Ilaalinta Deegaanka - ENA Af-Soomaali
Ilaalinta Deegaanka
Khamiista soo socota aan taariikh wadajir ah dhigno!
Jul 30, 2025 14
Isbuucan, Itoobiya waxay mar kale u taagan tahay si ay u dhisto mustaqbal cagaaran. Laga bilaabo berri 12:00 subaxnimo, waxaan si wadajir ah ugu kici doonaa inaan beerno 700 milyan oo geed ah oo qayb ka ah ololaha raadka cagaaran ee qaranka. Waa himilo sare, waxaana ku muujinaynaa adkaysigeenna, midnimadeenna, iyo go’aankeenna adag ee aan u hayno dalkeena. Tani ma aha oo keliya beerista geedo, waa tallaabo dhaxal gal ah. Waa tallaabo si qof kasta—magalo iyo miyiba—uu deegaanka u ilaaliyo, ilaha biyaha loo dhawro, tayada nolosheennu u korodho, iyo si loo xaqiijiyo mustaqbal waara oo jiilasha danbe ay ku naaloodaan. Dhammaantiin waxaan idinku boorrinayaa inaad ka qaybgashaan hawshan weyn oo aad iskaashataan. Si wadajir ah kaliya uma beereyno geedo adag, ee waxaan dhiseynaa Itoobiya cagaaran oo xoogan oo wax ka qurux badan sideedii hore. – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) "Sanadkii 7aad: 700 Milyan oo Geedo ah ayaan Beeraynaa"
Itoobiya iyo Pakistan ayaa heshiis ka gaadhay la dagaallanka Isbedelka Cimilada
Jul 30, 2025 13
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 23/2017 (ENA): Safiirka Itoobiya ee Pakistan, Danjire Dr. Jamaal Bakar, ayaa kulan muhiim ah la yeeshay Wasiirka Batroolka iyo Isbedelka Cimilada ee Pakistan, Dr. Musadiiq Mascuud Maalik. Kulankaasi waxa lagu falanqeeyay sidii loo xoojin lahaa iskaashiga labada dal ee la xiriira la dagaallanka isbedelka cimilada iyo ilaalinta deegaanka. Labada masuul waxay ka wadahadleen in la kobciyo xiriirka labada dhinac, gaar ahaan dhinacyada deegaanka iyo raadka ay isbedelka cimiladu ku yeeshay labada waddan. Danjire Dr. Jamaal Bakar ayaa sharaxaad ka bixiyay dadaallada Itoobiya ay wado si loo yareeyo saameynta isbedelka cimilada, isagoo carabka ku adkeeyay kaalinta weyn ee uu leeyahay Ololaha Raadka Cagaaran, kaasoo xooga saaraya beeraleynta ballaaran, kobcinta kaymaha, la dagaallanka nabaad guurka, ilaalinta kheyraadka biyaha iyo la tacaalida cimilada isbedelaysa. Wuxuu sidoo kale tilmaamay in Itoobiya ay door firfircoon ka ciyaarto shirarka iyo madalaha caalamiga ah, isla markaana ay si joogto ah u codsato caddaalad cimiladeed, iyadoo ku dhiirrigelinaysa dalalka horumaray in ay u hoggaansamaan ballanqaadyadooda la xiriira arrimaha deegaanka. Dr. Musadiiq Mascuud Maalik ayaa dhankiisa si weyn u ammaanay Ololaha Raadka Cagaaran ee Itoobiya, isagoo ku tilmaamay mid tusaale fiican u noqon kara dalalka kale ee soo koraya. Waxa uu sheegay in Pakistan ay tahay mid ka mid ah dalalka ugu nugul isbedelka cimilada, sidaas darteedna ay diyaar u yihiin in ay ka faa’iidaystaan khibradda Itoobiya. Ugu dambeyn, Safaaradda Itoobiya ee Pakistan ayaa xaqiijisay in Pakistan ay muujisay go’aan adag oo ay ku doonayso in ay si dhow ula shaqeyso Itoobiya, si ay u hirgeliso qorshe la mid ah Raadka Cagaaran oo laga hirgeliyo gudaha Pakistan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Waxaan ka shaqaynaynaa nidaam cunto oo adkaysi u leh isbeddelka cimilada si aan u xaqiijino danaha mustaqbalka— Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr)
Jul 28, 2025 30
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 21/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed ayaa sheegay in Itoobiya ay si joogto ah uga shaqaynayso hirgelinta nidaam cunto oo adkaysi u leh isbeddelka cimilada, si loo xaqiijiyo danaha jiilalka soo socda. Hadalkan ayuu ka jeediyay intii uu socday Shirweynaha 2-aad ee Qaramada Midoobay ee Nidaamka Cuntada Adduunka, isaga oo xusay in Itoobiya ay diyaarisay istaraatijiyad iyo siyaasado wax ku ool ah si loo gaaro isku-filnaansho dhanka cuntada ah. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in tan iyo shirkii hore ee nidaamka cuntada, Itoobiya ay diyaarisay khariidad isbeddel oo dhameystiran oo nidaamka cuntada ah, taasoo si dhow ula jaanqaadaysa hagaajinta guud ee dhaqaalaha dalka. Wuxuu intaa ku daray in isbeddelka laga hirgeliyay nidaamka cuntada uu ahaa mid muuqda, lana dareemayo natiijadiisa, taasoo horseeday horumar muuqda. Sidoo kale, Dr. Abiy wuxuu sheegay in lagu guuleystay kor u qaadidda wax-soo-saarka iyo waxtarka beeraleyda iyada oo la adeegsanayo barnaamijyada sida Heshiiska Seqqota, Beeraleyda, iyo kuwo kale. Ra’iisul Wasaaraha ayaa tilmaamay in mashruuca "Raadka Cagaaran" uu door weyn ka ciyaaray dhanka xaqiijinta isku-filnaanshaha cunto, ka hortagga saamaynta cimilada, iyo abuurista fursado shaqo. Isagoo hoosta ka xarriiqaya baahida loo qabo hannaan isku dhafan oo qof-dal-ku-salaysan ah, ayuu xusay in ay socdaan dadaallo lagu xoojinayo awoodda wax-soo-saarka gudaha, lagu yareynayo ku-tiirsanaanta wax-soo-saarka dibedda, iyo lagu xaqiijinayo isku-filnaansho cunto. Wuxuu sidoo kale muujiyay in dalka lagu sameeyay maalgelin weyn si kor loogu qaado awoodda wax-soo-saarka gudaha, taasoo Itoobiya u suurto gelisay in ay ka madax-bannaanaato ku-tiirsanaanta dibedda. Ugu dambeyn, Dr. Abiy ayaa sheegay in Afrika ay leedahay awood ay isku quudin karto, wuxuuna ugu baaqay dhammaan daneeyeyaasha in ay si wadajir ah ugu shaqeeyaan xaqiijinta arrintan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Raadka Cagaaran iyo Adeegga Tabarucaha Xagaaga waa Mashaariic Dhaxal ah looga tagayo jiilka danbe - Wasiirada
Jul 23, 2025 71
Addis Ababa; Afagaal/Hamle 16/2017 (ENA): Wasiirradu waxay sheegeen in Barnaamijka Raadka Cagaaran iyo Adeegga Tabarucaha Xagaaga ay yihiin mashaariic dhaxal ah oo looga tagayo jiilka danbe. Wasaarada gaashaandhiga, wasaaradda cadaalada iyo hogaanka iyo shaqaalaha hay’adaha ay khusayso ayaa ka hirgaliyay degmada Lume ee gobolka bari ee shewa ee dawlad deegaanka oromiya barnaamij dhir beeris ah. Sidoo kalena Adeegga iskaa wax u qabso ee xilliga xagaagga, waxay bilaabeen inay ardayda siiyaan agab waxbarasho iyo inay guryo u dhisaan dadka danyarta ah. Wasiirka gaashaandhigga Injineer Caasha Maxamed ayaa barnaamijkan ku sheegtay in Barnaamijka raadka Cagaaran waxa uu keenayo natiijooyin la taaban karo. Waxay sheegtay in natiijooyin dhiirigelin leh la diiwaangelinayo marka la eego dhimista isbeddelka cimilada, ilaalinta ciidda iyo xaqiijinta sugnaanta cuntada. Waxay sheegtay in Barnaamijka raadka Cagaaran iyo Adeegga Iskaa wax u qabso ee Xagaaga ay yihiin mashaariic dhaxal u ah jiilka danbe iyo dhisida dal wanaagsan. Waxa uu sheegay in Ciidanka Difaaca Qaranku ay wadaan shaqo ku dayasho mudan oo ku aadan arrintaasi. Wasiirka Cadaaladda Hana Araya Selassie, ayaa dhankeeda xustay in Barnaamijka raadka Cagaaran uu kaalin mug leh ka qaadanayo dhisidda dhaqaale soo kabanaya. Waxa ay sidoo kale sheegtay in ay kaalin mug leh ka qaadaneyso ka hortagga isbedelka cimilada, nabaad guurka carrada, iyo xaqiijinta sugnaanta cuntada. Waxa kale oo ay carabka ku dhufatay in adeega iskaa wax u qabso ee xagaaga uu gacan ka gaysan doono sidii loo dhisi lahaa beri wanaagsan iyadoo la is garabsanayo, waxayna ugu baaqday dhamaan muwaadiniinta inay xoojiyaan ka qayb galka firfircoon ee dhaxalka cagaaran iyo adeega iskaa wax u qabso. Hamid Kiniso, oo ah Agaasimaha Guud ee Xaqiijinta Dukumentiyada iyo Adeegga Diiwaangelinta, ayaa xaqiijiyay in adeeggu uu si firfircoon uga qayb qaadanayo Barnaamijka raadka Cagaaran ayna sii wadi doonaan. Sareeye Guuto Eshete Araage, Agaasimaha Waaxda Taakulaynta Beeraha iyo warshadaynta Beeraha ee Wasaaradda Gaashaandhigga Qaranka, ayaa sheegay in Wasaaradda Gaashaandhigga Qaranku ay si mug leh uga qayb qaadanayso horumarka guud ee dalka, isla markaana ay la garab taagan tahay ilaalinta nabadgelyada iyo nabadgelyada dalka. Taliyaha Xabsiyada Federaalka janaraal Yenus Mulu ayaa sheegay in Barnaamijka raadka Cagaaran uu leeyahay faa'iidooyin heer qaran ah oo waa weyn oo dhan walba ah. #Wakaalladda Wararka_Itoobiya #Itoobiya
In ka badan 1.5 milyan oo hektar oo dhul ah ayaa la beeray deegaanka Benishangul Gumuz – Madaxweyne Ashadli Xasan
Jul 22, 2025 60
Asosa; Afagaal/Hamle 14/2017 (ENA): In ka badan 1.5 milyan oo hektar oo dhul ah ayaa laga beeray deegaanka Benishangul Gumuz xilli beeraadka sannadkan, sida uu sheegay madaxweynaha deegaanka Ashadli Xasan. Sidoo kale waxaa la sheegay in la qorsheeyay in wax ka badan 55 milyan oo kiintal laga soo goyn doono dhulka deegaanka xilliyada dalagyada sannadkan. Macaxweynuhu waxa uu maanta kormeer ku tagay beero galey ah oo laga beerayo gudaha degmada Aburamo ee gobolka Angulalo ee deegaankaad, kaas oo ku yaala in ka badan 3,200 oo hektar oo dhul beeraad ah. Sida uu sheegay mudane Ashadli, waxaa fiiro gaar ah loo leeyahay sidii beeralayda looga caawin lahaa inay kordhiyaan wax soo saarkooda beeraha iyadoo la adeegsanayo tignoolajiyada casriga ah ee beeraha. Waxa uu sheegay in beeralayda deegaanka ay beerteen beero isku dhaf ah, isla markaana ay qorshaynayaan in beeralayda in ka badan 1.6 milyan oo hektar ay ku dabooshaan abuur xilliyada soo socda. Waxa uu sheegay in ilaa hadda in ka badan 1 milyan 500 kun oo hektar lagu beeray dalagyo kala duwan, isla markaana la qorsheynayo in la soo saaro wax ka badan 55 milyan oo kiintal oo dalag ah. Waxa uu sheegay in sanadkan wax soo saarka beeraha ay yihiin kuwo dhiiri galin leh, waxa uuna sidoo kale tilmaamay in lagu dadaalayo sidii loo xaqiijin lahaa madax banaanida cuntada ee deegaanka. Madaxweynaha ayaa intii uu u kuurgalayay howlaha shaqo ee ka socda degmada waxa uu ka qeyb qaatay dhir beeridda barnaamijka raadka cagaaran. #Itoobiya #Wakaalladda Wararka_Itoobiya
Madaxweyne Ku Xigeenka Xisbiga Barwaaqo Ahna Madaxa Xafiiska Dhexe Mudane Aaden Faarax Ayaa Daahfuray Barnaamijka Raadka Cagaaran Ee Ismaamulka Magaalada Diridhaba
Jul 19, 2025 90
Addis Ababa; Afagaal/Hamle 09/2017 (ENA): Barnaamijka Raadka Cagaaran ee sanadkan 2017-ka laga fulinayo guud ahaan dalka, halku-dhiggiisuna yahay "Dhir-beeris Dib-u-soo-noolayn ah" ayaa laga daahfuray Maamulka Magaalada Diridhaba. Waxaa barnaamijka ka soo qeyb galay madaxda xafiiska guud ee Xisbiga Barwaaqo, xafiisyada Deegaannada iyo kan magaalada, madaxda sare ee maamulka magaalada Dirdhaba. Madaxweyne ku xigeenka xisbiga barwaaqo ahna madaxa xafiiska dhexe ee xisbiga mudane Aaden Faarax oo ka hadlay munaasibad lagu daah furayay barnaamijka raadka cagaaran ee ismaamulka magaalada Diridhaba ayaa sheegay in barnaamijkan raadka cagaaran ee dalka oo dhan laga hirgalinayo, isagoo xusay in ay guulo waaweyn laga soo hooyey barnaamijkan. Waxa uu sheegay in barnaamijkani uu kaalin mug leh ka qaatay xakameynta isbedelka cimilada, kordhinta wax soo saarka beeraha, abuurista fursado shaqo iyo hagaajinta bilicda deegaanka. Waxa kale uu sheegay in geedo dhaqaale ahaan iyo deegaan ahaanba u wanaagsan laga beerayo meel kasta iyadoo loo marayo; islamarkaana in dhamaan shacabka ka qayb qaadanaya barnaamijkan ay mudan yihiin in si gaar ah loogu mahadceliyo kaalintooda. Waxa kale oo uu xusay in Itoobiya ay door tusaale ah u tahay caalamka dhir beerista iyada oo u maraysa barnaamijka raadka cagaaran. Ugu dambayntii, waxa kale uu sheegay in barnaamijka raadka cagaaran uu faa’iido weyn u leeyahay cimiladda Diridhaba. Sidaas darteedna in maamulka magaaladu ay sii xoojiyaan khibradaha ay ka heleen barnaamijkan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
2.5 Bilyan oo Geed ayaa ilaa hadda la beeray Ololaha Cagaaran ee sanadkan – Wasiirka Beeraha Dr. Girmaa Amantee
Jul 12, 2025 114
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 5/2017 (ENA): Wasiirka Beeraha ee Itoobiya, Dr. Girmaa Amantee, ayaa sheegay in ilaa iyo hadda 2.5 bilyan oo geed la beeray iyadoo lagu guda jiro Ololaha Raadka Cagaaran ee sannadkan. Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Dr. Abiy Axmed, ayaa si rasmi ah u daahfuray ololahan oo hal-ku-dhiggiisu yahay ““Soo noolaynta dhulka iyo wax la beerayo” taariikhdu markay ahayd 20-ka Agaali/Sane 2017 T.I. Shaqaalaha iyo hoggaanka Wasaaradda Beeraha ayaa iyaguna ka qeyb qaatay dhir beerista, gaar ahaan magaalada Sheger, degmada Koye Faje. Wasiirka Beeraha, Dr. Girmaa, ayaa xusay in guusha Ololaha Raadka Cagaaran ay tahay mid ka tarjumaysa dedaalka Itoobiya ee dhinaca horumarka iyo kor u qaadista ilaalinta deegaanka. Sida qorshaha sanadkan yahay, waxaa la doonayaa in guud ahaan dalka laga beero 7.5 bilyan oo geed, iyadoo ololaha dhir beerista uu si weyn uga socda dhammaan deegaannada iyo maamul magaalooyinka dalka. Dr. Girmaa wuxuu sidoo kale xusay in illaa hadda lagu guuleystay in la beero 2.5 bilyan oo geed, taasoo ah horumar muuqda. Dhankiisa, ku-xigeenka duqa magaalada Sheger iyo Iskuduwaha Beeraha Girmaa Haylu, ayaa sheegay in ololaha dhir beerista uu wax weyn ka tari doono qurxinta magaalada Sheger iyo ilaalinta deegaanka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Marwo Adhaanej Abebe, Duqa Maamulka Magaalada Addis Ababa, iyo xubnaha golaha baarlamaanka Addis Ababa ayaa sameeyay dhir-beeris
Jul 12, 2025 89
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 5/2017 (ENA): Marwo Adhaanej Abebe, Duqa Maamulka Magaalada Addis Ababa, iyo xubnaha golaha baarlamaanka ee magaalada ayaa ka qeyb qaatay ololaha raadka cagaaran iyagoo geedo ku beeray buurta Intoto. Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed ayaa si rasmi ah u daahfuray barnaamijka sannadlaha ah ee Ololaha raadka cagaaran ee sanadkan 2017 T.I., kaas oo hal-ku-dhiggiisu yahay “Soo noolaynta dhulka iyo wax la beerayo”. Sanadkan, waxaa qorshuhu yahay in dalka oo dhan laga beero 7.5 bilyan oo geed, iyadoo ololeyaal ballaaran oo lagu beero geedo ay ka socdaan dhamaan deegaannada dalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Madaxweyne Taaye Asqasilaase ayaa ka qaybgalay Ololaha Dhir-beeris oo laga hirgaliyay buurta Yakaa
Jul 11, 2025 84
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 4/2017 (ENA): Madaxweyne Taaye Asqasilaase ayaa maanta ka qaybgalay ololaha dhir-beerista ee ka dhacay buurta Yakaa. Madaxweynaha ayaa ololahan ku fuliyay isagoo ay weheliyaan shaqaalaha iyo madaxda xafiiska madaxtooyada. Madaxweynaha oo farriin ka jeediyay munaasabaddaas ayaa sheegay in ololaha dhir-beerista ee raadka cagaaran uu kor u qaadayo nolosha noolaha kala duwan ee Itoobiya ku nool. Wuxuu sidoo kale tilmaamay in ololaha noocan ah ay ka mid yihiin dadaallada Itoobiya ay ugu jirto in ay ka qaybqaadato la-dagaallanka isbeddelka cimilada, isla markaana ay hesho aqoonsi caalami ah oo arrintaas la xiriira. Madaxweynaha ayaa xusay in dhir-beerista ay leedahay faa’iidooyin badan, wuxuuna ugu baaqay shacabka in ay kaalin weyn ka qaataan dhir-beerista iyo ilaalinteeda. Ololaha dhir-beerista ee sanadkan ayaa lagu qabtay hal-ku-dhagga “Abuuris iyo Horumarin,” waxaana dhir badan laga beerayaa guud ahaan dalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Barnaamijka Dhirbeerista ee Raadka Cagaaran ee Itoobiya waa isbeddel muuqda oo weyn – Dr. Ramis Alakbarof
Jul 9, 2025 77
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 2/2017 (ENA): Dr. Ramis Alakbarof, Kaaliyaha Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay iyo Isuduwaha Gargaarka Bani’aadannimo ee Qaramada Midoobay ee Itoobiya, ayaa sheegay in barnaamijka dhir-beerista ee Itoobiya, oo ka mid ah kuwa ugu waaweyn caalamka, uu yahay isbeddel muuqda oo aad u weyn. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Federaalka ee Itoobiya, Taaye Asqasilaase, ayaa sagootin sharaf leh u sameeyey Dr. Ramis Alakbarof, oo dhammaystay muddadii shaqadiisa ee Qaramada Midoobay ee Itoobiya. Madaxweynuhu wuxuu ammaanay iskaashiga wax-ku-oolka ahaa ee ka dhaxeeyey Qaramada Midoobay iyo Itoobiya intii uu xilka hayey Dr. Ramis, wuxuuna sheegay inay rajeynayaan in iskaashigaasi uu sii socdo mustaqbalka. Intii uu waraysi siinayey wakaaladda wararka ENA, Dr. Ramis Alakbarof wuxuu sheegay in labadii sano ee uu joogay Itoobiya uu arkay isbeddello cajiib ah oo la taaban karo. Wuxuu si gaar ah uga hadlay horumarka ka socda magaalooyinka iyo miyiga, isagoo xusay in ay la yaab ku noqotay sida ballaaran ee isbeddelka u socda. Wuxuu si gaar ah u xusay mashruuca horumarinta waddooyinka isku xira magaalooyinka (corridor development project), kaasoo Addis Ababa iyo magaalooyin kale oo goboleed si weyn u beddelay. Dr. Ramis wuxuu kaloo muujiyey in barnaamijka cagaaran ee Itoobiya, oo ah dhir-beeris ballaaran, uu yahay mid aan caalamka laga helin, isagoo yiri: "Weligay ma arag dal malaayiin geed ku beera sanad walba." Wuxuu sheegay in Itoobiya ay si dhab ah uga go’antahay hirgelinta yoolalka horumarineed ee waara, isagoo tilmaamay in ay gaartay horumar la taaban karo. Sidoo kale, wuxuu xaqiijiyey in iskaashiga u dhexeeya Itoobiya iyo Qaramada Midoobay uu sii socon doono, isaga oo xusay in dhowaan ay kala saxiixdeen heshiis iskaashi oo ah lix bilyan oo doolar ah, kaasoo socon doona shanta sano ee soo socota, isla markaana gacan weyn ka geysan doona hirgelinta qorshayaasha horumarineed ee waaweyn ee dalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Dhirbeerista Barnaamijka Raadka Cagaaran ayaa si baaxad leh loogu beeray dalka
Jul 9, 2025 45
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 1/2017 (ENA): Wasiirka Maaliyadda Itoobiya, Axmed Shide, ayaa sheegay in dhismaha waddanku uu suurtagal ku yahay oo keliya iskaashi iyo ka-qaybgal dadweyne oo mideysan, isagoo xusay in dhammaan muwaadiniinta laga filayo in ay door mug leh ka qaataan barnaamijka cagaaran ee dhir-beerista. Barnaamijka dhir-beerista ee sannadka 2017 T.I. oo halkudheg looga dhigay "Ilaalinta Dhulka iyada oo la tallaalayo", ayaa si rasmi ah loo daahfuray 20-ka bisha Agaali 2017 waxaana horkacay Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed. Waxaa barnaamijka ka qaybgalay saraakiisha sare ee Wasaaradda Maaliyadda, Wasaaradda Qorsheynta iyo Horumarinta, iyo hay’adaha kale ee khuseeya, sidoo kale khubaro iyo masuuliyiin ka socday maamulka ilaalinta deegaanka ee magaalada Addis Ababa. Dhammaan waxay maanta ka qaybgaleen dhir-beeris lagu qabtay Beerta Entoto. Intii uu halkaas ka hadlayay, Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide wuxuu hoosta ka xariiqay in dalka lagu dhisi karo oo keliya ka-qaybgal dadweyne oo mideysan, isagoo xusay in guusha laga gaaray barnaamijka dhir-beerista ay tusaale u tahay sida shacabka Itoobiya ugu heellan yihiin dhismaha qarankooda. Wuxuu sidoo kale sheegay in sannadadii hore lagu guuleystay in dhirta lagu beddelo deegaannada ay dhibaatadu ka jirto, taasoo wax weyn ka tartay in Itoobiya ay sumcad ka hesho bulshada caalamka. Waxa uu xusay in heerka sare ee ka-qaybgalka dadweynuhu uu ahaa sababta guusha barnaamijka raadka cagaaran. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Dhirbeerista Barnaamijka Raadka Cagaaran ayaa si baaxad leh loogu beeray dalka
Jul 9, 2025 46
Addis Ababa, Afagaal/Hamle 1/2017 (ENA): Wasiirka Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha iyo Arrimaha Golaha Wasiirrada, Marwo Alemsahay Bawlos, ayaa sheegay in Barnaamijka Raadka Cagaaran ee sannadkan si baaxad leh loogu wado ilaalinta dhulka iyo biyaha. Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Dr. Abiy Axmed, ayaa ka qayb qaatay hawsha isagoo ku beeray buurta Yeka, isla markaana uu la shaqaynayey madaxda iyo shaqaalaha xafiiska ra’iisul wasaaraha. Barnaamijka Raadka Cagaaran ee sannadkan wuxuu si gaar ah diiradda u saaray dhir-beerista la xiriirta ilaalinta dhulka iyo biyaha, waxaana lagu fuliyey meelaha hore loogu diyaariyey arrintan. Sida ay sheegtay Wasiirka Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha Marwo Alemsahay Bawlos, tan iyo markii si rasmi ah uu Ra’iisul Wasaaruhu u daah-furay ololaha sannadkan, dad badan oo rayid ah ayaa si is-xilqaan ah uga qayb qaadanayey. Shaqaalaha iyo madaxda xafiiska Ra’iisul Wasaaraha ayaa sidoo kale si firfircoon uga qayb qaadanaya, iyagoo sheegay inay qorsheynayaan in ay beeraan 100,000 oo geed cagaaran ah. Hawsha maanta la sameeyey ayaa lagu qabtay meelo horey looga fuliyey mashaariicda ilaalinta dhulka iyo biyaha, meelahaas oo sidoo kale lagu beeray geedo badan. Waxaa la xaqiijiyey in shaqaalaha xafiiska ra’iisul wasaaraha ay si baaxad leh uga qayb qaadanayaan Barnaamijka Raadka Cagaaran ee sannadkan oo si gaar ah isugu xiran ilaalinta dhulka iyo biyaha. Wasiirka Beeraha, Dr. Girma Amente, oo isna ka qayb galay hawsha, ayaa xusay in sannadkan diiradda la saarayo in la is-waafajiyo geed-beerista iyo ilaalinta deegaanka. Warbixinta wakaaladda wararka Itoobiya (ENA) ayaa tilmaantay in hawlo ilaalin dhul iyo biyo ah laga fuliyey dhul dhan 3.7 milyan hektar, iyadoo 2 milyan hektar oo ka mid ah lagu beeri doono geedaha Barnaamijka Raadka Cagaaran. Barnaamijka maanta la qabtay ayaa loo arkay mid dhiirrigelinaya dadaallada deegaanka lagu ilaalinayo. Wasiirka Marwo Alemsahay Bawlos ayaa sidoo kale sheegay in Barnaamijka Raadka Cagaaran aysan ahayn oo keliya hawl maanta ah, balse ay tahay dhaxal loo dhigo jiilasha dambe. Wuxuu ugu baaqay dhammaan shacabka Itoobiya in ay si firfircoon uga qayb qaataan barnaamijkan, iyagoo ku beera geedaha cagaaran deegaanka ay ku sugan yihiin. Barnaamijka Raadka Cagaaran oo lagu hagayo fikradda ah "Geed-beerid si loo badbaadiyo deegaanka" ayaa qorshuhu yahay in lagu beero 7.5 bilyan oo geed sannadkan gudihiisa. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Barnaamijka Raadka Cagaaran wuxuu si weyn uga qayb qaadanayaa dadaallada lagu horumarinayo dhaqaalaha Itoobiya— Wasiiradda
Jun 30, 2025 94
Addis Ababa, Agaali/Sane 23/2017 (ENA): Wasiiradu waxay sheegeen in barnaamijka Raadka Cagaaran uu door muuqda ka qaadanayo hirgelinta qorshaha kor-u-qaadista dhaqaalaha Itoobiya. Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed, Madaxweyne ku-xigeenka Naayjeeriya Kashim Shetima, iyo masuuliyiin sare oo ka tirsan dowladaha federaalka iyo kuwa deegaannada ayaa ka qaybgalay xaflad lagu qabtay Addis Ababa oo lagu bilaabay wejiga cusub ee qorshaha abuurista dhirta ee ka dhaca hareeraha wabiyada. Wasiiraddu waxay sheegeen in barnaamijka raadka cagaaran uu si toos ah uga qayb qaadanayo hirgelinta himilooyinka horumarineed ee la xiriira dhaqaalaha, isla markaana uu bixinayo natiijooyin muuqda. Waxay sidoo kale sheegeen in barnaamijkan uu yahay hadiyad loo hibaynayo jiilasha soo socda, iyadoo la tilmaamay in natiijooyin la taaban karo laga helayo hawsha socda. Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta Dr. Fitsum Asefa ayaa sheegtay in lixdii sano ee la soo dhaafay, in ka badan 40 bilyan oo geedo ah laga beeray dalka oo dhan. Waxay intaas ku dartay in barnaamijku uu gacan ka geysanayo kobaca dhaqaalaha dalka, isla markaana uu tusaale u yahay horumar la taaban karo. Waxaa sidoo kale la sheegay in kumannaan geedo bun ah la beeray, taasoo kor u qaaday dakhligii laga helayay dhoofinta bunka dalka Itoobiya. Waxaa sidoo kale la dhoofiyay miro kala duwan sida afokaadho, taasoo keentay in dakhli dibada uu kordhay. Sidoo kale, barnaamijkan wuxuu gacan ka geysanayaa kobcinta wax-soo-saarka la beegsanayo suuqyada dibadda. Barnaamijka Raadka Cagaaran ayaa lagu tilmaamay mid aan laga reebi karin dadaallada horumarineed ee qaranka. Wasiirka Nabadda Maxamed Idriis ayaa isna sheegay in barnaamijku uu yahay hadiyad la siiyay jiilasha mustaqbalka. Waxa uu sidoo kale xusay in barnaamijku uu door ka ciyaarayo abuurista deegaan nololeed oo wanaagsan, marka laga soo tago kobaca dhaqaalaha. Wasiirka Biyaha iyo Tamarta Dr. Inj. Habtaamu Itefaa ayaa sheegay in barnaamijku uu sare u qaaday tayada biyaha dhulka iyo kor u qaadista dhulka la beeri karo. Waxa uu xusay in laga shaqaysiiyay ilo biyood aan horay u shaqayn, gaar ahaan harada Haromaya oo dib u xoogaysteen biyaheedu. Waxaa sidoo kale la sheegay in barnaamijku uu ka hortgayai nabaadguurka carrada iyo in buuxinta barkadaha. Waxaa la shaaciyay in sannadkan oo keliya la beeri doono 7.5 bilyan oo geedo ah. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Daahfurka tabarucaadka bilaha xagaaga ayaa lagu daahfuray degmada celwayne ee xarunta gobalka nogob.
Jun 30, 2025 91
Addis Ababa; Agaali/Sane 22/2017 (ENA): Daahfurka tabarucaadka bilaha xagaaga ayaa lagu daahfuray degmada celwayne ee xarunta gobalka nogob. Daahfurkan oo socon doona mudo 3 bilood ah waxaa ka so qayb galay dahfurka madaxa xarunta dhaxe e gobalka nogob mudane Maxamed Shaafi Bare iyo guddoomiyaha degmada mudane Shaafi Maxamed Cabdi. Daahfurkan arrimaha tabarucaadka ee bilaha xagaaga oo ah qorshe guud oo dowladu qaadatay ayaa loogu talo'galay inay hogaaminta sare iyo hogaaminta dhexe kaalintooda ka qaataan islamarkaana sameeyaan sida arrimaha dhiigshubista, nadaafada, dhirbeerista iyo wacyigalinta arrimaha bulshada oo ay ka mid tahay garab istaaga dadka danyarta.
Waxa la sii wadi doonaa hawlaha ay Addis Ababa ku sii ahaanayso mid nadiif ah oo raaxo leh - Maayar Adhaanej Abebe
Jun 30, 2025 91
Addis Ababa; Agaali/Sane 22/2017 (ENA): Maayar Adhaanej Abebe ayaa sheegtay in shaqada la bilaabay ee ah in Addis ababa ay ahaato mid ay ku raaxaystaan dadka degani la sii xoojin doono. Daah-furka Barnaamijka raadka Cagaaran ee 7-aad ee heer magaalo ayaa si habsami leh uga socda hal-ku-dheggiisu yahay “ dib u-Cusboonaysiinta iyadoo la beeranayo”. Maayar Adhaanej Abebe, Gudoomiyaha Golaha ilaalinta Deegaanka Addis Ababa Buzena Alkadir, Madaxa Xafiiska Barwaaqo ee Laanta Addis Ababa Moges Baalja, Culimaa’udiin, Fanaaniin, Bahda ciyaaraha, Hogaamiyayaasha Xisbiyada Tartamaysa iyo dadweyne kale. Maayarka ayaa sidoo kale sheegay in lixdii sano ee lasoo dhaafay ay dhamaan shacabka Itoobiya ka qaybqaateen oo ay beerteen 40 bilyan oo geed. Waxa kale oo ay xustay in 85 milyan oo geedo ah lagu beeray magaalada Addis Ababa lixdii sano ee la soo dhaafay, waxaana kaymaha caasimadu ay kor u kaceen 2.8 boqolkiiba ilaa 22 boqolkiiba. Maayarka ayaa sheegtay in Itoobiya ay ku dadaalayso sidii ay taariikh u samayn lahayd beerista dhirta, isagoo xusay in 916 hektar oo dhul ah loo diyaariyay beerista sanadkan, taas oo muujinaysa in wax-beeristu ay dhisi doonto dhaqaale u adkaysta isbeddelka cimilada. Waxa ay sidoo kale sheegtay in shaqada la bilaabay in Addis Ababa ay noqoto mid lagu noolaado oo nadiif ah ay sii xoojin doonto. Maayarka ayaa sheegay in wabiyada ay bilaabeen in ay dib u soo nooleeyaan ka dib markii la sameeyay raadka cagaaran ee la sameeyay sanadihii la soo dhaafay,sidoo kale waxaa la bilaabay in la arko natiijada ka soo baxda ilaalinta ciidda iyo biyaha. Madaxa Xafiiska Bilicda iyo Horumarinta Cagaarka ee Maamulka Caasimada mudane Girma Seifu ayaa sheegay in barnaamijka raadka Cagaaran uu tusaale u yahay in jiilka hadda jira uu daneeyo jiilka mustaqbalka. Waxa kale oo uu sheegay in barnaamijka raadka cagaaran uu u gogol xaarayo socdaalka sare ee Itoobiya, isla markaana uu dhidibbada u taagayo sii socoshada geeddi-socodkii qaran-dhisidda ee billowday. #Wakaalladda Wararka_Itoobiya #itoobiya #raadka_cagaaran
Barnaamijka Raadka Cagaaran ee Itoobiya ayaa Tusaale u ah dalalka kale oo dhan - Madaxweyne ku xigeenka Nayjeeriya Kashim Shettima
Jun 30, 2025 90
Addis Ababa; Agaali/Sane 21/2017 (ENA): Barnaamijka raadka cagaaran ee Itoobiya ayaa tusaale u ah dhamaan wadamada sida ay uga jawaabayaan isbadalka cimilada,sida uu sheegay madaxwayne ku xigeenka Nayjeeriya Kashim Shettima. Waxa uu intaa ku daray in Ra’iisal Wasaare Abiy Axmed (Dr.) uu yahay tusaale hoggaaminta casriga ah ee ka dhigi kara in Raadka Cagaaran ee Itoobiya uu guulaysto. Madaxweyne ku xigeenka nayjeeriya Kashim Shettima; waxa uu ka soo qayb galay daah-furka Barnaamijka Cagaaran ee Raadka Cagaaran ee Itoobiya, kaas oo lagu qabtay halku dhegga “Dib-u-soo-noolaynta iyada oo loo beeranayo”. Dhambaalkiisa waxa uu ku bogaadiyay horumarka ay Itoobiya ka samaynayso barnaamijkeeda raadka cagaaran, kaas oo wax weyn ka taraya la dagaalanka isbedelka cimilada. Madaxweyne ku-xigeenku waxa uu sheegay in isbeddelka cimiladu tahay arrin caadi ah oo khatar weyn ku haysa, una baahan waxqabad muuqda; Arrintaas ayuu sheegay in Itoobiya ay qabatay shaqo ku dayasho mudan oo ay si dhab ah uga jawaabtay dhibaatada dhacday. Wuxuu sheegay in tani ay muujinayso aragtida iyo dadaalka Itoobiya. Madaxweyne ku xigeenka ayaa sheegay in Itoobiya iyo Nayjeeriya ay yihiin dalalka ugu dadka badan Afrika; taasi waxay ku tusinaysaa in labada dal ay iska kaashadaan masiirka wanaagsan ee Afrika oo ay ku riyoonayaan. Wuxuu kaloo sheegay inay fursad weyn tahay in boqolkiiba 70 shacabka labada dal ay da’doodu ka yar tahay 25 sano jir. Waxa uu sidoo kale xusay in Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) uu tusaale u yahay hoggaaminta casriga ah ee ka dhigista raadka cagaaran ee Itoobiya mid lagu guulaysto.
Raadka Cagaaran waa mashruuc faa'idooyin dhinacyo badan leh – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Jun 30, 2025 42
Addis Ababa; Agaali/Sane 21/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed ayaa sheegay in Mashruuca Raadka Cagaaran uu yahay mashruuc faa'idooyin dhinacyo badan leh. Farriin uu Ra’iisul Wasaaruhu soo dhigay bartiisa xiriirka bulshada ayuu ku sheegay in barnaamijka Raadka Cagaaran ee sanadkan uu halku-dhiggiisu yahay “Dib usoo nooleyn iyadoo la beeranayo”. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in raadka cagaaran uu yahay mashruuc faa'idooyin dhinacyo badan leh, wuxuuna sheegay in geedo la beeray sanadkan aan gaarsiin doono ilaa 47.5 bilyan. Waxa uu sidoo kale sheegay in tani ay ogolaan doonto in la gaaro 54 bilyan marka lagu daro waxa la beeri doono sanadka soo socda. Waxa kale uu yidhi; "Waxaan aad iyo aad ugu hambalyeynayaa dhammaan dadkii Itoobiyaanka ahaa ee rumeeyey barnaamijkan, ee ka qayb qaatay, kuna taabtay dhogorta, beeray, daryeelay, dublamaasiyiinta Itoobiya, iyo muwaadiniinta waddan kasta oo riyadaas taageeray." "Laga bilaabo maalinta berri ah, waxaan ugu baaqayaa dhammaan qaybaha kala duwan ee bulshada iyo bulshada diblumaasiyadeed inay ka soo qaybgalaan barnaamijka raadka Cagaaran oo maalin walba muujinaya dib u soo noolaynta Itoobiya.: #Itoobiya #Wakaalladda Wararka_Itoobiya
Itoobiya waxaa ka go'an inay qaaddo tallaabooyin lagu dhimayo isbeddelka cimilada - Broofesor Iyasu Elias
Jun 23, 2025 78
Addis Ababa; Agaali/Sane 16/2017 (ENA): Itoobiya waxaa ka go’an inay qaado tallaabooyin lagu yareynayo isbedelka cimilada, ayuu yiri Brofessor Iyasu Elias, Wasiiru Dowlaha Beeraha. Urur goboleedka IGAD iyo dowladda Itoobiya ayaa maanta magaalada Bishoftu uga billaabay wada tashi heer sare ah oo la xiriira arrimaha beeraha, dhulka iyo u adkeysiga cimilada. Furitaanka shirka wadatashiga ayaa waxaa goob joog ka ahaa wakiilka IGAD ee dalka Itoobiya, Ababawu Biholen, madax ka tirsan dowladda Itoobiya, hay’ado horumarineed iyo marti kale. Bofessor Iyasu Elias, Wasiiru-dawlaha Beeraha, ayaa sheegay in Itoobiya ay ka go’an tahay inay qaado tallaabooyin kala duwan oo lagu dhimayo isbeddelka cimilada. Waxa uu sidoo kale tilmaamay in ay ka shaqeyneyso sidii loo maamuli lahaa dhulka loo wada dhan yahay. Isagoo ku hadlayay magaca Xoghayaha Guud ee Urur Goboleedka IGAD, Dr. Workneh Gebeyehu (Dr.), Wakiilka IGAD ee dalka Itoobiya, Abebaw Bihogen, ayaa sheegay in IGAD ay ka taageereyso dowladaha xubnaha ka ah hirgelinta qaabab caalami ah oo ay ka mid yihiin Yoolalka Horumarineed ee Joogtada ah, Ajendaha Midowga Afrika ee 2063 iyo Istaraatiijiyada IGAD. Furitaanka maalinta koowaad ee wada-tashiga wadajirka ah ayaa lagu soo bandhigay qoraallo ku saabsan istaraatiijiyadaha qaranka iyo doorka xildhibaannada haweenka ee ku aaddan sinnaanta jinsiga iyo dejinta iyo hirgelinta siyaasadda dhulka ee u adkeysaneysa cimilada, sida lagu sheegay xog ay ENA ka heshay Xoghaynta IGAD. Dowladaha xubnaha ka ah IGAD ayaa wada tashiyo la yeelanaya urur goboleedka IGAD, kuwaas oo looga hadlayo u adkeysiga jinsiga, dhulka iyo cimilada. Dalalka Kiinya iyo koonfur Sudan ayaa ka mid ah wadamada wada tashiyada yeeshay. Wadatashiga ayaa ujeedadiisu tahay in la dejiyo jihada xigta iyadoo laga doodayo xuquuqda dhulka, sinnaanta jinsiga iyo adkeysiga cimilada ee waddan kasta. #Itoobiya #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya
Waxaa la daah-furay wajiga 2aad ee ol’olaha ka hortagga diikhawga hawada ee Deegaanka Soomaalida.
Jun 18, 2025 102
Addis Ababa, Agaali/Sane 10/2017 (ENA): Madaxweynaha DDS, Mudane Mustafe Muxummed ayaa furay ol’olahani oo ay ujeeddadiisu tahay ilaalinta badqabka bey’ada deegaanka iyo sidii looga hortaggi lahaa caqabadaha diikhowga hawada. “Deegaan Nadiif ah” waa halkudhegga ol’olahani oo uu soo diyaariyay Xafiiska Ilaalinta Deegaanka iyo Maamulka dhulka miyiga ah ee Deegaanka Soomaalida. Madaxweynaha Deegaanka Soomaalida, Mudane Mustafe Muxummed ayaa sheegay in waxyaabaha lagaga hortaggi karo qashinka, bacaha iyo caagadaha lagu daadiyo waddooyinka ay yihiin: Baraarujinta iyo wacyiga bulshada oo kor loo qaado, haddii arrimahaasi lagu waantoobi waayana la sameeyo ganaax iyo shuruuc lagula xisaabtamo dadyoowga caadaysta arrimahaasi. Ol’olahani ayaa xoojinaya daddaaladii hore ee lagu wajahayo caqabadaha deegaanka sida: Wasakhaynta biyaha, hawada iyo dhulka; gubidda qashinka si aan habboonayn iyo dhibaatooyinka ay keenaan walxaha aan dib loo warshadayn karin. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Itoobiya oo Dooneysa Inay Soo Bandhigto Dadaalkeeda Arimaha Cimilada ee “Ololaha Cagaaran” Shirweynaha Afrika ee Cimilada
Jun 16, 2025 115
Addis Ababa, Agaali/Sane 9/2017 (ENA): Shirweynihii labaad ee Qaaradda Afrika ee Cimilada ayaa lagu wadaa inuu ka qabsoomo Addis Ababa intii u dhaxeysa Sebtember 8 ilaa 10, 2025, waxaana lagu qaban doonaa xarunta shirarka caalamiga ah ee Addis. Shirkan waxaa si wadajir ah u soo qaban-qaabiyeen Dowladda Itoobiya iyo Midowga Afrika. Mas’uuliyiinta shirkan ka hadlay ayaa waxaa ka mid ahaa Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta Itoobiya Dr. Fitsum Asefaa iyo Komishineerka Beeraha, Horumarinta Miyiga, Dhaqaalaha Bulshada iyo Cimilada ee Midowga Afrika Mosese Filakati, kuwaas oo si wadajir ah saxaafadda ugu faahfaahiyay ujeedada shirkan. Dr. Fitsum Asefaa ayaa sheegtay in Itoobiya lagu doortay inay martigeliso shirkan iyadoo lagu qiray dadaalka ay waddanku ku bixinayso la tacaalidda isbeddelka cimilada. Waxay intaas ku dartay in Itoobiya ay si firfircoon uga shaqeynayso hirgelinta hannaanka horumarineed ee sanadka 10-aad si ay u dhisto dhaqaale aan cimilada waxyeello u geysanayn. Shirka, ayay tiri, wuxuu fursad siinayaa dalalka Afrika in ay ka wada hadlaan dhibaatada isbedelka cimilada, islamarkaana ay helaan xalka dabiiciga ah ee la jaanqaadi kara deegaanka. Ololaha Cagaaran ee Itoobiya — kaas oo ah qorshe lagu beero balaayiin geed oo dalka oo dhan ah — ayaa la filayaa in Itoobiya ay si rasmi ah uga jeediso warbixin ku saabsan guulihiisa inta lagu jiro shirkan. Dhinaciisa, Mosese Filakati wuxuu sheegay in isbedelka cimilada uu si toos ah u saameeyay ammaanka cunnada ee qaaradda Afrika, wuxuuna tilmaamay in shirkan uu yahay fursad muhiim u ah Afrika si ay u xoojiso dadaalka la tacaalidda caqabadahaas. Ugu dambayntii, Shirka waxaa ka qeybgalaya madax sare oo ka socda waddamada Afrika, hay’adaha maalgelinta, bahwadaagta horumarinta, iyo daneeyayaasha kala duwan oo arrintani khusayso. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #OlolahaRaadkaCagaaran #ShirweynahaAfrikaEeCimilada #ItoobiyaIyoIsbedelkaCimilada