Angafoota Oduu
Ministiroonnii Bishaanii biyyoota miseensa IGAD Jijjigaa galan
May 7, 2024 156
Ebla 29/2016(TOI) - Ministiroonni Bishaanii biyyoota miseensa IGAD yaa'ii ministiroota bishaanii irratti hirmaachuuf har'a ganama naannoo Somaalee magaalaa Jijjigaa galaniiru. Ministira Bishaanii fi Inarjii injinar doktar Habtaamuu Ittaafaa dabalatee, ministiroonni bishaanii Keeniyaa, Sudaan Kibbaa,Ugaandaa fi Jibutii yeroo isaan buufata xiyyaara Jijjigaa gahan pirezidaantiin naannoo Somaalee Musxafee Mahaammad simannaa taasisaniifiru. Walajiin marii naannichatti qophaa'ee kun naannicha aanaa Shabaleetti kan hojjetamu fi biyyoota qaxanichaa keessa lammilee jiraatan fayyadamoo kan taasisu itti fayyadama bishaan lafa jalaa daangaa ce'uu irratti kan mari'atu yoo ta'u marii kanarratti ministiroota bishaanii dabalatee UNICEF fi dhaabbileen deeggarstoota biroon argamuu ragaan Ministeera Bishaanii fi Inarjiirra argame ni mul'isa.
Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu dandeettii oomishtummaa Indaastirii biyya keessa guddiseera jedhame
May 7, 2024 18
Ebla 29/2016 (TOI) – Sosochiin Itiyoophiyaan haa oomishtuu dandeettii Oomishtummaa Indaastirii biyya keessa guddisuu Pireezidaantoonni naannolee ibsan. Sosochichi oomisha alaa galu kan biyya keessaan bakka buusuuf baa’inaa fi qulqullinaan oomishanii gabaaf dhiyeessurratti boqonna haara banuu Itti Aanaan Pireezidaantii Naannoo Ummattoota Kibba Lixa Itoophiyaa Dooktar Injinar Nagaash Waageeshoon ibsaniiru. Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu naannichatti aadaa hojii fi oomisha biyya keessaa fayyadamuurratti jijjiirama olaanaa fiduu Pireezidaantiin Naannoo Kibba Itoophiyaa Obbo Xilahuun Kabbaddaan eeraniiru. Jijjiirama biyyaalessaa booda dameewwan Invastimantii, Indaastirii fi misooma magaalaan bu’aa jajjabeessaan galmaa’uu Pireezidaantiin Naannoo Somaalee Obbo Musxafee Mahaammad gama isaaniin himaniiru. Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu damee misooma Indaastirii cimaa uumuu fi hudhaalee damichaan turun furuu Pireezidaantiin Naannoo Afaar Obbo Awwal Aarbaan dubbataniiru. Sosochichaan naannoo Afaaritti Indaastirii Keemikaalaa dabalatee Indaastiriiwwan oomishaa xixiqqaa, Giddugaleessaa fi Olaanoon 100 ol gara hojiitti galuu ibsaniiru.
Sosochiin naannaawwaa dhaabbilee fayyaa qulqulluu uumuu ifatti jalqabame
May 7, 2024 179
Ebla 29/2016 (TOI) - Ministirri Fayyaa doktar Maqidas Dhaabbaan qaama '' Daandii Qulqulluu - jireenya fayya qabeessaa'' kan ta'e sosochii naannawwaa Dhaabbilee Fayyaa qulquluu taasisuu ifatti jalqabsiisan. Sagantaa sosochii kanaas mata duree '' Itoophiyaa qulqulluu dhaabbilee fayyaa qulqulluu fayyaa guutuuf'' jedhuun geggeeffama jedhameera. Sosochi kana ifatti kan jalqabsiisan Ministirri Fayyaa doktar Maqidas Dhaabaa dhaabbilee fayyaa fi naannawwaa dhaabbilee fayyaa qulquluu uumuun qaama sosochii ministira muummee FDRI doktar Abiy Ahimadiin kan ifoome ''Itoophiyaa qulqulluuti'' jedhaniiru. Haaluma kanaan guyyaa har'aa Hospitaala 'Alert Comprehensive Specialized' fi Pheexiroositti hojiin qulqullinaa hojjetameera. Sochiin hospitaalota lamaan keessatti eegalame dhaabbilee fayyaa biroottis kan itti fufu ta’uu ibsameera.
Misoomni Koriidarii ariitiin xumuruun tajaajilaaf geesisuuf xiyyeeffannoo addaan hojjetama jira
May 7, 2024 19
Ebla 29/2016 (TOI) - Hojii Misooma Koriidarii magaalaa Finfinneetti hojjetama jiru osoo baatiin gannaa hin galiin ariitiin xumuruun tajaajilaaf geesisuuf xiyyeeffannoo addaan hojjetama jirachuu Itti aanaan Kantiibaa magaalichaa obbo Jaanxiraar Abbaay himan. Kaabineen bulchiinsa magaalaa Finfinnee Bitootessa 15/2016 bara hojii sadaffaa yaa'ii idilee 8ffaa irratti karoora Misooma koriidarii murteesuun gara hojiitti galuun ni yaadatama. Haaluma kanaan Araat kiiloo, Piyaasaa fi naannaawwaa iqicha yaadannoo Aduwaa, Addabaabayii Araat kiiloo karaa Imbaasii Ingilizii, Magganaanyaa, Meeksikoo,Saar beet karaa addabaabayii Gootaraa, addabaabayii Walloo safar Araat kiiloodhaa Addabaabayii masqalaa fi Riqicha Boolee, Magganyaadhaa hanaga Addis Afrikaa Konveeshiin/Jiddigala Igizibiishiniin bakka misoomni Koriidarii irratti hojjetamu ta'uu ragaan waajjira Kantiibaa magalichaarra argame ni mul'isa. Misoomni koriidarii kun kutaalee magaalaa Araadaa, Lidataa, Qirqoos, Laaftoo fi Boolee kan of keessaatti hammatu yoo ta'u hojii misoomaa kanaan hojiin milkaa'an hojjetamuun ibsameera. Itti aanaan Kantiibaa magaalaa Finfinnee obbo Jaanxiraar Abbaay TOI'tti akka himanitti hojii misooma koriidarii kanaan hojii misooma daandii hojjetamu cinaatti misoomni magariisaa fi bakka hawaasni waloon itti tajaajilamu, bakka bashananaa, Tirmanaalota Atobisii fi taaskiiwwanii, daandii lafoo fi riqichoota lafoon ittiin daandii qaxxaamurus hojjetama jira. Misoomni kun karoora magaalichaa waliin karaa wal simuun mala ammayyaa ittiin dhangala'aan dhabamsiifamuus kan of keessaa qabu ta'uu eeraniiru. Raawwiin hojii misooma kunis haala gaariirra akka jiru obbo Jaanxiraar ibsaniiru. Misooma Koriidarii kan osoo waqtiin gannaa hin galiin xumuruun tajaajila kennuu akka jalqaban tattaaffiin guddaan taasifama jirachuu himanii; hojiin kun ariitii ittiin deemaa jiruun yoo hojjetame yeroo gabaabaa keessaatti kan xumuramu ta'uu himaniiru. Hoggantoonni bulchiinsa magaalichaa fi koreen qindeesituu hojii kanaa hojii misooma koriidarii kana yeroo yeroon gamaggamuun ariitiin hojiin isaa akka xumuramu hojjechaa jiru jedhaniiru.
Finfinnee mallattoo Badhaadhina Afrikaa taasiisuuf hojjechuu itti fufna
May 7, 2024 27
Ebla 29/2016 (TOI) – Kaantibaan Magaalaa Finfinnee Aadde Adaanach Abeebeen Yaadannoo Injifannoo Adwaatti argamuun qaamolee Misooma Koriidarii hojjetaa jiran jajjabeessaniiru. Hojjettoota, Kontiraaktaroota, Gorsitootaa fi hoggantoota guyyoota ayyaanaa dabalatee sa’aatii 24 hojiilee misooma Koriidarii hojjetaa jiran hunda galateeffataniiru. Daandiwwan lafa deemtootaa fi Tajaajila Geejjibaaf mijatoo akka ta’an, bu’uuraaleen misoomaa ummataa akka guutaman, Finfinnee akka maqaa ishee qulqulluu, mijjattuu fi hawwattuu taasiisuuf qaamolee itti gaafatamummaan dadhabbii malee hojjetan hunda maqaa Ummata magaalichaan galateeffataniiru. Aadde Adaanach, Finfinnee mallattoo Badhaadhina Afrikaa taasiisuuf hojjechuu itti fufna jedhan fuula miidiyaa hawaasummaa isaaniin.
Kan mul'ate
Ministiroonnii Bishaanii biyyoota miseensa IGAD Jijjigaa galan
May 7, 2024 156
Ebla 29/2016(TOI) - Ministiroonni Bishaanii biyyoota miseensa IGAD yaa'ii ministiroota bishaanii irratti hirmaachuuf har'a ganama naannoo Somaalee magaalaa Jijjigaa galaniiru. Ministira Bishaanii fi Inarjii injinar doktar Habtaamuu Ittaafaa dabalatee, ministiroonni bishaanii Keeniyaa, Sudaan Kibbaa,Ugaandaa fi Jibutii yeroo isaan buufata xiyyaara Jijjigaa gahan pirezidaantiin naannoo Somaalee Musxafee Mahaammad simannaa taasisaniifiru. Walajiin marii naannichatti qophaa'ee kun naannicha aanaa Shabaleetti kan hojjetamu fi biyyoota qaxanichaa keessa lammilee jiraatan fayyadamoo kan taasisu itti fayyadama bishaan lafa jalaa daangaa ce'uu irratti kan mari'atu yoo ta'u marii kanarratti ministiroota bishaanii dabalatee UNICEF fi dhaabbileen deeggarstoota biroon argamuu ragaan Ministeera Bishaanii fi Inarjiirra argame ni mul'isa.
Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu dandeettii oomishtummaa Indaastirii biyya keessa guddiseera jedhame
May 7, 2024 18
Ebla 29/2016 (TOI) – Sosochiin Itiyoophiyaan haa oomishtuu dandeettii Oomishtummaa Indaastirii biyya keessa guddisuu Pireezidaantoonni naannolee ibsan. Sosochichi oomisha alaa galu kan biyya keessaan bakka buusuuf baa’inaa fi qulqullinaan oomishanii gabaaf dhiyeessurratti boqonna haara banuu Itti Aanaan Pireezidaantii Naannoo Ummattoota Kibba Lixa Itoophiyaa Dooktar Injinar Nagaash Waageeshoon ibsaniiru. Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu naannichatti aadaa hojii fi oomisha biyya keessaa fayyadamuurratti jijjiirama olaanaa fiduu Pireezidaantiin Naannoo Kibba Itoophiyaa Obbo Xilahuun Kabbaddaan eeraniiru. Jijjiirama biyyaalessaa booda dameewwan Invastimantii, Indaastirii fi misooma magaalaan bu’aa jajjabeessaan galmaa’uu Pireezidaantiin Naannoo Somaalee Obbo Musxafee Mahaammad gama isaaniin himaniiru. Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu damee misooma Indaastirii cimaa uumuu fi hudhaalee damichaan turun furuu Pireezidaantiin Naannoo Afaar Obbo Awwal Aarbaan dubbataniiru. Sosochichaan naannoo Afaaritti Indaastirii Keemikaalaa dabalatee Indaastiriiwwan oomishaa xixiqqaa, Giddugaleessaa fi Olaanoon 100 ol gara hojiitti galuu ibsaniiru.
Sosochiin naannaawwaa dhaabbilee fayyaa qulqulluu uumuu ifatti jalqabame
May 7, 2024 179
Ebla 29/2016 (TOI) - Ministirri Fayyaa doktar Maqidas Dhaabbaan qaama '' Daandii Qulqulluu - jireenya fayya qabeessaa'' kan ta'e sosochii naannawwaa Dhaabbilee Fayyaa qulquluu taasisuu ifatti jalqabsiisan. Sagantaa sosochii kanaas mata duree '' Itoophiyaa qulqulluu dhaabbilee fayyaa qulqulluu fayyaa guutuuf'' jedhuun geggeeffama jedhameera. Sosochi kana ifatti kan jalqabsiisan Ministirri Fayyaa doktar Maqidas Dhaabaa dhaabbilee fayyaa fi naannawwaa dhaabbilee fayyaa qulquluu uumuun qaama sosochii ministira muummee FDRI doktar Abiy Ahimadiin kan ifoome ''Itoophiyaa qulqulluuti'' jedhaniiru. Haaluma kanaan guyyaa har'aa Hospitaala 'Alert Comprehensive Specialized' fi Pheexiroositti hojiin qulqullinaa hojjetameera. Sochiin hospitaalota lamaan keessatti eegalame dhaabbilee fayyaa biroottis kan itti fufu ta’uu ibsameera.
Misoomni Koriidarii ariitiin xumuruun tajaajilaaf geesisuuf xiyyeeffannoo addaan hojjetama jira
May 7, 2024 19
Ebla 29/2016 (TOI) - Hojii Misooma Koriidarii magaalaa Finfinneetti hojjetama jiru osoo baatiin gannaa hin galiin ariitiin xumuruun tajaajilaaf geesisuuf xiyyeeffannoo addaan hojjetama jirachuu Itti aanaan Kantiibaa magaalichaa obbo Jaanxiraar Abbaay himan. Kaabineen bulchiinsa magaalaa Finfinnee Bitootessa 15/2016 bara hojii sadaffaa yaa'ii idilee 8ffaa irratti karoora Misooma koriidarii murteesuun gara hojiitti galuun ni yaadatama. Haaluma kanaan Araat kiiloo, Piyaasaa fi naannaawwaa iqicha yaadannoo Aduwaa, Addabaabayii Araat kiiloo karaa Imbaasii Ingilizii, Magganaanyaa, Meeksikoo,Saar beet karaa addabaabayii Gootaraa, addabaabayii Walloo safar Araat kiiloodhaa Addabaabayii masqalaa fi Riqicha Boolee, Magganyaadhaa hanaga Addis Afrikaa Konveeshiin/Jiddigala Igizibiishiniin bakka misoomni Koriidarii irratti hojjetamu ta'uu ragaan waajjira Kantiibaa magalichaarra argame ni mul'isa. Misoomni koriidarii kun kutaalee magaalaa Araadaa, Lidataa, Qirqoos, Laaftoo fi Boolee kan of keessaatti hammatu yoo ta'u hojii misoomaa kanaan hojiin milkaa'an hojjetamuun ibsameera. Itti aanaan Kantiibaa magaalaa Finfinnee obbo Jaanxiraar Abbaay TOI'tti akka himanitti hojii misooma koriidarii kanaan hojii misooma daandii hojjetamu cinaatti misoomni magariisaa fi bakka hawaasni waloon itti tajaajilamu, bakka bashananaa, Tirmanaalota Atobisii fi taaskiiwwanii, daandii lafoo fi riqichoota lafoon ittiin daandii qaxxaamurus hojjetama jira. Misoomni kun karoora magaalichaa waliin karaa wal simuun mala ammayyaa ittiin dhangala'aan dhabamsiifamuus kan of keessaa qabu ta'uu eeraniiru. Raawwiin hojii misooma kunis haala gaariirra akka jiru obbo Jaanxiraar ibsaniiru. Misooma Koriidarii kan osoo waqtiin gannaa hin galiin xumuruun tajaajila kennuu akka jalqaban tattaaffiin guddaan taasifama jirachuu himanii; hojiin kun ariitii ittiin deemaa jiruun yoo hojjetame yeroo gabaabaa keessaatti kan xumuramu ta'uu himaniiru. Hoggantoonni bulchiinsa magaalichaa fi koreen qindeesituu hojii kanaa hojii misooma koriidarii kana yeroo yeroon gamaggamuun ariitiin hojiin isaa akka xumuramu hojjechaa jiru jedhaniiru.
Finfinnee mallattoo Badhaadhina Afrikaa taasiisuuf hojjechuu itti fufna
May 7, 2024 27
Ebla 29/2016 (TOI) – Kaantibaan Magaalaa Finfinnee Aadde Adaanach Abeebeen Yaadannoo Injifannoo Adwaatti argamuun qaamolee Misooma Koriidarii hojjetaa jiran jajjabeessaniiru. Hojjettoota, Kontiraaktaroota, Gorsitootaa fi hoggantoota guyyoota ayyaanaa dabalatee sa’aatii 24 hojiilee misooma Koriidarii hojjetaa jiran hunda galateeffataniiru. Daandiwwan lafa deemtootaa fi Tajaajila Geejjibaaf mijatoo akka ta’an, bu’uuraaleen misoomaa ummataa akka guutaman, Finfinnee akka maqaa ishee qulqulluu, mijjattuu fi hawwattuu taasiisuuf qaamolee itti gaafatamummaan dadhabbii malee hojjetan hunda maqaa Ummata magaalichaan galateeffataniiru. Aadde Adaanach, Finfinnee mallattoo Badhaadhina Afrikaa taasiisuuf hojjechuu itti fufna jedhan fuula miidiyaa hawaasummaa isaaniin.
Beeksisa
ENA
Feb 7, 2023 4523
ENA
Siyaasa
Itoophiyaan miseensa BRICS akka taatu deeggarsi Chaayinaan taasiifte hariiroon biyyoota lamaanii cimaa ta’uu isaaf agarsiiftudha
May 6, 2024 622
Ebla 28/2016 (TOI) – Itoophiyaatti Ambaasaaddara Chaayinaa kan turan Zhaa’oo Zhiiyuu’aan yeroo hojii isaanii xumuruun gara biyya isaanii deebi’aniiru. Pireezidaantiin Naannoo Oromiyaa Obbo Shimallis Abdiisaa fi Komishinarri Komishinii Poolisii Federaalaa jeneraal Dammallaash Gabramikaa’eelii fi hoggantoonni mootummaa olaanoon biroo Buufata Xiyyaaraa Idil Addunyaa Booleetti argamuun gaggeessaniru. Hariiroon biyyoota lamaanii waggoota 50 ol kan lakkoofsisee fi gara tumsa tarsiimowaatti guddachuu Ambaasaaddar Zhaa’oo Zhiiyuu’aan ibsaniiru. Ambaasaaddarichi turtii isaaniin hariiroon biyyoota lamaanii caalmaatti akka cimu gumaacha olaanaa ba’achuu eerameera. Itoophiyaan miseensa BRICS akka taatu deeggarsi Chaayinaan taasiifte hariiroon biyyoota lamaanii cimaa ta’uu agarsiiftuu ta’uu Ambaasaaddar Zhaa’oo Zhiiyuu’aan eeraniiru.
Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamsgeen Xurunee Bahaar Daar dhaqan
May 2, 2024 1110
Ebla 24/2016(TOI) - Jilli hoggantoota hojii olaanoo mootummaa itti aanaa Ministira Muummee obbo Tamsgeen Xuruneen durfamu magaalaa Bahaar Daar gale. Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamasgeen Xurunee ergaa karaa miidiyaa hawaasummaa isaanii qoodaniin haadha Haroo Xaanaa, buufata odolaalee hedduu, bakka argama fincaa'aa Xiis Abbaay, bakka gahumsa tursitoota hedduu fi teessoo mootummaa naannoo Amahaaraa kan taate magaalaa Bahaar Daar galleerra jedhaniiru. Jilli itti aanaa ministira Muummee obbo Tamasgeen Xuruneen durfamu buufata Xiyyaara idil addunyaa Bahaar Daar yeroo gahuu pirezidaantiin naannichaa fi kantiibaan magaalichaa akkasuma hawaasni simannaa taasiseefira.
Humni Qilleensaa dhaabbata guddaa Itoophiyaanota mara boonsu dha
May 1, 2024 440
Ebla 23/2016(TOI) - Jilli hoggantoota olaanoo magaalaa Finfinnee Kantiibaa Adaanech Abeebeen durfamu Humna Qilleensaa FDRI daawwate. Jilichi mooraa Qajeelcha Humna Qilleensaa Itoophiyaa Bishooftuutti argamu keessatti hojiilee misoomaa hojjetamaa jiran daawwateera. Humni Qilleensaa Itoophiyaa Itoophiyaanoota hunda kan boonsu dhaabbata jabaa ta’uu Aadde Adaanach ibsaniiru. Ajajaa Olaanaan Humna Qilleensaa Itoophiyaa Letanaan Jeneraal Yilmaa Mardaasaan hojiilee misoomaa sagantaa Maaddii Guutuun dhaabbtichi hojjetaa jiru daawwachiisuu ragaan Waajjira Kantibaa Magaalaa Finfinneerraa argame ni mul’isa.
Itoophiyaatti nageenya fi misooma waaraa mirkaneesuuf marii fi waliigaltee waloo walitti fufinsa qabu uumuun barbaachisaadha
May 1, 2024 180
Ebla 23/2016(TOI) - Itoophiyaatti nageenya fi misooma waaraa mirkaneesuuf marii fi waliigaltee waloo walitti fufinsa qabu uumuun barbaachisa jedhan Ministirri Nageenya Binnaalif Andu'aalem. Waltajjiin marii Manneen maree Federaalaa fi Naannolee leenjii fi jalqabiin sosochii dhimmoota bu'uura ijarsa biyyaa irratti xiyyeeffate geggeeffama jira. Waltajjii Ministeerri nageenyaa qopheesse kanarratti miseensoonni mana maree bakka bu'oota uummataa fi Federeeshinii akkasuma miseensoonni manneen maree naannolee hirmaachaa jiru. Kaayyoon waltajjii kanas adeemsa ijaarsa biyyaaf hirmaannaa hundaa cimsuu akkasuma naannoleen walitti dhufeenyaa fi qindoomina jiru gabbisuun nageenyaa fi misooma waaraa mirkaneessuudha jedhameera. Ministirri Nageenya Binnaalif Andu'aalem sirna banisa waltajjichaarratti haasaa taasisaniin qaamoleen seera baastoonni federaalaa fi naannolee dirqama seeroota baasuufi raawwii isaa hordofuu akka qaban yaadachiisaniiru. Adeemsa nageenyaa fi misooma biyyaa waaresuu qindoominaa fi hirmaanaa qaama hundaa kan gaafatu waan ta'eef haala kanaan hojjechuu qabna jedhaniiru. Itoophiyaatti nageenya fi misooma waaraa mirkaneesuuf marii fi waliigaltee waloo walitti fufinsa qabu uumuun barbaachisaadha jedhaniiru.
Pirezidaantiin naannoo Amaaraa obbo Araggaa Kabbadaa muudama laatan
Apr 30, 2024 408
Pirezidaantiin naannoo Amaaraa obbo Araggaa Kabbadaa muudama laatan Ebla 22/2016(TOI) -Pirezidaantiin naannoo Amaaraa obbo Araggaa Kabbadaa hoggansa olaanaa Paartii Sosochii Amahaaraa(Abin) kan ta'an obbo Malkaamuu Tsaggaayee hogganaa Biiroo Aadaa fi Turizimii naannichaa gochuun muudan.
Ambaasaaddar Taayyeen bakka buutuu barreessaa olaanaa Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii waliin mari’atan
Apr 30, 2024 148
Ebla 22/2016 (TOI) – Ministirri Ministeera Dhimma Alaa Ambaasaaddar Taayyee Atsiqasillaaseen bakka buutuu addaa barreessaa olaanaa fi Somaaliyaatti Itti Gaafatamtuu ergama deeggarsaa Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii Kaatiriiyoonaa Laang waliin mari’ataniiru. Itoophiyaan naannawichatti nageenyaa fi tasgabbiin akka jiraatu murannoo olaanaa qabaachuu Ambaasaaddar Taayyeen mirkaneessaniiru. Kaatiriiyoonaan Laang gama isaaniin, Somaaliyaatti nageenyii fi tasgabbiin akka jiraatu gumaacha olaanaa Itiyoophiyaan taasiifteef galateeffataniiru. Qaamoleen lamaan yeroo itti aanu haala naannawichatti nageenya mirkaneessuun danda’amurratti mari’achuu ragaan Ministeera Dhimma Alaarraa argame ni mul’isa.
El Salvaadoor imbaasii ishee Finfinneetti banachuufi
Apr 29, 2024 508
Ebla 21/2016(TOI) -Elsalvaadoor imbaasii ishee Finfinneetti banachuufi jedhame. Jilli ministira dhimma alaa Elsaalvaadoor Elkisaandiraa Hil Tinooriin durfamu ministira dhimma alaa Itoophiyaa ambaasaaddar Taayyee Atsiqasilaasee waliin mari'ateera. Ministiroonni lamaan marii isaaniin dhimmoota hariiroo biyyoota lamaanii fi tumsa waltajjiiwwan hedduu cimsuu irratti yaada wal jijjiraniiru. El Salvaador Afriikaatti Imbaasii ishee lammaffaa Finfinneetti banuuf murteessuu ishee ministirri dhimma alaa biyyattii beeksise. Ambaasaaddar Taayyeenis kanaaf mootummaan Itoophiyaa guutummaatti akka isaan deeggaru mirkaneessaniirifiru. Odeeffannoon Ministeera Dhimma Alaa irraa argame akka mul’isutti, biyyoonni lamaan tumsa barnootaa, qonnaa, ispoortii fi dameelee adda addaa irratti qaban cimsuuf marii dandeesisu taasisaniiru.
Mootummaan Tarsimoo I-komeersiif xiyyeeffannoo kennee ni raawwachiisa
Apr 29, 2024 204
Ebla 21/2016(TOI) -Mootummaan Tarsimoo I-komeersiif xiyyeeffannoo kennee kan raawwachiisu ta'uu Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamasgeen Xurunee beeksisan. Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamasgeen Xurunee wixinee Tarsiimoo Daldala I-komeersii Biyyaalessaa qaama Tarsiimoo Dijitaalaa Itoophiyaa ta’e irratti waltajjii marii taasifamu eegalchiisaniiru. Waltajjii kanarrattis haasa taasisanii tarsiimoon daldala I-koomersii biyyaalessaa xiyyeeffannoo guddadhaan mootummaan hojiirra kan oolu ta’uu ibsaniiru. Kaayyoon tarsiimoo kanaa inni guddaan caraa teeknooloojii dijitaalaa jiru hundaa fayyadamuun carraa hojii uumuu fi galii sharafa alaa guddisuun guddina hunda galeessaa fi itti fufiinsa qabuuf haala mijeessuu akka ta’es beeksisaniiru.
Siyaasa
Itoophiyaan miseensa BRICS akka taatu deeggarsi Chaayinaan taasiifte hariiroon biyyoota lamaanii cimaa ta’uu isaaf agarsiiftudha
May 6, 2024 622
Ebla 28/2016 (TOI) – Itoophiyaatti Ambaasaaddara Chaayinaa kan turan Zhaa’oo Zhiiyuu’aan yeroo hojii isaanii xumuruun gara biyya isaanii deebi’aniiru. Pireezidaantiin Naannoo Oromiyaa Obbo Shimallis Abdiisaa fi Komishinarri Komishinii Poolisii Federaalaa jeneraal Dammallaash Gabramikaa’eelii fi hoggantoonni mootummaa olaanoon biroo Buufata Xiyyaaraa Idil Addunyaa Booleetti argamuun gaggeessaniru. Hariiroon biyyoota lamaanii waggoota 50 ol kan lakkoofsisee fi gara tumsa tarsiimowaatti guddachuu Ambaasaaddar Zhaa’oo Zhiiyuu’aan ibsaniiru. Ambaasaaddarichi turtii isaaniin hariiroon biyyoota lamaanii caalmaatti akka cimu gumaacha olaanaa ba’achuu eerameera. Itoophiyaan miseensa BRICS akka taatu deeggarsi Chaayinaan taasiifte hariiroon biyyoota lamaanii cimaa ta’uu agarsiiftuu ta’uu Ambaasaaddar Zhaa’oo Zhiiyuu’aan eeraniiru.
Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamsgeen Xurunee Bahaar Daar dhaqan
May 2, 2024 1110
Ebla 24/2016(TOI) - Jilli hoggantoota hojii olaanoo mootummaa itti aanaa Ministira Muummee obbo Tamsgeen Xuruneen durfamu magaalaa Bahaar Daar gale. Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamasgeen Xurunee ergaa karaa miidiyaa hawaasummaa isaanii qoodaniin haadha Haroo Xaanaa, buufata odolaalee hedduu, bakka argama fincaa'aa Xiis Abbaay, bakka gahumsa tursitoota hedduu fi teessoo mootummaa naannoo Amahaaraa kan taate magaalaa Bahaar Daar galleerra jedhaniiru. Jilli itti aanaa ministira Muummee obbo Tamasgeen Xuruneen durfamu buufata Xiyyaara idil addunyaa Bahaar Daar yeroo gahuu pirezidaantiin naannichaa fi kantiibaan magaalichaa akkasuma hawaasni simannaa taasiseefira.
Humni Qilleensaa dhaabbata guddaa Itoophiyaanota mara boonsu dha
May 1, 2024 440
Ebla 23/2016(TOI) - Jilli hoggantoota olaanoo magaalaa Finfinnee Kantiibaa Adaanech Abeebeen durfamu Humna Qilleensaa FDRI daawwate. Jilichi mooraa Qajeelcha Humna Qilleensaa Itoophiyaa Bishooftuutti argamu keessatti hojiilee misoomaa hojjetamaa jiran daawwateera. Humni Qilleensaa Itoophiyaa Itoophiyaanoota hunda kan boonsu dhaabbata jabaa ta’uu Aadde Adaanach ibsaniiru. Ajajaa Olaanaan Humna Qilleensaa Itoophiyaa Letanaan Jeneraal Yilmaa Mardaasaan hojiilee misoomaa sagantaa Maaddii Guutuun dhaabbtichi hojjetaa jiru daawwachiisuu ragaan Waajjira Kantibaa Magaalaa Finfinneerraa argame ni mul’isa.
Itoophiyaatti nageenya fi misooma waaraa mirkaneesuuf marii fi waliigaltee waloo walitti fufinsa qabu uumuun barbaachisaadha
May 1, 2024 180
Ebla 23/2016(TOI) - Itoophiyaatti nageenya fi misooma waaraa mirkaneesuuf marii fi waliigaltee waloo walitti fufinsa qabu uumuun barbaachisa jedhan Ministirri Nageenya Binnaalif Andu'aalem. Waltajjiin marii Manneen maree Federaalaa fi Naannolee leenjii fi jalqabiin sosochii dhimmoota bu'uura ijarsa biyyaa irratti xiyyeeffate geggeeffama jira. Waltajjii Ministeerri nageenyaa qopheesse kanarratti miseensoonni mana maree bakka bu'oota uummataa fi Federeeshinii akkasuma miseensoonni manneen maree naannolee hirmaachaa jiru. Kaayyoon waltajjii kanas adeemsa ijaarsa biyyaaf hirmaannaa hundaa cimsuu akkasuma naannoleen walitti dhufeenyaa fi qindoomina jiru gabbisuun nageenyaa fi misooma waaraa mirkaneessuudha jedhameera. Ministirri Nageenya Binnaalif Andu'aalem sirna banisa waltajjichaarratti haasaa taasisaniin qaamoleen seera baastoonni federaalaa fi naannolee dirqama seeroota baasuufi raawwii isaa hordofuu akka qaban yaadachiisaniiru. Adeemsa nageenyaa fi misooma biyyaa waaresuu qindoominaa fi hirmaanaa qaama hundaa kan gaafatu waan ta'eef haala kanaan hojjechuu qabna jedhaniiru. Itoophiyaatti nageenya fi misooma waaraa mirkaneesuuf marii fi waliigaltee waloo walitti fufinsa qabu uumuun barbaachisaadha jedhaniiru.
Pirezidaantiin naannoo Amaaraa obbo Araggaa Kabbadaa muudama laatan
Apr 30, 2024 408
Pirezidaantiin naannoo Amaaraa obbo Araggaa Kabbadaa muudama laatan Ebla 22/2016(TOI) -Pirezidaantiin naannoo Amaaraa obbo Araggaa Kabbadaa hoggansa olaanaa Paartii Sosochii Amahaaraa(Abin) kan ta'an obbo Malkaamuu Tsaggaayee hogganaa Biiroo Aadaa fi Turizimii naannichaa gochuun muudan.
Ambaasaaddar Taayyeen bakka buutuu barreessaa olaanaa Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii waliin mari’atan
Apr 30, 2024 148
Ebla 22/2016 (TOI) – Ministirri Ministeera Dhimma Alaa Ambaasaaddar Taayyee Atsiqasillaaseen bakka buutuu addaa barreessaa olaanaa fi Somaaliyaatti Itti Gaafatamtuu ergama deeggarsaa Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii Kaatiriiyoonaa Laang waliin mari’ataniiru. Itoophiyaan naannawichatti nageenyaa fi tasgabbiin akka jiraatu murannoo olaanaa qabaachuu Ambaasaaddar Taayyeen mirkaneessaniiru. Kaatiriiyoonaan Laang gama isaaniin, Somaaliyaatti nageenyii fi tasgabbiin akka jiraatu gumaacha olaanaa Itiyoophiyaan taasiifteef galateeffataniiru. Qaamoleen lamaan yeroo itti aanu haala naannawichatti nageenya mirkaneessuun danda’amurratti mari’achuu ragaan Ministeera Dhimma Alaarraa argame ni mul’isa.
El Salvaadoor imbaasii ishee Finfinneetti banachuufi
Apr 29, 2024 508
Ebla 21/2016(TOI) -Elsalvaadoor imbaasii ishee Finfinneetti banachuufi jedhame. Jilli ministira dhimma alaa Elsaalvaadoor Elkisaandiraa Hil Tinooriin durfamu ministira dhimma alaa Itoophiyaa ambaasaaddar Taayyee Atsiqasilaasee waliin mari'ateera. Ministiroonni lamaan marii isaaniin dhimmoota hariiroo biyyoota lamaanii fi tumsa waltajjiiwwan hedduu cimsuu irratti yaada wal jijjiraniiru. El Salvaador Afriikaatti Imbaasii ishee lammaffaa Finfinneetti banuuf murteessuu ishee ministirri dhimma alaa biyyattii beeksise. Ambaasaaddar Taayyeenis kanaaf mootummaan Itoophiyaa guutummaatti akka isaan deeggaru mirkaneessaniirifiru. Odeeffannoon Ministeera Dhimma Alaa irraa argame akka mul’isutti, biyyoonni lamaan tumsa barnootaa, qonnaa, ispoortii fi dameelee adda addaa irratti qaban cimsuuf marii dandeesisu taasisaniiru.
Mootummaan Tarsimoo I-komeersiif xiyyeeffannoo kennee ni raawwachiisa
Apr 29, 2024 204
Ebla 21/2016(TOI) -Mootummaan Tarsimoo I-komeersiif xiyyeeffannoo kennee kan raawwachiisu ta'uu Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamasgeen Xurunee beeksisan. Itti aanaan Ministira Muummee obbo Tamasgeen Xurunee wixinee Tarsiimoo Daldala I-komeersii Biyyaalessaa qaama Tarsiimoo Dijitaalaa Itoophiyaa ta’e irratti waltajjii marii taasifamu eegalchiisaniiru. Waltajjii kanarrattis haasa taasisanii tarsiimoon daldala I-koomersii biyyaalessaa xiyyeeffannoo guddadhaan mootummaan hojiirra kan oolu ta’uu ibsaniiru. Kaayyoon tarsiimoo kanaa inni guddaan caraa teeknooloojii dijitaalaa jiru hundaa fayyadamuun carraa hojii uumuu fi galii sharafa alaa guddisuun guddina hunda galeessaa fi itti fufiinsa qabuuf haala mijeessuu akka ta’es beeksisaniiru.
Hawaasummaa
Sosochiin naannaawwaa dhaabbilee fayyaa qulqulluu uumuu ifatti jalqabame
May 7, 2024 179
Ebla 29/2016 (TOI) - Ministirri Fayyaa doktar Maqidas Dhaabbaan qaama '' Daandii Qulqulluu - jireenya fayya qabeessaa'' kan ta'e sosochii naannawwaa Dhaabbilee Fayyaa qulquluu taasisuu ifatti jalqabsiisan. Sagantaa sosochii kanaas mata duree '' Itoophiyaa qulqulluu dhaabbilee fayyaa qulqulluu fayyaa guutuuf'' jedhuun geggeeffama jedhameera. Sosochi kana ifatti kan jalqabsiisan Ministirri Fayyaa doktar Maqidas Dhaabaa dhaabbilee fayyaa fi naannawwaa dhaabbilee fayyaa qulquluu uumuun qaama sosochii ministira muummee FDRI doktar Abiy Ahimadiin kan ifoome ''Itoophiyaa qulqulluuti'' jedhaniiru. Haaluma kanaan guyyaa har'aa Hospitaala 'Alert Comprehensive Specialized' fi Pheexiroositti hojiin qulqullinaa hojjetameera. Sochiin hospitaalota lamaan keessatti eegalame dhaabbilee fayyaa biroottis kan itti fufu ta’uu ibsameera.
Pireezidaanti Saahilawarqi lammiilee harka qalleeyyiif maaddii qoodan
May 2, 2024 1682
Ebla 24/2016(TOI) - Pireezidaantiin FDRI Saahilawarqi Zawdeen ayyaanaa Sooma hiika sababeeffachuun Magaalaa Finfinnee Kutaa magaalaa Aradaa Aanaa 8tti lammiilee harka qalleeyyiif maaddii qoodaniiru. Lammiilee kanneen dhaabuuf deeggarsi taasiifamu yeroo hunda dhaabbiin itti fufuu akka qabu Pireezidaanti Saahilawarqi dhaamaniiru. Ayyaannicha wayita kabajnu lammiilee harka qalleeyyii waliin ta’uun kabajuu qabnas jedhaniiru
Aadde Adaanech Abeebee ayyaana dhufaa jiru sababeeffachuun jiraatoota magaalichaa kuma 255 galii gadaanaa qabaniif maaddii qoodan
May 2, 2024 147
Ebla 24/2016(TOI) - Kantiibaan magaalaa Finfinnee aadde Adaanech Abeebee Aadde Adaanech Abeebee ayyaana faaskaa dhufaa jiru sababeeffachuun jiraatoota magaalichaa kuma 255 galii gadaanaa qabaniif maaddii qoodan. Aadde Adaanech ergaa karaa miidiyaa hawaasummaa isaanii qoodaniin har'a kutaalee magaalichaa hundaa fi dhaabbileen bulchiinsa magaalichaa ayyaana Faaskaa sababeeffachuun jiraatoota magaalichaa kuma 255 ol galii gadi aanaa qabanii fi manguddoota dadhaboof ayyaanicha gammachuun akka dabarsaniif maaddii qoonneerra jedhaniiru. Dureeyyoota magaalichaa hojii tola ooltummaa gaarii kanarratti hirmaatanis kantiiba Adaanech Abeebee galateeffataniiru.
Hojiin nageenyummaa hojiirrattii mirkaneesuu fi mirgaa fi fayidaaa hojjetoota kabachiisuu cimee itti fufa
May 1, 2024 553
Ebla 23 /2016(TOI) - Hojiin nageenya Indastirii mirkaneesuu, oomishitummaa guddisuu, hojiirratti nageenyummaa mirkaneesuu fi mirgaa fi fayidaa hojjetootaa kabachiisuu cimee kan itti fufu ta'uu Ministirri Hojii fi Ogummaa aadde Mufiryaat Kamiil beeksisan. Guyyaan idil addunyaa Hojjetootaa akka Itoophiyaatti yeroo 49ffaaf akka idil addunyaatti immoo yeroo 135ffaaf ''Nageenyaa fi qaala'insa jireenyaaf furmaata barbaanna'' mata duree jedhuun kabajama jira. Sagantaa magaalaa Finfinneetti qophaa'e irratti Ministirri Hojii fi Ogummaa aadde Mufariyaat Kamiil dabalatee hoggantoonni hojii mootummaa, bakka bu'oonni waldaalee hojjetootaa fi kanneen biroon hirmaataniiru. Ministirri Hojii fi Ogummaa Mufariyaat Kamiil sagantaa kanarratti ergaa dabarsaniin; hojiin mirgaa fi fayidaa hojjetoota kabachiisuu akkasuma bakka hojiitti nageenyummaa isaanii mirkaneesuu cimee itti fufa jedhaniiru. Fayyadamummaa hojjetoota mirkaneesuuf gaaffiiwwaan dhihaatan qorannoo irratti hundaa'uun adeemsaan deebisuuf qajelfamoonni qophaa'anii hojiirra oolaa jirachuu eeraniiru. Mirgaa fi Fayidaa hojjetoota karaa waaraa ta'een kabachiisuuf fedhiiwwaan haaraa bu'uura godhachuun hojiin rifoormii hojjetamee gara hojiitti galaa jirachuus himaniiru. Pirezidaantiin Konfidireeshinii Waladaalee Hojjetoota Itoophiyaa Kaasahuun Foolloo mirgaa fi fayidaa hojjetoota kabachiisuuf mootummaa waliin qindoominaan hojjetama jira jedhaniiru. Mirgaa fi fayidaa hojjetoota kabachiisuu bira darbee oomishitummaa Indastiriiwwanii guddisuuf kallattiin dandeesisu kaa'amee hojiirra oolaa jirachuus eeraniiru.    
Diinagdee
Ministiroonnii Bishaanii biyyoota miseensa IGAD Jijjigaa galan
May 7, 2024 156
Ebla 29/2016(TOI) - Ministiroonni Bishaanii biyyoota miseensa IGAD yaa'ii ministiroota bishaanii irratti hirmaachuuf har'a ganama naannoo Somaalee magaalaa Jijjigaa galaniiru. Ministira Bishaanii fi Inarjii injinar doktar Habtaamuu Ittaafaa dabalatee, ministiroonni bishaanii Keeniyaa, Sudaan Kibbaa,Ugaandaa fi Jibutii yeroo isaan buufata xiyyaara Jijjigaa gahan pirezidaantiin naannoo Somaalee Musxafee Mahaammad simannaa taasisaniifiru. Walajiin marii naannichatti qophaa'ee kun naannicha aanaa Shabaleetti kan hojjetamu fi biyyoota qaxanichaa keessa lammilee jiraatan fayyadamoo kan taasisu itti fayyadama bishaan lafa jalaa daangaa ce'uu irratti kan mari'atu yoo ta'u marii kanarratti ministiroota bishaanii dabalatee UNICEF fi dhaabbileen deeggarstoota biroon argamuu ragaan Ministeera Bishaanii fi Inarjiirra argame ni mul'isa.
Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu dandeettii oomishtummaa Indaastirii biyya keessa guddiseera jedhame
May 7, 2024 18
Ebla 29/2016 (TOI) – Sosochiin Itiyoophiyaan haa oomishtuu dandeettii Oomishtummaa Indaastirii biyya keessa guddisuu Pireezidaantoonni naannolee ibsan. Sosochichi oomisha alaa galu kan biyya keessaan bakka buusuuf baa’inaa fi qulqullinaan oomishanii gabaaf dhiyeessurratti boqonna haara banuu Itti Aanaan Pireezidaantii Naannoo Ummattoota Kibba Lixa Itoophiyaa Dooktar Injinar Nagaash Waageeshoon ibsaniiru. Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu naannichatti aadaa hojii fi oomisha biyya keessaa fayyadamuurratti jijjiirama olaanaa fiduu Pireezidaantiin Naannoo Kibba Itoophiyaa Obbo Xilahuun Kabbaddaan eeraniiru. Jijjiirama biyyaalessaa booda dameewwan Invastimantii, Indaastirii fi misooma magaalaan bu’aa jajjabeessaan galmaa’uu Pireezidaantiin Naannoo Somaalee Obbo Musxafee Mahaammad gama isaaniin himaniiru. Sosochiin Itoophiyaan haa oomishtuu damee misooma Indaastirii cimaa uumuu fi hudhaalee damichaan turun furuu Pireezidaantiin Naannoo Afaar Obbo Awwal Aarbaan dubbataniiru. Sosochichaan naannoo Afaaritti Indaastirii Keemikaalaa dabalatee Indaastiriiwwan oomishaa xixiqqaa, Giddugaleessaa fi Olaanoon 100 ol gara hojiitti galuu ibsaniiru.
Misoomni Koriidarii ariitiin xumuruun tajaajilaaf geesisuuf xiyyeeffannoo addaan hojjetama jira
May 7, 2024 19
Ebla 29/2016 (TOI) - Hojii Misooma Koriidarii magaalaa Finfinneetti hojjetama jiru osoo baatiin gannaa hin galiin ariitiin xumuruun tajaajilaaf geesisuuf xiyyeeffannoo addaan hojjetama jirachuu Itti aanaan Kantiibaa magaalichaa obbo Jaanxiraar Abbaay himan. Kaabineen bulchiinsa magaalaa Finfinnee Bitootessa 15/2016 bara hojii sadaffaa yaa'ii idilee 8ffaa irratti karoora Misooma koriidarii murteesuun gara hojiitti galuun ni yaadatama. Haaluma kanaan Araat kiiloo, Piyaasaa fi naannaawwaa iqicha yaadannoo Aduwaa, Addabaabayii Araat kiiloo karaa Imbaasii Ingilizii, Magganaanyaa, Meeksikoo,Saar beet karaa addabaabayii Gootaraa, addabaabayii Walloo safar Araat kiiloodhaa Addabaabayii masqalaa fi Riqicha Boolee, Magganyaadhaa hanaga Addis Afrikaa Konveeshiin/Jiddigala Igizibiishiniin bakka misoomni Koriidarii irratti hojjetamu ta'uu ragaan waajjira Kantiibaa magalichaarra argame ni mul'isa. Misoomni koriidarii kun kutaalee magaalaa Araadaa, Lidataa, Qirqoos, Laaftoo fi Boolee kan of keessaatti hammatu yoo ta'u hojii misoomaa kanaan hojiin milkaa'an hojjetamuun ibsameera. Itti aanaan Kantiibaa magaalaa Finfinnee obbo Jaanxiraar Abbaay TOI'tti akka himanitti hojii misooma koriidarii kanaan hojii misooma daandii hojjetamu cinaatti misoomni magariisaa fi bakka hawaasni waloon itti tajaajilamu, bakka bashananaa, Tirmanaalota Atobisii fi taaskiiwwanii, daandii lafoo fi riqichoota lafoon ittiin daandii qaxxaamurus hojjetama jira. Misoomni kun karoora magaalichaa waliin karaa wal simuun mala ammayyaa ittiin dhangala'aan dhabamsiifamuus kan of keessaa qabu ta'uu eeraniiru. Raawwiin hojii misooma kunis haala gaariirra akka jiru obbo Jaanxiraar ibsaniiru. Misooma Koriidarii kan osoo waqtiin gannaa hin galiin xumuruun tajaajila kennuu akka jalqaban tattaaffiin guddaan taasifama jirachuu himanii; hojiin kun ariitii ittiin deemaa jiruun yoo hojjetame yeroo gabaabaa keessaatti kan xumuramu ta'uu himaniiru. Hoggantoonni bulchiinsa magaalichaa fi koreen qindeesituu hojii kanaa hojii misooma koriidarii kana yeroo yeroon gamaggamuun ariitiin hojiin isaa akka xumuramu hojjechaa jiru jedhaniiru.
Finfinnee mallattoo Badhaadhina Afrikaa taasiisuuf hojjechuu itti fufna
May 7, 2024 27
Ebla 29/2016 (TOI) – Kaantibaan Magaalaa Finfinnee Aadde Adaanach Abeebeen Yaadannoo Injifannoo Adwaatti argamuun qaamolee Misooma Koriidarii hojjetaa jiran jajjabeessaniiru. Hojjettoota, Kontiraaktaroota, Gorsitootaa fi hoggantoota guyyoota ayyaanaa dabalatee sa’aatii 24 hojiilee misooma Koriidarii hojjetaa jiran hunda galateeffataniiru. Daandiwwan lafa deemtootaa fi Tajaajila Geejjibaaf mijatoo akka ta’an, bu’uuraaleen misoomaa ummataa akka guutaman, Finfinnee akka maqaa ishee qulqulluu, mijjattuu fi hawwattuu taasiisuuf qaamolee itti gaafatamummaan dadhabbii malee hojjetan hunda maqaa Ummata magaalichaan galateeffataniiru. Aadde Adaanach, Finfinnee mallattoo Badhaadhina Afrikaa taasiisuuf hojjechuu itti fufna jedhan fuula miidiyaa hawaasummaa isaaniin.
Viidiyoo
Ijaarsi magaalaa Ismaartii magaalaa Adaamaa fi Bishooftuutti jalqabame gara magaalota birootti babal'achuu qaba
Apr 25, 2024 237
Doktar Abiy Ahimad pirezidaantii Rippabilika Motaaniyaa fi dura taa'aa Gamtaa Afrikaa yeroo ammaa Mohaamadii Uldii Gaazuwaanii waliin mari'atan
Feb 18, 2024 1132
Haala jireenya Horsiise bulaa jijjiruun fayyadamaa misoomaa taasisuuf hojiin hojjetama jira jedhame
Jan 23, 2024 1371
Guyyaa Raayyaa Ittisa Biyyaa 116ffaa ilaalchisuun Qondaaltoota olaanoo Raayyichaa waliin gaaffiifi deebii taasifame
Oct 24, 2023 2798
Saayinsii fi teeknooloojii
Itoophiyaan walitti dhufeenya Intarpool waliin qabdu cimsuuf fedha qabdi
Apr 25, 2024 179
Ebla 17/2016(TOI) - Itoophiyaan walitti dhufeenya Intarpol waliin qabdu caalaatti cimsuuf fedha kan qabdu ta'uu Poolisii Federaalaa Itoophiyaatti Itarpool Biyyaalessaa Poolsii Federaalaa fi Qajeelchi Tumsa Poolisii Idil-Addunyaa beeksise. Poolisiin Fedeeraalaa, Itoophiyaa Konfiraansii Waggaa Interpool Idil-addunyaa irratti hirmaachaa jira. Konfiraansiin kun Firaansi Magaalaa Liyoonitti taa’amaa jira. Konfiraansicha irratti Hogganaan Iterpool Biyyaalessaa Poolsii Federaalaa fi Qajeelcha Tumsa Poolisii Idil-Addunyaa Gargaaraan Komishinaraa Dajanee Baqqalaa hirmaachaa jiru. Gargaaraan Komishinaraa Dajanee Baqqalaa konfiraansichaan cinaatti qindeessitoota pirojektii babal’ina tajaajila interpoolii waliin mari’ataniiru.
Haleellaa Saayibarii ittisuuf biyyoonni miseensa ‘BRICS’ walta’iinsaa fi qindoominaan hojjechuu qabu jedhame
Apr 18, 2024 495
Ebla 10, 2016 (TOI)- Guddina teeknooloojii hordofee haleellaa saayibarii dabalaa dhufe ittisuuf biyyoonni miseensa ‘BRICS’ walta’iinsaa fi qindoominaan hojjechuu akka qaban akeekame. Yaa’iin “Working Group” 10ffaan Biyyoota miseensaa BRICS Raashiyaatti gaggeeffameera. Yaa’icharratti Itiyoophiyaa bakka bu’uun Daayrektarri Olaantuun Bulchiinsa Nageenya Odeeffannoo Aadde Tigisti Haamiidii fi jilli isaanii hirmaataniiru. Aadde Tigisti Haamiid akka jedhanitti, yeroo ammaa biyyooni miseensa ‘BRICS’ fi biyyoonni addunyaa dhimma haleellaa saayibariirratti xiyyeeffannaan hojjechaa jiru. Dhimmi nageenya odeeffannoo ajandaa murteessaa biyyootaa miseensa BRICS ta’ee itti fufuu akka qabu eeran. Biyyonnni miseensa garichaas dandeettii yaaddoowwan haleellaa dandamachuun isaanii cimsuun naannawaa dijitaalaa nageenyi isaa amansiisaa uumuu akka qaban ibsuu ragaan bulchiinsicharraa argame ni mul’isa. Yaa’ichaan biyyoonni miseensaa, nageenya kominikeeshinii fi odeeffannoo, waljijjiirraa odeeffannoo, yaaddoowwan nageenya saayibarii ittisuuf akkasumas muuxannoo waljijjiiruuf waliigalteerra ga’uun ibsameera. Aadde Tigisti waltajjiichaan cinaatti biyyoota miseensa garichaa waliin haalaa nageenyaa saayibariirratti hojjechuu danda’amurratti mari’achuun ibsameera.
Itoophiyaatti sirna bulchiinsa ammaayyaafis ta'ee argannoo saayinsiif sabdaneesummaan aadaa fi beekumsi dhalootaan biyya keessaa gahee olaanaa qabu.
Apr 16, 2024 329
Ebala 8/2016(TOI) - Itoophiyaatti sirna bulchiinsa ammaayyaafis ta'ee argannoo saayinsiif sabdaneesummaan aadaa fi beekumsi dhalootaan biyya keessaa gahee olaanaa qabaachuu namni damee qorannoo taasisuun beekaman tokko ibsan. Yuunivarsiitii Jinkaatti korri qorannoo Aadaa fi Seenaa irratti xiyyeeffate geggeeffameera. Kora qorannoo kanarratti kan hirmaataan Yuunivarsiitii Kaalfoorniyaatti qorataan Sooshaal Antiropolojii Pirofeesar Doonaald L Donaahaam akka himanitti; Itoophiyaan aadaawwanii fi beekumsoota xabboo hedduu ajaa'ibsiisoo qabdi. Itoophiyaa dabalatee biyyoota Afrikaa adda addaatti waggoota 50'f hojii qorannoo fi qo'annoo hojjechaa turuu himanii; qoarnnoo hawaasaa fi ilaalcha siyaasaa irratti Kitaaboota xiyyeeffatan hedduus barreesuu isaanii himaniiru. Waggoota qorannoo fi qo'annoof biyyoota Afrikaa keessa turan keessaa kan Itoophiyaa keessa turan guddaa ta'uu eeranii Itoophiyaan haala teesuma alafaa ja'ibsiisaa fi aadaa hedduun kan badhaatedha jedhaniiru. Qoratichi kora qorannoo kanarratti mata duree '' Hundeeffama Itoophiyaa fi beekumsoota xabboo walitti bu'insa furuuf'' jedhuun qorannoo dhiheesaniiru. Qoratichi qorannoo dhiheesaniin Itoophiyaatti sirna bulchiinsa ammaayyaafis ta'ee argannoo saayinsiif sabdaneesummaan aadaa fi beekumsi dhalootaan biyya keessaa gahee olaanaa qabu jedhaniiru. Itoophiyaatti walooma cimsuufi nageenya waaraa taasisuuf beekumsi xabboo karaa walitti bu'insa karaa aadaa furaniin gahee olaanaa qabu jedhaniiru. Duudhaawwan kana Yuunivarsiitonnii fi dhaabbileen qorannoo qorannoo fi qo'annoon gabbisuun fayidaarra oolchuu qabus jedhaniiru.
Dhaabbileen tajaajila miidiyaa hawaasummaa kennan haasawa jibbiinsaa ittisuuf hojii irraa eegamu hin hojjenne
Apr 16, 2024 306
Ebla 8/2016 (TOI) – Dhaabbileen tajaajila miidiyaa hawaasummaa kennan haasawa jibbiinsaa ittisuuf hojii irraa eegamu hin hojjenne ta'uu Abbaan Taayitaa Miidiyaalee Itoophiyaa beeksise. Abbaan Taayitaa Miidiyaalee Itoophiyaa gabaasa biyyaalessaa haasawa jibbiinsaa fi odeeffannoo sobaa miidiyaalee hawaasummaa ifoomsera. Odeeffannoon Sobaa fi Haasofni jibbiinsaa babal’achuun nageenya hawaasarratti dhiibaa uumuu gabaasa isaan ifa godheera. Maddii haasawaa jibbiinsaa miidiyaaleen hawaasaa qoodaan ijoon Abbootii Amantii tokko tokko, Aktiivistoota, qaamoleen siyaasaa fi rogeeyyiin miidiyaalee hawaasummaa fi qaamoleen dhuunfaa ta'uu gabaasa isaa kanaan ifoomseera. Haasofni jibbiinsaa kunneen saba, Amantii, afaan, eenyummaa, namoota dhuunfaa, garee, namoota bebbeekkamoo, namooa siyaasaa fi aanga’ootarratti kan xiyyeeffatan ta’uu abbaan taayitichaa gabaasa isaan eerera. Dhaabbileen tajaajila miidiyaa hawaasummaa dambii fi qajeelfama kabajuun itti gaafatamummaan hojjechuu akka qaban Abbaan Taayitaa Miidiyaalee Itoophiyaa gaafateera.
Ispoortii
Ispoortii Biskileetiin Olompiikii Paarisirratti hirmaachuuf qophiin tasifamaa jira
Apr 26, 2024 376
Ebla 18/2016(TOI)-Dorgomtoonni Itiyoophiyaa biskileetiin dorgomanOlpmpiikii Paarisirratti hirmaachuuf Maqaleetti shaakalaa akka jiran federeeshiniin Biskileetii Itiyoophiyaa ibse. Hoogganaan waajjira federeeshinichaa obbo Fitsum Walda’aab akka ibsanitti, dorgomtoonni biskileetii dhiirri jahaa fi dubartoonni shan kilaboota addaddaarraa waliti dhufan hirmaannaa Olompiikii argachuuf Maqaleetti shaakalaa akka jiran ibsaniiru. Kana malees Itiyoophiyaanonni dorgomtoota Biskileetii kilabii Awurooppaa keessa jiran, dorgommiiwwan addaddaarratti hirmaachuun qabxii ida’amaatiin qabxii Olompiikiirratti hirmaachuu isaan dandeessisu argachuuf hojjechaa jiru jedhaniiru. Olompiikii Paarisiif darbuuf dursee qophiin eegalamuu fi dorgomtoonni Biskileetii waltajjii dorgommii argachuunsaanii jalqabbii gaarii ta’uu dubbataniiru. Leenjisaan muummee garee biyyaalessaa Biskileetii Nugusee Gabrayohaannis gamasaatiin, dorgommii tapha guutuu Afriikaa Gaanaa Akraatti hirmaatan caalaa qophiin taasisaa akka jiran dubbateera. Yeroo ammaa dorgommii biskileetii waggaa naannoon Tigraay qopheessurratti hirmaachuuf dorgomtoonni Biskileetii 11 magaalaa Aksum akka jiran ibseera. Dorgomtoonni kunneen taphoota guutuu Afriikaa Gaanaa Akraatti taasifamerratti hirmaatanii kan turan ta’uu fi dorgommii Kanaan kilabasaanii bakka bu’anii akka hirmaatan beeksisaniiru. Itiyoophiyaan akka lakkoofsa Awurooppaatti Olompiikii Riyoo bara 2016 qophaa’ee fi Olompiikii Tookiyoo bara 2021 qophaa’erratti Ispoortii Olompiikiin hirmaachuunshee niyaadatama. Waltajjii Afriikaarrattis tapha guutuu Afriikaa Gaanaa Akraatti barana taasifamerratti, dhiira jahaa fi dubartii shaniin hirmaachuun meedaaliyaa meetii tokkoon Afriikaarraa torbaffaa bahuun xumuruunshee niyaadatama.
Sagantaan torbee 22ffaa piriimerliigii Itiyoophiyaa har’a jalqabama
Apr 18, 2024 311
Ebla 10/2016(TOI)- Taphoonni guyyaa jalqabaa torbee 22ffaa piriimerliigii Itiyoophiyaa har’a nitaphatamu. Tapha jalqabaa torbee 22ffaan Magaalaan Walqixxee Itiyoophiyaa Madin waliin sa’aatii 10tti Istaadiyeemii Dirreedawaatti nitaphatu. Magaalaan Walqixxee taphaoota liigichaa walitti aansee taphate shaniin altokko mo’atee altooko mo’amee alsadii walqixa baheera. Magaalaan Walqixxee qabxii 16’n sadarkaa 14ffaa qabatee qaxanaa gadibu’aarra jira. Itiyoophiyaa Nadin taphoota shan darbaniin altokko mo’atee altokko mo’ameera. Taphoota sadii walqixa baheera. Itiyoophiyaa Mqabxii 19’n sadarkaa 13ffaarra jira. Tapha lammaffaa galgala sa’aatii 1tti taphatamuun magaalaan Bahaardaarii fi Hadiyyaa Hoosaa’inaa nimorkatu. Magaalaan Bahaardaar taphoota walitti aanan shan taphateen hinmo’amne. Sadii mo’atee lamaan walqixa baheera. Magaalaan Bahaardaar qabxii 33’n sadarkaa 5ffaarra jira. Hadiyyaa Hoosaa’inaan taphoota shan taphateen lama mo’atee tokkoon mo’amee lamaan walqixa baheera. Hadiyyaa Hoosaa’inaan qabxii 30’n sadarkaa 8ffaarratti argama. Sagantaan torbee 22ffaa borus ittifufuun Hambarichoo Duraamee magaalaa Hawaasaa waliin sa’aatii 10tti, Faasiil Kanamaan magaalaa Adaamaa waliin galgala sa’aatii 1tti nitaphatu. Taphoonni torbee 22ffaan amma Ebla 13tti nitura. Piriimiyeer liigii kana baankiin daldala Itiyoophiyaa qabxii 43’, dursaa jira. Taphataan sarara duraa magaalaa Hawaasaa Alii Suleyimaan goolii 12 galchuun dursaa jira. Taphataan magaalaa Dirreedawaa lammii Yugaandaa Chaarlis Musiigee, taphataan Qiddus Giyoorgis Amaanu’eel Orboo, taphataan magaalaa Bahaardaar Charinnat Gugsaa fi taphataan magaalaa Adaamaa Yooseef Taarraqany qabxii walfakkaataa goolii 9’n hordofaa jiru. Taphoonni piriimiyer Liigii torbee 23ffaa amma 27ffaatti istaadiyeemii Yuunivarsiitii Hawaasaatti akka taphataman waldaan aksiyoonaa liigichaa beeksiseera.
Atileet Siisaay Lammaa Maaraatoonii Boostan injifate
Apr 15, 2024 376
Finfinnee, Ebla 7/2016 (TOI)- Atileet Siisaay Lammaa Maaraatoonii Boostan injifateera. Atileet Siisaay fagenyichaa Sa’aatii 2 fi daqiiqaa 6 fi maayikiroo sekoondii 17’n galuun injifachuu danda’eera.
Sagantaan piriimiyeerliigii Itiyoophiyaa torbee 21ffaan har’a jalqabama
Apr 11, 2024 416
Ebla 03/2016(TOI)- Sagantaan piriimiyeerliigii Itiyoophiyaa torbee 21ffaan taphoota lama taphatamaniin har’a nijalqabama. Dursaan liigicha Baankiin daldalaa Itiyoophiyaa magaalaa Hawaasaa waliin sa’aatii 10tti nitaphatu. Baankiin daldalaa taphoota shan darbaniin lama mo’atee tokkoon mo’amee lama walqixa baheera. Morkataansaa magaalaan Hawaasaa taphoota shan keessaa lama mo’atee lama mo’amee tokko ammoo qabxii qooddatee qabxii 26’n sadarkaa 10ffaarratti argama. Walaayittaa Diichaan magaalaa Dirreedawaa waliin galgala sa’aatii 1tti nitaphatu. Walaayittaa Diichaan taphoota liigichaa shan taphateen sadiin mo’amee al lama walqixa bahee qabxii 24’n sadarkaa 12ffaarratti argama. Morkataansaa magaalaan Dirreedawaa taphoota liigichaa shan taphateen sadii mo’atee tokko walqixa nahe tokko ammoo mo’ameera. Magaalaan Dirreedawaa qabxii 29’n sadarkaa 9ffaarratti argama. Sagantaan torbee 21ffaa kanaan boru Faasiil KanamaaHambarichoo Duraamee waliin guyyaa keessaa sa’aatii 10tti, magaalaan Bahaardaar Qiddus Goorgis waliin galgala sa’aatii 1tti nitaphatu. Taphni torbee 21ffaa kun amma Ebla 6 bara 2016tti nitura. Piriimiyeerliigii kana taphataan sarara duraa magaalaa Hawaasaa Alii Suleyimaan galchii 11’n yemmuu dursu taphataan magaalaa Dirreedawaa lammii Yugaandaa Chaarlis Musiigee galchiii 9’n hordofa jira.
Eegumsa naannoofi haala qilleensaa
Sababa rooba waqtii Arfaasaan miidhaan guddaan akka hin mudanne hojiiwwan ofeeggannoo bal'inaan hojjetamaa jiru
Apr 30, 2024 128
Ebla 22/2016(TOI) - Sadarkaa biyyatti naannaawwa adda addaatti sababa rooba waqtii Arfaasaan balaan cimaan akka hin mudannee hojiin ofeeggannoo duraa bal'inaan hojjetama jirachuu Komishiiniin bulchiinsa hoggansa yaaddoo balaa beeksise. Komishinarri komishinicha ambaasaaddar doktar Shifarrawu Takilemaariyaam TOI'tti akka himaniitti; akka raaga Instiitiyutii Metirolojii Itoophiyaatti bara kana waqtii arfaasaatti roobni idilee olii mudachuu danda'a. Naannawwaa rooba arfaasaa argatan kanatti sababa lolaan lammileerra miidhaan akka hin geenye qophiin duraa fi hojiin ittisuu hojjetamaa jira jedhaniiru. Hojiiwwaan kanneen milkaa'a taasisuuf sadarkaa sadarkaan koreen ijaaramee hojiiwwaan adda addaa hojjechaa jirachuu himaniiru. Rooba idilee oliin lolaa uumamuun daandiirrattilee balaan mudachuu waan danda'uuf galteewwaan qonnaa fi meeshaaleen adda addaa dursanii akka gahan taasifamuu eeraniiru. Lammilee naannaawwa qarqara lagaa jiraatan naannolee waliin ta'uun bakka biraa akka qubatan taasisuu fi hordoffiin barbachisaan tasiifama jira jedhaniiru. Naannawwaa irra deddebiin balaa lolaaf saaxilamoo ta'an mootummaa Federaalaa fi dhaabbilee deeggarsa taasisan waliin ta'uun furmaata waaraa kennuuf hojjetama jirachuus himaniiru.
Roobni guyyoota kurnan dhufu roobuu naannaawwaa rooba arfaasaan oomishaniif mijataadha
Apr 22, 2024 432
Ebla 14/2016 (TOI) - Roobni guyyoota kurnan dhufu roobuu naannaawwaa rooba arfaasaan oomishaniif mijata ta'uu Inistiitiyuutiin Meetirooloojii Itoophiyaa beeksisee. Ibsa inistiitiyuutichi TOI'ttiif ergeen guyyoota kurnan dhufanitti naannaawwaa kibba, bahaa, kaaba bahaa fi giddu galeessa biyyattiitti roobni salphaa hanga cimaa ta'u akka roobu ibsameera. Haala kanaan, jiidhinni eegamu fedhii bishaanii oomisha waqtii arfaasaa kanaan dura facaafamee fi biqiltoota kanaan dura dhaabamanii jiraniif mijataa akkasuma oomisha watii gannaaf haala kan mijeesuu kan danda'udha jedheera. Qonnaan bulaan jiidhina jirutti fayyadamuuf oomisha isaa oomishuuf galteewwan barbaachisu akka qopheeffachuu qabu eerera. Naannaawwaa hanqina roobaa qabanitti roobni guyyoota kurnan dhufan jiru nyaata beelladaa fi hanqina bishaan dhugaatii furuuf gahee olaanaa waan qabuuf bishaan ooyiruu qonnaa fi bakka birootti kuusuun hojii jallisiifis dhimma itti bahuun barbaachisaadha jedhameera. Gama biraatiin naannoolee kaaba bahaa, bahaa fi kibba bahaa biyyattiitti jiidhinni olaanaan akka eegamu raagni meetirooloojii ni mul’isa. Haalli kun ooyiruu irra dalaliin akkachiisuu fi biyyeen lolaan akka dhiqamu gochuu waan danda'uuf ofeeggannoon barbaachisaan taasifamuu akka qabu instiitiyutichi beeksiseera. Hojii ofeeggannoo cinaattis jiidha jiru dhimma itti bahuuf tattaaffiin taasifamuu qaba jedheera.
Baatiiwwan sagal darban dhaabbilee dhiibbaa faalama naannawaa geessisan kuma 1 fi 720 irratti tarkaanfiin fudhatameera-abbaa taayitichaa
Apr 18, 2024 292
Ebla 10/2016(TOI)- Baatiiwwan sagal darban dhaabbilee dhiibbaa faalama naannawaa geessisan kuma 1 fi 720 irratti tarkaanfiin fudhatamuusaa abbaan taayitaa taayitaa eegumsa naannoo Finfinnee beeksise. Hojii gaggeessaan olaanaa abbaa taayitichaa obbo Didhaa Dirribaa TOItti akka himanitti, abbaan taayitichaa baatiiwwan sagal darban hojii to’annoo addaddaa taasisaa tureera Haala Kanaan baatilee sagalitti dhaabbilee kuma 7 fi 294 to’achuuf karoorsee dhaabbilee kuma 7 fi 598 to’achuun karoorasaa harka dhibbaa ol milkessuusaa dubbataniiru. To’annoo fi hordoffii cimaa taasifameen dhaabbilee naannawa faalan kuma 1 fi 720 irratti tarkaanfii fudhachuusaa mirkaneessaniiru. Kanneen keessaa kuma 1 fi 661 ofeeggannoon kan kennameef yoo ta’u kanneen kallattii kennameefiin osoo hin hojjetiin hafan dhaabbilee 59 saamsamamuusaanii dubbataniiru. Abbaan taayitichaa dhaabbileen akkaataa ergama dhiibbaa naannawaa to’achuuf kennameefiin seera kabajanii akka hojjetan to’annaa fi hordoffii taasisu cimsee itti fufuusaa ibsaniiru.
Naannoo Somaaleetti biqiltuuwwan faayidaa addaddaa qaban miiliyoona 1 tuqaa 4 ol dhaabbiif qophaa’aniiru
Apr 13, 2024 397
Ebla 05/2016 (TOI)-Naannoo Somaaleetti biqiltuuwwan faayidaa addaddaa qaban miiliyoona 1 tuqaa 4 ol dhaabbiif qopheessuusaa biiroon eegumsa naannoo fi bulchiinsa lafa baadiyyaa naannichaa beeksise. Daarektarri hariiroo ummataa biirichaa obbo Yuusuuf Mahaammad TOI’f akka ibsanitti, biirichi biqiltuuwwan rakkoolee sababa jijjiirama haala qilleensaan uumaman qolachuuf gargaaran baay’isuun sagantaa ashaaraa magariisaa milkeessuuf hojjechaa jira. Haala Kanaan biirichi jiddugaleessota moodelaa Jigjigaa biqiltuun itti baay’ifamu, Godee, Doolloo Addoo fi Dagaahaabuuritti hundeeffamanitti biqiltuu qopheessuusaa ibsaniiru. Naannawoota naannichaa rooba arfaasaa argatanitti Ebla 15 bara 2016 irraa kaasee biqiltuun akka dhaabamu daarektarichi beeksisaniiru. Kana malees ganna dhufu biqiltuuwwan addaddaa naannichatti dhaabaman miiliyoona lama dhaabuuf qophiirra aka jiran ibsaniiru. Hojii gaggeessaan jiddugala biqiltuu moodelaa Jigjigaa obbo Ayyaanlee Hasan, buufanni biqiltuu jiddugaleessicha jalatti hundaa’e biqiltuu baay’isuun kutaalee hawaasaa fi dhaabbileef tolaan akka raabsu beeksisaniiru. Buufanni kun yeroo ammaa akaakuu biqiltuu 32 baay’isaa akka jiru dubbataniiru. Namoota jiddugaleessichatti carraan hojii uumameef keessaa adde Zayinab Ahimad yaada kennaniin kunuunsa biqiltuu jiddugaleessichatti tasisaa jiranitti akka gammadan ibsaniiru. Waggoottan darba naannoo Somaaleetti sagantaa ashaaraa magariisaatiin biqiltuuwwan mukaa miiliyoona 51 ol dhaabaman keesaa harki 71 qabachuusaa odeeffannoon biiroo eegumsa naannoo fi bulchiinsa lafa baadiyyaarraa argame nimul’isa.  
Baay’inaan Kan Dubbifaman
Bu'aan qormaata naannoo kutaa 8ffaa naannoo Oromiyaa beekkamuu Biiroon Barnootaa naannoo Oromiyaa beeksise.
Jan 5, 2021 94479
Finfinnee, Muddee 26, 2013 (TOI) - Bu'aan qormaata naannoo kutaa 8ffaa naannoo Oromiyaa beekkamuu Biiroon Barnootaa naannoo Oromiyaa beeksise. Qormaatni Sadaasa 30 hanga Muddee 2, 2013tti guutummaa Oromiyaatti kennamee ture bu'aan isaa beekkameera. Waraqaan deebii kallattii Oromiyaa hunda irraa Manneen Barnootaa kuma 8 ol-irraa aanaatti, aanaa irraa godinatti, godina irraa BBOtti sassaabamee torban 3 keessatti halkanii fi guyyaa shiftii 3n biiroo keessa bulaa hojjetamee har'a bu'aan isaa beekameera. Barattoota qormaata fudhatan kuma dhibba 4 ffi kuma 46 fi 907 keessa barattoonni kumni dhibbi 4 fi kumni 17 fi 411 yookaa % 93.4 darbaniiru.Barattootni kumni 29,fi 96 yookaa 6.6% kufuu isaanii maanaajimantiin Biiroo Barnoota Oromiyaa har'a murteesseera. Bu'aan qormaataa kun waajjiraalee barnootaa godinaalee 21 fi waajjiraalee barnootaa bulchiinsa magaalotaa 19n Oromiyaaf kara hooggantootaa 'telegram' dhaan ergamuu biirichi beekisieera. Waajjiraaleen kun bu'aa qormaataa kana gara aanaa isaaniitti dabarsuun , aanaaleen ammoo hardcopy isaa Manneen Barnootaa isaaniin borii kaasanii ni beeksisu jedhame.Torban dhufuu kaasee barnootni kutaa 9ffaa kan eegalu ta'uu ragaan Biiroo Barnootaa Oromiyaarraa argame ni muul'isa. Kaardii barataa dhuufaan maxxansee Biiroon Barnootaa Oromiyaa yeroo gabaabaa keessatti kan raabsu ta'uu beeksisera.
Waraanni Bilisummaa Oromoo (WBO)n zoonii Lixaa hawaasaan simatamaa jira
Feb 20, 2019 22834
Guraandhala 13/2011 Waraanni Bilisummaa Oromoo (WBO)n zoonii Lixaa guyyaa kaleessaatii kaasee hawaasaan simatamaa jira. Haaluma koreen teeknikaa fi araaraa akkasumas gumiin abbootii Gadaa waamicha dhiyeessaniin loltoonni Adda Bilisummaa Oromoo zoonii lixaa guyyaa kaleessaa irraa eegalee deebi'aa jira. Waraanni bilisummaa Oromoo guyyaa kaleessaa aanaa Manasibuu ganda Harawweetti qaama mootummaa fi abbootii Gadaatiin simatamaniiru. Guyyaa har'aas bifuma walfakkaatuun aanaa Beegii, Giddaa Ayyaanaa fi Baabboo Gambeelitti simannaan itti fufueera. Guyyoota Sadan kanatti simannaan erga taasifameefii booda gara kaampii qophaa'efiitti kan galan ta'uus walitti qabaan gumii abbootii Gadaa Bayyanaa Sanbatoo ‘BBC’ Afaan Oromootti himaniiru. Abbaa Gadaa Bayyanaa Sanbatoo akka himanitti, Zoonii Lixaarraa qofa loltoonni WBO Kuma 10 ol kan simataman ta'uu ibsaniiru. Simannaan WBO kun aanaalee garaa garaatti kan itti fufu yoo ta'u, miseensonni WBO iddoowwan biroo jiranis waamichi taasifameef simatamanii akka galantu eegama. Madda: OBN
Komishiniin Naamusaa fi Farra Malaammaltummaa Federaalaa 'Appilikeeshinii' namoonni eeruu kennaniifi ragaa kennaan itti fayyadamuu danda'an ifa godhe.
Mar 3, 2023 4978
Guraandhala 24/2015(TOI) - Komishiniin Naamusaa fi Farra Malaammaltummaa Federaalaa guyyaa har'aa 'Appilikeeshinii' namoonni eeruu ittiin kennaniifi ragaa ittiin eeraan fayyadamuu danda'an 'Public Feedback System' jedhamu ifa godhe. Komishinichi Bulchiinsa Nageenya Odeeffannoo waliin ta’uun Appilikeeshinii kana akka hojjete eerameera. Appichi afaanota biyya keessaa shaniin tajaajila kan kennu ta'uun himaeera. Komishinarri Komishinii Naamusaa fi Farra Malaammaltummaa Federaalaa Dooktar Saamu’eel Urqatoo akka jedhanitti, komishinichi hojiiwwan jijjiramaa hojjechaa jiru milkeesuuf teeknooloojiiwwan fayyadamaa jiraachuu ibsaniiru. Appilikeeshinichi hojii kan ariifachiisuufi haleellaa fi sodaachisaa ragaa eertootaa fi odeeffannoo kennitootarra gahu kan ittisu ta'uu himaniiru. Kana hordofuun hawaasni karaa appilikeshinii 'Public Feedback System'' yaada kennuudhaan itti gaafatamummaa biyyaalessaa isaa ba'uu qabu gaafataniiru. Daarektarri Olaanaa Bulchiinsa Nageenya Odeeffannoo Obbo Solomoon Sookaa akka jedhanitti, appilikeeshinii kana haleellaa saayibarii eegumsii cimaan kan taasifamuuf ta'uu himaniiru. Waajjira Ministira Muummeetti deetaan dhimmoota Kaabinee obbo Tasfaayee Dhaabaa akka jedhanitti, malaammaltummaa ittisuuf dhaabbanni tokko qofaan hojjetee milkaa'uu hin danda'u. Kanaaf lammileen hunduu miira itti gaafatamummaa qabuun malaan maltummaa ittisuuf hirmaachuu qabu jedhaniiru.
Biiroon Barnootaa Oromiyaa firii qormaata kutaa 8ffaa bara 2014 ifoomse
Aug 31, 2022 4824
Hagayya 25/2014(TOI) - Bara barnootaa 2014tti barattoota kuma 451fi 25 qormaata naannoo kutaa 8ffaa fudhachuuf galmaa'an keessaa barattoonni kumni 443fi 526 qormaaticha fudhataniiru. Barattoota qoramaata fudhatan walii galaa keessaa barattoonni kumni 421fi 779 (%95.09) qabxii darbiinsaa argatanii gara kutaa 9ffaatti darbuu Hogganaa Ittaanaan BBO Obbo Girmaa Baay'isaa ibsa miidiyaaleef kennaniin ibsaniiru. Naannawaa horsiisee bulaan ala qabxii darbiinsaa dhiiraaf 50fi dubartootaaf 47 ta'uus himaniiru. Naannawaa horsiisiisee bulaatti ammoo qabxiin darbinsaa dhiiraaf 47 yoo ta'u, barattoota dubaraaf 44 ta'uufi qabxiin darbiinsa barattoota fedhii adda kan dhiiraa 44fi dubaraaf 41 ta'uu Obbo Girman himaniiru. Naannoo Oromiyaatti bara barnootaa 2015 barattoota miiliyoona 11 ol barsiisuuf galmeessi kan eegalameen yoo ta'u, Fulbaana 9/2015 guutummaa Oromiyaatti barnoonni ni eegalana. Barana barattoota miliyoona 7.5 ol sagantaa nyaataa manneen barnootaan fayyadamoo taasisuuf haaldureen xumuramuus ibsaniiru. Barattoonni baasii gara garaaf osoo hinsaaxilamin qabxii darbiinsaasaanii karaa toora interneetii http://oromia.ministry.et/#/home jedhuun ilaallachuu akka danda'an biirochi ibseera. DhPI irraa
Gabaasa addaa
Magaalichatti ayyaana Faaskaatti balaan homtuu osoo hin uumamiin nagan kabajameera
May 6, 2024 33
Ebla 28/2016(TOI) - Magaalaa Finfinneetti ayyaanni Faaskaa balaan homtuu osoo hin mudatiin nagaan kabajamuu Komishiiniin Hoggansa balaa fi Ibiddaa magaalichaa beeksise. Hawaasni ergaawwan ofeeggannoo duraa komishinichi kennaa ture hojiirra oolchuuf balaan tokko osoo hin mudatiin ayyaanichi waan kabajameef galateeffateera. Komishiinichatti ogeessa dubbi himaa uummata kan ta'an obbo Nigaatuu Maammoo jala bultii ayyaanichaatti balaa ibiddaa mudateen namni tokko kan du'erraa kan hafe balaa tasaa fi ibiddaa tokkolee akka hin mudanne TOT'tti himaniiru. Guyyaa Sanbataa Kutaa magaalaa Boolee aanaa 12 naannawwaa Maariyaam Mazooraa jedhamee beekamutti jeneretara kaasuuf boba'aa itti naqaa kan ture hojjetaan hootelaa umuriin isaa 26 bala ibiddaa Jeneretaricharraa ka'een lubbuun daebuu himaniiru. Saaxilamummaa guyyaa ayyaana balaa uumamuu danda'uun yoo madaalamu balaawwan kan hin uumamne ta'uu himaniiru. Komishinichi ayyaanichaan dura bakka hawaasni bal'inaan argamutti hojii hubannoo uumuu hojjechaa turuu yaadachiisaniiru. Hawaasinis ergaa hubannoo uumuurratti kennameef kana hojiirra oolchuun ayyaanichi karaa nagaa akka kabajamu gahee isaa bahuu danda'eera jedhaniiru. Gara fuula duraattis ofeeggannoo kana caalaatti cimsuu akka qabu hubachiisaniiru. Balaan tasaa fi ibiddaa yoo mudate immoo bilbila bilisaa 939, bilbila kallattii 0111-55-53-00 ykn 0111-56-86-01 bilbiluun beeksisuun ni danda'ama jwdhaniiru.
Hawaasni yeroo ayyaana Faasikaa kabaju balaa Ibiddaa fi balaan tasaa biroon akka hin mudannee ofeeggannoo barbaachisaa gochuu qaba
May 1, 2024 107
Ebla 23/2016(TOI) - Hawaasni ayyaana Faasikaa fuula dura keenya kabajamu yeroo kabaju balaa Ibiddaa fi balaan tasaa biroon akka hin mudannee ofeeggannoo barbaachisaa gochuu akka qabu Komishiiniin hoggansa sodaa balaa fi Ibiddaa magaalaa Finfinnee hubachiise. Dubbi himaan Komishiinii Hoggansa balaa fi Ibiddaa Magaalaa Finfinnee obbo Nigaatuu Maammoo akka himanitti hawaasni qophii ayyaanichaaf yeroo waantoota barbaachisan raawwatu balaan Ibiddaa fi kanneen biroon akka hin mudannee ofeeggannoo barbaachisaa gochuu qaba jedhaniiru. Komishinichis ayyaanicha ilaalchisee qophii dursaa barbaachisaa taasisuu himaniiru. Kana keessaas bakka sosochiin uummataa itti baay'atutti hojiin hubannoo uumuu sababa balaa ibiddaa fi kanneen biroo fi ogeeggannoo ta'uu qabu akkasuma yoo balaan mudatees waan gochuu qaban irratti kennama jira jedhaniiru. Hawaasni ofeeggannoo barbaachisaa taasisee akka tasaa yoo balaan uumamee immoo komishiinichi galteewwanii fi humna namaa barbaachisaan yeroo kamiyyuu caalaa qophii taasisuu beeksisaniiru. Hojii ariitiin xumuruuf jecha rabsiituu elektirikaa tokko tajaajila adda addaaf fayyadamuun balaaf nama saaxiluu waan danda'uuf ofeeggachuun barbaachisaadha jedhaniiru. Yeroo Nyaata bilcheesanii fi tajaajiloota biroo yeroo raawwatan waantoonni Ibidda uumuu danda'anirra fagachuu akkasuma Shaamaa fi waantoota biroo qabsiisanii deemuu sababa balaa ta'uu danda'a waan ta'eef irra ofgeeguun barbaachisadha jedhaniiru. Hawaasni yeroo balaan mudate karaa toora bilbila tolaa 939 ykn karaa sarara bilbilaa kallatti 0111555300 bilbiluun beeksisuu danda'a jedhaniiru.
©
Tajaajila Oduu Itiyoophiyaa
2015