሰፊሕ ዕድል ስራሕ ንምፍጣር ዘለዋ ልዑል ቁሩብነት ዘርአየትሉ ከምዝኾነ ሚኒስትር ከተማን መሰረተ ልምዓትን ወይዘሮ ጫልቱ ሳኒ ገሊፀን፡፡ መበል 20 ጉባኤ ትካል ስራሕ ዓለም ኣብ ስራሕ ዝተመስረተ ኣህጉራዊ ኣኼባ ሰብ ሞያ እንትዛዘም ወ/ሮ ጫልቱ ሳኒ ከምዝገለፀኦ፤ እቲ ጉባኤ ኣብቲ ዓውዲ ንማሕለኻታትን ሰናይ ዕድላትን ብምዝታይ ኣንፈት ኣቐሚጡ። መርሃ ግብሪታት ምውፋር ስራሕ ምስ ሃገራዊ ልምዓት ብምውዳድ ተግባራዊ ምግባር ከምዝግባእ ሓበራዊ ቅዋም ዝተትሓዘሉ ከምዝኾነ እውን ኣብሪሀን። እቲ ጉባኤ ፈጠራ ዕድል ስራሕ፣ ማሕበራዊ ሓለዋን ለውጢ ከባብያዊ ኣየርን ናይ ምፅዋር ዓቕሚ ምስ ዝዝርጋሕ መሰረተ ልምዓት ብምወሃድ ኣብ ዘኽእሉ ሜላታት ብምጥማት ትኹረት ምግባሩ ኣረዲአን። ቀፃሊ ዕድል እታ ኣህጉር ዝውስኑ ኩለመዳይ ዕድላት ኢኮኖሚ ኣብ ዘባብዑ ፖሊሲታት ዓሚቕ ዘተ ከምዝተገበረ እውን ተዛሪበን። ካብዚ ብተወሳኺ ፀገማት ንምፍታሕ ኣብ ሞንጎ መንግስታት፣ ኤጀንሲታት ልምዓት፣ ሲቪል ማሕበራትን ዘፈር ውልቀን ጥንኩር ምትሕብባር ከምዘድሊ ከምዝተሓበረ ኣመልኪተን። ዳይሬክተር ትካል ስራሕ ዓለም ኣብ ኣፍሪካ ፋንፋን ሩዋንዪንዶ ካዪራንጉዋ ብግደኦም ኢትዮጵያ ዕዉት ጉባኤ ከምዘካየደት ብምሕባር፤ ንመንግስቲ ኢትዮጵያ ምስጋና ኣቕሪቦም። እቲ ጉባኤ ቅድሚ ሕዚ ካብ ዝተገበሩ ዝሐሸ ተሳተፍቲ ዝተረኸቡሉ ከምዝኾነ ብምሕባር፤ 30 ሚኒስትራት፣ ክልተ ሺሕ ተሳተፍቲን 50 ሃገራትን ዝተረኸቡሉ ኢዩ ኢሎም።

  ኣዲስ ኣበባ/ ግንቦት/15/ 2017 /ኢዜኣ/ኢትዮጵያ ክንክን ስደተኛታት ክብ ንምባል ዝዓለመ ሓቛፊ ስትራቴጂ ኣብ ቀረባ ክትጅምር ኢያ። ኢጋድ ብምኽኒያት ሰብ ስራሕን ተፈጥሮን ንዘጋጥሙ ምምዝባላትን ስደትን ዝጠመተ መድረኽ ዘተ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ። ምክትል ዋና ፀሓፊ ኢጋድ መሓመድ ኣብዲ ዋሬ፥ ብምኽኒያት ሰብ ስራሕን ተፈጥሮን ንዝመዛበሉ ዜጋታት ተረባሕቲ ዝገብሩ ምስ ኩለ መዳይ ምንቅስቓስ ልምዓት ምዝማድ የድሊ ምስ በሉ ምውዳድ መዳርግቲ ኣካላት ከምዘድሊ እውን ተዛሪቦም ክብል ኢዜኣ ፀብፂቡ።

  ኣዲስ ኣበባ/ግንቦት /9/2017 (ኢዜኣ) ኣብ ውሽጢ ዓለም ለኸ ስርዓት ንግዲ ድሌታት ኣፍሪካ ዘረጋግፁ ስራሕቲ እናሳለጠ ከምዝርከብ ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL) ኣፍሊጡ። ማዕቐፋት ሕጊ ካልኣይ ምዕራፍ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ ከምዝፀደቑ ተገሊፁ። ሕብረት ኣፍሪካ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2009 ኣብ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ዝገበሮ ኣኼባ ካብ ዘሕለፎም ውሳነታት ነቲ ኮሚሽን ዘይሻራዊ ኣማኻሪ ኣካል ምጥያሽ እቲ ሓደ እዩ። ብመሰረት መጣየሺ ደንቢ ሕብረት ኣፍሪካ ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL) ተጣይሹ። ምጥያሽ እቲ መማኸሪ ኣካል ሕብረት ኣፍሪካ እታ ኣህጉር ንምትእስሳር ዘለዎ ቆራፅነት ዘርእን ዓለም ለኸ ሕጊ ዘለዎ ራኢ ንምዕዋት ዘለዎ ወሳኒ እጃም ኣብ ግምት ዘእተወን ከምዝኾነ ተገሊፁ። ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL) ካብ 14 ክሳብ 15 ግንቦት 2017 ዓ/ም መበል 11 ፎረሙ ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ ዘካይድ እንትኸውን፤ እቲ ፎረም “ዓለም ለኸ ሕጊ፣ሪፎርም ትካል ንግዲ ዓለምን ኣህጉራዊ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካን” ኣብ ትሕቲ ዝብል መሪሕ ሓሳብ እዩ ክካየድ። ኣብቲ ፎረም፤ ተመራመርቲ ሕጊ ዓለም ለኸ ንግዲ፣ተደራደርቲ ብሄራዊ ፖሊሲ ንግዲ፣ተወከልቲ ነፃ ዞባ ንግዲ ኣፍሪካ፣ተወከልቲ ፖሊሲ ንግዲ ዞባዊ ማሕበረሰባት ኢኮኖሚ፣ሰብ ሞያ ንግድን ሕግን ሕብረት ኣፍሪካ ከምኡ እውን ካልኦት መዳርግቲ ኣካላት ከምዝርከቡ ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ የመላኽት። ኣወዳድባ ኣማኻሪ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ (AUCIL)፤ ኣብ ዓለም ለኸ ስርዓት ንግዲ ድሌታት ኣፍሪካ ዘረጋግፁ ስራሕቲ እናሳለጠ ከምዝኾነ ገሊፁ። ዓለም ለኸ ሕግታት ንግዲ ኣፍሪካ ካብ ስርዓት ንግዲ ዓለም ዘየግልሉን ዘለዋ ተሳትፎ ዘይግድቡን ንክኾኑ ብቆራፅነት እናሰርሐ ከምዝርከብ እውን ሓቢሩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ግንቦት/ 9/2017 (ኢዜኣ) ሕብረት ኣፍሪካን ውድብ ሕቡራት መንግስትታት(ውሕመ)ን ስትራቴጂካዊ ምሕዝነቶም ብዝበለፀ ንምጥንኻር ቆራፃት ከምዝኾኑ ኣፍሊጦም። መበል 34 ስሩዕ ጉባኤ ሊግ ዓረብ ኣብ ኢራቅ ከተማ ባግዳድ ይካየድ ኣሎ። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ኣሊ ዩሱፍ ጎና ጎኒ እቲ ጉባኤ ምስ ዋና ፀሓፊ ውሕመ ኣንቶኒዮ ጉቴሬዝ ዘትዮም። ኣብቲ ዘተ ክልቲኦም ትካላት ስትራቴጂካዊ ምሕዝነቶም ንምጥንኻር ዘለዎም ቆራጽነት ኣረጋጊፆም። ኣብ ልኡኽቶ ምኽባር ሰላም፣ጉዳያት ፖለቲካን ምክልኻል ጎንፅን ዘለዎም ምትሕብባር ንምጥንኻር ከምዝሰርሑ ምግላፆም እውን ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ብብርኪ ሚኒስትራት ዝተጀመረ እቲ ስሩዕ ጉባኤ ፅባሕ ብብርኪ መራሕቲ ክካየድ እዩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ግንቦት/ 5/2017 (ኢዜኣ) ድምፂ ኣፍሪካ ኣብ ዓለም ለኸ መድረኽ ክስማዕ ምግባር፣ዲጂታል ኢኮኖሚ ምህናፅን ሰላምን ድሕንነትን ምርግጋፅን ቀፃሊ ዓውድታት ትኹረት እቲ ሕብረት ከምዝኾኑ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሀሙድ ዓሊ ዩሱፍ ተዛሪቦም። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሀሙድ ዓሊ ዩሱፍ ቀጻሊ ስትራቴጂክ ትኹረት እቲ ሓዱሽ ኣመራርሓ ኣመልኪቶም ንውሽጢ ሃገርን ዓለም ለኸን መራኸብቲ ሓፋሽ ኣብ ዝሃብዎ መብራህርሂ ከምዝበልዎ፤ ሕገ መንግስታዊ ዘይኮኑ ለውጥታት መንግስቲ ልምምድ ዲሞክራሲ እታ ኣህጉር ብምድኻም ድሌት ምርግጋዕን ሰላምን ኣፍሪካውያን ኣብ ሓደጋ እናውደቕዎ እዮም ዝርከቡ። ስለዝኾነ እውን ድሕንነት ልኣላዊነት ኣባል ሃገራት ብምሕላው ሰላማ ዝተሓለወት ዲሞክራሲያዊ ምምሕዳር ዝተረጋገፀላ ኣፍሪካ ንምፍጣር ቀዳማይ ስራሕ ቀጻሊ ትኹረት እቲ ኮሚሽን ከምዝኾነ ኣፍሊጦም። ዓለም ለኸ ተሰማዕነት ኣፍሪካ ብምዕባይ ኣብ ቤት ምኽሪ ፀጥታ ውሕመን ካልኦት ትካላትን ምምሕያሽ ንክግበር ቁልፊ ሽቶ እቲ ኮሚሽን እዩ ኢሎም። ፈጠራ ዘለዎ ዘላቕን ዘተኣማምንን ኣህጉራዊ ስርዓት ዲጂታል ኢኮኖሚ ብምህናፅ ዕቤት ኢኮኖሚ እተን ኣባል ሃገራት ምስላጥ እውን ካሊእ ብትኹረት ዝስራሕ ጉዳይ ከምዝኾነ ተዛሪቦም። ነዚ ንምዕዋት ድማ ምጥንኻር ዓቕሚ ደቂ ኣንስትዮን መናእሰይን ማእኸላይ ዓምድታት ከምዝኾኑ ዝሓበሩ እቶም ኣቦ መንበር፤ ነዚ ድማ ነበር ሚኒስትር ጉዳይ ወጻኢ ታንዛንያ ፍሉይ ልኡኽ ደቂ ኣንስትዮ ሕብረት ኣፍሪካ ገይሮም ከምዝሾሙ ኣረዲኦም። ኣብ ዓውዲ ጥዕና እውን ድሉውነት ኣወሃህባር ምላሽ ለበዳን ምክልኻል ሕማምን ኣፍሪካ ብምጥንኻር ዓቕሚ ማእኸል ምክልኻል ሕማም ኣፍሪካ ንምዕባይ ከምዝስራሕን ቀፃሊ ኣንፈት እቲ ትኹረት ከምዝኾነን ኣረጋጊፆም።

  አዲስ አበባ/ ሚያዚያ /29/2017 (ኢዜአ)፡- ሕብረት ኣፍሪካ አብ ምምሕዳር ዘላቒ ዕዳ አህጉራዊ ኮንፍረንስ አመልኪቱ ዘሰናድዎ ኮንፈረንስ ካብ ዕለት ግንቦት 4/ 2017 ዓ.ም ጀሚሩ አብ በቶጎ ሎሜ ከካይድ እዩ ። ኮንፈረንሱ “የአፍሪካ የመንግስት የእዳ አስተዳደር አጀንዳ፤ ዘላቂ የእዳ አስተዳደርን የሚያረጋግጡ ስትራቴጂዎችን መተግበር” በሚል መሪ ሀሳብ ይከናወናል። እቲ ዝካየድ ኮንፍረንስ “ን አጀንዳ ምምሕዳር ዕዳ መንግስታት እፍሪካ ንምትግባር ዘኸእሉ ዘላቒ ምምሕዳር ዕዳ ዘረጋግፁ ስትራቴጂታት“ አብ ትሕቲ ዝብል መረሒ ሓሳብ ክሳለጥ እዩ ተባሂሉ ተስፋ ይግበር ። አሰናዳኢ እቲ ኮንፍረንስ ክፍሊ ስራሕ ልምዓት ኢኮኖሚ ፣ ኮሚሽን ሕብረት አፍሪካ ፣ ቱሪዝም፣ ንግዲ፣ ኢንዱስትሪ ን ማእድንን እዩ።

  አዲስ አበባ/ ሚያዚያ/ 29 /2017 (ኢዜአ)፦አብ አፍሪካ ሙሉእ ስላም ንምምፃእ ይግበሩ ዘለዉ ፃዕርታት ዲፕሎማሲ ተስፋ ወሃብቲ እዮም ክብሉ አቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካመሐመድ አሊ ዩሱፍ ገሊፆም። አቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካመሐመድ አሊ ዩሱፍ ምስ ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ቴሬስ ካይክዋምባ ዋግነር አብ አዲስ ኣበባ ተራኺቦም ዘትዮም። እቲ ዘተ ቀንዲ ጠመትኡ አብ ምብራቓዊ ሪፐብሊክ ኮንጎን አብ ዞባ ዓበይቲ ቃላያት (ግሬት ሌክስ) ሰላም ድሕንነትን ምርግጋእን ንምዕሳል ኣብ ዘኸእል ጉዳያት ዝጠመተ እዩ ነይሩ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ/ 28/2017 (ኢዜኣ) ሕብረት ኣፍሪካን ኢጋድን ኣብ ደቡብ ሱዳን ሰላምን ምርግጋዕን ንምስፋን ኣብ ዝግበር ዘሎ ፃዕሪ ዝገብርዎ ደገፍ ኣጠናኺሮም ከምዝቕፅልሉ ኣፍሊጦም። ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ዓሊ ዩሱፍ ምስ በዓል መዚ በይነ መንግስትታት ልምዓት ምብራቕ ኣፍሪካ(ኢጋድ) ብሓባር ብምዃን ናብ ደቡብ ሱዳን ብምኻድ ካብ 27 ክሳብ 28 ሚያዝያ 2017 ዓ/ም ምስ ሰብ መዝን ዝምልከቶም ኣካላትን እታ ሃገር ዘትዮም። ክልቲኦም ትካላት ኣብ ውጽኢት እቲ ዘተን ቀፃሊ ኣንፈትን ኣመልኪቶም ሓባራዊ መግለፂ ሂቦም። እቲ ዘተ፤ ኩነታት ፖለቲካን ድሕንነትን ደቡብ ሱዳን ከምኡ እውን ከይዲ ሰላም ዘለዎ ብርኪ ዝተመልከተ እዩ። እቲ ዑደት ደቡብ ሱዳን ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2018 ብዝተፈረመ ሓዱሽ ምቁራፅ ጎንፅን ስምምዕ ሰላምን ኣቢላ ኣብ ሽግግር ኣብ ዘላትሉ ወሳኒ እዋን ዝተገበረ ከምዝኾነ እውን እቲ መግለፂ ሓቢሩ። ኣብ ጁባ እውን ምስ ፕሬዚዳንት ደቡብ ሱዳን ሳልቫ ኪር ማያርዲትን ካልኦት ላዕለዎት ሰብ መዚን ዘተ ተገይሩ። እቲ ሓባራዊ መግለፂ፤ እቲ ዘተ ዘተኮረሎም ነጥብታት ኣቐሚጡ እዩ። ውጽኢት ብልዑል ፃዕሪ ዝተረኸበ ስምምዕ ሰላም ምሕላው፣ኣሳታፊ ብሄራዊ ምኽክር ምግባርን ኣብ ምርድዳእ ምብፃሕን ከምኡ እውን ብገደብ ግዜ ዝፍፀም፣ተኣማንነት ዘለዎን ግልፅን ዝኾነ ፍኖተ ካርታ ሽግግር ምድጋፍን ምጥንኻር ዓቕሚ ትካላት ምምሕዳርን ዘተ ካብ ዝተገበረሎም ጉዳያት እዮም። ብተወሳኺ እውን ኣቦ መንበር እቲ ኮሚሽን ምስ ዞባውን ዓለም ለኻውን መሓዙት፣ማሕበረሰብ ዲፕሎማሲ ኣፍሪካን ተወከልቲ ዝተፈላለያ ሃገራት ዝሓቖፈ ትሮይካን ኣብ ደቡብ ሱዳን ከይዲ ሽግግር ብግልፂ ኣካይዳ ምምራሕ ኣብ ዝከኣለሉ ኩነታት ዘትዮም። ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ፤ ሰላም፣ምርግጋዕን ሓቛፋይ ምምሕዳርን ንዘላቒ ሰላም ደቡብ ሱዳንን ዞባዊ ምትእስሳርን መሰረት ዘንብሩ ጉዳያት ከምዝኾኑ ኣብቲ መግለፂ ገሊፁ። ሕብረት ኣፍሪካን ኢጋድን ምስ መንግስቲ ደቡብ ሱዳን፣ዞባውን ዓለም ለኻውን መሓዙት ብምዃን ኣብታ ሃገር ዘላቒ ሰላም ንክህሉን ቁልፊ ጉዳያት እቲ ስምምዕ ሰላም ዝኾኑ ንክሕለዉን ብሙሉእ ቆራፅነት ብሓባር ከምዝሰርሑ ገሊፆም። መፃኢ ግዜ ደቡብ ሱዳን ሓድነት ዝሰፈነሉ፣ብፈተናታት ዘይሽነፍን ብልፅግና ዝተረጋገፀሉን ንክኸውን ዘይተገደበ ደገፍ ከምዝገብሩ እውን ኣብቲ መግለፂ ኣፍሊጦም።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ /25/2017 (ኢዜኣ) ስትራቴጂ ቀፃሊ 10 ዓመታትን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን ፕሮግራም ኩለ መዳያዊ ልምዓት ግብርና ኣፍሪካ ሕብረት ኣፍሪካ(ካዴፕ) ኣብ ቀፃሊ ሰሙን ዕላዊ ክኸውን እዩ። ስነ ስርዓት ምጅማር እቲ መርሃ ግብሪ ካብ 27 ክሳብ 28 ሚያዝያ 2017 ዓ/ም ኣብ ደቡብ ኣፍሪካ ጆሃንስበርግ ክካየድ እዩ። እቲ ስትራቴጅን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ካብ 2026 ክሳብ 2035 ዝፀንሕ እዩ። ዘላቒ መፍረያነት፣ኣግሮ ኢንዱስትሪን ንግድን ብዝበለፀ ምጥንኻር፣መጠን ኢንቨስትመንት ብምዕባይ ትራንስፎርሜሽን ስርዓተ ስነ ምግቢ ምስላጥ ከምኡ እውን ውሕስና ምግብን ስርዓተ ምግብን ምርግጋፅ ካብቶም ቀንዲ ትኹረት እቲ ስትራቴጂ ከምዝኾኑ ኢዜኣ ካብ ሕብረት ኣፍሪካ ዝረኸቦ ሓበሬታ ይሕብር። ብተወሳኺ እውን ንዜጋታት ሓቛፋይን ማዕረን ዝኾነ ኩነታት መነባብሮ ምፍጣር፣ዘላቒ ስርዓተ ምግቢ ምህናፅን ምምሕዳር ስርዓት ምግቢ ምጥንኻርን ተወሰኽቲ ሽቶታት ካዴፕ እዮም። እቲ ስትራቴጂ መፍረያይነት ግብርና ኣፍሪካ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2035 ብ45 ሚኢታዊ ንምዕባይ ትልሚ ከምዝሓዘ ተገሊፁ። ሕብረት ኣፍሪካ ካዴፕ ኣመልኪቱ ኣብ ወርሒ ጥሪ 2017 ዓ/ም ኣብ ዩጋንዳ ካምፓላ ኣብ ዘካየዶ ጉባኤ ስትራቴጂ 10 ዓመት ከምዘፅደቐ ዝዝከር እዩ። እቲ ማዕቐፍ ስትራቴጂን መርሃ ግብሪ ኣፈፃፅማን ካዴፕ ካምፓላ ዝብል ስያመ እውን ተዋሂብዎ እዩ። ካዴፕ ኣህጉራዊ ማዕቐፍ ኣጀንዳ 2063 እዩ። ካዴፕ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2003 ኣብ ሞዛምፒክ ብዝተኻየደ ጉባኤ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪካ ዕላዊ ዝኾነ መርሃ ግብሪ እንትኸውን ድንጋገ ማፑቶ ዝብል ስያመ ኣብቲ እዋን ተዋሂብዎ ከምዝነበረ ዝዝከር እዩ። እቲ ማዕቐፍ ከም ኣቆፃፅራ ኣውሮፓ ኣብ 2014 ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ ኢኳቶሪያ ጊኒ ማላቦ ኣብ ዘካየዶ መበል 23 ስሩዕ ኣኼባ ሕብረት ኣፍሪካ ምምሕያሽ ዝተገበረሉ እንትኸውን ድንጋገ ማላቦ (Malabo Declaration on Accelerated Agricultural Growth) ዝብል ስያመ እውን ተዋሂብዎ እዩ።

  ጌዲዮን ጢሞቴዎስ (ዶ/ር) ኣብ ሃገራት ደቡባዊ ዓለም ምትሕብባር ክጠናኸር ሓቲቶም ኣዲስ ኣበ/ ሚያዝያ/22/ 2017/ኢዜአ/ ንፍቀ ደቡብ ዓለም ንብልፅግናን ሓበራዊ ድሕንነትን ዓለም ብምትሕብባር ክሰርሑ ከምዘለዎም ሚኒስትር ጌዲዮን ጢሞቲዎስ(ዶ/ር) ፀዊዖም እቶም ሚኒስተር ኣብቲ ኣኼባ ኣብ ዘስምዖዎ መደረ፤ ኣብ ምምሕዳር ስርዓት ዓለም እናጋጠሙ ዘለው ዘይግመቱ ፖለቲካዊ ቅልውላዋት ብምሕባር ኣብ ሃገራት ደቡባዊ ዓለም ምትሕብባር ክጠናኸር ከምዘለዎ ኣገንዚቦም፡፡ ጎና ጎኒ እቲ አኼባ ምስ ኣባላት ብሪክስን ሚኒስትራት ወፃኢ ጉዳይ መሓዙት ሃገራትን ኣብ ክልቲኣዊ ጉዳይ ዘተ ምክያዶም ካብቲ ሚኒስትር ዝተረኸበ ሓበሬታ የረድእ፡፡ ኣብ ብራዚል ሪዮ ዲ ጄኔሮ ክካየድ ዝፀንሐ ኣኼባ ሚኒስትራት ጉዳያት ወፃኢ ተዛዚሙ፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ ሚያዝያ/15/ 2017 /ኢዜአ/ኣብ መበል 34 ሰሙን ፀወታ ፕሪሚየር ሊግ እንግሊዝ ኣርሰናል ኣብ ሜዳኣ ኤሚሬትስ ምሸት ሰዓት 4 ንክሪስታል ፓላስ ክተተናግድ ኢያ። ክልቲአን ጋንታታት ብኹሉ ዓይነት ውድድር ኣብ ዝገበረኦ ዝሓለፉ ሓሙሽተ ሕድሕድ ፀወታታት ኣርሰናል ንሓሙሽቲኦም ብምስዓር ፀብለልታ ኣለዋ። ኣርሰናል ሎሚ ምሸት ብክሪስታል ፓላስ እንተተሳዒራ ሊቨርፑል ፀወታኣ እንተይገበረት ፅዋዕ እቲ ፕሪሚየር ሊግ ምልዓላ ክተረጋግፅ ኢያ። ትማሊ ምሸት ብዝተገበረ መበል 34 ሰሙን ፀወታ ፕሪሚየር ሊግ እንግሊዝ ማንቼስተር ሲቲ ንኣስቶንቪላ 2 ን 1 ብዘኾነ ውፅኢት ብምስዓር ተዓዊታ። እቲ ውፅኢት ስዒቡ ማንቼስተር ሲቲ ብ61 ነጥቢ ኣብ 3ይ ደረጃ እንትትቅመጥ ኣስቶንቪላ ብ57 ነጥቢ ኣብ 7ይ ደረጃ ትርከብ።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ/ 14/2017 (ኢዜኣ) መንግስቲ ኢትዮጵያ ስደተኛታት ዝተፈላለያ ሃገራት ዘጋጥምዎም ፀገማት ንምፍታሕ ብትኹረት ምስርሑ ዝኣነድ ተግባር ከምዝኾነ ላዕለዋይ ሓላፊት ፕሮግራም ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ኣብ ኢትዮጵያ ሚሞሪ ምዋሌ ገሊፀን። እተን ሓላፊት ምስ ኢዜኣ ኣብ ዝነበረን ፃንሒት ከምዝበልኦ፤ ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ኣብ ምምሕዳር ስደተኛታት ምስ ኢትዮጵያ ብምሕዝነት እዩ ዝሰርሕ። ኢትዮጵያ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር ጉዳይ ስደተኛታትን ድሕንነቶምን ብሕግን ስርዓትን ንክምራሕ ትገብሮ ዘላ ተግባር ዝነኣድ ስራሕ እዩ ኢለን። ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታትን መንግስቲ ኢትዮጵያን ኣብ ጉዳይ ስደተኛታት ብምትሕብባር እናሰርሑ ስለዝኾኑ ካልኦት ዝምልከቶም ኣካላት እውን ተዋዲዶም ንክሰርሑ ፃውዒት ኣቕሪበን። ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ምስ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣብ ሓለዋ ድሕንነትን ውፅኢታዊ ምምሕዳርን ስደተኛታት ብምትሕብባር ንምስራሕ ትልሚ ሃገር ለኸ ኮሙኒኬሽንን ሓባራዊ ስትራቴጂን ኣብ ቀረባ እዋን ዕላዊ ከምዝገበረ ኣዘኻኺረን። ትካል ዓለም ለኸ ስደተኛታት ምስ ሚኒስቴር ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮን ማሕበራውን ከምኡ እውን ምስ ካልኦት ዝምልከቶም ኣካላት ብምዃን ስደተኛታት ዘጋጥምዎም ፀገማት ንምፍታሕ ብምትሕብባር እናሰርሐ ከምዝኾነ እውን እተን ሓላፊት ሓቢረን።

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ/ 7/2017 (ኢዜኣ) መበል 24 ህፁፅ ኣኼባ ቤት ምኽሪ ፈጻሚ ሕብረት ኣፍሪካ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ይካየድ ኣሎ። ኣብቲ ኣኼባ፤ ኣብ ሕብረት ኣፍሪካ ቀዋሚ ልኡኽ ኢትዮጵያ ኣምባሳደር ሒሩት ዘመነ ንሚኒስትር ጉዳይ ወጻኢ ጌዲዮን ጢሞቴዎስ(ዶ/ር) ብምውካል መደረ ገይረን። ኣብ መደረአን እውን ብብርኪ ዓለም ለኸ ለውጢ ከባብያዊ ኣየር፣ውጥረታት ጂኦፖለቲካ፣ጎንፅታት፣ዕዳ ልቓሕ፣ ሰብኣዊ ቅልውላውን ካልኦት ዘይግመቱ ኩነታትን ኣብታ ኣህጉር ፅልዋ ንከየሕድሩን ጸገማት ቅድሚ ምፍጣሮምን እቲ ሕብረት ጥበብ ዝተመልኦ ኣመራርሓ ክህብ ከምዘለዎ ገሊፀን። ሕድ ሕድ ምንቅስቓስ እቲ ሕብረት ምስ ዘቐመጦ ኣጀንዳ 2063 ዝተናበበን እታ ኣህጉር ናብ ዝተረጋገዐትን ዘላቕነት ዘለዎ ኣንፈት ዕቤትን ዝመርሕ ክኸውን ከምዘለዎ ሓቢረን። እቲ ቤት ምኽሪ ኣብቲ ኣኼባ መረፃ ሓደ ኣባል ቤት ምኽሪ ሰላምን ድሕንነትን ሕብረት ኣፍሪካ ከካይድ እዩ። ኣማኻሪ ኣወዳድባ ዓለም ለኸ ሕጊ ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ(AUCIL)ን ቤት ምኽሪ ህዋ ኣፍሪካ(AfSC)ን ብተመሳሳሊ ሓደ ሓደ ኣባላት ከምርፁ እዮም። እቲ ቤት ምኽሪ፤ ከይዲ መረፃ ኮሚሽነር ትምህርቲ፣ሳይንስ፣ቴክኖሎጅን ኢኖቬሽንን፣ ኮሚሽን ልምዓት ኢኮኖሚ፣ ቱሪዝም፣ንግዲ፣ኢንዱስትሪን መዓድንን ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ ዝምልከት ዝተዳለወ ረቂቕ ፀብፃብ ከምዘዳምፅ እውን ሓበሬታ ሚኒስቴር ጉዳይ ወጻኢ የመላኽት። ቤት ምኽሪ ፈጻሚ ስራሕ ሕብረት ኣፍሪካ ሓባራዊ ድሌት ዝኾኑ ጉዳያት ፖሊሲ ሃገራት ኣባል እቲ ሕብረት ዘተሓባብርን ውሳነ ዝህብን ኣካል እዩ። ኣብቲ ኣኼባ፤ ኣቦ መንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ዓሊ ዩሱፍ፣ሚኒስትር ጉዳይ ወፃኢ ኣንጎላን ኣቦ መንበር እቲ ቤት ምኽሪ እዚ እዋንን ቴቴ ኣንቶኒዮ፣ሚኒስትራት ጉዳይ ወፃኢ፣ላዕለዎት ኣመራርሓ ትካላት እቲ ሕብረት፣ኣምባሳደራት፣ዲፕሎማትን ካልኦት ኣጋይሽን ተረኺቦም።

ካ ህፁፅ ኣኼባ ጀሚሩ ኣዲስ ኣበባ/ ሚያዝያ/7/ 2017 /ኢዜአ/ መበል 24 ፈፃሚ ስራሕ ቤት ምኽሪ ሕብረት ኣፍሪካ ህፁፅ ኣኼባ ሎሚ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ምክያድ ጀሚሩ፡፡ ኣብቲ ኣኼባ ኣቦ ወንበር ኮሚሽን ሕብረት ኣፍሪካ መሐሙድ ዓሊ ዩሱፍ፣ ሚኒስትር ጉዳያት ወፃኢ ጌዲዮን ጢሞቴዎስ (ዶ/ር)፣ ሚኒስትር ጉዳያት ወፃኢ ኣንጎላን ኣቦ ወንበር እቲ ቤት ምኽሪን ቴቴ አንቶኒዮ፣ ሚኒስትራት ጉዳያት ወፃኢ፣ ላዕለዎት ኣመራርሓታት ትካላት እቲ ሕብረት ፣ ኣምባሳደራት፣ ዲፕሎማሰኛታትን ካልኦትን ኣጋይሽን ተረኺቦም፡፡ ኣኼባ እቲ ቤት ምኽሪ÷ ሰላምን ደሕንነትን ሕብረት ኣፍሪካ ሓደ ኣባል መረፃ ከምዘካይድ ተፈሊጡ አሎ፡፡ ፈፃሚ ስራሕ ቤት ምኽሪ ሕብረት ኣፍሪካ÷ ኣባል ሃገራት እቲ ሕብረት ሓበራዊ ድልየት ዝኾኑ ጉዳያት ፖሊሲ ዘተሓባብርን ውሳነ ዝህብን ኣካል እዩ፡፡

  ኣዲስ ኣበባ/ሚያዝያ /6/2017 (ኢዜኣ) መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ኣብ ኣፍሪካ ኣብ እዋን በረራ ቀረብ ሙሩፅ ምግቢ መንገዲ ኣየርን ኣብ ኣፍሪካ ቀዲሙ ብዝተረከቦም ኣውሮፕላናት ኤርባስ A350-1000 ብዝህቦም ዘበናዊ ኣገልግሎታትን ክልተ ሽልማታት ረኺቡ። እቲ መንገዲ ኣየር፤ ኣብ ጀርመን ሃምቡርግ ኣብ ዝተሳለጡ ክልተ መርሃ ግብርታት ኣብ ኣፍሪካ ኣብ እዋን በረራ ቀረብ ሙሩፅ ምግቢ መንገዲ ኣየርን ኣብ ኣፍሪካ ቀዲሙ ብዝተረከቦም ኣውሮፕላናት ኤርባስ A350-1000 ብዝህቦም ዘበናዊ ኣገልግሎታትን እዩ ሽልማታት “Cabin Concept of the Year 2025” ዝተቐበለ። እዞም ሽልማታት መንገዲ ኣየር ኢትዮጵያ ንዝህቦም ኣገልግሎታት ዓለም ለኸ ኣፍልጦ ዘጎናፀፉዎን ብብርኪ ዓለም ዘለዎ ተወዳዳሪነት ዘጠናኽሩን ከምዝኾኑ ካብቲ መንገዲ ኣየር ዝተረኸበ ሓበሬታ ይሕብር።