አዲስ አበባ፤ህዳር 25/2017 (ኢዜአ)፡- የጅቡቲ ቴሌኮም እና ሱዳቴል ቴሌኮሙኒኬሽን ግሩፕ ዋና ስራ አስፈጻሚዎች የተመራው ልዑካን ቡድን በአድዋ ድል መታሰቢያ የሚገኘውን የኢትዮ ቴሌኮም ኤክስፒሪየንስ ማዕከልን ጎብኝተዋል። የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ሥራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ እና ሌሎች የሥራ ኃላፊዎች የኩባንያውን ረዥም የቴክኖሎጂ፣ የዲጂታል እና የተለያየ ዘርፍ አገልግሎቶችን አስመልክቶ ገለጻ አድርገዋል። ልኡካኑ ኢትዮ ቴሌኮም ለዲጂታል ሶሉሽኖች የሰጠውን ከፍተኛ ትኩረት እና የገነባውን ግዙፍ የመሰረተ ልማት አቅም አድንቀዋል። ኢትዮ ቴሌኮም ለብዙ የአፍሪካ ኦፕሬተሮች አርዓያ መሆን የሚችል ነው ብለዋል።   አክለውም የኤክስፒሪየንስ ማዕከሉ ፈጠራን በማጎልበት እና የዲጂታል ሥነ-ምህዳሩን በማሳደግ በአፍሪካ ዲጂታል ትራንስፎርሜሽን ላይ ጉልህ አሻራውን ለማሳረፍ የሚችል እንደሆነም ገልጸዋል። ኩባንያው ከሀገር አቀፍ ባለፈ የአፍሪካን ዲጂታል የትራንስፎርሜሽን እውን ለማድረግ በመጫወት ላይ ያለውን ሚና በማድነቅ የኢትዮ ቴሌኮም አመራር ለሁለገብ የዲጂታል ኢኮኖሚ እድገት መረጋገጥ ያለውን ቁርጠኝነት ማድነቃቸውን ከተቋሙ የተገኘው መረጃ ያመለክታል። ኢትዮ ቴሌኮም ከጂቡቲ ቴሌኮምና ከሱዳቴል ቴሌኮሙኒኬሽን ግሩፕ ጋር ለአፍሪካ ድንበር ዘለል የቴሌኮም ትስስር ወሳኝ ሚና ያለውን የሆራይዘን ፋይበር ኮኔክቲቪቲ ኢኒሼቲቭን በጋራ ለመተግበር የመግባቢያ ስምምነት ትናንት መፈራረማቸው ይታወቃል።

አዲስ አበባ፤ህዳር 24/2017(ኢዜአ)፦የሆራይዘን ፋይበር ኮኔክቲቪቲ ኢኒሺቴቭ ድንበር ዘለል የመሰረተ ልማት ዝርጋታና የቴሌኮም አገልግሎትን የሚያጠናክር መሆኑን የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ስራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ ገለጹ። ኢኒሼቲቩ ከፍተኛ አቅም ያለው የመሬት ውስጥ ፋይበር ኦፕቲክ መሰረተ ልማት በመዘርጋት ከአገራት ጋር የበለጠ ለመተሳሰር ያለመ መሆኑም በሥምምነት ሥነ ስርዓቱ ላይ ተገልጿል። ኢኒሼቲቩን እውን ለማድረግ ከሦስቱም ኦፕሬተሮች የተውጣጣ የቴክኒክ ቡድን እንደ አውሮፓዊያን አቆጣጠር ከሰኔ 2024 ጀምሮ ዝግጅት ሲያደርግ የቆየ ሲሆን ቡድኑ የአዋጭነት ጥናት በማካሄድ ሊገጥሙ የሚችሉ ችግሮችና መፍትሔ ሀሳቦች ላይ ምክረ ሀሳቦችንም አቅርቧል። በምክረ ሀሳቡ መሰረት ሦስቱ ኦፕሬተሮች በጋራ ለመስራት የተስማሙ ሲሆን የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ሥራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ፣ የሱዳቴል ቴሌኮሙኒኬሽን ግሩፕ ዋና ሥራ አስፈጻሚ ማሃዲ መሀመድ እንዲሁም የጅቡቲ ቴሌኮም ምክትል ዋና ሥራ አስፈጻሚ ቃሲም መሀመድ ተፈራርመዋል። የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ሥራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ እንዳሉት፤ ኢኒሼቲቩ ሦስቱ ኦፕሬተሮች ያላቸውን እውቀትና ኃብት በማቀናጀት አስተማማኝና ከፍተኛ አቅም ያለው የፋይበር መሰረተ ልማት እንዲዘረጉ የሚያስችል ነው። ከዚህ ቀደም በቀይ ባህር ውስጥ ለውስጥ በተዘረጋ ኬብል አፍሪካን ከአውሮፓና ኢስያ ግንኙነት እንድትፈጥር ማድረጉን አንስተዋል። ይህ መሰረተ ልማት ከላፕቶፕ፣ ሞባይልና ታብሌት ጋር በማገናኘት ለመጠቀም የሚያስችል መሆኑን አንስተዋል። ዋትስ አፕ፣ ዩቲዩብና ሌሎች መተግበሪያዎች ሥራቸውን የሚያከናውኑት የውሃ ውስጥ ኬብል መሰረተ ልማቶችን በመጠቀም መሆኑን አውስተው፥ መሰረተ ልማቱን መጠበቅ ችግርም ሲያጋጥም በቶሎ ጠግኖ ወደ ሥራ መመለስ ይጠይቃል ነው ያሉት። በውሃ ውስጥ የሚዘረጋ ኬብል ችግር አጋጥሞት የግንኙነት እክል ቢያጋጥም የሆራይዘን ፋይበር ኮኔክቲቪቲ ኢኒሼቲቭ አማራጭ ሆኖ እንዲያገለግል የተወጠነ መሆኑንም አብራርተዋል። ኢኒሼቲቩ ዓለም አቀፍ የቢዝነስ ተቋማትና ግለሰቦች አማራጭ እና አስተማማኝ ኮኔክቲቪቲ እንዲኖራቸው ከማስቻሉም በላይ የኢንተርኔት መዘግየት ችግርን ለመቀነስ ፋይዳው ከፍ ያለ ነው ብለዋል። ኢኒሼቲቩን ሙሉ በሙሉ ወደ ሥራ ለማስገባት የሚያስችሉ የቅድመ ዝግጅት ሥራዎች እየተከናወኑ መሆኑን ገልጸው እ.አ.አ እስከ ሚያዚያ 2025 ለመተግበር እየተሰራ መሆኑን ጠቁመዋል።   የሱዳቴል ቴሌኮሙኒኬሽን ግሩፕ ዋና ሥራ አስፈጻሚ ማሃዲ መሀመድ በበኩላቸው ሥምምነቱ አፍሪካዊያንን በላቀ ደረጃ ለማገልገል ዕድል የሚሰጥ ነው ብለዋል። ዜጎቻችንን ይበልጥ ተደራሽ ለማደረግ እጅ ለዕጅ ተያይዘን ለበለጠ ስኬት መሥራት ይጠበቅብናል ያሉት ዋና ሥራ አስፈጻሚው ለዚህ ደግሞ በቂ አቅም አለን ብዬ አስባለሁ ሲሉም ተናግረዋል።   የጅቡቲ ቴሌኮም ምክትል ዋና ሥራ አስፈጻሚ ቃሲም መሀመድ፥ በአፍሪካውያን ሀሳብ አፍላቂነት የተጠነሰሰው ኢኒሼቲቭ ለውጤት በቅቶ በማየቴ በጣም ተደስቻለሁ ብለዋል። ሌሎች የአፍሪካ ቴሌኮም ኦፕሬተሮችም ቀጣናዊ ትብብር ፈጥረው ለህዝቦች የተሻለ አገልግሎት ተደራሽነት ሊሰሩ ይገባል ሲሉም ጥሪ አቅርበዋል።                                          

አዲስ አበባ፤ ህዳር 24/2017(ኢዜአ):- በመዲናዋ የነዋሪዎችን እንግልት በመቀነስ ፈጣንና ቀልጣፋ አገልግሎት መስጠት የሚያስችል ዲጂታል የሲቪል ምዝገባ ስርዓት የማስፋት ስራ እየተከናወነ እንደሚገኝ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ከንቲባ አዳነች አቤቤ ገለጹ። ከንቲባ አዳነች አቤቤ ከተማ አስተዳደሩ የዲጂታል አገልግሎትን ተደራሽ በማድረግ የተሻለ አገልግሎት መስጠት የሚያስችሉ ስራዎችን እያከናወነ እንደሚገኝ በማህበራዊ ትስስር ገጻቸው ባሰፈሩት መልዕክት ገልጸዋል። የልደት፣ የሞት፣ የጋብቻ፣ የፍቺ ምዝገባን፤ የነዋሪነት መታወቂያ አሰጣጥን፤ ሰነድ ማመሳከር እና ተያያዥ አገልግሎቶችን ከሰው ንክኪ ነፃ በሆነ ዲጂታል አገልግሎት እየተተኩ መሆኑን አመልክተዋል።   በዚህም ከማዕከል እስከ ወረዳ ያሉ 132 የአገልግሎት መስጫ ማዕከላት በካሜራ ቁጥጥር ስርዓት የተሸፈኑ በማድረግ የልደት፣ የሞት፣ የጋብቻ፣ የፍቺ፣ የመታወቂያ፣ ሰነድ ማመሳከር እና ተያያዥ የወሳኝ ኩነት አገልግሎቶች በየዕለቱ በየወረዳው በአንድ ማዕከል አገልግሎት እየተሰጠ እንደሚገኝ ተናግረዋል። ከማዕከል አገልግሎት አሰጣጡን መከታተልና በየሰአቱና በየዕለቱ ምን ያህል አገልግሎት እንደተሰጠ ወዲያው ያለ ምንም ሪፖርት ማወቅ የተቻለበት ደረጃ ላይ መደረሱንም ነው ከንቲባዋ የጠቆሙት። የነዋሪዎችን እንግልት የሚቀንስና ብልሹ አሰራርን በዘመናዊና የተሟላ ዲጂታል የሲቪል ምዝገባ ስርዓት የሚተካ፣ ለነዋሪዎች ፈጣንና ቀልጣፋ አገልግሎት መስጠት የሚያስችል ለኢትዮጵያ ሞዴል የሆነ ስራ እየተሰራ ነው ብለዋል። የተቋሙን ሰራተኞች የተቋሙ ሰራተኛ በመምሰል ከሚያጭበረብሩ እና ከደላላዎች መለየት እንዲቻል ሁሉም የደንብ ልብስ እና መለያ ባጅ እንዲኖራቸው በማድረግ ከአሰራር በተጨማሪ ሰራተኛውን መለየት የሚያስችል ግልፅነት መፍጠር መቻሉን አመልክተዋል። ለነዋሪዎቹ በማዕከሉ ከሚሰጡ አገልግሎቶች በተጨማሪ የሰርግና የልደት ፕሮግራሞቻቸውን በግቢው ውስጥ እንዲያከናውኑ የቀድሞው ሸገር መናፈሻ የተሻለ አገልግሎት መስጠት መጀመሩን ጠቁመዋል። በትላልቅ ፓርኮች እና የመዝናኛ ቦታዎች ከፍለው አገልግሎቱን ማግኘት የማይችሉ ነዋሪዎች በግቢው እና በቅርንጫፎቹ በተዘጋጁ የሰርግና የልደት ማክበሪያ ቦታዎች ፣ የቁሳቁሶች እና የፎቶግራፍ ግልጋሎት ጭምር እንዲያገኙ በማድረግ ፍትሃዊነትን የማረጋገጥ ስራ እየተከናወነ እንደሚገኝ አመልክተዋል። በተጨማሪም ከተማ አስተዳደሩ በአሁኑ ሰዓት የብሔራዊ መታወቂያ አገልግሎትን በዋና መስሪያ ቤትም ሆነ በየቅርንጫፍ መስሪያ ቤቱ እና ሰፋፊ አገልግሎት በሚሰጥባቸው ተቋማት ነዋሪዎችን እየመዘገበ እንደሚገኝ ተናግረዋል። ከንቲባዋ የመዲናው ነዋሪ የብሔራዊ መታወቂያ ከፍተኛ ፋይዳ ያለው መሆኑን ተገንዝቦ የጀመረውን ምዝገባ እንዲያጠናክር ጥሪ አቅርበዋል።            

አዲስ አበባ፤ ህዳር 24/2017(ኢዜአ):- ኢትዮ ቴሌኮም ከጁቡቲ ቴሌኮምና ከሱዳቴል ቴሌኮሙኒኬሽን ግሩፕ ጋር ለአፍሪካ ድንበር ዘለል የቴሌኮም ትስስር ወሳኝ ሚና ያለውን የሆራይዘን ፋይበር ኮኔክቲቪቲ ኢኒሼቲቭን በጋራ ለመተግበር የመግባቢያ ስምምነት ተፈራርሟል። ኢኒሼቲቩ አፍሪካውያንን በቴሌኮም ለማስተሳሰርና የአፍሪካ ቀንድን ከእስያ፣ ከአውሮፓ እና ከተቀረው ዓለም ጋር ለማገናኘት ያለመ ነው ተብሏል። የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ስራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ እንደተናገሩት፥ ኢኒሼቲቩ በመሬት ላይ በሚዘረጋ ኬብል ድንበር ዘለል የቴሌኮም ትስስር ማሳለጥን ታሳቢ ያደረገ ነው። ስምምነቱን ለመተግበር ሶስቱ ኦፕሬተሮች ያላቸውን መሰረተ ልማት አቀናጅተው እንደሚጠቀሙ አብራርተዋል። ስምምነቱ በ2030 ዲጂታል አፍሪካን እውን ለማድረግና አህጉራዊ ትስስርን ለማጠናከር የተያዘውን ግብ ለማሳካት አወንታዊ አስተዋጽኦ አለው ነው ያሉት። ኢኒሼቲቩ ለመረጃ ማስተላለፊያ የሚረዱ ውጤታማ መስመሮችን ማቅረብ፣ ቀልጣፋ ጥገና በማድረግ የኔትወርክ መቆራረጥን መቀነስን ግብ አድርጓል።

ሶዶ፤ ህዳር 24/2017(ኢዜአ)፦የኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን (ኢቢሲ) በወላይታ ሶዶ ከተማ ያስገነባውን ስቱዲዮ ከፍተኛ የመንግስት የስራ ሃላፊዎች በተገኙበት ዛሬ አስመርቋል። በምረቃ ስነ-ስርዓቱ ላይ የደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ርዕሰ-መስተዳድር ጥላሁን ከበደ፣ የመንግሥት ኮሙኒኬሽን አገልግሎት ሚኒስትር ለገሰ ቱሉ(ዶ/ር)፣ የጠቅላይ ሚኒስትሩ የማኅበራዊ ዘርፍ አማካሪ ሚኒስትር ሙዓዘ ጥበባት ዲያቆን ዳንኤል ክብረት፣ የብልጽግና ፓርቲ የሕዝብና ዓለም አቀፍ ግንኙነት ዘርፍ ኃላፊ ቢቂላ ሁሪሳ(ዶ/ር) እና ሌሎች ከፍተኛ አመራሮች ተገኝተዋል        

አዲስ አበባ፤ ህዳር 23/2017(ኢዜአ):- ኢትዮጵያ የሀገር በቀል ኢኮኖሚ እድገትን ለማፋጠን ለኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ትኩረት መስጠቷን የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስትር በለጠ ሞላ(ዶ/ር) ገለፁ። የደቡባዊ ትብብር ድርጅት አባል ሀገራት የሀገር በቀል የኢኖቬሽንና የቴክኖሎጂ አውደ ርዕይ በሳይንስ ሙዚየም ተከፍቷል። ለሁለት ቀናት በሚቆየው አውደ ርዕይ ከአባል ሀገራቱ የተውጣጡ ከ40 በላይ ስታርታፖችና የቴክኖሎጂ ፈጣሪዎች ሥራዎቻቸውን ለዕይታ አቅርበዋል።   የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስትር በለጠ ሞላ(ዶ/ር) በመድረኩ እንደገለፁት፣ አውደ ርዕዩ ኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂን በመጠቀም የተፈጥሮ ሃብትን ማልማት የሚያስችሉ ፈጠራዎች የሚቀርቡበት ነው። ኢትዮጵያ የሀገር በቀል ኢኮኖሚ እድገትን ለማፋጠን ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን ላይ ትኩረት አድርጋ እየሰራች እንደምትገኝ ገልፀዋል። በኢትዮጵያ የፈጠራ ባለቤቶችን በማበረታታት የኢኮኖሚና ማህበራዊ ችግሮችን የሚፈቱ የፈጠራ ስራዎችን በማልማት ተጠቃሚ መሆን መጀመሯን ተናግረዋል።   አካታች የሆነ ፈጠራን በማጎልበት የጋራ ብልፅግናን ለማረጋገጥ በትብብር መስራት እንደሚገባም ገልጸዋል። የደቡባዊ ትብብር ድርጅት ዋና ጸሐፊ ሼኽ መንሱር ቢን ሙሳላም፥ ኢትዮጵያ በፈጠራ ስራና ቴክኖሎጂን አልምቶ በመጠቀም ረገድ የጀመረችው ሥራ የሚደነቅ ነው ብለዋል። ሀገራት የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ተጠቃሚነትን ለማስፋፋት በትብብር መስራታቸውን አጠናክረው መቀጠል እንደሚገባቸውም አመላክተዋል። የደርጅቱ አባል ሀገራት የወጣቶችን እምቅ የፈጠራ አቅም በመጠቀም የጋራ የኢኮኖሚ ተጠቃሚነትን ማሳደግ እንደሚገባቸው ጠቁመዋል።

አዲስ አበባ፤ ህዳር 23/2017(ኢዜአ)፦ኢትዮጵያ የአፍሪካን የአቪየሽን ዘርፍ እንድትመራ ያስቻሉ ጠንካራ ተቋማትን መገንባቷን የትራንስፖርትና ሎጂስቲክስ ሚኒስትር ዴኤታ ደንጌ ቦሩ ተናገሩ። የኢትዮጵያ ሲቪል አቪዬሽን ባለስልጣን የተመሰረተበትና የዓለም አቀፉ የሲቪል አቪዬሽን ድርጅት ማቋቋሚያ ስምምነት የተፈረመበት 80ኛ ዓመት በዓል በዓለም አቀፍ ደረጃ በተለያዩ ሁነቶች ይከበራል። ከህዳር 30 እስከ ታህሳስ 3 ቀን 2017 ዓ.ም በአዲስ አዲስ አበባ ስካይላይት ሆቴል በሚካሄደው የበዓሉ አከባበር የፓናል ውይይት፣ ዓለም አቀፍ የአቪዬሽን ቴክኖሎጂ አውደ ርዕይና ሌሎች ዝግጅቶች እንደሚከናወኑ ተጠቁሟል። ፖቴዝ_25 የተሰኘችው አውሮፕላን እ.አ.አ. በ1929 ከጅቡቲ ተነስታ ለመጀመሪያ ጊዜ በኢትዮጵያ አየር ላይ በመንሳፈፍ ገፈርሳ አካባቢ ስታርፍ የኢትዮጵያ የአቪዬሽን ታሪክ እንደተጀመረ ታሪክ ይናገራል። እ.አ.አ. በታህሳስ 7 ቀን 1944፤ በአሜሪካ ቺካጎ ከተማ በተካሄደ ጉባኤ የዓለም አቀፉ የሲቪል አቪዬሽን ድርጅት ሲቋቋም አፍሪካን ወክለው ከተገኙ ሶስት ሀገራት አንዷ ኢትዮጵያ ናት። ዓለም አቀፉ የሲቪል አቪዬሽን ድርጅት መመስረትን ተከትሎ የኢትዮጵያ ሲቪል አቪዬሽን ባለስልጣን በተለያዩ ጊዜያት በወጡ የማቋቋሚያ ህጎች አደረጃጀትና ኃላፊነቱን ሲያሻሽል ቆይቷል። የኢትዮጵያ አየር መንገድ እያስመዘገባቸው ካሉ ስኬቶች ጀርባ ጠንካራ ደጀን የሆነው የኢትዮጵያ ሲቪል አቪዬሽን ባለስልጣን መሆኑን የትራንስፖርት እና ሎጂስቲክስ ሚኒስትር ዴኤታ ዴንጌ ቦሩ ተናግረዋል። በአገሪቱ ጠንካራ የሲቪል አቪዬሽን ተቋም መኖሩ ጠንካራና ስመ ጥር አየር መንገድ እንዲኖረን አድርጓል ነው ያሉት። ኢትዮጵያ በአፍሪካ የአቪዬሽን ኢንዱስትሪውን በቀዳሚነት የምትመራ ሀገር እንድትሆን ማስቻሉንም አስረድተዋል። የኢትዮጵያ የሲቪል አቪዬሽን ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር ጌታቸው መንግስቴ ባለስልጣን መስሪያ ቤቱ ከበርካታ ሀገራት ጋር የሁለትዮሽ የአየር ትራንስፖርት ስምምነት መፈራረሙን አንስተዋል።   በዚህም የኢትዮጵያ አየር መንገድ ዓለም አቀፋዊ መዳረሻዎች በከፍተኛ ሁኔታ መጨመሩንም ጠቅሰዋል። ባለስልጣኑ የኤርፖርቶች ግንባታና ቁጥጥር ሂደትን የማስተዳደር ሃላፊነት ያለበት በመሆኑ ባለፉት ዓመታት ባካሄደው ለውጥ የሀገር ውስጥ አውሮፕላን ማረፊያዎች 23 የደረሱ ሲሆን አራቱ ዓለም አቀፍ ደረጃን ማሟላታቸውን ጠቅሰዋል። አውሮፕላኖችን በመመዝገብ ደህንነታቸውን የማረጋገጥ፣ ለአብራሪዎች፣ ለቴክኒሻኖችና ለአስተናጋጆች የብቃት ማረጋገጫ ሰርተፍኬት የመስጠት፣ የማሠልጠኛና የጥገና ተቋማትን ፈቃድ እና ሌሎች ተግባራትን በብቃት እያከናወነ መሆኑን ጠቁመዋል። በ80ኛ ዓመት የምስረታ በዓሉ ላይ በወሳኝና አንገብጋቢ የዓለም የአቪየሽን ዘርፍ ላይ ውይይት የሚደረግ ሲሆን ከተለያዩ የዓለም ክፍሎች በርካታ ተሳታፊዎች እንደሚገኙ ተናግረዋል። ባለስልጣን መስሪያ ቤቱ በ2035 በአፍሪካ ተመራጭና ግንባር ቀደም የአቪዬሽን ማዕከል ለመሆን ብሔራዊ የትራንስፎርሜሽን ፕሮግራም ቀርፆ ተግባራዊ እያደረገ መሆኑንም ዋና ዳይሬክተሩ ተናግረዋል።

አዲስ አበባ፤ህዳር 23/2017(ኢዜአ)፦የደቡባዊ ትብብር ድርጅት አባል ሀገራት የኢኖቬሽንና የቴክኖሎጂ አውደ ርዕይ በሳይንስ ሙዚየም ተከፈተ። አውደ ርዕዩ ከአባል ሀገራቱ የተውጣጡ ከ40 በላይ ስታርትአፖችና የቴክኖሎጂ ፈጣሪዎች ሥራዎቻቸውን የሚያቀርቡበት ሲሆን ከዛሬ ጀምሮ ለሁለት ቀናት እንደሚቆይ ተገልጿል።   የኢኖቬሽና ቴክኖሎጂ ሚኒስትር በለጠ ሞላ (ዶ/ር)፣ የደቡባዊ ትብብር ድርጅት ዋና ጸሐፊ ሼኽ መንሱር ቢን ሙሳላም፣ የአባል ሀገራት ተወካዮችና ሌሎች ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች ተገኝተዋል። አውደ ርዕዩ የልምድ ልውውጥ ለማድረግና የፈጠራ ስራዎችን ለማጎልበት ያለመ ነው ተብሏል።   የፈጠራ ባለቤቶች የፈጠራ ስራቸውን በማስተዋወቅ የቴክኖሎጂ ሽግግርና ትስስር ለመፍጠር እንደሚያስችላቸውም እንዲሁ። የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስትር በለጠ ሞላ (ዶ/ር) እንደገለፁት፣ ኢትዮጵያ የሀገር በቀል ኢኮኖሚ እድገትን ለማፋጠን ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን ላይ በትኩረት እየሰራች ነው። በኢትዮጵያ የፈጠራ ባለቤቶችን በማበረታት በኢኮኖሚና ማህበራዊ ችግር ፈች የሆኑ የፈጠራ ስራዎች በማልማት ተጠቃሚ መሆን መጀመሯን ተናግረዋል። የደቡባዊ ትብብር ድርጅት ዋና ጸሐፊ ሼኽ መንሱር ቢን ሙሳላም፥ ኢትዮጵያ በፈጠራ ስራና ቴክኖሎጂን አልምቶ በመጠቀም ረገድ የጀመረችው ሥራ የሚደነቅ ነው ብለዋል።   ሀገራት የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ተጠቃሚነትን ለማስፋፋት በትብብር መስራታቸውን አጠናክረው መቀጠል እንደሚገባቸውም አመላክተዋል።    

አዳማ፤ ህዳር 21/2017(ኢዜአ)፦ ከተሞች መሬትን በዲጂታል ቴክኖሎጂ ታግዘው ለማስተዳደር መስራት እንዳለባቸው የከተማና መሠረተ ልማት ሚኒስቴር ገለጸ። በከተማና መሠረተ ልማት ሚኒስቴር አዘጋጅነት በመሬት አስተዳደር፣ በከተሞች ገቢ፣ በምግብ ዋስትናና ማዘጋጃቤታዊ አገልግሎት ላይ ያተኮረ ውይይት ዛሬ በአዳማ ከተማ ተካሂዷል።   የከተማና መሠረተ ልማት ሚኒስትር ዴኤታ አቶ ፈንታ ደጀን በዚሁ ጊዜ እንዳሉት ከተሞች በፕላን እንዲገነቡና ዘመናዊ በማድረግ ለአኗኗርና ለአስተዳደር ምቹ እንዲሆኑ ትኩረት ተደርጓል። ለዚህም በቴክኖሎጂ የታገዘ የአስተዳደር ስርዓትን ተግባራዊ ማድረግ እንደሚገባ ገልጸው፣ ከዘርፉ የሚገኘውን ገቢ ለማሳደግም ርብርብ ያስፈልጋል ብለዋል። መሬትን መመዝገብና ዲጂታላይዝ ማድረጉ በዘርፉ የሚከሰት ስርቆትንና የመልካም አስተዳደር ችግሮችን የሚያስወግድ በመሆኑ የከተማ አስተዳዳሪዎች ትኩረት እንዲሰጡት አስገንዝበዋል። የነዋሪውን ጥያቄ የሚመልስ የከተሜነት ስርዓት ለመገንባት የከተሞችን የልማትና የፋይናንስ አቅም ማሳደግ ላይ በትኩረት እንደሚሰራም ነው ያመለከቱት። በዚህ ወቅት እየተተገበረ ያለው የኮሪደር ልማት ከምንም በላይ አስፈላጊ በመሆኑ በዋና ከተሞች ብቻ ሳይሆን የገጠር ከተሞችንም አካቶ በጥራትና በፍጥነት መገንባት ላይ ትኩረት ያሻል ሲሉም ገልጸዋል። ሚኒስትር ዴኤታ ወይዘሮ ገነት ገብረእግዚያብሔር በበኩላቸው የከተማ እድገት የሚረጋገጠውም ሆነ ቀጣዩን ትውልድ ያማከለ ግንባታ ተግባራዊ ማድረግ የሚቻለው ሁሉም ከተሞች መሬትን በዲጂታል ቴክኖሎጂ ማስተዳደር ላይ ውጤታማ ስራ ሲሰሩ መሆኑን ገልጸዋል፡፡   የከተማ ነዋሪውን ህዝብ ፍትሃዊ ተጠቃሚነት ማረጋገጥና ከመሬት ሀብት ሊገኝ የሚገባውን የገቢ መጠን ለማስመዝገብም የፕላን ግንባታ ሊተኮርበት እንደሚገባ አመልክተዋል። በዚህም የከተማ ግንባታዎች ወደጎን ከመስፋት ተላቀው በፕላን መገንባታቸው መሬትን በአግባቡ ለማስተዳደርና ለማዘመን ከፍተኛ አበርክቶ ያለው መሆኑን ተናግረዋል። በተያያዘ ከተሞችን ማልማትና ማዘመን የዜጎች የምግብ ዋስትናን ማረጋገጥ ወሳኝ መሆኑን የጠቀሱት ወይዘሮ ገነት፣ የኑሮ ማሻሻያ ፕሮጀክት በርካቶች ከድህነት ተላቀው ወደ አምራችነት እንዲቀየሩ እድል ማመቻቸቱን ገልፀዋል። በዚህም ፅዳትና አረንጓዴነት በማስጠበቅ ዜጎች በከተማ ግብርና ተሰማርተው ከተረጂነት እየተላቀቁ መሆኑን አመላክተዋል።  

አዲስ አበባ፤ ህዳር 21/2017(ኢዜአ):- በ22 ዓመቱ የ37 ፈጠራዎችና ሶፍትዌር ማበልፀጊያ ድርጅቶች ባለቤት የሆነው ወጣት። የ"ዲጂታል ኢትዮጵያ 2025" ስትራቴጂ የዲጂታል መሠረተ-ልማትን በመገንባት እና በማስፋፋት የሀገሪቷን ሁለንተናዊ እድገት ማፋጠን ዓላማ ያደረገ ሲሆን ለዚህም መንግሥት በከፍተኛ ትኩረት እየሰራ ይገኛል። በተለይም ደግሞ ልዩ ችሎታ ያላቸውን የወጣቶች የዲጂታል ሥራ ፈጠራ ክህሎት ለማሳደግ ምቹ ሁኔታ የመፍጠርና የመደገፍ ሥራዎች ተጠናክረው ቀጥለዋል። በኢትዮጵያ የልዩ ክህሎት ባለቤት ከሆኑ ወጣቶች መካከል በ22 ዓመቱ የ37 ፈጠራዎችና የሁለት ሶፍትዌር ቴክኖሎጂ ማበልፀጊያ ድርጅቶች ባለቤት የሆነው ወጣት ለብዙዎች በአርአያነት የሚጠቀስ ሆኗል። በጉራጌ ዞን አጣጤ በምትባል ቀበሌ ተወልዶ ያደገው ኢዘዲን ካሚል፤ ከህፃንነቱ ጀምሮ ለፈጠራና ቴክኖሎጂ ልዩ ፍቅር እንደነበረው ወላጆቹ ምስክሮች ናቸው። በልጅነቱ የኤሌክትሮኒክስ ዕቃዎችን ፈትቶ በመግጠምና የተበላሹትን በመጠገን ብዙ ጊዜውን ያሳልፍ ስለነበር በወቅቱ ቤተሰቦቹ ትምህርቱ ላይ ብቻ እንዲያተኩር ይመክሩት እንደነበር ያስታውሳል። በተለይም ወላጅ አባቱ ከሥራ ሲመለሱ የሚለማመድባቸው የኤሌክትሮኒክስ ቁሳቁሶች እንዳያዩበት ይደብቅ እንደነበር ይናገራል። ኢዘዲን ግን ትምህርቱንም እየተማረ ዕቃዎችን ከመፍታትና መግጠም በማለፍ የአካባቢው ነዋሪዎች የኤሌክትሮኒክስ ዕቃዎች ሲበላሹ እየጠገነ ምስጋና እየተቸረው ገንዘብም ማግኘት እንደጀመረ ያስታውሳል። የ7ኛ ክፍል ተማሪ እያለ ችግር ፈቺ የሆኑ የኤሌክትሮኒክስ ዕቃዎችን የሰራው ታዳጊ የፈጠራ ክህሎቱና ዝንባሌው በየጊዜው ማደጉን ያነሳል። በመሆኑም በ2007 ዓ.ም በቤተሰቦቹ ካፌ ላይ ዝርፍያ ሲፈፀም መፍትሔ ለማምጣት ባደረገው ጥረት የካፌው በር ሲነካ ወደ ባለቤቱ ስልክ የሚደውል ቴክኖሎጂ መፍጠሩን ይናገራል። በ2009 ዓ.ም የወልቂጤ ከተማ አስተዳደር ባዘጋጀው የፈጠራ ሥራ ውድድር ሲያሸንፍ በ2010 ዓ.ም ደግሞ በሀገር አቀፍ የፈጠራ ውድድር 2ኛ መሆን ችሏል። በዚህም ቀጥሎ ኢዘዲን በ22 ዓመት እድሜው የ37 ፈጠራዎችና የሁለት ሶፍትዌር ቴክኖሎጂ ማበልፀጊያ ድርጅቶች ባለቤት ሲሆን፤ በ14ቱ ደግሞ የባለቤትነት መብት ማግኘት ችሏል። በዓለም አቀፍና ሀገር አቀፍ የፈጠራ ሥራ ውድድሮች በ16ቱ በማሸነፍም አስደናቂ የፈጠራ ችሎታውን ያስመሰከረ ወጣት ሆኗል። ከፈጠራዎቹ መካከል የኮቪድ-19 ወረርሽኝ በተከሰተበት ወቅት "አይከን አፍሪካ" የተባለ ድርጅት በመክፈትና ከሌሎች ድርጅቶች ጋር 700 ዘመናዊ የእጅ መታጠቢያዎችን ማምረት ችሏል። በሶፍትዌር ኢንጂነሪንግ የውጭ የትምህርት ዕድል አግኝቶ ወደ ቱርክ በማቅናት እየተማረ በነበረበት አጋጣሚ፤ በቱርክና በሌሎች ሀገራት ለሚገኙ 24 ተቋማት ሶፍትዌር በማበልፀግ 1 ነጥብ 6 ሚሊየን ብር ማግኘቱን ይናገራል። ወደ ኢትዮጵያ ከተመለሰ በኋላም "ሄክስ ላቭ" የተባለ የሶፍትዌር ማበልፀጊያ ድርጅት በመክፈት ለ68 ወጣቶች ቋሚ እና ጊዜያዊ የሥራ ዕድል መፍጠር ችሏል። አሁን ደግሞ የአይቤክስ ቴክኖሎጂና ፕሮሞሽን እንዲሁም ሄክስ ላቭ የሚባሉ ሶፍትዌር ማበልፀጊዎችን እየመራ መሆኑን ይናገራል። በኢትዮጵያ እና በውጭ በዱባይ፣ አሜሪካ፣ ሳዑዲ አረቢያ፣ ደቡብ አፍሪካ፣ ቱርክ እና ሌሎች አገራት በርካታ ደንበኞች ያሉት ሲሆን፤ በውጭና አገር ውስጥ ለሚገኙ ከ400 በላይ ድርጅቶች መተግበሪያ የማበልፀግ ሥራ እየሰራ ይገኛል። ኢትዮጵያ በ2025 ለማሳካት ላቀደችው የዲጂታል ቴክኖሎጂ በዘርፉ በተለይም የወጣቶች ፈጠራ ወሳኝ መሆኑን የሚናገረው ኢዘዲን፤ ለሀገራችን እድገት በጋራ መሥራት አለብን ብሏል። በ2011 ብሪቲሽ ካውንስል ባዘጋጀው ዓለም አቀፍ የካርበን ልቀት መጠን መቀነስ የሚችል የፈጠራ ሥራ ተወዳድሮ በማሸነፍ ከጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ (ዶ/ር) እጅ ሽልማት መቀበሉ በእጅጉ ያበረታታው መሆኑን አስታውሶ፤ በቀጣይም ለሀገር የሚጠቅሙ ፈጠራዎችን ለመሥራት መዘጋጀቱን አረጋግጧል። ኢዘዲን በቀጣይም ኢትዮጵያን የሚያስጠራ ግዙፍ የቴክኖሎጂ ካምፓኒ በኢትዮጵያ የመገንባት ህልም እንዳለውም ተናግሯል።  

በሰውም ሆነ ያለሰው መብረር የምትችለው የፀሐይ-2 አውሮፕላን መሃንዲሶችና ቴክኒሻኖች አስተባባሪ ከሆኑት ኮሎኔል መመኪያ መዝገቡ አንደበት። በኢትዮጵያ አየር ኃይል ፀሐይ-2ን የሰሩት የአየር ኃይል መኃንዲሶችና ቴክኒሻኖች አስተባባሪ ኮሎኔል መመኪያ መዝገቡ ስለ ስራውና አጠቃላይ የአውሮፕላኗን አገልግሎት በተመለከተ ከኢዜአ ጋር ቆይታ አድርገዋል። በአየር ኃይል የከባድ ጥገና ማዕከል የሰው አልባ አውሮፕላን ጥገናና ማምረቻ የትስስርና ሙከራ ኃላፊም በመሆን እየሰሩ ይገኛሉ። ኮሎኔል መመኪያ ከ89 ዓመታት በኋላ ፀሐይ-2 አውሮፕላንን በራስ ሙያተኞች በመስራት የተሳካ አሻራቸውን በማኖራቸው ደስታቸው ወደር የሌለው መሆኑን ይናገራሉ። አባቶች በዘመኑ ቴክኖሎጂ ሀገር አሻግረዋል፣ እኛም ዕውቀትና ጊዜ ተጠቅመን በዘመኑ ቴክኖሎጂ ለሀገር የሚበጅ ቁምነገር በመስራት አዲስ የታሪክ አሻራ በማኖራችን ታላቅ ኩራት ተሰምቶኛል ይላሉ። በኢትዮጵያ አየር ሃይል የተሰራችው ፀሐይ - 2 አውሮፕላን አገልግሎቷ ሁለገብ ስለመሆኑም ያብራራሉ።   አውሮፕላኗ ዘመናዊና የረቀቀ ቴክኖሎጂ የተገጠመላት ሲሆን ለልምምድ፣ለውጊያ፣ለአየር ቅኝትም ሆነ ሌሎችም ሁለገብ አገልግሎቶች የምትውል መሆኗን ገልጸዋል። የፀሐይ -2 ሌላኛው ልዩ መገለጫ ደግሞ በአብራሪም ሆነ ያለአብራሪ ወይም እንደ ድሮን መብረር የምትችል መሆኗን ኮሎኔል መመኪያ ጠቁመዋል። የፀሐይ-2 አውሮፕላን ሥራ ላይ ልምድ ያላቸው የቴክኒክ ባለሙያዎችና መሀንዲሶች የተሳተፉ መሆኑን አንስተዋል። በስራው ሂደት የታየውም የኢትዮጵያ አየር ሃይል ያለውን ዕቅም ወደ እሴት የለወጠባት መሆኑን ነው የተናገሩት። በአየር ኃይሉ ባለሙያዎች የተሰራችው ፀሐይ-2 የኢትዮጵያዊያን የመስራት አቅም የታየባት እንዲሁም የዕውቀትና ቴክኖሎጂ ሽግግር የተደረገባት ስለመሆኑም አንስተዋል። የኢትዮጵያን አየር ኃይል የመዘመንና የማድረግ አቅም ያሳየና ከዚህም ባለፈ በአፍሪካ ቀዳሚ የአቪዬሽን መሪ መሆኑን በተግባር የገለጠበት ነው ብለዋል። የአየር ኃይል የፈጠራና ቴክኖሎጂ ሥራዎች ተጠናክረው የሚቀጥሉበት ሁኔታ ላይ እንደሚገኝ አንስተው፥ የመፍጠር አቅም ያላቸው ሁሉ ከተቋሙ ጋር በመስራት ለሀገር የሚተርፍ አሻራ እንዲያሳርፉ መልእክታቸውን አስተላልፈዋል። የኢትዮጵያ አየር ኃይል 89ኛ ዓመት የምስረታ በዓሉን በሚያከብርበት ወቅት ''ጸሐይ-2'' የተሰኘችና በአየር ኃይሉ የተሰራች አውሮፕላን ለበረራ ብቁ ማድረጉን ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ (ዶ/ር) መግለፃቸው ይታወቃል። ይህም በ2030 በአፍሪካ ስመጥር አየር ኃይል ለመሆን የያዘውን ራዕይ እውን ለማድረግ በትክክለኛ ጎዳና ላይ መሆኑን የሚያመላክት ነው ሲሉም ተናግረዋል።        

ጂንካ፤ ህዳር 20/2017(ኢዜአ)፦ ጂንካ እና መቀሌ ዩኒቨርሲቲዎች በእንስሳት ዝርያ ማሻሻል እና በተቀናጀ የወተት ሀብት ልማት ረገድ በጋራ መስራት የሚያስችላቸውን ትብብር መፍጠራቸውን አስታወቁ። የወተት ላሞች የእርግዝና ፍላጎት ከሚያሳዩበት ወቅት ቀድመው ለማርገዝ ፍላጎት እንዲያሳዩና ሴት ጥጃዎችን እንዲወልዱ የሚረዳ ቴክኖሎጂ ተግባራዊ እያደረጉ መሆኑንም ዩኒቨርሲቲዎቹ ገልፀዋል። የሚታለቡ ላሞችን ቁጥር በመጨመር የወተት ምርትና ምርታማነትን በእጥፍ ለማሳደግ እንዲሁም ላሞቹ የመኖ ክምችት ባለበት ወቅት እንዲወልዱ የሚያግዝ ሰው ሰራሽ ሆርሞንም በሙከራ ደረጃ ወደ ተግባር ገብቷል።   የጂንካ ዩኒቨርሲቲ ፕሬዚዳንት ዶክተር ኩሴ ጉድሼ እንደገለፁት ዩኒቨርሲቲው በአካባቢው ያለውን የእንስሳት ሀብት ምርታማነት በእጥፍ የሚያሳድጉ የጥናትና ምርምር ስራዎችን እያከናወነ ይገኛል። በእንስሳት ዝርያ ማሻሻል ስራ ላይ የካበተ ልምድ ካለው መቀሌ ዩኒቨርሲቲ ጋር በትብብር እየሰሩ መሆኑን ገልፀው ይህም ዩኒቨርሲቲው በእንስሳት ሀብት ምርታማነት ላይ የጀመረውን ጥረት ውጤታማ ያደርገዋል ብለዋል።   በመቀሌ ዩኒቨርሲቲ በእንስሳት ጤና ሳይንስ ኮሌጅ መምህርና ተመራማሪ ዶክተር በሪሁ ገብረኪዳን በበኩላቸው ዩኒቨርሲቲው በእንስሳት ዝርያ ማሻሻልና በተቀናጀ የወተት ሀብት ልማት ረገድ ውጤታማ ስራዎችን እየሰራ እንደሚገኝ ገልጸዋል። ዩኒቨርሲቲው በእንስሳት ዝርያ ማሻሻል እና በተቀናጀ የወተት ሀብት ልማት ላይ ባከናወናቸው ውጤታማ የጥናትና ምርምር ስራዎች በሀገር አቀፍ ደረጃ ዕውቅና ማግኘቱንም ተናግረዋል። ከጂንካ ዩኒቨርሲቲ ጋር የተደረገው ጥምረትም ዩኒቨርሲቲው በእንስሳት ዝርያ ማሻሻል ስራ ላይ ለረጅም ዓመታት ያካበተውን ዕውቀትና ልምድ በማካፈል ውጤታማ ስራ ለመስራት ያስችላል ብለዋል። የእንስሳት ዝርያ ማሻሻል ስራውን ውጤታማ ለማድረግ በሀገረ-ስፔን የሚገኘው የአሊግሮ ፋውንዴሽንና የአይ ቤት ሆስፒታል የወተት ላሞቹ ቀድመው ለማርገዝ ፍላጎት እንዲያሳዩ የሚረዳ ሆርሞን ድጋፍ አድርገዋል።   የፋውንዴሽኑ ፕሬዚዳንት ሚስተር ፊሊፕ አይሻላ፤ ከአይ ቤት ሆስፒታል ጋር በመቀናጀት የተደረገው የሆርሞን ድጋፍ በኢትዮጵያ ያልተለመደና በሀገረ-ስፔን ውጤታማነቱ የተረጋገጠ መሆኑን ገልጸዋል። በቀጣይም ዩኒቨርሲቲዎቹ በአካባቢው የእንስሳት ዝርያ ማሻሻል ሥራን ውጤታማ በማድረግ የወተት ምርታማነትን ለማሳደግ የጀመሩትን የጥናትና ምርምር ስራ ውጤታማ ለማድረግ ፋውንዴሽኑ ድጋፉን አጠናክሮ ይቀጥላል ብለዋል። የ ''አካታች ሰላምና ልማት በአፍሪካ'' ድርጅት መስራች ፕሮፌሰር ገብሬ ይንቲሶ፤ የትብብር ማዕቀፉ በዩኒቨርሲቲዎችና በምርምር ተቋማት መካከል ትልቅ አቅምን እንደሚፈጥር ገልፀዋል። የዩኒቨርሲቲዎቹ ጥምረት የእንስሳት ዝርያ ማሻሻልንና ሌሎች የልማት ስራዎችንም ያግዛል ብለዋል። የአሪ ዞን ዋና አስተዳዳሪ አቶ አብረሃም አታ በበኩላቸው፤ ዩኒቨርሲቲዎቹ ያደረጉት ጥምረት በአካባቢው ካለው የእንስሳት ሀብት ኢኮኖሚያዊ ጥቅም ለማጎልበት ትልቅ ሚና ይኖረዋል ብለዋል። በመድረኩ ከቀረበው ጥናት ለመረዳት እንደተቻለው በሰው ሰራሽ የማዳቀል ዘዴው በቀን 1 ነጥብ 5 ሊትር ወተት የምትሰጥን የአካባቢውን ላም በ40 በመቶ ከተሻሻሉ ዝርያዎች ጋር በማዳቀል በቀን 15 ሊትር ወተት እንድትሰጥ ማድረግ ያስችላል። እንዲሁም በቀን 15 ሊትር ወተት የምትሰጠውን ላም 70 ፐርሰንት ይበልጥ ከተሻሻሉ ዝርያዎች ጋር በማዳቀል በቀን በአማካይ 24 ሊትር ወተት መስጠት እንድትችል ማድረግ እንደሚያስችልም ጥናቱ አመላክቷል። ከቁም እንስሳቱ የሽያጭ ዋጋ ጋር ሲነፃፀር አንዲት በአማካይ 25 ሺህ ብር የምታወጣን የአካባቢው ላም ከተሻሻሉ ዝርያዎች ጋር በማዳቀል ከ120 ሺህ እስከ 185 ሺህ ብር ዋጋ የሚያወጡ ዝርያዎችን ለማግኘት እንደሚቻልም እንዲሁ። በሙከራ ደረጃ በአሪ ዞን የተጀመረው ሰው ሰራሽ የእንስሳት ዝርያን የማሻሻል ስራው በቀጣይም በደቡብ ኦሞ ዞን አርብቶ አደር እና ከፊል አርብቶ አደር አካባቢዎች በስፋት እንደሚተገበርም ተገልጿል።

አዲስ አበባ፤ ህዳር 20/2017(ኢዜአ)፦የአውስትራሊያ ፓርላማ በሀገሪቱ ከ16 ዓመት በታች እድሜ ላይ የሚገኙ ታዳጊዎች ማህበራዊ ሚዲያ እንዳይጠቀሙ የሚከለክል ህግ አጽድቋል። በህጉ መሰረትም የቴክኖሎጂ ኩባንያዎች ለህጉ ተገዥ ሳይሆኑ ቢገኙ እስከ 32 ነጥብ 5 ሚሊዮን የአሜሪካ ዶላር ቅጣት ይጠብቃቸዋል ተብሏል። የአውስትራሊያ ጠቅላይ ሚኒስትር አንቶኒ አልባኔስ ህጉ ወላጆች ልጆቻቸው የማህበራዊ ሚዲያ ሰለባ እንዳይሆኑ ደጋግመው ሲያነሱ ለነበረው ጥያቄ ተገቢ ምላሽ የሰጠ ነው ብለዋል። ጠቅላይ ሚኒስትሩ "ልጆቻችን ትክክለኛና መልካም የሆነ የልጅነት ጊዜ እንዲኖራቸው እንፈልጋለን፤ ወላጆችም መንግስት ሀሳባቸውን እንደሚፈጽም ሊያውቁ ይገባል ” ነው ያሉት። ሕጉ የትኞቹ የማህበራዊ ሚዲያ ገጾች እንደሚታገዱ በግልፅ ባያስቀምጥም፤ ዝርዝር የክልከላ ውሳኔዎች በአውስትራሊያ የኮሙኒኬሽን ሚኒስቴር ይገለጻሉ ተብሎ እንደሚጠበቅ ቢቢሲ ዘግቧል።   የኮሙኒኬሽን ሚኒስትሯ ሚሼል ሮውላንድ እገዳው ስናፕቻት፣ ቲክቶክ፣ ፌስቡክ፣ ኢንስታግራም እና በቀድሞ አጠራሩ ትዊተር ወይም የአሁኑ “X” ን እንደሚጨምር ተናግረዋል። የመጫወቻና መልዕክት የመለዋወጫ መተግበሪያዎች ከክልከላው ነጻ እንደሚሆኑ፣ ዩቲዩብም ከክልከላ ነጻ ሊሆን እንደሚችል ጠቁመዋል። የሀገሪቱ መንግሥት እገዳዎቹን ለመተግበር የዕድሜ ማረጋገጫ ቴክኖሎጂ እንደሚጠቀምና ይህም በጥቂት ወራት ውስጥ በማህበራዊ ሚዲያዎች ላይ ወደ ሙከራ እንደሚገባ ገልጿል። በርካታ የአውስትራሊያ ወላጆችና የልጆች አሳዳጊዎችም ህጉን እንደሚደግፉት ከህዝብ አስተያየት መጠየቂያ ዘዴዎች የተገኙ መረጃዎች ያሳያሉ። ማህበራዊ ሚዲያን ለበጎ ዓላማና ተግባር ባለመጠቀም ኢትዮጵያን ጨምሮ በተለያዩ ሀገራት ትውልድን በሚጎዳ መንገድ ለጥፋት የማዋል ተግባር ይስተዋላል። አውስትራሊያ ያወጣችው ከ16 ዓመት በታች የሆኑ ታዳጊዎች ማህበራዊ ሚዲያ እንዳይጠቀሙ የሚከለክለው ህግ ብዙ ሀገራት ለጉዳዩ ትኩረት እንዲሰጡ የሚያደርግ ነው።

አዲስ አበባ፤ ህዳር 18/2017(ኢዜአ)፦ ኢትዮጵያ እና ደቡብ አፍሪካ በሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን ዘርፍ በትብብር ለመስራት የተፈራረሙትን ስምምነት ተፈጻሚነት ለማጠናከር እንደሚሰሩ አስታወቁ። የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስትር ዴኤታ ባይሳ በዳዳ (ዶ/ር) ከደቡብ አፍሪካ የሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን ሚኒስትር ብሌድ ንዚማንዴ (ዶ/ር) ጋር ተወያይተዋል። ውይይቱ ሁለቱ አገራት በሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን መስኮች ያላቸውን ትብብር ማጠናከር በሚችሉበት ጉዳዮች ላይ ያተኮረ መሆኑ ተገልጿል። አገራቱ እ.አ.አ በሴፕቴምበር ወር 2021 በሳይንስ፣ ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን በትብብር ለመስራት የተፈራረሙት ስምምንት አፈጻጸም በውይይቱ ላይ ተገምግሟል። የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር ሚኒስትር ድኤታ ባይሳ በዳዳ (ዶ/ር) ኢትዮጵያ በ10 አመት እቅዷ በሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን እንዲሁም ዲጂታላይዜሽን ላይ ትኩረት ሰጥታ እየሰራች መሆኑን ገልጸዋል። ኢትዮጵያ ከደቡብ አፍሪካ በሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን፣ በመሰረተ ልማት፣ ኢንዱስትሪና በተለያዩ መስኮች ያላቸው ውጤታማ ግንኙነት የአፍሪካዊያንን ትብብር ማሳያ መሆኑን ገልጸዋል። የደቡብ አፍሪካ የሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን ሚኒስትር ብሌድ ንዚማንዴ (ዶ/ር) ሀገራቸው በስፔስና አስትሮኖሚ፣ በምርምር፣በባዮ ኢኮኖሚ፣በሰው ሰራሽ አስተውሎት (አርቴፊሻል ኢንተለጀንስ)፣በናኖ ቴክኖሎጂ እና የሰው ኃይል ልማት ያላትን ልምድ ለኢትዮጵያ ለማከፈልና የኢትዮጵያን ልምድም ለመቅስም ዝግጁ ናት ብለዋል። አፍሪካውያን በሳይንስ፣ቴክኖሎጂና ኢኖቬሽን ዘርፍ አገር በቀል እውቀቶችን በመጠቀም በአጀንዳ 2063 የተቀመጡ ግቦችን ለማሳካት በጋራ መስራት እንደሚገባቸው ገልጸዋል። ኢትዮጵያ እና ደቡብ አፍሪካ ከሶስት ዓመት በፊት በተፈራረሙት ስምምነትበስፔስ ሳይንስና ቴክኖሎጂ እንዲሁም በአስትሮኖሚ እንዲሁም በባዮና ኢመርጂንግ ቴክኖሎጂ ፕሮጀክቶች ላይ በትብብር እየሰሩ ይገኛል። ከውይይቱ ጎን ለጎን በባዮና ኢመርዲንግ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት እየተሰሩ የሚገኙ ፕሮጀክቶች ጉብኝት ተደርጓል። በውይይቱ ሁለቱ ሀገራት በዘርፉ የጋራ ስራዎችን ማከናወን የሚያስችል የጋራ ፈንድ ለማፈላለግና ለመመደብ ከስምምነት ላይ መድረሳቸውን ከኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር የተገኘው መረጃ ያመለክታል።

አዲስ አበባ፤ ህዳር 17/2017(ኢዜአ)፦ የስፔስ ሳይንስ እና ጂኦስፓሻል ኢኒስቲትዩት 3ኛዋን የመሬት ምልከታ ሳተላይት አልምቶ ለማምጠቅ የሚያስችል የውል ስምምነት ከሻንጋይ የማይክሮ ሳተላይት ኢንጂነሪንግ ማዕከል ጋረ ተፈራረመ። የስፔስ ሳይንስ እና ጂኦስፓሻል ኢኒስቲትዩት ዋና ዳይሬክተር አብዲሳ ይልማ፥ ኢኒስቲትዩቱ የተለያዩ የሳተላይት መረጃዎችን በማደራጀትና በመተንተን ለሀገር ጥቅም እንዲውል እየሰራ እንደሚገኝ ገልጸዋል። እንደ ሀገር ከሳተላይት የሚገኙ መረጃዎችን ለማስፋት ከተለያዩ የምርምር ማዕከላት ጋር እየሰራ እንደሚገኝ ተናግረዋል። በዛሬውም እለት ኢትዮጵያ ለሶስተኛ ጊዜ (Ethiopian Remote Sensing Satellite -2 (ETRSS-2) የሚል ስያሜ የተሰጣትን የመሬት ምልከታ ሳተላይት አልምቶ ለማምጠቅ የሚያስችል የውል ስምምነት ቻይና ከሚገኘው የሻንጋይ ማይክሮ ሳተላይት ኢንጂነሪንግ ማዕከል ጋር ተፈራርመናል ብለዋል። (ETRSS-2) ሳተላይት 0 ነጥብ 5 ሪዞሊሽን ያለው ሳተላይቷ ለአምስት ዓመት አገልግሎት እንደምትሰጥ ተናግረዋል። በስምምነቱ መሰረት የመሬት ምልከታ ሳተላይትን በአንድ ዓመት ከ6 ወር ጊዜ ውስጥ ለማልማት የሚያስችሉ ተግባራት እንደሚከናወኑ ገልጸዋል። ኢትዮጵያ ከዛሬ ጀምሮ ኤስዲጂ ሳት-1 ከተሰኘ ሳተላይት ኢትዮጵያ በነጻ መረጃ እንደምታገኝ ገልጸው፥ ይህም ሀገሪቱ የሳተላይት መረጃን የማግኘት የመተንተን አቅሟን የሚያሳድግ መሆኑን ተናግረዋል። ይህም ተቋማት የሚያስፈልጋቸውን መረጃ ወቅቱን በጠበቀ መልኩ እንዲያገኙ ያስችላል ነው ያሉት። በቀጣይ የሰብል፣ የደን፣ የውሀ፣ የከተማ እና የገጠር መሬት አጠቃቀምና ሽፋን ለውጥ እና የተፈጥሮ አደጋዎችን መከታተልና መቆጣጠር የሚያስችሉ የመረጃ ማእከላት እንደሚደራጁ አብራርተዋል። የኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር ሚኒስትር ዴኤታ ፎዚያ አሚን (ዶ/ር) በበኩላቸው መንግስት በስፔስ ሳይንስ ሀገራዊ አቅምን ለማሳደግ ብቁ ባለሙያዎችን ከማፍራት ጀምሮ በርካታ ስራ እየሰራ ነው ብለዋል። ETRSS-2ን ሳተላይትን አልምቶ ለማምጠቅ የተፈጸመው ውል መሬት ላይ እንዲወርድ ሁለቱ ተቋማት በአግባቡ እንዲሰሩ አሳስበዋል። ሚኒስቴሩም ለስራው ስኬታማነት አስፈላጊውን ድጋፍ እና ክትትል የሚያደርግ መሆኑን አረጋግጠዋል። በሻንጋይ የማይክሮ ሳተላይት ኢንጂነሪንግ ማዕከል የሳይንሳዊ ምርምርና ኢንጂነሪንግ አስተዳደር ምክትል ዳይሬክተር ዣዎቸንግ ዡ በበኩላቸው፥ ማዕከሉ ሶስተኛዋን የመሬት ምልከታ ሳተላይት አልምቶ ለማምጠቅ ስራውን በአግባቡ እንደሚያከናውን አረጋግጠዋል። የዛሬው ስምምነት በሁለቱ ተቋማት መካከል በዘርፉ ላይ በጋራ ለመስራትና ልምድ ለመለዋወጥ እንደሚያስችልም ጠቁመዋል።    

አዲስ አበባ፤ ህዳር 17/2017(ኢዜአ)፦ኢትዮ ቴሌኮም የአምራች ኢንዱስትሪውን ተወዳዳሪነት የሚያሳድግ የኤሌክትሮኒክስ መገበያያ ሲስተም አበለጸገ። ኢትዮ ቴሌኮም ያበለጸገውን ሲስተም ለአምራች ኢንዱስትሪዎች ያስተዋወቀ ሲሆን በሲስተሙ ዙሪያ ግብዓት አሰባስቧል። በመርኃ ግብሩ ላይ የኢንዱስትሪ ሚኒስትሩ መላኩ አለበልን ጨምሮ ባለድርሻ አካላትና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች ተገኝተዋል። ሲስተሙ የድረ ገጽ ዓይነት ፕላት ፎርም ሲሆን የኢትዮ ቴሌኮምን ክላውድ በመጠቀም የሚሰራ ነው፡፡ በውስጡም የምርት ዓይነቶችን፣ ግብይት እና ሎጂስቲክስን ማቀላጠፍ የሚያስችሉ ሲስተሞችን ያካተተ ነው። የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ሥራ አስፈጻሚ ፍሬህይወት ታምሩ በሲስተሙ ዙሪያ ማብራሪያ የሰጡ ሲሆን ሲስተሙ ዲጂታል ኢትዮጵያን እውን የማድረግ አገራዊ እንቅስቃሴ አካል ነው ብለዋል። ሲስተሙ ገዥና ሻጭ የሚገናኙበት፣ ኩባንያዎች የንግድ ግንኙነት የሚፈጥሩበት እንዲሁም አምራቾች ግብዓት የሚያገኙበት መሆኑን አብራርተዋል። ሲስተሙ የገበያ ተደራሽነትን ለማስፋት ፋይዳው ከፍ ያለ ነው ያሉት ዋና ሥራ አስፈጻሚዋ ምርቶች በአገር አቀፍም ሆነ በዓለም አቀፍ ደረጃ ለገበያ ተደራሽ እንዲሆኑ የሚያስችል ነው ብለዋል። አንድ ምርት የት ይገኛል ከሚለው ጀምሮ ተጠቃሚው ጋር እስኪደርስ ዲጀታል በሆነ መንገድ ሂደቱን ማስተዳደር የሚያስችል መሆኑንም ገልጸዋል። መሰል ቴክኖሎጂን መጠቀም ካልተቻለ በዓለም አቀፍ ደረጃ ተወዳዳሪ መሆን አይቻልም ያሉት ዋና ሥራ አስፈጻሚዋ ኢንዱስትሪዎች ዲጂታል አሰራሮችን በመተግበር ተወዳዳሪነታቸውን ከፍ ሊያደርጉ እንደሚገባ አሳስበዋል። የኢንዱስትሪ ሚኒስትር አቶ መላኩ አለበል በበኩላቸው ሲስተሙን ወደ ሥራ ለማስገባት ዓለም አቀፍ ተሞክሮ መወሰዱን ጠቅሰው በዘርፉ የነበሩ ችግሮች ላይ ዳሰሳ በማድረግ የተዘጋጀ መሆኑን አብራርተዋል። የኢትዮጵያ ታምርት መርኃ ግብር ይበልጥ ውጤታማ እንዲሆን መሰል ዲጂታል አሰራሮች ትልቅ ሚና እንዳላቸው ተናግረዋል፡፡ ሚኒስቴሩ አምራች ዘርፉን በዘመናዊ አሰራር መደገፉን አጠናክሮ እንደሚቀጥልም አረጋግጠዋል። ቴክኖሎጂን መጠቀም በትንሽ ወጪ ብዙ ምርት ለማግኘት እንዲሁም በመረጃ ላይ የተመሰረተ ውሳኔ ለመስጠት የሚያግዝ መሆኑንም አብራርተዋል። ሲስተም መዘርጋት ብቻውን በቂ አይደለም ያሉት ሚኒስትሩ የአምራች ኢንዱስትሪው ተሳትፎ ወሳኝ ነው ሲሉም አሳስበዋል።                                  

አዲስ አበባ፤ ህዳር 17/2017(ኢዜአ)፦የመንግስት መረጃዎችን በዲጂታል አማራጮች ለዜጎች በፍጥነት ለማድረስ የሚያስችል ስርዓት መዘርጋቱን የመንግስት ኮሙኒኬሽን አገልግሎት ሚኒስትር ለገሰ ቱሉ (ዶ/ር) ገለጹ። ሚኒስትሩ ይህን ያሉት የመንግስት ኮሙኒኬሽን አገልግሎት በኢንፎርሜሽን መረብ ደህንነት አስተዳደር የለማ መረጃን በፍጥነት መቀበልና መላክ የሚችል ፖርታል በተረከበበት ወቅት ነው።   ዶክተር ለገሰ እንደገለጹት አገልግሎቱ የተለያዩ የመረጃ አማራጮችን በመጠቀም ወቅታዊ መረጃዎችን ለዜጎችና ለአለም እያደረሰ ይገኛል። በተጨማሪም ትክክለኛና ወቅታዊ መረጃ እና የመንግስት ፖሊሲዎችንና ስትራቴጂዎችን ለህዝብ እንዲደርስ እያደረገ መሆኑን ተናግረዋል። ፖርታሉ መረጃን ቀልጣፋ፣ ቀላልና ፈጣን በሆነ መንገድ ለመቀበልና ለመላክ የሚያስችል ዘመናዊ የዲጂታል አገልግሎት እንደሆነ ጠቁመዋል። ፖርታሉ የመንግስት መረጃዎችን ከመደበኛው ሚዲያ በተጨማሪ በዲጂታል አማራጮች በመጠቀም ለዜጎች በፍጥነት ተደራሽ ለማድረግ የሚያስችል ስርዓት እንደሆነ አስረድተዋል፡፡ የመረጃ መለዋወጫው በየደረጃው ከሚገኙ የፌደራል ተቋማትና የክልል ኮሙኒኬሽን ቢሮዎች ጋር መረጃዎችን ለመላላክና ለመቀበል የሚያስችል ነው ብለዋል። የኢንፎርሜሽን መረብ ደህንነት አስተዳደር ምክትል ዋና ዳይሬክተር ዮዳሄ አርአያስላሴ በበኩላቸው ፖርታሉ ደህንነቱ የተጠበቀ መረጃን መላክና መቀበል የሚያስችል እንደሆነ ገልጸዋል። ፖርታሉ የተለያዩ የደህንነት ፍተሻዎችን አልፎ ለአገልግሎት መብቃቱን ገልጸው በቀጣይም ለረጅም ጊዜ አገልግሎት እንዲሰጥ ድጋፍና ክትትል እንደሚደረግ ገልፀዋል። ፖርታሉ በአማርኛና በእንግሊዝኛ ቋንቋ አገልግሎት የሚሰጥ ሲሆን በቀጣይ በሌሎች የአገር ውስጥ ቋንቋዎች መረጃዎችን ተደራሽ ለማድረግ እንደሚሰራ ተናግረዋል። በሚከተለው የፖርታል አድራሻ በመግባትም የመንግሥት ኮሙኒኬሽን አገልግሎትን ወቅታዊ መረጃዎች፣ የመንግሥትን ፖለሲና ስትራቴጂዎች ማግኘት እንደሚቻል ተጠቁሟል። hhhps://www.gcs.gov.et  

ነቀምቴ፤ ህዳር 17/2017(ኢዜአ)፡- ሳፋሪኮም ኢትዮጵያ በምስራቅ ወለጋ ዞን ነቀምቴ ከተማ ዛሬ አገልግሎት መስጠት መጀመሩን አስታወቀ። በዚሁ ጊዜ የሳፋሪኮም ኢትዮጵያ ዋና ስራ አስፈፃሚ ዊም ቫንሄልፑቴ፣ ኩባንያው ፈጣን የቴሌኮም አገልግሎት ተደራሽ ለማድረግ በተለያዩ የአገሪቷ ክፍሎች አገልግሎቱን እያሰፋ ይገኛል ብለዋል። ዛሬ በነቀምቴ የተጀመረው አገልግሎትም ነቀምቴን ጨምሮ ለምዕራብ ኢትዮጵያ አካባቢዎች በ4ጂ ፈጣን የቴሌኮም አገልግሎት መስጠት እንደሚያስችለው ተናግረዋል። ኩባንያው ከቴሌኮም አገልግሎት ጎን ለጎን የማህበራዊ አገልግሎት ስራዎችን እያከናወነ መሆኑንም ገልጸዋል።   በተለይም በትምህርት ዘርፍ በከተማዋ ለሚገኙ ሁለት የ2ኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች 20 ላፕቶፖች፣ 4 የኢንተርኔት ራውተር እና ለ6 ወራት የሚቆይ ነፃ የኢንተርኔት አገልግሎት ማበርከቱን አንስተዋል። የምስራቅ ወለጋ ዞን ምክትል አስተዳዳሪ አቶ ገመዳ ተፈራ በበኩላቸው ኩባንያው በነቀምቴ ከተማ የቴሌኮም አገልግሎት መጀመሩ ለተለያዩ የኢኮኖሚ እንቅስቃሴዎች አጋዥ መሆኑን ተናግረዋል።   ኩባንያው አገልግሎት በመጀመሩ ለ250 ሰዎች የስራ እድል ተጠቃሚ ማድረጉን ጠቅሰው በትምህርት ዘርፉ ያደረገው ድጋፍ የሚበረታታ መሆኑንም ነው የገለጹት።

አዲስ አበባ፤ህዳር 16/2017(ኢዜአ)፦ኢትዮጵያ እና ቻይና በሳይበር ደህንነት መስክ ያላቸውን ትብብር ለማጎልበት እንደሚሰሩ አስታወቁ። የኢንፎርሜሽን መረብ ደህንነት አስተዳደር (ኢመደአ) ዋና ዳይሬክተር ትዕግስት ሀሚድ፥ በኢትዮጵያ የቻይና አምባሳደር ቼን ሃይን በጽህፈት ቤታቸው ተቀብለው አነጋግረዋል። ውይይቱ በቀጣይ ሁለቱ ሀገራት በሳይበር ደህንነት ላይ በጋራ በሚሰሩባቸው ጉዳዮች ላይ ያተኮረ መሆኑ ተገልጿል። የኢመደአ ዋና ዳይሬክተር ትዕግስት ሃሚድ፥ ተቋሙ በሳይበር ደህንነት ዘርፍ ያለማቸውን ምርት እና አገልግሎቶችን እንዲሁም በተለያዩ የሳይበር ደህንነት ዘርፎች እየተሰሩ የሚገኙ ስራዎችን አስመልክቶ ለአምባሳደሩ ገለጻ አድርገዋል።   የኢትዮጵያ መንግስት ከቻይና መንግስት ጋር በተለያዩ የልማት ዘርፎች እያከናወናቸው የሚገኘውን ጠንካራ የትብብር ስራዎችን በሳይበር ደህንነት ዘርፍም አጠናክሮ መቀጠል እንደሚያስፈልግ ገልጸዋል። በኢትዮጵያ የቻይና አምባሳደር ቼን ሃይን ኢመደአ የኢትዮጵያን የሳይበር ደህንነት በማረጋገጥ የሀገሪቷን ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ እድገት ከመደገፍ አንጻር እያከናወናቸው ያሉ ስራዎች አበረታች ናቸው ብለዋል። በቀጣይ ሁለቱ ሀገራት በሌሎች የልማት ዘርፎች ያላቸውን ጠንካራ ትብብር በሳይበር ደህንነት ላይም መድገም እንዳለባቸው አመልክተዋል። ለዚህም አምባሳደሩ አስፈላጊውን ድጋፍ እንደሚያደርጉ መግለጻቸውን ከኢንፎርሜሽን መረብ ደህንነት አስተዳደር የተገኘው መረጃ ያመለክታል።

አዲስ አበባ፤ ህዳር 15/2017(ኢዜአ)፦ የኢትዮጵያን ዓለም አቀፍ የምርት ጥራት ተወዳዳሪነት ለማሳደግ የጥራት መንደር ፋይዳው የላቀ መሆኑን ምክትል ጠቅላይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ ገለጹ። ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ(ዶ/ር)፤ በዘመናዊ ቴክኖሎጂዎች የተደራጀውን የጥራት መንደር መርቀው ስራ ማስጀመራቸው ይታወቃል። የጥራት መንደሩ በበርካታ የአፍሪካ ሀገራት በብዛት የማይገኙ የሴራሚክ፣ የባትሪ እና የሶላር ሀይል ማመንጫ መፈተሻ መሳሪያዎችን መፈተሽ የሚያስችሉ ላቦራቶሪዎችን ጭምር ያካተተ ነው፡፡   የጥራት መሠረተ ልማት ጥራት ያለው ምርት ወደ ውጭ በመላክ ዓለም አቀፍ ተወዳዳሪ በማድረግ ለዘላቂ ዕድገት መሠረት የሚጥል መሆኑም ተመላክቷል። በዚሁ ጉዳይ ላይ የተናገሩት ምክትል ጠቅላይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ፤ ጥራት የብዙ ነገሮች መሰረት በመሆኑ በምርትና የግዥ ሂደት ጥራት ለማስጠበቅ ጠንካራ የቁጥጥር ስርአት ማበጀት ይገባል ብለዋል። በዚህ ረገድ የጥራት መንደር ለምርትና አገልግሎት ጥራት ከፍተኛ አስተዋፅኦ እንዳለው ነው የተናገሩት።   በተለይም በግብርና፣ በአምራች ኢንዱስትሪ፣ በህክምና ዘርፍ በቴክኖሎጂ እና ሌሎች መስኮች ብክነትን በማስቀረት ጥራትን ለማስጠበቅ የላቀ ፋይዳ አለው ብለዋል። የጥራት መንደር የኢትዮጵያን ዓለም አቀፍ የምርትና አገልግሎት ጥራት ተወዳዳሪነት የሚያሳድግ መሆኑንም ነው ያነሱት።