Angafoota Oduu
Godina Qeellam Wallaggaatti pirojektoonni bishaan dhugaatii birrii miiliyoona 402’n ijaaramaa jiran 8 bara bajataa kana xumuramanii tajaajilaaf ni’oolu-waajjira bishaanii fi inarjii godinichaa
Jun 8, 2023 55
Waxabajjii 01/2015 (TOI) -. Godina Qeellam Wallaggaatti pirojektoonni bishaan dhugaatii birrii miiliyoona 402’n ijaaramaa jiran 8 bara bajataa kana xumuramanii tajaajilaaf ni’oolu jedhe waajjira bishaanii fi inarjii godinichaa. Pirojektoonni bishaan dhugaatii jiraattota godinichaa nifuru jedhamanii yaadaman kunneen ijaarsisaanii xumuramaa akka jiru ibsameera. Bakka bu’aan ittigaafatamaa waajjirichaa obbo Gaaromaa Ofga’aa pirojektoonni kunneen mootummaa naannichaan ijaaramaa akka jiran ibanii, jiraattota kuma 30 ol akka fayyadan dubbataniiru. Pirojektoonni bishaanii kunneen aanaalee baadiyyaa sadii fi bulchiinsota magaalaa sadii keessayyi ijaaramaa akka jiran dabalanii ibsaniiru. Mootummaan bishaan dhugaatii qulqulluu ummataan gahuuf hojjechaa akka jiru itti gaafatamaan kun ibsanii, haala Kanaan walumaa gala godinichatti ijaarsi pirojektoota bishaan dhugaatii 28 ijaaramaa akka jiran ibsaniiru. Pirojektoota kanneen keessaa maanaajariin pirojektii dhaabbata konistiraakshin injiinariingii Waadaa obbo Lalisaa Baqqalaa gamasaaniin, pirojektii bishaan dhugaatii qulqulluu aanaa Daallee Sadii magaalaa Haroo Sabbuutti ijaaramaa jiru tajaajilaaf oolchuuf akka ta’e dubbataniiru. Ijaarsi pirojektichaa bara 2012 akka jalqabame dubbatanii, dhibbantaa 99 tuqaa 8 akka xumuramee fi waggaa sadii osoo hinguutiin xumuramee walharkaa fuudhinsa eegaa akka jiran ibsaniiru. Pirojektichi tajaajila wayita eegalu sakondii tokkotti bishaan liitira 29 maddisiisuu akka danda’us dubbataniiru. Jiraattota godinichaa keessaa TOI’f yaada kan kennan jiraataan aanaa Daallee Sadii obbo Daamxoo Xilaahuun akka jedhanitti, pirojektoonni hojjetamaa jiran rakkoo bishaan dhugaatii waggaa dheeraa akka hir’isuuf dubbataniiru. Itti dabaluunis rakkoon bishaan dhugaatii qulqulluu waan jiruuf dhukkuboota bishaanirraa dhufan hedduuf saaxilamaa akka turan dubbatanii, tajaajila kennuu wayita jalqabu rakkoon kun akka furamuuf abdii akka qaban dubbataniiru. Jiraattuun magaalaa Dambiidoolloo adde Siddisee Addunyaa gamasaaniin, rakkoon bishaan dhugaatii magaalicha keessa akka ture ibsanii, sababa Kanaan dhukkuboota addaddaaf saaxilamaa turuusaanii dubbataniiru. Pirojektiin bishaanii yeroo ammaa xumuramuuf jedhu rakkoo bishaan dhugaatii magaalaa Dambiidoolloo guutummaatti akka furu abdii qaban ibsaniiru.
Baatii sagal bara bajataa kanatti tuuristoonni biyya alaa kuma 770 ol Itiyoophiyaa dhufaniiru-Ministeera Tuurizimii
Jun 8, 2023 147
Waxabajjii 01/2015(TOI)- Nageenyi Itiyoophiyaatti dhufuusaatiin baatii sagal bara bajataa kanaatti tuuristoonni alaa kuma 770 ol daawwannaaf Itiyoophiyaa dhufuusaanii ministeerri Tuurizimii beeksise. Kanaaf ammoo waliigalteen nageenyaa haala gaarii uumuusaa ibseera. Waggoota darban dameen tuurizimii Itiyoophiyaa waraanaa fi weerara Kooviid dabalatee rakkoolee uumamaa fi namtolcheen qorree tureera. Sababa Kanaan galiin tajaajila kennitootaa damee kanaa hir’achuun, lakkoofsi daawwattootaa xiqqaachuu fi rakkooleen biroo kan mul’atan yemmuu ta’u, biyyattiin galii argachuu qabdu akka hin arganne taasiseera. De’eetaan ministira Tuurizimii Salaamaawiit Daawiit TOItti akka himanitti, qormaata damee kana mudateen lammiileen biyya alaa Itiyoophiyaa waan hindhufneef sharafa biyya alaarraa argamu daangessee tureera. Keessumaa waraanni Kaaba Itiyoophiyaa keessa ture biyyattiirratti dhiibbaa hinmalle geessisuurra darbee carraaleen hojii damee Kanaan uumaman akka hinjiraanne dhiibbaa geessisee akka ture yaadachiisaniiru. Waraanni waggaa lamaaf gaggeeffamaa turu akka dhaabatu mootummaa fi ABUT taasisuunsaanii damee tuurizimiif carraa guddaa uumuusaa dubbataniiru. Ministeerri Tuurizimii carraa mijataa argametti fayyadamuun damee kana kakaasuu fi daawwattoonni Itiyoophiyaa akka dhufan nagana biyyattiitti bu’uusaa beeksisuu irraa eegalee hojiiwwan addaddaa hojjechuusaa eeraniiru. Tajaajila kennitoonni damee Tuurizimii fi ministeerichi yaalii guddaa taasisaniin lakkoofsi daawwattoota biyya keessaa fi biyya alaa baay’ee fooyya’uusaa dubbataniiru. Fakkeenyaaf baatii sagal bara bajataa kanaatti daawwattoonni biyya alaa kuma 770bol Itiyoophiyaa dhufuusaanii eeraniiru. Lakkoofsi daawwattootaa yeroo walfakkaataa bardheengaddaa waliin walcinaatti yemmuu ilaalamu fooyyeen guddaan jiraachuusaa kaasuun kanaaf ammoo waliigalteen nageenyaa jijjiirama qabatamaa fiduusaa ibsaniiru. Waliigaltee nageenyaatiin asitti geejjibni lafoo fi qilleensaa kutaa biyyattii kaabaatti jalqabame lakkoofsa tuuristootaa dabaluuf akka gargaaru eeranii milkaa’inasaaf ministeerichi hojjechaa akka jiru dubbataniiru. Keessumaa Hoteelonnii fi dhaabbileen tajaajila kennan kanneen biroo waraanaan barbadaa’anii turan leenjii dabalatee qophii daawwattoota keessummeessuu dandeessisu akka taasisan dabalatee deeggarsii fi hordoffiin taasifamaa jiru jedhan. Qabeenyota tuuriizimii naannoo Tigraayi jiran beeksisuun fi paakeejonni tajaajilaa akka gurguraman gama gochuutiin bulchiinsa naannichaa kan yeroo waliin hojjetamaa akka jiru ibsaniiru. Tuurizimiin damee kana egereef bu’a qabeessummaan itti fufsiisuun gamtoomina hundagaleessa. Kan gaafatu ta’uu dubbataniiru.
Kan mul'ate
Godina Qeellam Wallaggaatti pirojektoonni bishaan dhugaatii birrii miiliyoona 402’n ijaaramaa jiran 8 bara bajataa kana xumuramanii tajaajilaaf ni’oolu-waajjira bishaanii fi inarjii godinichaa
Jun 8, 2023 55
Waxabajjii 01/2015 (TOI) -. Godina Qeellam Wallaggaatti pirojektoonni bishaan dhugaatii birrii miiliyoona 402’n ijaaramaa jiran 8 bara bajataa kana xumuramanii tajaajilaaf ni’oolu jedhe waajjira bishaanii fi inarjii godinichaa. Pirojektoonni bishaan dhugaatii jiraattota godinichaa nifuru jedhamanii yaadaman kunneen ijaarsisaanii xumuramaa akka jiru ibsameera. Bakka bu’aan ittigaafatamaa waajjirichaa obbo Gaaromaa Ofga’aa pirojektoonni kunneen mootummaa naannichaan ijaaramaa akka jiran ibanii, jiraattota kuma 30 ol akka fayyadan dubbataniiru. Pirojektoonni bishaanii kunneen aanaalee baadiyyaa sadii fi bulchiinsota magaalaa sadii keessayyi ijaaramaa akka jiran dabalanii ibsaniiru. Mootummaan bishaan dhugaatii qulqulluu ummataan gahuuf hojjechaa akka jiru itti gaafatamaan kun ibsanii, haala Kanaan walumaa gala godinichatti ijaarsi pirojektoota bishaan dhugaatii 28 ijaaramaa akka jiran ibsaniiru. Pirojektoota kanneen keessaa maanaajariin pirojektii dhaabbata konistiraakshin injiinariingii Waadaa obbo Lalisaa Baqqalaa gamasaaniin, pirojektii bishaan dhugaatii qulqulluu aanaa Daallee Sadii magaalaa Haroo Sabbuutti ijaaramaa jiru tajaajilaaf oolchuuf akka ta’e dubbataniiru. Ijaarsi pirojektichaa bara 2012 akka jalqabame dubbatanii, dhibbantaa 99 tuqaa 8 akka xumuramee fi waggaa sadii osoo hinguutiin xumuramee walharkaa fuudhinsa eegaa akka jiran ibsaniiru. Pirojektichi tajaajila wayita eegalu sakondii tokkotti bishaan liitira 29 maddisiisuu akka danda’us dubbataniiru. Jiraattota godinichaa keessaa TOI’f yaada kan kennan jiraataan aanaa Daallee Sadii obbo Daamxoo Xilaahuun akka jedhanitti, pirojektoonni hojjetamaa jiran rakkoo bishaan dhugaatii waggaa dheeraa akka hir’isuuf dubbataniiru. Itti dabaluunis rakkoon bishaan dhugaatii qulqulluu waan jiruuf dhukkuboota bishaanirraa dhufan hedduuf saaxilamaa akka turan dubbatanii, tajaajila kennuu wayita jalqabu rakkoon kun akka furamuuf abdii akka qaban dubbataniiru. Jiraattuun magaalaa Dambiidoolloo adde Siddisee Addunyaa gamasaaniin, rakkoon bishaan dhugaatii magaalicha keessa akka ture ibsanii, sababa Kanaan dhukkuboota addaddaaf saaxilamaa turuusaanii dubbataniiru. Pirojektiin bishaanii yeroo ammaa xumuramuuf jedhu rakkoo bishaan dhugaatii magaalaa Dambiidoolloo guutummaatti akka furu abdii qaban ibsaniiru.
Baatii sagal bara bajataa kanatti tuuristoonni biyya alaa kuma 770 ol Itiyoophiyaa dhufaniiru-Ministeera Tuurizimii
Jun 8, 2023 147
Waxabajjii 01/2015(TOI)- Nageenyi Itiyoophiyaatti dhufuusaatiin baatii sagal bara bajataa kanaatti tuuristoonni alaa kuma 770 ol daawwannaaf Itiyoophiyaa dhufuusaanii ministeerri Tuurizimii beeksise. Kanaaf ammoo waliigalteen nageenyaa haala gaarii uumuusaa ibseera. Waggoota darban dameen tuurizimii Itiyoophiyaa waraanaa fi weerara Kooviid dabalatee rakkoolee uumamaa fi namtolcheen qorree tureera. Sababa Kanaan galiin tajaajila kennitootaa damee kanaa hir’achuun, lakkoofsi daawwattootaa xiqqaachuu fi rakkooleen biroo kan mul’atan yemmuu ta’u, biyyattiin galii argachuu qabdu akka hin arganne taasiseera. De’eetaan ministira Tuurizimii Salaamaawiit Daawiit TOItti akka himanitti, qormaata damee kana mudateen lammiileen biyya alaa Itiyoophiyaa waan hindhufneef sharafa biyya alaarraa argamu daangessee tureera. Keessumaa waraanni Kaaba Itiyoophiyaa keessa ture biyyattiirratti dhiibbaa hinmalle geessisuurra darbee carraaleen hojii damee Kanaan uumaman akka hinjiraanne dhiibbaa geessisee akka ture yaadachiisaniiru. Waraanni waggaa lamaaf gaggeeffamaa turu akka dhaabatu mootummaa fi ABUT taasisuunsaanii damee tuurizimiif carraa guddaa uumuusaa dubbataniiru. Ministeerri Tuurizimii carraa mijataa argametti fayyadamuun damee kana kakaasuu fi daawwattoonni Itiyoophiyaa akka dhufan nagana biyyattiitti bu’uusaa beeksisuu irraa eegalee hojiiwwan addaddaa hojjechuusaa eeraniiru. Tajaajila kennitoonni damee Tuurizimii fi ministeerichi yaalii guddaa taasisaniin lakkoofsi daawwattoota biyya keessaa fi biyya alaa baay’ee fooyya’uusaa dubbataniiru. Fakkeenyaaf baatii sagal bara bajataa kanaatti daawwattoonni biyya alaa kuma 770bol Itiyoophiyaa dhufuusaanii eeraniiru. Lakkoofsi daawwattootaa yeroo walfakkaataa bardheengaddaa waliin walcinaatti yemmuu ilaalamu fooyyeen guddaan jiraachuusaa kaasuun kanaaf ammoo waliigalteen nageenyaa jijjiirama qabatamaa fiduusaa ibsaniiru. Waliigaltee nageenyaatiin asitti geejjibni lafoo fi qilleensaa kutaa biyyattii kaabaatti jalqabame lakkoofsa tuuristootaa dabaluuf akka gargaaru eeranii milkaa’inasaaf ministeerichi hojjechaa akka jiru dubbataniiru. Keessumaa Hoteelonnii fi dhaabbileen tajaajila kennan kanneen biroo waraanaan barbadaa’anii turan leenjii dabalatee qophii daawwattoota keessummeessuu dandeessisu akka taasisan dabalatee deeggarsii fi hordoffiin taasifamaa jiru jedhan. Qabeenyota tuuriizimii naannoo Tigraayi jiran beeksisuun fi paakeejonni tajaajilaa akka gurguraman gama gochuutiin bulchiinsa naannichaa kan yeroo waliin hojjetamaa akka jiru ibsaniiru. Tuurizimiin damee kana egereef bu’a qabeessummaan itti fufsiisuun gamtoomina hundagaleessa. Kan gaafatu ta’uu dubbataniiru.
Beeksisa
ENA
Feb 7, 2023 1136
ENA
Siyaasa
Itiyoophiyaa fi Biraaziil gamtoomina dameelee dinagdee, Ispoortii fi aadaatiin qaban cimee itti fufa-Ambaasaaddar Mingaanuu Argaa
Jun 7, 2023 94
Caamsaa 29/2015(TOI)- Itiyoophiyaa fi Biraaziil gamtoomina dameelee dinagdee, Ispoortii fi aadaatiin qaban cimee akka itti fufu de’eetaan ministiraa dhimma alaa Ambaasaaddar Mingaanuu Argaa ibsan. Ambaasaaddar Misgaanuun hariiroo biyyoota lamaanii ilaalchisuun de’eetaaministiraa dhimma alaa Biraaziil waliin mari’ataniiru. Marii kanaanis hariiroon biyyoota lamaanii damee dippilomaasii gamlamee fi heddumminaa cimee itti fufuu akka qabu de’eetaan ministiraa kun yaadachiisanii, keessumaa Itiyoophiyaan gama misooma qonnaatiiin Biraaziil waliin deeggarsa teekniikaan hojjechuu akka barbaaddu beeksisaniiru. Humna gabbataa damee Ispoortii fi Aadaan Biraaziil qabdu Itiyoophiyaan fayyadamuuf fedhii akka qabdu ibsanii, kun ammoo hariiroo ummattoota jidduutti cimsuuf gumaaha akka qabaatu eeraniiru. Hojiiwwan ijoo hariiroo dameelee eeramaniin jiru mootummoota lamaan jidduutti fuuldura xiyyeeffannoo addaan akka irratti hojjetamu ambaasaaddar Misgaanuun hubachiisaniiru. Ministirri dhimma alaa Biraaziil de’eetaan ministiraa Afriikaa fi jiddugaleessa bahaa ambaasaaddar Kaarloos Du’aartee gamasaaniin daawwannaan Itiyoophiyaatti taasisaa jiran guddina wayitaawaa hariiroo biyyoota lamaanii akka agarsiisu dubbataniiru. Hariiroon kun dameelee eegumsa naannoo, Aviyeeshinii, qonnaa, Ispoortii fi aadaan cimee akka itti fufu mootummaansaanii akka hojjetu de’eetaan ministiraa kun beeksisaniiru. Abbootiin qabeenyaa Biraaziil qabeenya dilbii Itiyoophiyaan qabdu fayyadamuun damee daldalaa fi Invastimantiin akka hojjetanis marii kanarratti kaafameera.
Ambaasaaddar Dasee Daalkee sirna yaadannoo waliigaltee dhukaasa dhaabuun Kooriyaa itti mallatteeffame waggaa 70ffaa irratti hirmaatan
Jun 6, 2023 213
Caamsaa 29/2015(TOI)-Rippaabiliikii Kooriyaatti ambaasaaddarri Itiyoophiyaa Dasee Daalkee sirna yaadannoo waliigaltee dhukaasa dhaabuun Kooriyaa itti mallatteeffame waggaa 70ffaa irratti hirmaataniiru. Sirni kun kan adeemsifame bulchiinsa Gaangiwoonitti kan argamtu magaalaa Chuuncheewoonitti yemmuu ta’u, ambaasaaddaroonnii fi attaasheewwan loltuu biyyoota dhaabbata mootummoota gamtoomanii waraana kanarratti hirmaatanii sagantaa kanarratti argamuusaanii ministeerri dhimma alaa beeksiseera. Bulchaan bulchiinsa Gaangiwoon Kiim Jiin Tee haasawa sirna kanarratti taasisaniin nageenyi rippaabiliikii Kooriyaa kan dhugoomee fi kan mirkanaa’e aarsaa Loltoonni Kooriyaa fi loltoonni miiliyoona 1 tuqaa 9 biyyoota 22 irraa walitti baba’an kafalaniini jedhan. Loltoonni kuma 40 waraana Kanaan lubbuusaanii akka dhaban yaadataniiru. “Jiraattonni bulchiinsa Gaangiwaan jaalalaa fi amanamummaa gootummaan guutame abbootiinsaanii biyyasaaniif qaban bara baraan yaadachaa jiraatu jedhan bulchaan kun. Duudhaalee idil addunyaa kanneen akka dilisummaa, mirgoota namoomaa fi nageenya dafqaa fi dhiigaan argaman eeguuf qooda gaggeessummaa fudhachuuf akka carraaqan ibsaniiru. Waraana kana dhaabuuf akka lakkoofsa Awurooppaatti Adoolessa 27/1953 waliigalteen kan mallatteeffame yemmuu ta’u,waliigaltee Kanaan cinaattis boojuu waljijjiiruunis taasifameera.
Siyaasa
Itiyoophiyaa fi Biraaziil gamtoomina dameelee dinagdee, Ispoortii fi aadaatiin qaban cimee itti fufa-Ambaasaaddar Mingaanuu Argaa
Jun 7, 2023 94
Caamsaa 29/2015(TOI)- Itiyoophiyaa fi Biraaziil gamtoomina dameelee dinagdee, Ispoortii fi aadaatiin qaban cimee akka itti fufu de’eetaan ministiraa dhimma alaa Ambaasaaddar Mingaanuu Argaa ibsan. Ambaasaaddar Misgaanuun hariiroo biyyoota lamaanii ilaalchisuun de’eetaaministiraa dhimma alaa Biraaziil waliin mari’ataniiru. Marii kanaanis hariiroon biyyoota lamaanii damee dippilomaasii gamlamee fi heddumminaa cimee itti fufuu akka qabu de’eetaan ministiraa kun yaadachiisanii, keessumaa Itiyoophiyaan gama misooma qonnaatiiin Biraaziil waliin deeggarsa teekniikaan hojjechuu akka barbaaddu beeksisaniiru. Humna gabbataa damee Ispoortii fi Aadaan Biraaziil qabdu Itiyoophiyaan fayyadamuuf fedhii akka qabdu ibsanii, kun ammoo hariiroo ummattoota jidduutti cimsuuf gumaaha akka qabaatu eeraniiru. Hojiiwwan ijoo hariiroo dameelee eeramaniin jiru mootummoota lamaan jidduutti fuuldura xiyyeeffannoo addaan akka irratti hojjetamu ambaasaaddar Misgaanuun hubachiisaniiru. Ministirri dhimma alaa Biraaziil de’eetaan ministiraa Afriikaa fi jiddugaleessa bahaa ambaasaaddar Kaarloos Du’aartee gamasaaniin daawwannaan Itiyoophiyaatti taasisaa jiran guddina wayitaawaa hariiroo biyyoota lamaanii akka agarsiisu dubbataniiru. Hariiroon kun dameelee eegumsa naannoo, Aviyeeshinii, qonnaa, Ispoortii fi aadaan cimee akka itti fufu mootummaansaanii akka hojjetu de’eetaan ministiraa kun beeksisaniiru. Abbootiin qabeenyaa Biraaziil qabeenya dilbii Itiyoophiyaan qabdu fayyadamuun damee daldalaa fi Invastimantiin akka hojjetanis marii kanarratti kaafameera.
Ambaasaaddar Dasee Daalkee sirna yaadannoo waliigaltee dhukaasa dhaabuun Kooriyaa itti mallatteeffame waggaa 70ffaa irratti hirmaatan
Jun 6, 2023 213
Caamsaa 29/2015(TOI)-Rippaabiliikii Kooriyaatti ambaasaaddarri Itiyoophiyaa Dasee Daalkee sirna yaadannoo waliigaltee dhukaasa dhaabuun Kooriyaa itti mallatteeffame waggaa 70ffaa irratti hirmaataniiru. Sirni kun kan adeemsifame bulchiinsa Gaangiwoonitti kan argamtu magaalaa Chuuncheewoonitti yemmuu ta’u, ambaasaaddaroonnii fi attaasheewwan loltuu biyyoota dhaabbata mootummoota gamtoomanii waraana kanarratti hirmaatanii sagantaa kanarratti argamuusaanii ministeerri dhimma alaa beeksiseera. Bulchaan bulchiinsa Gaangiwoon Kiim Jiin Tee haasawa sirna kanarratti taasisaniin nageenyi rippaabiliikii Kooriyaa kan dhugoomee fi kan mirkanaa’e aarsaa Loltoonni Kooriyaa fi loltoonni miiliyoona 1 tuqaa 9 biyyoota 22 irraa walitti baba’an kafalaniini jedhan. Loltoonni kuma 40 waraana Kanaan lubbuusaanii akka dhaban yaadataniiru. “Jiraattonni bulchiinsa Gaangiwaan jaalalaa fi amanamummaa gootummaan guutame abbootiinsaanii biyyasaaniif qaban bara baraan yaadachaa jiraatu jedhan bulchaan kun. Duudhaalee idil addunyaa kanneen akka dilisummaa, mirgoota namoomaa fi nageenya dafqaa fi dhiigaan argaman eeguuf qooda gaggeessummaa fudhachuuf akka carraaqan ibsaniiru. Waraana kana dhaabuuf akka lakkoofsa Awurooppaatti Adoolessa 27/1953 waliigalteen kan mallatteeffame yemmuu ta’u,waliigaltee Kanaan cinaattis boojuu waljijjiiruunis taasifameera.
Hawaasummaa
Baatii sagal bara bajataa kanatti tuuristoonni biyya alaa kuma 770 ol Itiyoophiyaa dhufaniiru-Ministeera Tuurizimii
Jun 8, 2023 147
Waxabajjii 01/2015(TOI)- Nageenyi Itiyoophiyaatti dhufuusaatiin baatii sagal bara bajataa kanaatti tuuristoonni alaa kuma 770 ol daawwannaaf Itiyoophiyaa dhufuusaanii ministeerri Tuurizimii beeksise. Kanaaf ammoo waliigalteen nageenyaa haala gaarii uumuusaa ibseera. Waggoota darban dameen tuurizimii Itiyoophiyaa waraanaa fi weerara Kooviid dabalatee rakkoolee uumamaa fi namtolcheen qorree tureera. Sababa Kanaan galiin tajaajila kennitootaa damee kanaa hir’achuun, lakkoofsi daawwattootaa xiqqaachuu fi rakkooleen biroo kan mul’atan yemmuu ta’u, biyyattiin galii argachuu qabdu akka hin arganne taasiseera. De’eetaan ministira Tuurizimii Salaamaawiit Daawiit TOItti akka himanitti, qormaata damee kana mudateen lammiileen biyya alaa Itiyoophiyaa waan hindhufneef sharafa biyya alaarraa argamu daangessee tureera. Keessumaa waraanni Kaaba Itiyoophiyaa keessa ture biyyattiirratti dhiibbaa hinmalle geessisuurra darbee carraaleen hojii damee Kanaan uumaman akka hinjiraanne dhiibbaa geessisee akka ture yaadachiisaniiru. Waraanni waggaa lamaaf gaggeeffamaa turu akka dhaabatu mootummaa fi ABUT taasisuunsaanii damee tuurizimiif carraa guddaa uumuusaa dubbataniiru. Ministeerri Tuurizimii carraa mijataa argametti fayyadamuun damee kana kakaasuu fi daawwattoonni Itiyoophiyaa akka dhufan nagana biyyattiitti bu’uusaa beeksisuu irraa eegalee hojiiwwan addaddaa hojjechuusaa eeraniiru. Tajaajila kennitoonni damee Tuurizimii fi ministeerichi yaalii guddaa taasisaniin lakkoofsi daawwattoota biyya keessaa fi biyya alaa baay’ee fooyya’uusaa dubbataniiru. Fakkeenyaaf baatii sagal bara bajataa kanaatti daawwattoonni biyya alaa kuma 770bol Itiyoophiyaa dhufuusaanii eeraniiru. Lakkoofsi daawwattootaa yeroo walfakkaataa bardheengaddaa waliin walcinaatti yemmuu ilaalamu fooyyeen guddaan jiraachuusaa kaasuun kanaaf ammoo waliigalteen nageenyaa jijjiirama qabatamaa fiduusaa ibsaniiru. Waliigaltee nageenyaatiin asitti geejjibni lafoo fi qilleensaa kutaa biyyattii kaabaatti jalqabame lakkoofsa tuuristootaa dabaluuf akka gargaaru eeranii milkaa’inasaaf ministeerichi hojjechaa akka jiru dubbataniiru. Keessumaa Hoteelonnii fi dhaabbileen tajaajila kennan kanneen biroo waraanaan barbadaa’anii turan leenjii dabalatee qophii daawwattoota keessummeessuu dandeessisu akka taasisan dabalatee deeggarsii fi hordoffiin taasifamaa jiru jedhan. Qabeenyota tuuriizimii naannoo Tigraayi jiran beeksisuun fi paakeejonni tajaajilaa akka gurguraman gama gochuutiin bulchiinsa naannichaa kan yeroo waliin hojjetamaa akka jiru ibsaniiru. Tuurizimiin damee kana egereef bu’a qabeessummaan itti fufsiisuun gamtoomina hundagaleessa. Kan gaafatu ta’uu dubbataniiru.
Buqqaatota naannoo Somaalee aanaa Baabbilee buufata dahannoo jiraniif furmaata waaraa kennuutu barbaachisa-Koree dhabbataa
Jun 8, 2023 39
Waxabajjii 01/2015(TOI)- Buqqaatota naannoo Somaalee aanaa Baabbilee buufata dahannoo jiraniif furmaata waaraa kennuun akka barbaachisu Koreen dhabbataa hariiroo alaa fi dhimmoota nageenyaa mana maree bakka bu’oota ummataa hubachiise. Koreen kun haala buqqaatonni buufata dahannoo irra jiran ilaaleera. “Lammiileen yeroo dheeraaf dahannoo keessa turuunsaanii sirrii miti” kan jefhan walittiqabaan koree kanaa doktar Diimaa Nagoo mootummoonni federaalaa fi naannoo qindaa’uun furmaata waaraa kennuu akka qaban hubachiisaniiru. Lammiilee eeggattummaarraa baasuun fuula dura deebisanii dhaabuuf qaamoleen dhimmi ilaalu qoodasaanii akka bahan waamicha dhiheessaniiru. Miseensonni koree dhaabbataa rakkoon lammiileen buqqa’anii furamaata amma argatanitti qoodasaanii akka bahan ibsaniiru. Ittigaafatamaan soda balaa fi deebisanii dhaabuu buufata dahannoo Baabbilee obbo Heenook Bayyanaa gamasaaniin buqqaatonni ofeeggattummaarraa baasuun bakka turanitti deebisuun xiyyeeffannoo argachuu qaba jedhan. Maatiin kuma 16 fi 700 ol buufata dahannoo kanatti akka argamanii fi bakki gahaa ta’e dhabamuunsaa tajaajila barbaachisu argachaa akka hinjirre ibsaniiru. Lammiileen buufata dahannoo Baabbileetti argaman gamasaaniin, bakka kana waggaa toorba akka turanii fi deeggarsi taasifamaafii jiru gahaa akka hintaanee fi deeggarsi taasifamu baay’ina buqqaatotaa waliin akka walhinginne ibsaniiru. Naannawa kanatti soho’uuf waraqaa eenyummaa lammummaa ibsuu fi tajaajilli waldhaansaa gahaan dhabamuun akkasumas manni barumsaa kutaa 6 ol barsiisu dhabamuunsaa ijoolleesaanii akka hinbarsiifne taasisuusaa dubbataniiru. Koreen dhaabbataa kun deeggarsa isaa akka taasisuufis gaafataniiruy. Buqqaatonni naannoo Somaalee jiran gargaaramuu jalaa bahanii akka ofbulchan mootummaan deeggarsa akka taasisu jaarsoliin naannawicha waamicha dhiheessuusaanii odeeffannoon fuula marsariitii mana maree bakka bu’oota ummataarraa argame nimul’isa.
Naannoo Beeniishaangul Gumuzitti lammiilee buqqa’an qe’eesaaniitti deebi’aniif deeggarsi nitaasifama-Komishinii soda balaa fi hooggansa hojii naannichaa
Jun 7, 2023 182
Caamsaa 30 /2015 (TOI) - Naannoo Beeniishaangul Gumuzitti lammiilee qe’eerraa yaalii oomishanii ofdanda’uuf taasisan deeggaruuf deeggarsi galtee qonnaa akka taasifamuuf Komishinii soda balaa fi hooggansa hojii naannichaabeeksise. Komishinarri komishinichaa obbo Taarraqany Taasisaa ibsa har’a kennaniin akka jedhanitti, haalli nageenyaa naannichaa yeroo gara yerootti fooyya’aa dhufeera. Lammiilee rakkoo tureen buqqa’an kuma 475 ol keessaa dhibbantaa 92 ol qe’eesaaniitti deebisuun danda’ameera jedhan. Yeroo ammaa xiyyeeffannoon komishinichaa inni guddaan egereef deebisanii dhaabuu akka ta’e eeranii, kanaafis karoorri tarsiimawaa waggaa shanii qopheessee hojeessaa akka jiru ibsaniiru. Akkaataa karoora tarsiimawaa Kanaan hojiiwwan manneen jireenyaa namoota dhuunfaa miidhaman, bu’uraaleen misoomaa kanneen akka fayyaa, barnootaa, qonnaa fi kanneen biroo deebisanii dhaabuu akka keessatti argaman eeraniiru. Lammiilee lakkoofsaan xiqqaa buqqa’anii dahannoo yeroo keessatti hafan qe’eesaaniitti deebisuuf xiyyeeffannoon hojjetamaa akka jiru dubbataniiru. Keessumaa kanneen qe’eesaaniitti deebi’an nageenya argametti fayyadamanii ganna kanatti maasaasaanii misoomsuun nyaataan akka ofdanda’an dursanii carraaqqii taasisuu akka qaban obbo Taarraqany dubbataniiru. Komishinichi galteewwan qonnaa dhiheessuuf mootummaa federaalaa akkasumas qaamole deeggartootaa waliin walta’uun deeggarsa taasisu akka itti fufsiisu obbo Taarraqany beeksisaniiru.
Diinagdee
Godina Qeellam Wallaggaatti pirojektoonni bishaan dhugaatii birrii miiliyoona 402’n ijaaramaa jiran 8 bara bajataa kana xumuramanii tajaajilaaf ni’oolu-waajjira bishaanii fi inarjii godinichaa
Jun 8, 2023 55
Waxabajjii 01/2015 (TOI) -. Godina Qeellam Wallaggaatti pirojektoonni bishaan dhugaatii birrii miiliyoona 402’n ijaaramaa jiran 8 bara bajataa kana xumuramanii tajaajilaaf ni’oolu jedhe waajjira bishaanii fi inarjii godinichaa. Pirojektoonni bishaan dhugaatii jiraattota godinichaa nifuru jedhamanii yaadaman kunneen ijaarsisaanii xumuramaa akka jiru ibsameera. Bakka bu’aan ittigaafatamaa waajjirichaa obbo Gaaromaa Ofga’aa pirojektoonni kunneen mootummaa naannichaan ijaaramaa akka jiran ibanii, jiraattota kuma 30 ol akka fayyadan dubbataniiru. Pirojektoonni bishaanii kunneen aanaalee baadiyyaa sadii fi bulchiinsota magaalaa sadii keessayyi ijaaramaa akka jiran dabalanii ibsaniiru. Mootummaan bishaan dhugaatii qulqulluu ummataan gahuuf hojjechaa akka jiru itti gaafatamaan kun ibsanii, haala Kanaan walumaa gala godinichatti ijaarsi pirojektoota bishaan dhugaatii 28 ijaaramaa akka jiran ibsaniiru. Pirojektoota kanneen keessaa maanaajariin pirojektii dhaabbata konistiraakshin injiinariingii Waadaa obbo Lalisaa Baqqalaa gamasaaniin, pirojektii bishaan dhugaatii qulqulluu aanaa Daallee Sadii magaalaa Haroo Sabbuutti ijaaramaa jiru tajaajilaaf oolchuuf akka ta’e dubbataniiru. Ijaarsi pirojektichaa bara 2012 akka jalqabame dubbatanii, dhibbantaa 99 tuqaa 8 akka xumuramee fi waggaa sadii osoo hinguutiin xumuramee walharkaa fuudhinsa eegaa akka jiran ibsaniiru. Pirojektichi tajaajila wayita eegalu sakondii tokkotti bishaan liitira 29 maddisiisuu akka danda’us dubbataniiru. Jiraattota godinichaa keessaa TOI’f yaada kan kennan jiraataan aanaa Daallee Sadii obbo Daamxoo Xilaahuun akka jedhanitti, pirojektoonni hojjetamaa jiran rakkoo bishaan dhugaatii waggaa dheeraa akka hir’isuuf dubbataniiru. Itti dabaluunis rakkoon bishaan dhugaatii qulqulluu waan jiruuf dhukkuboota bishaanirraa dhufan hedduuf saaxilamaa akka turan dubbatanii, tajaajila kennuu wayita jalqabu rakkoon kun akka furamuuf abdii akka qaban dubbataniiru. Jiraattuun magaalaa Dambiidoolloo adde Siddisee Addunyaa gamasaaniin, rakkoon bishaan dhugaatii magaalicha keessa akka ture ibsanii, sababa Kanaan dhukkuboota addaddaaf saaxilamaa turuusaanii dubbataniiru. Pirojektiin bishaanii yeroo ammaa xumuramuuf jedhu rakkoo bishaan dhugaatii magaalaa Dambiidoolloo guutummaatti akka furu abdii qaban ibsaniiru.
Viidiyoo
Saayinsii fi teeknooloojii
Ispoortii
Taphoonni xumuraa piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 25ffaa har’a nitaphatamu
May 23, 2023 211
Caamsaa 15/2015(TOI)- Taphoonni xumuraa Sagantaa piriimer liigii torbee 25ffaa har’a Istaadiyeemii yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Akkaataa sagantaa kanaatiin guyyaa keessaa sa’aatii 9:00tti magaalaan Hawaasaa Madin Itiyoophiyaa waliin nitaphatu. Magaalaan Hawaasaa qabxii 33’n sadarkaa 8ffaarratti yemmuu argamu, Madin Itiyoophiyaan qabxii 44’n sadarkaa 2ffaarratti argama. Magaalaan Hawaasaa taphoota liigichaa shan Kanaan dura taphateen homaa hinmo’anne . Al lma mo’amee, al lama mo’ameera, sadii ammoo walqixa baheera. Gama biraatiin Madin Itiyoophiyaan taphoota shan kanaan dura taphateen lama mo’atee lamaan mo’amee al tokko qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii malee walqixa xumuramuunsaa niyaadatama. Taphoonni xumuraa sagantaan piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa 25faa kan biraan Itiyoo elektiriikii fi Machaal jidduutti galgala sa’aatii 12:00tti nitaphatama. Itiyoo elektiriik qabxii 11’n sadarkaa xumuraa 16ffaa qabatee sadarkaa gadibu’aarratti argama. Machaal ammoo qabxii 32’n sadarkaa 11ffaarra jira. Itiyoo elektiriik taphoota shan walitti aanan taphateen homaa hinmo’annee. Afur mo’amee tokkoon walqixa baheera. Morkataansaa Machaal taphoota shan walitti aanan taphateen al sadii mo’atee, al lama mo’ameera. Itiyoo elektiriik tapha har’aatiin yoo mo’ame ykn walqixa yoo bahe piriimer liigiirraa gadi bu’uusaa kan mirkaneeffate kilaba lammaffaa nita’a. Lagaxaafoo Lagadaadhii dhihoo kana Piriimer liigiirraa gadi bu’uunsaa niyaadatama. Kilaboonni lamaan taphni marsaa jalqabaa taasisan qabxii tokkoo fi tokkoon walqixa xumuramuunsaa nibeekama. Haala walfakkaatuun taphoota torbee 25ffaa kaleessa taphatamaniin Bunni Sidaamaa Faasiil Kanamaa goolii 1 fi 0’n akkasumasa magaalaan Dirreedawaa magaalaa Walqixxee goolii 2 fi 1’n mo’ateera.
Taphoonni Piriimer liigiin Itiyoophiyaa torbee 25ffaa har’as nitaphatau
May 22, 2023 170
Caamsaa 14/2015 (TOI) – Sagantaa piriimer liigii torbee 25ffaan oolmaa guyyaa sadaffaatiin har’a taphoonni lama Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatamu. Guyyaa keessaa sa’aatii 9tti Faasiil Kanamaan Buna Sidaamaa waliin nitaphatu. Faasiil Kanamaan qabxii 37’n sadarkaa shanaffaa akkasumas Bunni Sidaamaa qabxii 30’n sadarkaa 12ffaarratti argama. Faasiil Kanamaan taphoota liigichaa shan Kanaan dura taphateen sadii mo’atee tokko mo’amee al tokko walqixa baheera. Morkataansaa Bunni Sidaamaa taphoota shan keessaa sadii mo’atee lama mo’ameera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin Faasiil Kanamaan goolii 4 fi 2’n mo’achuunsaa niyaadatama. Sagantaa Piriimer liigii Beetkiingii Itihioophiyaa torbee 25ffaa kan biraatiin magaalaan Walqixxee galgala sa’aatii 12tti magaalaa Dirreedawaa waliin nitaphatu. Magaalaan Walqixxee qabxii 29’n sadarkaa 13ffaarratti yemmuu argamu magaalaan Dirreedawaa qabxii 30’n sadarkaa 11ffaarra jira. Magaalaan Walqixxee taphoota liigichaa darbe shan taphateen lama mo’atee, tokkoon mo’amee al lama qabxii qooddateera. Morkataansaa magaalaan Dirreedawaa taphoota shan darbaniin al lama mo’atee sadii mo’atameera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii lamaa fi lamaan xumuramuunsaa niyaadatama. Haala wal fakkaatuun piriimer liigii Beetkiingii Itiyoophiyaa torbee 25ffaan Hadiyyaa Hoosaa’inaa magaalaa Bahaardaar akkasumas Liigicha dursaa kan jiru Qiddus Goorgis Walaayittaa Diichaa goolii Walfakkaataa 2 fi 1’n mo’ataniiru.
Taphoonni piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 25ffaa har’aa kaasee nitaphatamu
May 20, 2023 257
Caamsaa 12/ 2015 (TOI) – Sagantaan piriimer liigii Itiyoophiyaa torbee 25ffaa taphoota lama har’a taphatamaniin nijalqabama. Magaalaan Adaamaa magaalaa Arbaa Minci waliin guyyaa keessaa sa’aatii 9:00tti Istaadiyeemii Yunivarsiitii Hawaasaatti nitaphatu. Magaalaan Adaamaa qaxii 32’n sadarkaa 8ffaa akkasumas magaalaan Arbaa Minci qabxii 25niin sadarkaa 14ffaa qabatee sadarkaa gadu bu’aa keessatti argama. Magaalaan Adaamaa taphoota piriimer liigii walitti aansee taphate shaniin lama mo’atee, tokkoon mo’amee, al lama walqixa baheera. Morkataansaa magaalaan Arbaa Miinci taphoota shan taphateen homaa hinmo’anne. Al tokko mo’ateera, al afur ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taphataniin magaalaan Arbaa Minci goolii 1 fi 0’n mo’achuunsaa niyaadatama. Taphni piriimer liigii beetkiing Itiyoophiyaa torbee 25ffaa marsaa lammaffaa buna Itiyoophiyaa fi Lagaxaafoo Lagadaadhii jidduutti galgala sa’aatii 12:00tti taphatama. Bunni Itiyoophiyaa qabxii 34’n sadarkaa 5ffaa akkasumas Lagaxaafoo Lagadaadhii qabxii 11’n sadarkaa 16ffaa isa dhumaa qabatee sadarkaa gadi bu’aarratti argama. Bunni Itiyoophiyaa taphoota shaman darban taphateen lama mo’atee, tokkoon mo’ameera. Al lama ammoo Walqixa baheera. Morkataansaa Lagaxaafoo Lagadaadhii taphoota shan taasiseen homaa hinmo’anne. Afuriin mo’atee altokko ammoo qabxii qooddateera. Kilaboonni lamaan tapha marsaa jalqabaa taasisaniin goolii 2 fi 2 walqixa xumuramuunsaa niyaadatama. Bunni Itiyoophiyaa Lagaxaafoo Lagadaadhii mo’atee magaalaan Arbaa Minci magaalaa Adaamaa yoo mo’ate Lagaxaafoo Lagadaadhii taphni shan osoo hafuu kilaba piriimer liigiirra bu’u kan jalqabaa ta’a. Sagantaan piriimer liigii Beetkiing Itiyoophiyaa torbee 25ffaa amma Caamsaa 15 bara 2015tti nitura.
Eegumsa naannoofi haala qilleensaa
Sagantaan Ashaaraa Magariisaa qabeenya keenya waloo humna ida’ameen dhaloota dhufu dhaalchifnudha-Ministira muummee doktar Abiyyi Ahimad
Jun 8, 2023 25
Waxabajjii 01/2015(TOI) –“ Sagantaan Ashaaraa Magariisaa qabeenya keenya waloo humna ida’ameen dhaloota dhufu dhaalchifnudha” jedhan ministirri muummee doktar Abiyyi Ahimad. Ministirri muummee doktar Abiyyi Ahimad mata duree "egeree keenya har’a haadhaabnu” jedhuun naannoo Affaaritti argamuun sagantaa Ashaaraa magariisaa boqqonnaa lammaffaa jalqabsiisaniiru. Ministira muummee dabalatee pirezidaantonni naannolee, ministiroonnii fi hooggantoonni mootummaa olaanoon sagantaa kanarratti argamaniiru. Ministirri muummee doktar Abiyyi Ahimad wayita kanatti ergaa dabarsaniin sagantaan ashaaraa magariisaa boqonnaa lammaffaa waggoota afran itti aananiif akka hojiirra ooluu fi biqiltuuwwan biiliyoona 25 akka dhaabaman ibsaniiru. Sagantaan kun qaama yaalii Itiyoophiyaan nyaataan ofdanda’uuf taasiftuu ta’uusaa eeranii, irra caalaa qonnaa bosona ofitti qabateef xiyyeeffannoo nikenna jedhan. Haala Kanaan sagantaa ashaaraa magariisaa boqonnaa lammaffaatiin biqiltuuwwan qonnaa bosona walii walitti hidhate dhibbantaa 60, dhibbantaan 35 ammoo biqiltuuwwan bosonaa, wayita ta’an dhibbantaan 5 biqiltuuwwan miidhagina magaalaaf oolan akka dhaabaman eeraniiru. Biqiltuuwwan dhaabaman keessaa qormaatilee jijjiirama haala qilleensaa kan damdamatan biqiltuuwwan biyya keessaa akka ta’an dubbataniiru. Sagantaan kun amma Fulbaana dhufuutti bara 2016tti akka itti fufu ministirri muummee eeraniiru. Sanantaan ashaaraa magariisaa qabeenya keenya waloo humna ida’ameen dhaloota dhufu dhaalchifnu waan ta’eef milkaa’inasaaf hundi qoodasaa akka bahu ministirri muummee doktar Abiyyi Ahimad hubachiisaniiru. Biqiltuuwwan bara kana dhaabama biiliyoona 7 tuqaa 4 qophaa’uusaanii ministeerri qonnaa ifoomseera. Sirni hojmaataa biqiltuuwwan dhaabaman teeknooloojiin hordofuu dandeessisu ministeera innoveeshinii fi teeknooloojii waliin ta’uun diriirfamuun beekameera.
Magaalichatti bara kana sagantaa ashaaraa magariisaan biltuu miliyoona 17 dhaabuuf qophiin taasifameera.
Jun 8, 2023 21
Waxabajjii 1/2015(TOI):- Magaalaa Finfinneetti bara kana sagantaa ashaara magariisaan biqiltuu miliyoona 17 dhaabuuf qophiin taasiafamuu Biiroon qulqullinaafi misooma magariisaa beeksise. Itoophiyaatti waggoota arfan darban sagantaa ashaaraa magariisaan biqiltoota biliyoona 25 ol dhaabuun rakkoo jijjirama qilleensaa furuu keessaatti hojii hojjetameen milkaa'inni guddaan argameera. Milkaa'ina kanarra ka'uun boqonnaan lammaffaan sagantaa ashaaraa magariisaa jalqabuuf qophiin xumurameera. Haaluma kanaan magaalaa Finfinneetti bara kana waqtii gannaa qofa biqiltuu miliyoona 17 dhaabuuf qophiin taasifamuu bulchiinsa magaalichaatti itti aantuun biiroon Qulqullinaafi misooma magariisaa aadde Yimmanyushaal Taaddasaa TOItti himaniiru. Magaalichaatti waggoota arfan darban sagantaa ashaaraa magariisaan biltuu miliyoona 14 dhaabamuu himanii, boqonnaa lammaffaa kanaan namoota miliyoona 2 ol hirmaachisuun kutaalee magaalichaa hundaatti boolli biqiltuun keessa dhaabbatu qophaa'a jira jedhaniiru. Biqiltoota dhaabaman keessaa harkii 20 fuduraa, harki 20 immoo miidhagina magaalaaf kan oolan, kanneen hafan immoo biltoota gaaddisa ta'anidha jedhaniiru. Biqiltoonnii marsaa jalqabaan dhaabaman kununfamaa jiraachuu himanii kanneen keessaa harki 86 qabachuu himaniiru. Sagantaa biqiltuu dhaabuu bara kanaa akka milkaa'uuf qaamoleen dhimmi ilaallatu hunduu gahee isaanii akka bahan waamicha taasisaniiru.
Godina Booranaa Bahaatti lafti heektaara kuma 15 ol nyaata looniif akka oolu tuttuqaarraa ala taasifame-Waajjira qonnaa godinichaa
Jun 7, 2023 31
Caamsaa 30/2015 (TOI)- Godina Booranaa Bahaatti lafti dheedichaa heektaara kuma 15 ol tuttuqaarraa ala taasifamuusaa waajjira qonnaa godinichaa ibse. Waajjirichatti ogeessi qabeenya uumamaa obbo Aliyyee Areebaa godinichatti lafti dheedichaa heektaara 15 ol tutuqaarraa ala ta’eera jedhan. Lafti dheedichaa tuttuqaa ala taasifame sababa ongeefi kanneen birootiin miidhaan kan irra gahe ta’uun beeksisaniiru. Barana aanaalee godinchaa saddet keessatti lafti dheedichaa heektaara kuma 14 ol miidhaan irra gahe tuttuqaarraa ittisuuf karoorfamee akka ture yaadachiisaniiru. Amma ammaatti hirmaannaa ummataan lafti heektaarri kuma 15 fi 165 daangeffamee kunuunfamaa akka jiru ibsaniiru. Sadarkaa nama dhuunfaattis hojii kana hojjechuuf qophiin taasifamaa akka jiru eeraniiru. Roobni arfaasaa yeroo ammaa roobaa jiru marga dheedichaaf gaarii ta’uu beeksisaniiru. Lafa daangeffame biqiltuu dhaabuuf qabeenya uumamaa misooma magariisaan kunuunsuuf biqiltuu miiliyoona 28 dhaabbiif qopheeffamuu ibsaniiru. Lafti dheedichaa hirmaannaa horsiisee bulaan daangeffame beellada kuma 70 fayyadamoo akka taasisu ibsaniiru. Waajjirichatti dursaan garee deebisanii dhaabuu obbo Waariyoo Hasan, waggaa darbe hanqina nyaata loonii sababa ongeen mudatee tureen beelladoonni hedduun miidhamuusaanii yaadataniiru. Ongee ittisuuf lafa dheedichaa kunuunsuu fi bishaan lafa keessaa baasuun itti fayyadamuuf hojmaanni diriirfamuu dubbataniiru. Godinichatti jiraataa aanaa Liiban ganda Laga Guulaa obbo Shoobaa Mooluu lafa marga dheedichaa daangessuun hanqina nyaata loonii hir’isuuf qophii taasisaa akka jiran ibsaniiru. Jiraataan aanaa fi ganda kanaa kan biraan obbo Carfii Jaataanii waggaa darbe miidhaan ongeen qaqqabe akka hindeebine namoota naannoo waliin ta’uun hojjechaa akka jiran ibsaniiru. ''Lafa margaa daangessinee daagaa hojjennee kunuunsaa jirra, rooba arfaasaatiin biqiltuu dhaabneerra, haroowwanis bishaan roobaatiin nuuf guutaa jiru” jedhaniiru.
Baay’inaan Kan Dubbifaman
Komishiniin Naamusaa fi Farra Malaammaltummaa Federaalaa 'Appilikeeshinii' namoonni eeruu kennaniifi ragaa kennaan itti fayyadamuu danda'an ifa godhe.
Mar 3, 2023 1477
Guraandhala 24/2015(TOI) - Komishiniin Naamusaa fi Farra Malaammaltummaa Federaalaa guyyaa har'aa 'Appilikeeshinii' namoonni eeruu ittiin kennaniifi ragaa ittiin eeraan fayyadamuu danda'an 'Public Feedback System' jedhamu ifa godhe. Komishinichi Bulchiinsa Nageenya Odeeffannoo waliin ta’uun Appilikeeshinii kana akka hojjete eerameera. Appichi afaanota biyya keessaa shaniin tajaajila kan kennu ta'uun himaeera. Komishinarri Komishinii Naamusaa fi Farra Malaammaltummaa Federaalaa Dooktar Saamu’eel Urqatoo akka jedhanitti, komishinichi hojiiwwan jijjiramaa hojjechaa jiru milkeesuuf teeknooloojiiwwan fayyadamaa jiraachuu ibsaniiru. Appilikeeshinichi hojii kan ariifachiisuufi haleellaa fi sodaachisaa ragaa eertootaa fi odeeffannoo kennitootarra gahu kan ittisu ta'uu himaniiru. Kana hordofuun hawaasni karaa appilikeshinii 'Public Feedback System'' yaada kennuudhaan itti gaafatamummaa biyyaalessaa isaa ba'uu qabu gaafataniiru. Daarektarri Olaanaa Bulchiinsa Nageenya Odeeffannoo Obbo Solomoon Sookaa akka jedhanitti, appilikeeshinii kana haleellaa saayibarii eegumsii cimaan kan taasifamuuf ta'uu himaniiru. Waajjira Ministira Muummeetti deetaan dhimmoota Kaabinee obbo Tasfaayee Dhaabaa akka jedhanitti, malaammaltummaa ittisuuf dhaabbanni tokko qofaan hojjetee milkaa'uu hin danda'u. Kanaaf lammileen hunduu miira itti gaafatamummaa qabuun malaan maltummaa ittisuuf hirmaachuu qabu jedhaniiru.
Tajaajilli oduu Itiyoophiyaa Marsariitii Afaan Faransaayii fi Tigreetiin odeeffannoo qaqqabaa taasisu jalqabsiise
Mar 4, 2023 1159
Guraandhala 25/2015 (TOI)- Tajaajilli Oduu Itiyoophiyaa marsariitii haaraa odeeffannoowwan biyya keessaa fi idil addunyaa afaan Faransaayii fi Afaan Tigreetiin qaqqabaa taasisu jalqabsiise. Hojii raawwachiisaan olaanaa dhaabbatichaa Ob. Seeyfee Darribee fi Itti aantuu hojii raawwachiiftuuejensii nageenyaa weebii infoormeeshinii Tigisti Haamiid marsariitii haaraa kana hojii jalqabsiisaniiru. Sdministireetariin marsariitii dhaabbatichaa Heenook Abiyyi sirna jalqabsiisaa kanarratti akka jedhanitti, marsariitiin haaraan afaanota addaddaan odeeffannoowwan qulqullina walfakkaatuun qaqqabsiisuu akka danda’utti kan hojjetamedha. Marsariitiin biraandii dhaabbatichaarratti hundaa’uun qophaa’e kun gama qulqullina odeeffannoo fi nageenyummaanis amansiisaa ta’ee tajaajila akka kennu karaa ejensii nageenya weebii infoormeeshinii hojjetamuusaa ibsaniiru. Marsariitiin kun afaan Ingilizii, Arabaa, amaaraa,fi afaan Oromoo Kanaan dura ittiin hojjetamaa ture dabalatee dhiheenya akka haaraatti kan jalqaban Afaan Faransaayii fi Tigree dabaluun tajaajila akka kennu taasifamee akka hojjetame beeksisaniiru. Hojii raawwachiisaa olaanaa Tajaajila Oduu Itiyoophiyaa Ob. Seeyfee Darribee akka jedhanitti, TOI;n hojiiwwan dhimmoota biyyaa Itiyoophiyaa ijaaran hawaasa addunyaaf beeksisan hojjrchaa jira. Marsariitiin haaraan amma ifoome kaayyoo kana raawwachiisuuf kan deeggarudha jedhanii, amansiisummaa fi nageenyummaansaa eegamee tajaajila ammayyaa kennuu akka dandeessisu ejensii nageenya weebii infoormeeshinii hojjetamuusaa dubbataniiru. Fuula duras TOI’n hojiiwwan ejensii nageenya weebii infoormeeshinii waliin ta’uun misooma damee kanaa n hojjetu cimsee akka itti fufu dubbataniiru. Daarektarri itti aantuu muummee ejensii nageenya weebii infoormeeshinii Tigisti Haamiid gamasaaniin dhaabbannisaanii hojiiwwan nageenya dhaabbilee sabquunnamtii eegsisuuf dandeessisan hojjechaa akka jiru ibsaniiru. TOI waliinis rakkoolee quunnamuu danda’an qolachuuf waliin hojjechuurra darbee fuula duras dhimmoota biroorratti hojiiwwan hariiroo qaban guddisan akka cimsan ibsaniiru. Itti gaafatamtoonni olaanoo fi ogeessonni dhaabbilee lamaanii sagantaa jalqabsiisaa marsariitii kanarratti argamaniiru.
Gabaasa addaa
Tajaajila Oduu Itiyoophiyaa
2015