Addis Ababa, Afagaal/Hamle 22/2017 (ENA): Itoobiya ayaa sheegtay in muddo shan sano gudahood ah ay dooneyso in si buuxda loo xaqiijiyo barnaamijka quudinta ardayda dugsiyada hoose, si dhammaan carruurta u helaan cunto isku dheelitiran xilliga waxbarashada, sida uu sheegay Wasiirka Waxbarashada, Brof. Birhaanu Nagaa. Wasiirka ayaa arrintan kaga hadlay madal dood furan oo lagu qabtay Shirka 2-aad ee Qaramada Midoobay ee Nidaamka Cuntada, isagoo xusay dadaalka ballaaran ee ay Itoobiya gelinayso horumarinta barnaamijkan muhiimka ah. Wuxuu sheegay in quudinta ardayda dugsiyada hoose ay qayb ka tahay yoolalka horumarka waara ee Qaramada Midoobay, gaar ahaan qorshaha 2030, kaas oo diiradda saarayaa in dhammaan carruurtu ay helaan cunto ku filan oo nafaqo leh. Itoobiya waxay sidoo kale soo bandhigtay isbeddelada iyo dadaallada la taaban karo ee ay ku muujisay barnaamijka quudinta ardayda, iyada oo tusaale u noqotay waddamada Afrika ee dadaalka muuqda ka sameeyay arrintan. Wasiirka wuxuu xusay in dalku uu dadaal xooggan ku bixinayo sidii yoolka 2030 ee ah in dhammaan ardayda dugsiyada hoose la quudiyo loo gaari lahaa, iyadoo la hirgelinayo tallaabooyin wax ku ool ah oo laga fulinayo heer qaran iyo gobolba. Dowladda ayaa qorshahan ku dartay miisaaniyadda qaranka, waxayna sheegtay in dowlad deegaannada dalka ay si buuxda u garawsadeen muhiimadda arrintan, islamarkaana ay u muujinayaan xilkasnimo iyo taageero muuqata. Barnaamijka quudinta ardayda ayaa loo arkaa mid saameyn weyn ku yeelan kara mustaqbalka jiilka soo koraya, wuxuuna yahay hannaan wax ku ool ah oo lagu yareyn karo saboolnimada. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 23/2017 (ENA): Magaalada Jigjiga ayaa lagu qabtay shir muhiim ah oo uu soo qabanqaabiyay Barnaamijka Adkaysiga Abaaraha ee IGAD, kaasoo lagu gorfeeyay horumarka iyo qorshayaasha mashaariicda DRIVE iyo BREFONS ee hoos yimaada Xafiiska Horumarinta Xoolo-dhaqatada ee Dawlad Deegaanka Soomaalida. Shirkan oo uu guddoominayay Madaxa Xafiiska Horumarinta Xoolo-dhaqatada Deegaanka Soomaalida, ayaa waxaa ka soo qeybgalay masuuliyiin heer deegaan iyo federaal ah, xubnaha guddiga hagista mashaariicda, iyo iskuduwaha guud ee mashaariicda DRIVE iyo BREFONS. Intii lagu guda jiray kulanka waxaa si qoto dheer looga hadlay warbixinno la xiriira waxqabadkii sanadka 2017 ee mashaariicdan, gaar ahaan doorkooda ku aaddan u adkaysiga abaaraha iyo horumarinta nolosha xoolo-dhaqatada. Mashruuca BREFONS wuxuu si gaar ah uga hawlgalaa 9 degmo oo ka tirsan deegaanka, halka DRIVE uu ka shaqeeyo dhammaan 11-ka gobol iyo 95 degmo ee deegaanka. Labadan mashruuc ayaa ah kuwo muhiim u ah kobcinta adeegyada xoolo-dhaqatada, ilaalinta xoolaha, kor u qaadista suuqyada xoolaha, iyo xoojinta damaanad qaadka cuntada iyo dhaqaalaha deegaanka. Dr. Cabdiqaadir oo khudbad ka jeediyay madasha ayaa muujiyay muhiimadda ay leeyihiin mashaariicdan, isagoo xusay in ay wax weyn ka beddeleen nolosha bulshada reer guuraaga ah. Waxa uu sidoo kale caddeeyay in guddiga sare uu isla qaatay in la sii xoojiyo wada-shaqeynta iyo shirarka joogtada ah ee lagu qiimeeyo waxqabadka, laguna hagaajiyo qorshayaasha mustaqbalka. Ugu dambayn, shirka ayaa lagu soo gabagabeeyay qodobo muhiim ah oo lagu adkaynayo iskaashiga, hufnaanta iyo xawaaraha fulinta mashaariicda, iyadoo diiradda la saarayo baahiyaha dhabta ah ee bulshada deegaanka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 22/2017 (ENA): Wafti uu hoggaaminayo Madaxweyne Ku-xigeenka DDS, Mudane Ibraahim Cusmaan Faarax, ayna wehliyeen masuuliyiin sare oo heer deegaan ah, xubno ka socday federaalka, iyo bahda warbaahinta dalka, ayaa maanta kormeer ku soo maray mashaariic horumarineed oo muhiim u ah bulshada deegaanka, kuwaas oo laga hirgeliyay gudaha caasimadda Jigjiga. Kormeerka Waftigu oo u jeedkiisu aha in bahda warbaahinta dalka lasoo tuso horumarka baaxada lah ee isbadalki kadib ka hanaqaaday deegaanka, ayaa waxa ay si gaar ah u indha-indheeyeen dhismaha cusub ee Xarunta Baarlamaanka DDS, mashruuca horumarinta marinada magaalada Jigjiga, adeeg-bixinta guud ee cusbitaalka Takhasuska Sare ee Sheekh Xasan Yabare, iyo mashruuca dalxiiska ee Shabeeley oo haatan maraya heer gabogabo ah.   Intii uu socday kormeerka, bahda warbaahinta dalka ayaa si wayn u bogaadiyay sida ay mashaariicdan u yihiin kuwo wax-ku-ool ah oo si muuqata kor ugu qaaday bilicda magaalada iyo tayada adeegyada loo fidiyo bulshada. Waxa kale oo ay xuseen in qaarkood lagu dhammeeyay muddo kooban, taas oo muujinaysa dadaalka xukuumadda deegaanka ee ku aaddan hirgelinta adeegyo baahiyaha bulshada daboolaya. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Dirdhaba; Afagaal/Hamle 21/2017 (ENA): Xuska xiisaha 7-aadka Dirdhaba wareegiisa 4-aad ayaa sanadan halku dhig looga dhigay xiisaha diri dhabe waa horumarinta barwaaqada Diri dhabe ayaa si rasmi ah uga furmay. Iyadoona lagu bilaabay socod dadweyne iyo ciyaaraha qaybihiisa kaladuwan Maamulka Diri dhabe oo uu horkacayo Duqa IDD Mudane Khadir Johar ayaa ka furay munaasabadda xuska 7aadka xiisaha diri dhabe taaso laga bilaabay fagaaraha tareenka magaalada, iyadoona shacabka magaalada, marti sharaf iyo masuuliyiin kale oo maamulka ka tirsan ay ka qaybgaleen.   Duqa IDD Mudane Khadir Johar ayaa sheegay in xuskan 4-aad ee xiisaha diri dhabe uu socon doono muddo shan maalmood ah, waxaana uu tilmaamay in la qaban doono munaasabado kala duwan oo bulshada magaalada u muujinaya horumarka iyo wadajirka. Afhayeenka golaha wakiillada shacabka ee IDD marwo fadxiya aden ayaa xustay in xuskani afartii sano ee lasoo dhaafay ahayd fursad lagu kulmiyo dadka magaalada iyo qurba-joogta magaalada u dhalatay si wada jira. Waxay sheegtay in socodka dadweynaha iyo ciyaaruhu ay door weyn ka ciyaaraan kobcinta caafimaadka iyo isku xirnaanta bulshada; iyana in laxoojiyo ciyaaraha iyo jimicsiga maadama ay qayb kayihiin caafimadka dadwaynaha.

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 16/2017 (ENA): Madal lagaga hadlayay doorka haweenku ku leeyihiin ka hortagga dambiyada iyo ka wacyigelinta dhalinyarada fal-dambiyeedyada ka dhaca magaalada ayaa ka qabsoontay hoolka kulamada ee Kulliyadda Maaraynta iyo Adeegga Shacabka DDS. Kulankan oo ay soo qabanqaabiyeen Ururka Hooyooyinka Nabadda Deegaanka oo taageero ka helaya Xafiiska Nabadgelyada DDS ayaa halkudhega madashani ahayd “Dhalinyaradeenu waa lafdhabarta bulshadeena ee aynu ka war hayno.” Madashan ayaa waxaa ka soo qayb galay masuuliyiin, culimaa’udiin, haween, waxgarad, iyo marti sharaf kale, waxaana intii uu socday kulanku si qoto dheer loogu lafaguray arrimo muhiim ah oo taabanaya dhammaan waalidiinta, culimada, hay’adaha amniga iyo bulshada inteeda kale, kuwaas oo si gaar ah diiradda u saarayay wacyigelinta dhalinyarada iyo ka hortagga dambiyada. Masuuliyiintii kala duwanayd ee madashani ka hadlay ayaa sheegay in hooyooyinku yihiin laf-dhabarta bulshada, islamarkaana ay door muuqda ku leeyihiin wacyigelinta dhalinyarada, ilaalinta akhlaaqda iyo hagidda mustaqbalka jiilka cusub si loo helo bulsho hagaagsan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Samara, Afagaal/Hamle 16/2017 (ENA): Madaxa xafiiska waxbarashada ee deegaanka Musa Adem ayaa sheegay in si wayn looga shaqeynayo balaadhinta iyo kor u qaadida tayada waxbarashada dugsiyada hoose ee deegaanka Canfarta. Xafiisku waxa uu bilaabay kulamo uu la yeelanayo madaxda waxbarashada dugsiyada hoose ee degmooyinka iyo maamul magaalooyinka, kaas oo ku saabsan sidii loo ilaalin lahaa tayada waxbarashada. Madaxa Xafiiska Waxbarashada ee Gobolka Musa Adem oo madasha doodaha ka soo qayb galay ayaa sheegay in Xukuumad ahaan ay mudooyinkii u danbeeyay ay si weyn ugu foojigan yihiin waxbarashada dugsiyada hoose. Waxa uu sheegay in xoojinta iyo balaadhinta waxbarashada dugsiyada hoose ay saldhig u tahay kor u qaadista tayada iyo horumarka ardayda.   Wuxuu sheegay in sanad miisaaniyeedkii dhamaaday in ka badan 44,000 oo arday ay iska diiwaan galiyeen dugsiyada hoose ee ku yaala 503 dugsi oo ku yaala deegaanka; Tani waxay daboolaysaa kaliya 30 boqolkiiba carruurta ku nool deegaanka. Waxa uu shaaca ka qaaday in uu taageero iyo wada shaqayn ka raadin doono dhinacyada ay khusayso sidii loo furi lahaa dhammaan dugsiyadii hore sanad miisaaniyeedka soo socda. Waxa uu sidoo kale ku baaqay in laga wada qayb qaato dadaalada lagu balaadhinayo waxbarashada dugsiyada hoose ee caruurta fiirada gaarka u baahan iyo in daneeyayaashu ay xoojiyaan taageeradooda ku wajahan bixinta agabka.   Mudane Ketema Kewey, oo ah khabiir sare oo ka tirsan barnaamijka waxbarashada iyo miiska tayaynta tayada ee wasaaradda waxbarashada oo madasha ka soo qayb galay ayaa sheegay in waxbarashada ka hor dugsiga hoose ay kaalin mug leh ku leedahay horumarinta natiijada. Waxa kale oo uu tilmaamay in dhaqaale yarida iyo macalimin yaraantu ay caqabad ku noqotay tayada waxbarashada, taasina ay keentay in ay dugsiyada hoose noqdaan 58 boqolkiiba oo kaliya dalka oo dhan. Mudanw Ketema ayaa sharaxay in la sugi karo sinaanta waxbarashada iyadoo la balaadhinayo waxbarashada ka horeysa dugsiga hoose wuxuuna carabka ku adkeetay in loo baahan yahay in laga shaqeeyo sidii kor loogu qaadi lahaa tayada dugsiyada hoose. Waxaa madasha doodda ka soo qayb galay wakiilo ka socday waxbarashada, caafimaadka, dhalinyarada, haweenka iyo maamulada heer gobol, degmo iyo heer magaalo. #Wakaalladda Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Dhagaxbuur, Afagaal/Hamle 15/2017 (ENA): – Waxaa si rasmi ah loo bilaabay adeeg-bixinta xarunta caafimaadka ee Dulcad, taasoo si weyn loogu tala galay in bulshada xaafadda 8-aad iyo nawaaxigeeda ay si dhow uga faa’iideystaan adeegyada caafimaad ee muhiimka ah.   Munaasabadda furitaanka ayaa waxaa goobjoog ka ahaa masuuliyiin uu ugu horreeyo Kuxigeenka Duqa Magaalada Dhagaxbuur, Mudane Cabdixakiin Macalin, iyo Madaxa Xafiiska Caafimaadka ee Maamulka Magaalada, Mudane Cabdinuur Shariif, kuwaasoo si dhow u kormeeray habsami u socodka adeegyada cusub ee xarunta. Sidoo kale, waxay dhir-beeris ku sameeyeen xarunta, iyagoo muujiyay dadaalka loogu jiro horumarinta deegaanka iyo adeegyada bulshada.   Xarunta caafimaadka ee Dulcad waxay bixisaa adeegyo caafimaad oo kala duwan oo ay ka mid yihiin daaweynta cudurrada kala duwan, adeegyada baadhitaanada, adeegyada hooyada uurka leh, adeegyada dhalmada iyo daryeelka ilmaha, adeeg 24-saac ah oo ay diyaar u yihiin shaqaale caafimaad oo xirfad leh.   Maamulka magaalada Dhagaxbuur wuxuu si gaar ah ugu wargelinayaa shacabka ku dhaqan xaafadda 8-aad iyo agagaarkeeda in ay si buuxda uga faa’iideystaan adeegyada caafimaad ee xarunta Dulcad, iyadoo la xasuusinayo in loo baahan yahay in ay la yimaadaan kaarka caymiska caafimaadka si ay ugu helaan adeegyada si fudud. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 15/2017 (ENA)Masuuliyiinta Xafiiska Caafimaadka DDS iyo wafti sare oo ka kala socday safaaradda Japan ee dalka Itoobiya iyo Hay'adda UNFPA ayaa soo kormeeray adeegyada caafimaad ee lagu soo kordhiyay cusbitaalka Kaaramardha ee ay dhinacyadu iska kaashadeen. Madaxa Xafiiska Caafimaadka DDS, Dr. Muuse Axmed oo ay weheliyaan safiirka Japan ee dalka Itoobiya Danjire Shibata Hironori iyo Madaxa Hay'adda UNFPA Mudane Coffi Kouame ayaa kormeer iyo indho indhayn ku soo maray goobaha adeegbixinta caafimaadka ee hooyooyinka iyo dhalinyarada si kor loogu qaado dadaallada ka hortagga iyo ka jawaabista tacadiyada ka dhanka ah jinsiga.   Xafiiska caafimaadka ee Deegaanka, safaaradda Japan ee dalka iyo Hay'adda UNFPA oo iskaashanaya ayaa cusbitaalka Kaaramardha ku soo kordhiyay qalabka lagama maarmaanka u ah hooyada xilliga uurka iyo dhalmada kuwaas oo ay bulshadu baahi weyn u qabtay. Adeegyada la soo kormeeray ayaa waxaa sidoo kale ka mida baabuurka wareega ee adeegyada aasaasiga ahi u dhamaystiran yihiin, kaasi oo loogu talogalay in uu gaadhsiiyo gargaar caafimaad bulshada reer guuraaga ah ee ku nool meelaha fog isla markaasina uu soo kordhiyay Xafiiska Caafimaadka DDS oo taageero ka helaya bahwadaagtiisa. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Afagaal/Hamle 15/2017 (ENA): Midowga Afrika ayaa shaaca ka qaaday in uu ka shaqeynayo sidii loo cirib tiri lahaa karti la'aanta caruurta afrkia ee aqriska, qoraalka iyo cisaabta matka la gaaro sanadka 2035-ka T.Y. Siminaar heerkiisu sareeyo oo daneeyayaal ah oo ku saabsan kartida akhriska qoraalka iyo xisaabta iyo xisaabta caruurta Afrika ayaa la qaban doonaa Afagaal/Hamle 15 - 16, 2017 T.I, xarunta Midowga Afrika ee Addis Ababa. Aqoon-is-weydaarsiga ayaa lagu falanqeyn doonaa siyaabaha lagu sii dardargelin karo dadaallada wax looga qabanayo caqabadaha akhris iyo qoraalka ee haysta carruurta ka yar 10-ka sano ee Afrika. Aqoon-is-weydaarsiga ayaa kulmi doona wakiillo farsamo, khubaro dhanka waxbarashada ah, ururrada bulshada rayidka ah, cilmi-baarayaal iyo la-hawlgalayaal horumarineed oo ka kala socda 25 dal oo ka tirsan Midowga Afrika. Aqoon-is-weydaarsiga ayaa qayb ka ah hirgelinta istaraatiijiyadda waxbarashada ee Midowga Afrika, sida uu Midowga Afrika sheegay. Istaraatiijiyadu waxay diiradda saaraysaa horumarinta farbarashada aasaasiga ah, xisaabinta, xirfadaha bulshada iyo dareenka ee caruurta. La tashiga daneeyayaasha ayaa bixin doona talooyinka ku saabsan hababka ugu fiican iyo caqabadaha horumarinta waxbarashada iyo xirfadaha carruurta Afrika. Waxaa sidoo kale la tilmaamay in la tashiyo laga yeelan doono sidii dhaqamada wax ku oolka ah loogu biirin lahaa siyaasadaha waxbarashada qaaradda. Aqoon-is-weydaarsigu wuxuu sidoo kale qayb ka yahay ballanqaadkii Midowga Afrika ee ahaa in meesha laga saaro karti-la'aabta akhriska iyo qoraalka marka la gaaro sannadka 2035-ka T.Y. Himilladani waxay si cad uga muuqataa Bayaankii Nuwaaqshat, kaas oo dalalka xubnaha ka ah Midowga Afrika ay ku ballanqaadeen xoojinta waxbarashada iyo horumarinta xirfadaha, iyo Hindisaha AU 10-Sano ee Waxbarasho (2025-2034). Itoobiya, oo xubin ka ah wada-tashiga qaaradda, waxay ku guulaysatay natiijooyin la taaban karo dadaalkeeda ku aaddan horumarinta xirfadaha aasaasiga ah ee wax-akhriska carruurnimada hore. Wasaaradda waxbarashadu waxa ay tusaale u soo qaadatay in carruurtu ay afkooda hooyo wax ku bartaan xilliga ay ku jiraan waxbarashada carruurnimada. Waxa kale oo ay hirgelisay habab kala duwan oo ay ka mid yihiin dhinacyada ay khusayso, oo ay ka mid yihiin xoojinta barnaamijyada tababarka macallimiinta iyo barnaamij dhammaystiran oo horumarinta tayada waxbarashada ah. Ugu danbayntii, Dadaalladan ayaa sidoo kale lagu sheegay in ay hoos u dhigeen karti la'aanta akhriska ee heerarka ugu hooseeya ee waxbarashada Itoobiya, iyo isbadalka laga arkay miyiga ayaa ah mid dhiirigelin leh. #Itoobiya #Wakaalladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 12/2017 (ENA): Duqa magaalada Addis Ababa, Marwo Adhaanej Abebe, ayaa sheegtay in dowladda hoose ee magaalada ay sanad miisaaniyaddeedka 2017 hirgelisay shaqooyin wax-ku-ool ah oo ka turjumaya baahida horumarineed ee bulshada. Hadalkaasi waxay ka jeedisay kulan lagu gorfeynayay waxqabadkii sanadkii tagay ee 2017 iyo qorsheyaasha cusub ee sanad-miisaaniyadeedka 2018, kaasoo ay magaalada Addis Ababa ka billowdeen. Kulanka waxaa sidoo kale ka qeybgalay Afhayeenka golaha baarlamaanka Addis Ababa Mudane Buseena Alqadir, madaxa xisbiga Barwaaqo ee Addis Ababa Mudane Moges Baljaa, iyo saraakiil sare oo ka tirsan maamulka magaalada. Adhaanej Abebe waxay sheegtay in sanad miisaaniyadeedka 2017 uu ahaa mid guulo badan laga gaaray, iyadoo waxqabadka guud ee qorshaha sanadkaa lagu fuliyay heer dhan 95%. Waxay xustay in mashaariicda horumarineed ee la hirgeliyay ay ahaayeen kuwa si toos ah uga jawaabaya baahida shacabka, isla markaana ay natiijadoodu la taaban karo ahayd. Marwadu waxay tilmaantay in mashaariicdaasi ay ahaayeen kuwo bulsho badan si toos ah uga faa’iideysatay, isla markaana leh saameyn togan oo la dareemayo.   Sidoo kale, si wax looga qabto sicir-bararka iyo qiimaha sare ee nolosha, waxay sheegtay in dadaallo la sameeyay si badeecooyin kala duwan oo muhiim u ah nolosha bulshada loogu keeno magaalada, taasoo gacan ka geysatay xasillinta suuqyada. Dhanka shaqo-abuurka, Adhaanej Abebe waxay sheegtay in wax ka badan intii lagu talo-galay la qabtay, iyada oo la sameeyay fursado shaqo oo dheeri ah, sidoo kalena la xoojiyay ilaha dakhliga magaalada. Iyadoo ka hadleysa warshadaha magaalada ku yaalla, waxay sheegtay in waxqabadka laga diiwaangeliyay uu ahaa mid sarreeya, taasoo kor u qaaday wax-soo-saarka iyo tayada badeecooyinka. Marwo Adhaanej Abebe ayaa sidoo kale tilmaantay in barnaamijka horumarinta waddooyinka uu beddel weyn ku sameeyay bilicda, nadaafadda iyo muuqaalkii guud ee magaalada. Waxay sheegtay in horumarkaasi uu Addis Ababa u beddelay meel nolol wanaagsan leh oo soo jiidan karta dalxiisayaasha. Ugu dambayntii, Adhaanej Abebe waxay si dhab ah u qirtay in shaqooyinka la qabtay aysan wali gaarsiisnayn heerkii loo baahnaa, hase yeeshee waxay ballan qaaday in sanadka cusub ee 2018 la kaashan doono waxyaabihii laga bartay si loo gaaro natiijooyin waara. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 11/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka Itoobiya, Tamasgan Tiruneh, ayaa sheegay in sannad-miisaaniyadeedka 2017 uu ahaa sanadkii ay Itoobiya bilowday marxalad horumarineed oo wax ku ool ah, iyadoo la fuliyey hawlo muhiim ah oo natiijooyin la taaban karo laga gaaray. Waxa uu sidoo kale sheegay in sannad-miisaaniyadeedka 2018 ay ka go’an tahay in la sii wado guulihii laga gaaray dhammaan waaxyaha, loona xoojiyo horumarka ku dhisan sal adag. Waxaa haatan socda kulan wadatashi ah oo u dhexeeya madaxda hay’adaha federaalka ee Itoobiya, kaasoo lagu falanqeynayo natiijooyinka waxqabadka hay’adaha ee sanadkii la soo dhaafay 2017 iyo qorshaha sannadkan cusub 2018. Intii lagu jiray khudbaddiisa, Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka Tamasgan Tiruneh wuxuu sheegay in sannadka 2017 uu sidoo kale ahaa mid lagu arkay isbeddel weyn oo ku yimid taariikhda horumarka Itoobiya, ayna ahayd bilowgii isbeddelada waaweyn ee koboca dhaqaalaha guud ee la hirgeliyey si guul leh.   Waxa uu tilmaamay in waxqabad taariikhi ah laga diiwaan geliyey dhinacyada warshadaha, beeraha, adeegyada, macdanta iyo waaxyaha kale ee dhaqaalaha. Sidoo kale wuxuu xusay in horumarka laga sameeyey magaalada, koridorrada horumarineed, waxbarashada, caafimaadka, cadaaladda, maamulka iyo diblomaasiyadda ay muujinayaan guulo la taaban karo. Itoobiya ayaa sanadkan martigelisay in ka badan 150 shir caalami ah iyo kuwo heer gobol ah, taas oo ka dhigaysa meel muhiim u ah dalxiiska, taasna si dhab ah ayay u hirgalisay. Qorshaha sannad-miisaaniyadeedka cusub wuxuu diiradda saaraya xoojinta koboca dhaqaalaha, xasillinta qiimaha badeecooyinka, kordhinta dakhliga gudaha, hagaajinta miisaaniyadda iyo sare u qaadista wax-soo-saarka dalka. Waxa uu sidoo kale carabka ku adkeeyey in la sii wadi doono hirgelinta isbeddelada dhaqaale ee waaweyn iyadoo xoogga la saarayo sugidda natiijooyinka wanaagsan ee laga gaaray dhaqaalaha guud iyo warshadaha.   Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta, Dr. Fitsum Asafa, ayaa dhankeeda sheegtay in Itoobiya ay ku hawlan tahay fulinta shaqooyin wax ku ool ah oo lagu xaqiijinayo madax-bannaanida kaalmada bani’aadannimo. Waxa ay sidoo kale xustay in la fuliyey hawlo wax ku ool ah oo lagu xoojinayo wax-soo-saarka iyo tayada, islamarkaana qorshuhu yahay in sannadkan cusub la sii xoojiyo arrimahan. Qorshaha sannadkan miisaaniyadda cusub wuxuu si gaar ah u diiradda saarayaa kor u qaadista wax-soo-saarka iyo tayadiisa, abuurista fursado shaqo oo ballaaran, yareynta sicir-bararka iyo qiimaha nolosha, kordhinta dakhliga gudaha, iyo ballaarinta dhoofinta, si loo sii wado isbeddelada dhaqaale ee la bilaabay si guul leh. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Afagaal/Hamle 11/2017 (ENA): Golaha sare ee arrimaha Islaamka Itoobiya ayaa ku dhawaaqay in maamulka hadda jira uu xilka sii hayn doono ilaa 30-ka Naaf/Nahase. Golaha Sare ee Arrimaha Islaamka Itoobiya ayaa maanta yeeshay kalfadhigii 3-aad ee aan deg degga ee ee sannadkii 3-aad. Kalfadhigan ayaa la soo gabo gabeeyay, iyadoo laga soo saaray war-murtiyeed.   Sida uu sheegay Sheekh Xaaji Ibraahim Tufa oo ah madaxa golaha sare ee arrimaha islaamka Itoobiya oo khudbadii furitaanka golaha ka jeediyay ayaa sheegay in golaha fulinta ee hadda talada haya ay muddo saddex sano ah u adeegayeen bulshada muslimiinta ah tan iyo 11-kii Afagaal/Hamle 2014 T.I. Waxa kale oo uu sheegay in hawlo lagu guulaystay la qabtay muddadaas.   Anuwar Mustafa oo ah xubin gudiga fulinta ah ahna agaasimaha waxbarashada iyo adeega bulshada ee golaha sare ee arimaha islaamka itoobiya ayaa bayaankiisa ku sheegay in shacabka muslimka ahi ay doortaan wakiilo laga diwaan galin doono masaajid kasta. War-saxaafadeedka ayaa lagu sheegay in guddiga fulinta doorashooyinku ay codsadeen in waqti dheeri ah lagu kordhiyo si ay hawshooda u dhameeyaan, waxaana la go’aamiyay in muddo kordhin loo sameeyo golaha guud ee golaha iyo guddiga fulinta oo hadda heer kasta ka shaqeeya, ilaa 30-ka Naaf/Nahase 2017 T.I. War-saxaafadeedka ayaa loogu baaqay cid kasta oo ay khusayso inay doorkooda ka qaataan sidii loogu guulaysan lahaa hirgelinta doorashada. #Wakaalladda Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Harar; Afagaal/Hamle 11/2017 (ENA):- Deegaanka Hararida waxaa ka socda hawlo dhiirigalin ah oo noqon doona waayo aragnimo qaran, sidaa waxa yidhi Gudoomiye ku xigeenka Xisbiga Barwaaqo ahna Madaxa Xarunta dhexe ee Dhismaha Dimuqraadiyada iyo lehna Awood Ra’iisul Wasaare ku xigeen Aaden Faarax. Mudane Aaden Faarax ayaa xadhiga ka jaray xafiisyo laga dhisay dhamaan sagaalka degmo ee deegaanka Harari.   Munaasabaddan ayuu ku sheegay in isbadalka ka dhacay deegaanka Harari uu ku soo arkay horumar la taaban karo. Waxa uu xusay in xilligan ay deegaankan ka socdaan howlo dhiirigelin ah oo khibrad qaran u noqon doona; isagoo tilmaamay in midnimada hoggaanka iyo shacabka ay kaalin mug leh ka qaadanayaan arrintan. Waxa uu xusay in dhismayaashii laga dhisay sagaalka degmo lagu dhisay kharash yar, taasi oo muujinaysa nidaamka maamulka mashaariicda ee xisbiga.   Madaxweynaha Deegaanka Harari Ordin Bedri, ayaa dhankiisa sheegay in guulihii waaweynaa ee laga soo hooyay dal ahaan ay muujinayso saxnaanta siyaasadda xisbiga Barwaaqo iyo soo dhawaynta shacabka. Waxa uu xusay in shaqooyin wax ku ool ah la qabtay iyaga oo ka jawaabaya baahida horumarineed ee dadka, kor u kaca wax soo saarka, horumarinta marinada ayaa sidoo kale ahaa mid dhiirigelin leh. Munaasabaddan ayaa waxaa ka soo qeyb galay Madaxweyne ku xigeenka deegaanka Roza Cumer iyo madax kale oo heer federaal iyo heer deegaan ah. #Itoobiya #Wakaalladda Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Afagaal/Hamle 10/2017 (ENA): Culimaa’udiinka ayaa ku baaqay in la horumariyo dhaqanka ku saleysan in khilaafaadka lagu xalliyo wada hadal, lagana fogaado khilaafka. Culimaa’udiinka oo hoos imaanaya hay’adaha diimaha Itoobiya ayaa faallooyinkooda siiyay ENA ee ku aaddan baaqii nabadeed ee ay culumada diintu ka soo saareen magaalada Maqale ee deegaanka Tigreega.   Sida uu sheegay gudoomiyaha golaha sare ee arimaha islaamka Itoobiya mudane xaaji ibraahim tufa oo ku hadlaya magaca culumaa’udiinka ayaa sheegay in culima’udiinka ay kawada hadleen madaxwaynaha maamulka kumeel gaadhka ah ee Tigray Janaraal Tadhese Werede iyo hogaamintiisa iyo waliba qaybaha kala duwan ee bulshada deegaanka mudadii ay joogeen. Culimada ayaa sidoo kale tilmaamay in ay baaq nabadeed u direen dadka ay khuseyso.   Culimaa’udiinka ayuu sheegay in ay kala hadleen dhinacyo kala duwan oo ay khusayso Tigrayga, waxayna carabka ku adkeeyeen in khilaafaadka lagu xaliyo oo kaliya qaab nabadeed. Waxay rajo ka muujiyeen in daneeyayaashu ay ku xalliyaan khilaafaadka qaab nabadeed oo kaliya. Xaaji Ibraahim waxa kale oo uu tilmaamay in Golaha Culimadu ay sii xoojin doonaan wax qabadkooda wanaagsan ee ay ka qayb qaadanayaan, waxana uu ku nuux-nuux saday in dhaqanka ku salaysan in khilaafaadka lagu xalliyo wada-hadal oo kaliya, lagana fogaado khilaafyada in laga horumariyo dalka oo dhan. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Diridhaba; Afagaal/Hamle 10/2017 (ENA): Wasiirka shaqada iyo xirfadaha Muferixaat Kamil, ayaa shaaca ka qaaday in tababaro kala duwan oo ku saleysan xirfado ah doonaan in ka badan 6 milyan oo muwaadiniin ah lagu bixiyay sannad miisaaniyadka 2017 T.I. Madal dib u eegis loogu samaynayo waxqabadkii ugu waaweynaa ee ay xukuumada iyo xisbigu iska kaashadeen ee sanad miisaaniyadka 2017 T.I ayaa lagu qabtay magaalada Diridhaba. Madasha ayaa looga hadlay waxqabadyadii iyo natiijooyinkii ugu waaweynaa ee laga gaaray dhinacyada yareynta faqriga, shaqo abuurka, xasilinta suuqa, dhimista qiimaha maciishada iyo arrimo kale. Wasiirka shaqada iyo xirfada Muferixaat Kaamil oo madasha ka soo qayb gashay ayaa sheegtay in dadaal badan loo galay sidii looga jawaabi lahaa baahiyaha iyo baahida muwaadiniinta sanad miisaaniyeedka dhamaaday, natiijadana la diiwaan geliyay. Wasiirka ayaa sidoo kale sheegay in in ka badan 6 milyan oo muwaadiniin ah ay u suurtagashay in ay helaan barnaamijyo kala duwan oo ku saleysan xirfado sanad maaliyadeedkii dhamaaday. Waxa kale oo ay xustay in in ka badan 4.5 milyan oo muwaadiniin ah la siiyay fursado shaqo oo ku salaysan xirfado shaqo oo gudaha iyo dibadda ah sanad miisaaniyeedkii dhamaaday, waxaanay sheegtay in tirada shaqo ee dalka laga abuuray ay ka badan tahay tiradii loo qorsheeyay.   Wasiiru dowlaha ganacsiga iyo iskaashiga gobolka Cabdulxakiim Mulu (Dr.); Dhankiisa, waxa uu xusay in dalka uu ku guuleystay isbedello ballaaran oo dhanka dhaqaalaha ah sanad miisaaniyeedkii la soo dhaafay, taasoo sahlaysa horumar dhinacyo badan leh iyo koboc dhaqaale. Waxa kale oo uu sheegay in hawlo badan laga qabtay sidii loo xasilin lahaa sicir-bararka suuqa iyo maciishada, taasina ay keentay in natiijo laga gaadho.   Maayar ku xigeenka maamulka magaalada Addis Ababa ahna madaxa xafiiska horumarinta warshadaha Jantrar Abay oo ka qayb galay dood cilmiyeedka ayaa sheegay in guulo dhiiri galin leh laga soo hooyay hawlihii loo igmaday ee lagu yarayn lahaa dhibaatooyinka bulsho iyo dhaqaale ee ka jira magaalada. Waxa uu xusay in in ka badan 31,000 oo muwaadiniin ah ay ka faa’iideysteen faa’iidada, isla markaana ay fududeeyeen wada xaajoodyadii sanad miisaaniyeedkii la soo dhaafay, wuxuuna caddeeyay in ay sii xoojin doonaan. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Adis-ababa, Afagaal/Hamle 9/2017 (ENA): Xafiiska Dhaqanka iyo Dalxiiska ee Deegaanka Canfarta ayaa sheegay inuu si wayn ugu hawlan yahay sidii loo sii xoojin lahaa hawlaha waaxda dalxiiska laga qabanayo iyadoo la balaadhinayo goobaha dalxiiska ee Deegaanka.   Ku xigeenka madaxa xafiiska Mudane Cabdu Maxamed ayaa u sheegay warbaahinta Fana in sanad miisaaniyadeedka 2017 la qabtay shaqooyin badan oo lagu sii xoojinayo korna loogu qaadayo fursadaha dalxiiska ee deegaanka.   Wuxuu sheegay in natiijooyin dhiirigelin leh laga gaaray horumarinta goobaha ugu waaweyn ee loo dalxiis tago oo ay ka mid yihiin Dalool, Cartaale, Harta Afdheera, Alalo Bad Fell, Seerta Qaranka ee Awash, Harta Cabiyee iyo kuwa kale. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Afagaal/Hamle 5/2017 (ENA): Warqu Gachana (Dr.) oo ah Agaasimaha Guud ee Mac-hadka garaadka macmalka ee Itoobiya ayaa sheegay in lagu dadaalayo sidii dhalinyarada iyo dhalinyarada looga dhigi lahaa kuwo karti iyo tartan u leh aqoonta garaadka macmalka ah. Machadku waxa uu Matxafka Sayniska u furay tababarkii 4-aad ee xagaaga oo ay ku baranayeen da’yarta iyo dhalinyarada qaybaha kala duwan ee cilmiga iyo tignoolajiyada. Mas’uuliyiin sarsare oo ka tirsan dowladda, ardaydii tababarka loo soo xiray iyo waalidiinta ardayda tababarka loo soo xiray ayaa ka qeyb galay barnaamijka. Warqu Gachana (Dr.) oo ah Agaasimaha Guud ee Machadka ayaa sheegay in lagu dadaalayo sidii dhalinyarada iyo dhalinyarada loo xoojin lahaa tababarada xagaaga iyo in lala kaashanayo xarumaha waxbarashada si ay u kobciyaan aqoontooda iyo xirfadahooda. Waxa uu sidoo kale xusay in garaadka macmalku uu beryahan dambe noqday aalad muhiim u ah dalal ay ku xaliyaan dhibaatooyinkooda. Wuxuu sheegay in Itoobiya ay sidoo kale ku dadaaleyso sidii dhalinyarada iyo dhalinyarada ay u heli lahaayeen aqoon iyo xirfad ay ku isticmaali karaan garaadka macmalka dhinac walba. Waxa uu sidoo kale xaqiijiyay in tababarada lasii xoojin doono si ay u yeeshaan aqoonta aasaasiga ah ee dhanka shaqada, isla markaana ay noqdaan kuwo tartan caalami ah u gala. Waxaa la sheegay in 3,000 oo ka mid ah dhalinyaradii isu diwaan galisay wareegii 4-aad ee tababarkii xagaaga in 300 oo ka mid ah ay buuxiyeen shuruudihii looga baahnaa oo galay tababarka. Tababarka ayaa socon doona muddo labo bilood ah, waxaana lagu baran doonaa waxyaabaha aasaasiga ah ee sirdoonka macmalka ah, robotics-ka, barnaamijyada iyo koorsooyin kale. #Itoobiya #Wakaalladda Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 5/2017 (ENA): Xafiiska Haweenka, Carruurta iyo Dhallinyarada ee deegaanka Hararida ayaa shaaciyay in la bilaabi doono adeegga mutadawacnimada xilliga xaggaaga, oo ay ka qeyb qaadan doonaan in ka badan 40,000 oo mutadawiciin ah. Adeeggan oo lagu fulinayo hal-ku-dhigga “Soo noolaynta dhulka iyadoo wax la beerayo" ayaa si rasmi ah maanta looga daahfuray magaalada Harar, waxaana furitaanka hogaaminayay Madaxweynaha Deegaanka Ordiin Badri. Mashaariicda la fulin doono waxaa ka mid ah dayactirka guryaha dadka danyarta ah iyo beerista geedaha, waxaana lagu qabanayaa degmooyinka magaalada iyo kuwa miyigaba ee deegaanka. Furitaankan waxaa sidoo kale ka qeyb galay Ku-xigeenka Madaxweynaha Deegaanka Hararida, Rooda Cumar, Madaxa xafiiska xisbiga Barwaaqo ee deegaanka Hararida, Getu Weyesa, iyo mas’uuliyiin kale oo heer deegaan ah. Madaxa Xafiiska Haweenka, Carruurta iyo Dhallinyarada, Marwo Ramsiya Cabdiwahaab, ayaa sheegtay in tirada dhallinyarada ka qeybqaadanaya adeegga mutadawacnimada ay sanadba sanadka ka dambeeya kor u sii kacday. Waxay intaa ku dartay in adeegga mutadawacnimada lagu fulin doono dhammaan deegaanka Hararida inta lagu jiro xilliga xaggaaga, iyadoo qorshayaasha horumarineed ay si buuxda u socon doonaan. Waxaa sidoo kale la sheegay in adeegga mutadawacnimada ee sanadkan uu ka kooban yahay 14 mashruuc oo muhiim ah oo si toos ah bulshada ugu faa’iideynaya. Sanadkii hore, waxaa deegaanka Hararida laga fuliyay mashaariic horumarineed oo qiimahoodu ka badan yahay 190 milyan oo Birr, taasoo qeyb ka ahayd adeegga mutadawacnimada, sida ay sheegtay Marwo Ramsiya. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 4/2017 (ENA): Duqa magaalada Diri Dhaba, Khadiir Juhaar, ayaa sheegay in dadaallada la sameeyey si looga guuro saboolnimada looguna gudbo dhinaca wax-soosaarka ay qayb ka yihiin qorshaha lagu xaqiijinayo sugnaanta cunntada. Waxaa sidoo kale la shaaciyey in in ka badan 400 qoys laga saaray saboolnimada muddadii la soo dhaafay. Maamulka Magaalada Diri Dhaba ayaa hadda sameynaya qiimeyn ku saabsan waxqabadka xafiisyada iyo waaxyaha kala duwan ee maamulka ee sanad-miisaaniyadeedka 2017-ka. Intii lagu jiray kormeerkaas, duqa magaalada Khadiir Juhaar ayaa sheegay in adeegyada la hirgeliyey ee lagu wajahayo baahiyaha horumarka bulshada iyo maamulka wanaagsan ay keeneen natiijooyin la taaban karo. Mashruucyo cusub iyo kuwii hore ee dhismaha kaabeyaasha dhaqaalaha ayaa si tayo leh oo xawli ah loo dhameystiray si loo daboolo baahiyaha bulshada, taas oo la tilmaamay in ay tusaale u tahay adeega iyo maamul wanaagga.   Gaar ahaan, hawlaha kala duwan ee laga hirgeliyey tuulooyinka iyo magaalada gudaheeda ayaa lagu xaqiijinayaa sugnaanta cunntada, taas oo keentay in in ka badan 400 qoys laga saaro saboolnimada iyadoo laga saaray liiska shabakada badbaadada. Waxaa sidoo kale la xusay in dadaallada maamulka ee lagu horumarinayo wax-soosaarka iyo wax-tarka ay natiijooyin la taaban karo kasoo hoyeen, iyadoo fursado cusub loo abuuro bulshooyinka. Waxaa la qorsheeyey in horumarkan la sii xoojiyo iyadoo 107 hektar oo dhul ah loo diyaariyey in loo isticmaalo kaydka cuntada xaaladaha degdegga ah. Duqa magaalada ayaa intaa ku daray in sidoo kale la dhisayo awoodo gudaha ah oo bulshada u suurta-gelin kara inay iska kaashadaan wax-ka-qabashada xaaladaha degdegga ah. Intii lagu guda jiray sanadkii miisaaniyadeedka la soo gabagabeeyey, bulshada, shaqaalaha iyo hay’adaha iskaashiga la leh ayaa si iskaa wax u qabso ah uga qayb qaatay hawlahaas, iyagoo bixiyey dadaal nooc kasta ah – mid dhaqaale iyo mid naf ahaaneedba. Kulan-wadaagga qiimeynta waxaa ka qaybgalay masuuliyiinta ugu sarreeya maamulka, madaxda waaxyaha kala duwan, wakiillo ka socday bulshada, iyo la-taliyeyaal kuwaas oo dhammaan si dhow u eegaya warbixinta waxqabadka la soo bandhigay. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 4/2017 (ENA): Ku-xigeenka Madaxa Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxootiga (UNHCR), Dhafid Karb, ayaa sheegay in Itoobiya ay ka mid tahay dalalka caalamka tusaale u ah qaab-habeynta iyo maaraynta qaxootiga ee lagu amaano. Waxa uu xusay in Itoobiya waqtigan ay martigelinayso in ka badan hal milyan oo qaxooti iyo dad magangelyo-doon ah oo ka kala yimid 25 dal oo kala duwan sababo la xiriira colaado, dhibaatooyin siyaasadeed iyo kuwo deegaan. Dhafid Karb ayaa u sheegay wakaaladda wararka Itoobiya (ENA) in Itoobiya ay u dhaqmayso si waafaqsan heerarka caalamiga ah ee ilaalinta xuquuqda qaxootiga, iyadoo adeegyo muhiim ah si hufan ugu fidinaysa dadkaas. Waxaa uu xusay in deegaannada qaxootigu ku sugan yihiin ay ka socdaan horumarin dhinaca kaabeyaasha dhaqaalaha ah sida waddooyinka, biyaha nadiifta ah, korontada, waxbarashada, caafimaadka iyo adeegyo kale oo aasaasi ah, si dadkaasi u helaan nolol wanaagsan.   Sidoo kale, wuxuu sheegay in qaxootiga la barayo sida ay ula qabsan lahaayeen bulshada martigelisay, ayna ka faa’iidaystaan fursadaha shaqo, taas oo kor u qaadaysa is-dhexgalka iyo ka qaybgalka bulshada. Arrimahan, ayuu xusay, waxay Itoobiya ka dhigayaan mid ka mid ah dalalka ugu tixgalinta badan qaxootiga, taasina ay tahay arrin mudan in lagu bogaadiyo dowladda iyo shacabka dalkaas. Sidoo kale, waxa uu sheegay in waaxyaha kala duwan ee Qaramada Midoobay, gaar ahaan UNHCR, ay sii xoojin doonaan wada-shaqeynta iyo taageerada la siiyo Itoobiya si loo dar-dar galiyo habka maaraynta qaxootiga. Dhafid Karb ayaa ugu dambayn bogaadiyay dowladda iyo shacabka Itoobiya dadaalka ay ugu jiraan martigelinta iyo daryeelka qaxootiga, isagoo sheegay inay mudan yihiin mahadnaq iyo ixtiraam. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya