Dhaqaalaha - ENA Af-Soomaali
Dhaqaalaha
Su'aasha mushahaarka waa mid sax ah, Waxaan isku dayeynaa inaanu u saxno si miisaaman – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr)
Jun 14, 2025 19
Addis Ababa, Agaali/Sane 6/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed, isaga oo la hadlayay macallimiinta ka kala yimid guud ahaan dalka Itoobiya, ayaa sheegay in codsigooda mushahar kordhin ah uu yahay mid sharci ah, isla markaana dowladda ay isku dayeyso inay u saxdo si miisaaman oo tixgelin leh. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu xusay in macallimiintu ay mudan yihiin ixtiraam weyn, wuxuuna yiri: “Intaan noolahay, markaan arko macallin baabuurkiisa ka degaya albaabka iskuulka hortiisa isagoo doonaya inuu dad wax baro, wax ka farxad badan ma jiraan.” Wuxuu intaas ku daray in siyaasiyiintu iyo dadweynuhu ay wax badan ka sheegi karaan arrimaha siyaasadda, Facebook, iyo baarlamaanka, taasina ay caadi tahay. Laakiin haddii khilaaf laga abuuro arrimaha la xiriira macallimiinta, arrintaasi waxay noqonaysaa dhibaato qaran, ayuu yiri. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu sheegay in fikirka macallimiinta uu yahay saldhigga siyaasadda wax ku oolka ah, isla markaana dowladda ay si taxaddar leh uga fiirsato arrin kasta oo ay soo jeediyaan. Sidoo kale, wuxuu sheegay in wadahadallada socda aysan ahayn kuwa magac uyaal uun ah, balse ay yihiin kuwo qalbiga ka soo baxaya oo la filayo in ay faa’iido dhab ah keeni doonaan. “Xitaa haddii mushaharka la kordhiyo ama qofku guri yeesho, baahida iyo hamiga bini’aadamka xad ma laha,” ayuu yiri. “Si kastaba ha ahaatee, horumarka iyo isbeddelku waa inuu noqdaa mid miisaaman. Sidaas darteed, waa inaanu isku dheellitirnaa labada arrimood si masuuliyad leh.” #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Shirkadda Tareenka Itoobiya Illaa Jibuuti ayaa Shaacisay inay lix dugsi ka Dhisi Doonto Goobaha uu Tareenku Maraayo
Jun 14, 2025 26
Diri Dhaba; Agaali/Sane 6/2017 (ENA): Shirkadda Tareenka ee Itoobiya illaa Jibuuti ayaa shaaca ka qaaday inay soo gaba-gabeysay diyaar garowga dhismaha lix dugsi oo laga dhisayo goobaha uu tareenku maraayo. Sidoo kale waxaa la sheegay in shirkadda ay si dhow ula shaqeyneyso bulshada ku dhaqan deegaannada uu tareenku maraayo si loo ilaaliyo nabadda iyo amniga si wada jir ah. Agaasimaha Isgaadhsiinta ee Shirkadda , Muna Axmed, ayaa ENA u sheegtay in Bulshada ku dhaqan gobolada iyo magaalooyinka uu tareenku maraayo ayaa gudanaya waajibaadkooda shaqo iyagoo ilaalinaya amaanka tareenka. Si loo sii dardar geliyo hawlahaas, shirkadda ayaa sheegtay in ay ka soo bixi doonto mas’uuliyadda ka saaran arrimaha bulshada, iyada oo dhiseysa dugsiyo ay wax ku bartaan bulshada ku dhaqan deegaannada uu tareenku maraayo. Waxa kale ay sheegtay in shirkaddu ay kala shaqaynayso bulshada, isla markaana dareenka lahaanshaha bulshadu uu marba marka ka dambaysa sii kordhaya. Islamarkaana in shirkaddu ay dhisi doonto lix dugsi sare oo casri ah, islamarkaana ay ku wareejin doonaan bulshada. Taliye ku xigeen Guulma Taaye oo ah madaxa guud ee beesha Mieyso illa Dawanle iyo daneeyayaasha shirkada ayaa sheegay in loo baahan yahay in si nabad ah loo ilaaliyo wadada tareenada, madax dhaqameedka iyo cuqaashana ay kaalintooda ka qaadanayaan. Waxa kale uu sheegay in ay ku dadaalayaan sidii ay kaalintooda uga soo bixi lahaayeen, gaar ahaan dhalinyarada ku nool deegaanada uu Tareenku maraayo, isla markaana ay ka faa’ideysanayaan fursadaha shaqo. Waxa uu si gaar ah u xusay in shirkaddu ay diyaarinayso dhismaha lix dugsi oo casri ah sanadka soo socda. Ugu danbayntii, Mudane Cabdoo Cumar oo ka mid ah madaxda dhaqanka beesha Ciisaha Soomaaliyeed ahna wakiilka Ugaaska ayaa sheegay in aan ilaalineyno badqabka tareenada anagoo isku dubaridnay bulshada. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Madasha Daneeyayaasha Hanti-dhawrka waxay abuurtay xaalad dhiirrigelinaysa isla xisaabtanka iyadoo la xoojinayo nidaamka kormeerka – Guddiga Joogtada ah
Jun 11, 2025 49
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Madasha Daneeyayaasha Hanti-dhawrka ayaa baaris ku samaysay hab-raacyada hay’adaha si loo xoojiyo nidaamka kormeerka loona dhiirrigeliyo isla xisaabtanka, sida ay shaaciyeen Guddiga Joogtada ah ee Maareynta Kharashaadka Dowladda iyo Arrimaha Kormeerka ee Golaha Wakiillada Shacabka. Guddigu wuxuu sheegay in uu ka dooday waxqabadka Madasha Daneeyayaasha Hanti-dhawrka ee sanad-miisaaniyadeedka 2017. Xoghayaha guddiga, Dr. Yeshimebet Dhamise, ayaa soo jeedisay warbixinta gunaanadka ah ee ku saabsan hirgelinta qorshaha madasha. Guddigu wuxuu iftiimiyay in uu si dhow ay ula socdeen isticmaalka miisaaniyadda dowladda ee hay’adaha federaalka, siyaasadaha, istaraatijiyadaha, shuruucda, nidaamyada iyo qorshayaasha shaqo. Madashu waxay sheegtay in fursad la abuuray si hay’adaha fulinta iyo guddiyada kale joogtada ah ay u kordhiyaan dareenka ay siiyaan warbixinnada hanti-dhawrka. Sidaas darteed, waxay sheegtay in saddex hay’adood la siiyay digniin qoraal ah, isla markaana masuuliyiintii ay khusayso la saaray ganaax lacageed, taasoo la xiriirta warbixinnada hanti-dhawrka ee sanadkan. Sidoo kale, toddobo hay’adood oo ay ka mid yihiin qaar ka mid ah jaamacadaha dowladda ayaa lagu wargeliyay digniino qoraal ah. Waxaa la xusay in tallaabooyinkaasi ay sabab u noqdeen isbeddel wax ku ool ah oo ka dhashay natiijooyinka hanti-dhawrka. Waxay sidoo kale mar kale hoosta ka xariiqeen in baarista nidaamyada shaqo ee hay’adaha dowladda ay suurtagelisay xoojinta nidaamka kormeerka iyo isla xisaabtanka. Ugu dambayntii, Kulankaasi waxaa ka qaybgalay mas’uuliyiin sare oo ka tirsan hay’adaha federaalka iyo daneeyayaasha kale ee la xiriira hanti-dhawrka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Hanti-dhawrka
Itoobiya waxay adeegyo Maaliyadeed iyo Caymis u fidinaysaa Beeraleyda yaryar si ay u kordhiyaan wax-soo-saarkooda
Jun 11, 2025 57
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Wasiirka Beeraha ee Itoobiya, Dr. Girma Amantee, ayaa sheegay in dalku uu dadaal ku bixinayo sidii beeraleyda yaryar ee nugul uguna nugul isbeddelka cimilada loogu xoojin lahaa awoodda dhaqaale, si ay kor ugu qaadaan wax-soo-saarka iyo wax-ku-oolnimadooda. Waxaa socda dood wadareed lagu eegayo saamaynta isbeddelka cimilada iyo helitaanka adeegyada maaliyadeed oo diiradda lagu saarayo beeraleyda yaryar. Wasiirka oo furay dooddaasi ayaa sheegay in qorshaha horumarinta tobanka sano ee dalka uu mudnaan gaar ah siiyey beeraha, taasina ay sahashay kororka wax-soo-saarka iyo wax-ku-oolnimada. Wuxuu xusay in Itoobiya ay horumar weyn ka gaartay iskeed ugu filnaanshaha baahida qamadiga, iyadoo si buuxda u dabooshay baahida gudaha loona yareeyey soo dhoofinta qamadiga dibadda laga keeno. Wuxuu sidoo kale sheegay in isbeddelada cimilada lagu wajihi karo adkaynta dhaqaalaha dalka. Itoobiya waxay sannad walba dedaal ugu jirtaa horumarinta wax-soo-saarka iyo wax-ku-oolnimada dalagyada muhiimka ah ee la beero iyada oo loo marayo qorshaha "Raadka Cagaaran" iyo sidoo kale in la gaaro isku filnaansho dhanka cunntada ah. Waxa uu intaa ku daray in barnaamijka "Hal abuurka Dalag iyo Daryeel iyo sidoo kale Dhaqo oo Dheefso" uu muhiim u yahay sugnaanta cunno iyo isbeddelka nidaamka sahayda cuntada ee dadweynaha, isagoo ku tilmaamay in uu wax weyn ka tari karo. Wasiirka wuxuu xusay in beeraleyda yaryar ay yihiin kuwa ugu nugul isbeddelka cimilada, sidaas darteedna Itoobiya ay ballaarinayso qorshayaal ay kaga hortagayso saameynta arrintaasi. Siyaasadda horumarinta beeraha iyo miyiga ee dalka waxay fursad u siineysaa beeraleyda yaryar in si sahlan ay u helaan adeegyada maaliyadeed iyo amaahda. Wasiirka wuxuu sheegay in dadaal xooggan la sameynayo si beeraleyda nugul loogu xoojiyo awooddooda dhanka maaliyadda iyo caymiska si ay u kordhiyaan wax-soo-saarka. Sidoo kale, waxaa socda barnaamijyo lagu horumarinayo habka kaydinta iyo maaraynta xogta si kor loogu qaado helitaanka adeegyada maaliyadeed, lana xaqiijiyo horumarinta miyiga iyo nolosha bulshada. Ugu dambayn, Dr. Girma wuxuu ku baaqay in la xoojiyo iskaashiga iyo nidaamka wada shaqeynta ee hay’adaha gaarka loo leeyahay iyo kuwa dowladda si loo hubiyo horumar waara oo ku saabsan adeegyada maaliyadeed ee beeraleyda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Caymiska_Beeraha
Gobolka Guji, dhul beereedka waraabka waxaa kasoo go'day wax soo saar ka badan 1 milyan oo kiintaal oo dalaga beeraha ah
Jun 11, 2025 49
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Gobolka Guji, waxaa laga soo ururiyey wax soo saar ka badan 1 milyan oo kiintaal oo dalaga beeraha ah, sida ay shaaciyeen xafiiska beeraha ee gobolka. Waxaa la sheegay in gobolku uu laba wareeg ku jiro howsha horumarinta waraabka; wareegga koowaad wuxuu socday laga bilaabo Naaf ilaa iyo Xorrey, halka wareegga labaad uu socdo laga bilaabo Cirir ilaa iyo Miicaad. Khabiirka horumarinta dalaga ee xafiiska beeraha, Mudane Mengistu Hirbaye, ayaa faahfaahiyey in howsha waraabka lagu horumarinayo 12,078 hektar oo dhul ah. Intaas waxaa dheer, in ka badan 1.5 milyan oo kiintaal oo wax soo saar ah la ururiyey si loogu suuq geeyo, ilaa hadda wax soo saarka beeraha ee ka soo baxay waraabka ayaa ka badan 1 milyan oo kiintaal. Noocyada dalagyada lagu beero mashruucan waraabka waxaa ka mid ah basasha, toonta, yaanyada, baradhada, qajida, kaarootada, iyo caleenta saladhka. Si loo taageero wax soo saarka, waxaa la isticmaalay 43,091 mitir kiyuubik oo biyo dabiici ah iyo 1,626 kiintaal oo ciida bacriminta ah, iyo sidoo kale 16,803 kiintaal oo abuur tayo sare leh. Dhaqashada xoolaha ayaa sidoo kale qeyb ka ah horumarinta beeraha, iyadoo 23,797 beeralay ah oo qayb ahaan dhaqaalaha ka helaya xoolaha ay dhaqdaan. Ugu dambay rii, waxaa la tilmaamay in si loo xoojiyo wax soo saarka loo adeegsado mashruuca waraabka, la helay taageero khabiirro iyo kaalmooyin kala duwan intii lagu guda jiray dhammaan marxaladaha ka bilowday diyaarinta, beerista ilaa wax soo saarka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
18 Heerar tayo oo muhiim ah oo heer Qaran ah oo la ansixiyey ayaa la dhaqan-geliyey sanad Miisaaniyaddeedkan 2017TI
Jun 11, 2025 48
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Agaasimaha guud ee Machadka Heerarka Itoobiya, Dr. Maseret Baqele, ayaa sheegtay in 18 heerar tayo oo muhiim ah oo lagu dhaqmo heer qaran oo la ansixiyey ay si rasmi ah shaqada u bilaabeen sanad-miisaaniyadeedkan 2017. Iyadoo la hadlaysay wakaaladda wararka Itoobiya ee ENA, agaasimaha guud Dr. Maseret ayaa xustay in machadku uu in ka badan 50 sano shaqaynayey tan iyo markii uu bilaabay hawshiisa. Waxay tilmaantay in mudadaas uu machadku ku shaqaynayey uuna diyaariyey heerar tayo oo qaran ah oo la jaanqaadaya nidaamka caalamiga ah, isaga oo kaashanaya daneeyayaasha, loona adeegsanayo badeecooyin iyo adeegyo kala duwan. Dr. Maseret waxay sheegtay in ilaa hadda in ka badan 12,000 oo heerar tayo oo qaran la diyaariyey oo la dhaqan-geliyey. Heerarkaas, 414 ka mid ah ayaa ah heerar tayo oo muhiim ah oo ku saabsan noocyada badeecooyinka iyo adeegyada. Waxaa sidoo kale la caddeeyey in badeecooyin iyo adeegyo halis gelin kara nolosha dadka, xoolaha, dhirta, deegaanka iyo amniga qaranka loo soo saaray heerar tayo oo muhiim ah si looga hortago khatarta ay keeni karaan. Dr. Maseret waxay sheegtay in ansixinta iyo dhaqan-gelinta 18-ka heerar tayo ee muhiimka ah ee heer qaran ee sanadkan 2017-ka ay qayb ka tahay dadaallada lagu xallinayo dhibaatooyinka dhaqaale iyo bulsho ee ka dhasha tayada liidata, isla markaana looga hortagayo kharashka iyo khasaarihii la xiriiri lahaa. Machadku wuxuu sidoo kale diyaariyey calaamado heerar tayo oo lagu dhejinayo badeecooyinka gudaha dalka lagu isticmaalo, kuwaas oo loo wado si wadajir ah iyadoo lala kaashanayo daneeyayaasha. Calaamadahan tayo waxay fududeynayaan in la kala saaro badeecooyinka sharci darrada ah iyo kuwa sharciga ah ee tayadooda la hubiyey. Ugu dambayntii, waxaa si gaar ah loogu booriyey soo-saareyaasha in ay calaamadaha heerarka tayada ku dhejiyaan badeecooyinkooda, si loo muujiyo kalsoonida tayada badeecadooda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Mashruuca Horumarinta Marinnada Magaalada Harar ayaa Wax badan ka beddeshay bilicda iyo nadaafadda Deegaanka – Dadweynaha
Jun 11, 2025 27
Harar, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Dadka ku nool magaalada Harar ayaa sheegay in mashruuca horumarinta marinnada magaalada uu wax weyn ka beddelay bilicda magaalada, isla markaana uu suurta geliyay in ay bulshadu ku noolaadaan deegaan nadiif ah oo qurux badan. Mashruuca horumarinta marinnada Harar ayaa noqday mid lagu amaano dhanka bilicda iyo natiijadiisa guusha leh, waxaana si muuqata looga dareemayaa isbeddelka uu keenay, taas oo dhalisay in dad badan ay ka helaan. Wariye ka tirsan Wakaaladda Wararka Itoobiya (ENA) ayaa wareysi la yeeshay dadweynaha magaalada oo ku kala sugan goobo kala duwan si uu u ogaado aragtidooda ku aaddan mashruuca. Qaar kamid ah dadka la wareystay waxaa ka mid ah Marwo Gismaan Cabdi iyo Marwo Almaas Tilaahun, kuwaasoo sheegay in mashruucan aanu kaliya qurxin magaalada, balse uu sidoo kale suurta geliyay in dadku ku noolaadaan deegaan nadiif ah oo qurux badan. Waxay sidoo kale tilmaameen in goobaha la horumariyay ay hadda ka mid yihiin kuwa loogu talagalay madadaalada, dadka lugaynaya iyo adeegyada kale ee muhiimka ah ee magaalooyinka waaweyn. Waxaa la xusay in xaafadda Jegol horey ay u laheyd dhibaato dhanka marinnada ah iyo nadaafad xumo, balse hadda la beddelay ayna noqotay meel qurux badan oo dadku jecel yihiin in ay booqdaan. Dadka kale ee la hadlay wakaaladda sida Haylu Gabre iyo Maxamed Shaashe waxay dhankooda sheegeen in horumarinta marinnada Harar ay sare u qaaday bilicda magaalada, ayna ka dhigtay meel dalxiisayaasha soo jiidata, isla markaana ay fududeysay in magaalada laga dhigo deegaan nadiif ah oo leh hawo caafimaad leh. Waxay sidoo kale tilmaameen in aagga Jegool iyo nawaaxigeeda uu hadda noqday meel si aad ah u nadiif ah oo dadku ku nastaan, taas oo horey aan u jirin. Gabagabadii, dadka deegaanka Hararida waxay muujiyeen in mashruuca horumarinta marinnadu uu wax badan ka beddelay magaalada, kana qeyb qaatay sidii loo ilaalin lahaa bilicda magaalada iyo caafimaadka dadkeeda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Horumarinta_Marinnada
Taanaanesh 2 oo ah doon cusub ayaa soo gaadhay Magaalada Adhaama
Jun 11, 2025 22
Addis Ababa, Agaali/Sane 2/2017 (ENA): Doonida Taananesh 2 ayaa si rasmi ah u soo gaadhay magaalada Adhaama. Markii ay doonta Taanaanesh 2 soo gaadhay Adhaama, waxaa si diiran u soo dhoweeyey shacabka magaalada iyo masuuliyiinta heer federaal iyo kuwa deegaanka. Doonidan oo kasoo baxday Dekedda Dooraale ee dalka Jabuuti Maarso 30-keedii, ayaa safarkeeda ku bilaabatay iyadoo soo maraysay dhul adag muddo laba bilood ah oo ay si taxaddar leh u socotay. Tan iyo markii ay Itoobiya soo gashay bishii May 15 waxay ku sugneyd deegaanka Canfarta muddo ku dhow bil, iyadoo maraysay magaalooyin kala duwan. Maanta, doonidan waxay si rasmi ah u soo gaadhay magaalada Adhaama. Doonidan waa mid gaar ah marka la eego dhismaheeda iyo tayadeeda, waxayna leedahay muhiimad ka weyn doonta caadiga ah, iyadoo astaan u ah horumarka Itoobiya. Taanaanesh 2 waxay leedahay culeys dhan 150 metric ton, dhererkeeduna waa 38 mitir, waxayna qaadi kartaa ilaa 188 qof. Waxaa la filayaa in markabkani marka uu si rasmi ah u bilaabo shaqadiisa uu door weyn ka ciyaaro gaadiidka biyaha, dalxiiska biyaha, iyo adeegyada martigelinta biyaha, taasoo wax weyn ku soo kordhin doonta horumarka dalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Isbedel in la keeno waxaa ka horeysa in marxalado adag laga gudbaa – Raiisul Wasaare Abiy Axmed (Dr)
Jun 11, 2025 46
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Raiisul Wasaare Abiy Axmed (Dr) ayaa ka qeybgalay wadahadal uu la yeeshay wakiillo ka socday ganacsatada kuwaasoo ka kala yimid guud ahaan dalka, waxaana uu siiyay jawaabo iyo sharaxaad ku saabsan su’aalo ay soo bandhigeen ka qeybgalayaashu. Intii uu socday kulanku, waxaa laga hadlay arrimo ay ka mid yihiin nidaamyada ganacsi ee sharci darrada ah, canshuuraha hantida, amniga iyo nabadda, iyo caqabadaha ganacsiga la xiriira musuqmaasuqa, kuwaas oo ay ganacsatadu soo jeediyeen. Raiisul Wasaaraha oo ka jawaabaya arrimahaas, ayaa sheegay in dhibaatooyinka jira lagu xallin karo kaliya iyadoo si wadajir ah loo shaqeeyo. Waxa kale oo uu sheegay in horumarinta adeegyada dhijitaalka ah ay noqonayso waddo lagu xakameeyo xatooyada, taasina ay noqon doonto arrin mudnaan la siinayo. Wuxuu intaa ku daray in haddii ay jirto eedeyn xatooyo oo ay la socdaan xog caddeyneysa, cid kasta oo xil haysa lala xisaabtami doono. Wuxuu sidoo kale ku dhawaaqay in la ballaarinayo nidaam dabagal oo adag oo lagu xakameeyo kirada sharci darrada ah ee qolalka dukaamada, si dadka aan bixin karin lacag sharcidarro ah aan loogu qasbin inay bixiyaan. Raiisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in ardayda jaamacadaha sare laga doonayo inay waajib ku tahay in ay sameeyaan waayo-aragnimo la xiriirta warshadaha, si loo helo shaqaale aqoon iyo xirfad u leh suuqa shaqada. Dhanka diblomaasiyaddana, wuxuu carabka ku adkeeyay in la ballaarinayo xariirka ganacsi ee caalamiga ah si ay uga faa’iidaystaan ganacsatada dalka. Ugu dambeyn, isagoo ku nuuxnuuxsaday in isbedelku u baahan yahay in la maro waqtiyo adag, wuxuu yiri: “Haddii aan yeelanno aragti mideysan, waa suurtogal in aan ka gudubno.” #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Si loo yareeyo musuqmaasuqa, waxaa laga filayaa in qaybaha bulshada iyo ganacsatadaba ay la shaqeeyaan dowladda—Ra’iisul Wasaare Abiy (Dr.)
Jun 11, 2025 40
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa sheegay in si wax ku ool ah loo yareeyo musuqmaasuqa, ay lagama maarmaan tahay in qaybaha bulshada ganacsiga ay la shaqeeyaan dowladda. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu arrintan ka sheegay kulan uu la yeeshay wakiillo ka socday bulshada ganacstada ah ee ka kala yimid guud ahaan dalka, halkaas oo uu kaga jawaabay su’aalo iyo cabashooyin ay muujiyeen ka qaybgalayaasha. Kulankan ayaa lagu qabtay iyadoo la eegayo in ka hor inta aan la diyaarin qorshaha sanadlaha ah ee xiga ee dowladda, ay muhiim tahay in lala tashado bulshada si looga faa’iidaysto fikradahooda wax dhisaya. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu mar kale ku celiyey in aanay jirin musuqmaasuq rasmi ah oo ka dhex jira dowladda Itoobiya, isagoo yiri: “Hantida aan ka hadlayno dhammaanteed Itoobiya ayaan dib ugu celinaa.” Waxa uu xusay in isbeddelka laga arkay xaafadda Awaare ee Addis Ababa uu yahay caddayn dhab ah oo muujinaya horumarka jira. Wuxuu sheegay in dakhliga ka soo xarooday iibka buugaagta qaar lagu dhisay in ka badan 3,000 oo guri oo loogu deeqay qoysas danyar ah oo ku nool xaafada Awaare, si bilaash ahna loo wareejiyey. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu intaas ku daray in tallaabo lagama maarmaan ah laga qaaday shaqaalaha dowlada ee ku kaca musuqmaasuqa iyaga oo adeegyo dowladeed u buxinaya si sharci darro ah. Waxa uu ku dhiirrigeliyey qaybaha bulshada ganacsiga in ay dowladda kala shaqeeyaan la dagaallanka musuqmaasuqa, gaar ahaan marka ay jiraan eedeymo musuqmaasuq ah oo lala xiriirinayo lacagaha dakhliga iyo shaqaalaha xafiisyada. Wuxuu sheegay in haddii caddeyn dhab ah laga helo musuqmaasuqa, xitaa wasiirrada ama mas’uuliyiinta kale ee dowladda aysan kursiga sii hayn doonin muddo ka badan toddobaad. Wuxuu intaas ku daray in ay suurtagal tahay in lala dagaallamo oo la yareeyo hay’adaha ku lugta leh musuqmaasuqa, balse eedeymo aan loo haynin caddeyn dhab ah ama ku saleysan qowmiyad, diin ama deegaan aysan wax xal ah keeni karin. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu ugu dambayn carrabka ku adkeeyey in dowladda kali ah aysan awoodin in ay si buuxda u ciribtirto musuqmaasuqa, sidaas darteedna loo baahan yahay in qaybaha bulshada iyo ganacsatada ay noqdaan kuwo garab istaaga dowladda si loo yareeyo musuqmaasuqa. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Miisaaniyadda Sanadka Miisaaniyadeedka 2018 oo ah 1.93 Trillion Birr ayaa la horgeeyay Golaha Wakiilada Shacabka
Jun 10, 2025 28
Addis Ababa, Agaali/Sane 2/2017 (ENA): Golaha Wakiilada Shacabka ayaa maanta kulankoodii caadiga ahaa ee 35aad ku yeeshay xarunta golaha, waxaana Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide uu golaha u jeediyay warbixinta hordhaca ah ee miisaaniyadda dowladda federaalka ee sanadka miisaaniyadeedka 2018. Wasiirku waxa uu sheegay in miisaaniyadda la diyaariyay ay ku saleysan tahay hagaajinta dhaqaalaha guud ee dalka, iyo dib-u-habeynta siyaasadda dhaqaalaha si loo sii xoojiyo la wado qorshayaal horumarineed oo muhiim ah. Miisaaniyaddan ayaa sidoo kale la sheegay in ay qayb ka tahay qorshaha horumarinta iyo maal-gashiga dalka ee sannadaha 2016-2018, taas oo la jaanqaadaysa qorshaha horumarinta tobanka sano ee dowladda, iyadoo diiradda la saaray fulinta himilooyinka iyo qiyaasta hantida la filayo in la helo. Waxyaabaha mudnaanta la siinayo waxaa ka mid ah sii wadista mashruucyada horumarineed ee horey loo bilaabay, wadahadallo lagula jiro deyma bixiyeyaasha si deymaha dowladda ay u noqdaan kuwo xasiloon, yareynta cadaadiska dhaqaale ee ka dhasha isbeddelada dhaqaalaha, sii wadista taageerada kharashaadka bulshada. Wasiir Shide wuxuu sidoo kale sheegay in marka la barbar dhigo miisaaniyadda sanadkii hore (2017), miisaaniyadda cusub ay korortay 34.4%. In ka badan 80% kharashaadka waxaa la sheegay in laga dabooli doono dakhliga gudaha, iyadoo lagu darayo ilo cusub oo canshuureed iyo xoojinta hab-raaca ururinta dakhliga si dakhliga dowladda loo kordhiyo. Sidaas darteed, sanadka miisaaniyadeedka 2018 waxaa la qorsheeyay in la ururiyo dakhli dhan 1.5 trillion Birr. Wasiirku wuxuu sidoo kale xasuusiyay hay’adaha dawladda in miisaaniyadda loo qoondeeyay loo isticmaalo ujeeddada loogu talagalay oo kaliya. Ugu dambeyntii, miisaaniyadda hordhaca ah ee sanadkan oo dhan 1.93 trillion Birr ayaa si rasmi ah loogu gudbiyay Golaha Wakiilada Shacabka, waxaana loo gudbiyay Guddiga Joogtada ah ee Qorsheynta, Maaliyadda iyo Arrimaha Dhaqaalaha si ay si qoto dheer ugu eegaan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Qorshaha Dalag Iyo Daryeel Ee Degmada Qabri-daharre ayaa Si habsami leh uga socda, Sidi ugu Haboonaydna ay Bulshadu uga Faaiidaysanaysaa
Jun 10, 2025 21
Addis Ababa; Agaali/Sane 03/2017 (ENA): Maaamulka Gobolka Qorraxay ayaa sheegay in Qorshaha Dalag Iyo Daryeel Ee Degmada Qabri-daharre ee Gobalka Qoraxey Oo Si habsami leh uga socda Islamarkaana Sidi ugu Haboonayd Ay Bulshadu Ooga Faaiidaysanayso. Waxa kale ay maamulku sheegeen in iyaga oo ka duulaya Qorshaha Guud ee deeganku Qaatay ee lagu hormarinayo Wax-soosaarka Beeraha ee Dalag Iyo daryeel ayaa Waxa Koormeer iyo Indho-Indhayn lagusoo sameeyay Bulshada Ku hawlan ka midha dhalinta Qorshaha Dalag Iyo Daryeel Ee Beeralayda Qabalaha Maraacaato. Waxa kale ay shaaciyeen in Qorshahan uu yahay qorshe si Buuxda loogaga Baxayo cunno-yarida, Ku tirsanaanta Cunooyinka Dibada laga keeno islamarkana si Buuxda looga Faa’iidaysanayo Khayraadka dhulka uu leeyahay Gobolku. Maamulka ayaa kale oo sheegay in qorshahaas guud ayaa Waxa sanadkan degmada Qabri-daharre laga beeray Wax-soosaarka Dalagyada Beeraha Noocayadiisa kala duwan. Qorshahan wax-soosaarka ayaa waxa laga hirgeliyay in laga beero gobolkaas wax soosaarka Sida Geed-Midhoodyada, Cash- Crop, Sinsinta Iyo Dalagyada Firilayda, sida Galayda iyo Hadhudhka. Ugu danbayntii, maamulka ayaa sheegay in ay hawlaha lagu hirgelinayo qorshahaas uu Si habsami leh Uga Socda Degmada Qabri-daharre, islamarkaana koor loogu qaaday Fahanka ay bulshadu Ka haysato Dhul-Beerashada Iyo ka Faa’iidaysigiisa, iyana Si gaar ah ka midha dhalinta qorshaha Dalag Iyo Daryeel. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Waxaa abuurmay awoodo sare oo aan caadi ahayn si loo gaaro yoolalka horumar waara ee isbeddelka qaran – Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka Tamasgan Tirunah
Jun 10, 2025 22
Addis Ababa, Agaali/Sane 2/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare ku xigeenka Itoobiya Tamasgen Tiruneh ayaa sheegay in ajandaha horumarka waara uu yahay mid suurtagelin kara in la ciribtiro saboolnimada loogana gudbo nolol dhammaystiran oo shacabku helaan barwaaqo. Waxa uu xusay in Itoobiya si ay u xaqiijiso yoolalka horumarka waara ay ku dhaqaaqday inay xaaladda gudaha si dhab ah u qiimeyso, ayna mas’uuliyad buuxda iska saartay hirgelinta ajandaha. Waxa uu sidoo kale tilmaamay in si looga mira dhaliyo in barwaaqo iyo horumar waara la wada gaadho, dowladdu qaaday isbeddello badan oo la xiriira dhaqaalaha, arrimaha bulshada iyo maamulka wanaagsan. Ra’iisul Wasaare ku xigeenka waxa uu carabka ku adkeeyay in dib-u-habeyntaasi ay dhiseysay awood sare oo dalka u suurtagelin karta in uu guulo ka gaaro fulinta yoolalka horumarka waara. Sidoo kale, Itoobiya laba jeer ayay la wadaagtay dalalka kale warbixinteeda horumarka iyadoo saldhig uga dhigtay nidaamka qiimaynta iskaa wax u qabso, si waafaqsan yoolalka horumarka waara. Warbixinta saddexaad ee qiimayntaasi oo hadda diyaar garowgeedu socdo, ayaa sidoo kale la shaaciyay in la soo bandhigi doono sanadka saddexaad ee iskaa wax u qabso. Ra’iisul Wasaare ku xigeenka waxa uu xusay in inkasta oo Itoobiya wajahaysay caqabado badan, haddana ay ku guuleysatay in ay fuliso mashaariic horumarineed oo wax ku ool ah, oo taabanaya dhaqaalaha, bulshada iyo deegaanka – taas oo ka dhigaysa tusaale la tuso caalamka. Warbixinta saddexaad ee iskaa wax u qabso, waxaa diiradda lagu saarayaa arrimaha ay ka mid yihiin helitaanka nolol caafimaad leh, sinaanta ragga iyo dumarka, ka qeybgalka bulshada oo ballaaran, kobaca dhaqaale oo waara, shaqo abuur loo siman yahay, ilaalinta nidaamka biyaha si ay u taageerto horumarka, xoojinta iskaashiga caalamiga ah, iyo yoolalka kale ee horumarka waara. Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarinta Dr. Fitsum Asafaa, dhankeeda waxay sheegtay in Itoobiya si buuxda oo masuuliyad leh ugu hawlan tahay hirgelinta yoolalka horumarka waara, iyadoo si dhow ula jaanqaadaysa qorshayaasha horumarineed ee qaranka. Waxay intaa ku dartay in qorshayaal horumarineed oo kala duwan lagu hirgelinayo guud ahaan dalka si loo gaaro yoolalkaasi. Waxa kale oo la xusay barnaamijyo ay ka mid yihiin horumarinta eax soo saarka qamadiga, kordhinta wax-soosaarka beeraleyda, ololaha raadka cagaaran, waxbarashada jiilka cusub, horumarinta marinnada, iyo qorshayaal kale oo guulo laga gaaray. Waxa ay sheegtay in dhammaan mashaariicdaasi ay qayb weyn ka yihiin yoolka lagu ciribtirayo saboolnimada, lagu gaadhayo horumar dhaqaale oo waara, lagu dhisayo jiil caafimaad qaba, lana abuuro fursado shaqo oo loo siman yahay. Ugu dambayntii, Warbixinta saddexaad ee iskaa wax u qabso, waxay muujin doontaa sida ay Itoobiya uga go’an tahay fulinta ajandaha horumarka waara ee caalamiga ah. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Natiijooyin fiican ayaa la diiwaan geliyey iyada oo la hagaajinayo nidaamka hawlgalka, bixinta taageerada iyo la socodka qoondaynta miisaaniyada kabka ujeeddooyinka xaddidan
Jun 9, 2025 26
Addis Ababa; Agaali/Sane 2/2017 (ENA): Waxaa lagu dhawaaqay in golaha federeeshinku uu horumar ka sameeyay nidaamka shaqo iyo taageerada iyo la socodka qoondaynta miisaaniyada kabka ujeedooyinka kooban. Madal dood wadaag ah oo ay ka soo qeyb galeen daneeyayaasha heer federaal iyo heer maamul deegaan oo uu soo qaban qaabiyay golaha federeeshinka ayaa diirada lagu saaray wareejinta miisaaniyada kabka ujeedo kooban iyo qeybsiga dakhliga wadajirka ah. Waxa madasha lagu soo bandhigay xog-ururin ku saabsan wareejinta miisaaniyada kabitaanka ujeedooyinka xaddidan iyo sida loo qaybsanayo dakhliga royalty ee ka soo gala shirkadaha waaweyn ee macdanta. Natiijooyinka sahanka ayaa muujinaya in habka hirgelinta ee miisaaniyada kabida ee xaddidan aan loo maamulin si joogto ah. Madaxweyneyaasha deegaannada iyo maayarada magaalooyinka ayaa soo bandhigay baahida loo qabo in si hufan loo qeybsado dakhliga la wadaago. Dadkii ka hadlay waxaa ka mid ahaa Madaxweynaha deegaanka Sidhaama Dhasta Lidamo, Madaxweynaha DDS Mustafe Muxumad, Madaxweynaha deegaanka Koonfurta Itoobiya Tilahun Kebede, Maayarka Maamulka Magaalada Addis Ababa Adhaanech Abebe. Sida ay sheegeen, dadaalladii la sameeyay sanadihii la soo dhaafay si loo hubiyo in si siman loo qeybsado kheyraadka ayaa laga soo saaray natiijooyin badan. Waxa ay sidoo kale carabka ku adkeeyeen in qoondada miisaaniyada kabka ah ee xadidan loo maro habraaca sharciga ah ee loo dejiyay iyo qaab ka jawaabi kara baahiyaha aasaasiga ah ee shacabka. Madaxweynaha deegaanka Gambella, Alemitu Umod, Madaxweynaha deegaanka Axmaarada, Arega Kebede, Madaxweynaha Dawlad-deegaanka Koonfur-galbeed ee Itoobiya, inj. Negash Wagesh (Dr.), ayaa ka faallooday qoondaynta miisaaniyada kabka ah ee xaddidan iyo qaybinta dakhliga la wadaago ee ay soo diyaariyeen Golaha Federaalka. Waxa ay sidoo kale carabka ku adkeeyeen in laga shaqeeyo sidii loo sii xoojin lahaa qoondada miisaaniyadeed ee loo siman yahay. Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide iyo Wasiirka Macdanta inj. Habtamu, ayaa goob joog ka ahaa si uu uga jawaabo su’aalihii hufnaanta ahaa ee madasha lagu soo bandhigay. Sida uu sheegay Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide; inkasta oo laga shaqeeyay in si cadaalad ah loo sugo miisaaniyada loo qoondeeyay deegaannada sanadihii la soo dhaafay, hadana waxa loo baahan yahay in la qabto hawlo kale oo baaxad leh. Wasiirka Macdanta Inj. Habtamu Tegeny oo isna halkaasi ka hadlay ayaa sheegay in aan ahmiyad la siinin wax qaybsiga miisaaniyada guud ee gobolka marka loo eego miisaaniyada guud ee gobolada. Madaxweynaha deegaanka Oromiya ahna Gudoomiyaha Gudida Joogtada ah ee Kaalmada iyo Dakhliga Guud ee Golaha Shacabka Mudane Shimelis abdisa ayaa carabka ku adkeeyay in qaybinta miisaaniyada xadidan ee kabka iyo dakhliga guud lagu dhaqmo qaabkii loo dejiyay lana raaco hab cad. Afhayeenka Golaha Shacabka Agenyehu Tesheger waxa uu xaqiijiyay in aan la is weydiinin cadaalada loo qeybiyay dergaannada dalka. Ugu dambayntii, wuxuu ugu baaqay dhinacyada ay khusayso inay ka wada shaqeeyaan sidii loo xalin lahaa daldaloolada ka muuqda hufnaanta fulinta habraacyada ku qeexan miisaaniyada kabka ah ee xaddidan iyo wadaagga dakhliga. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Waxaa muhiim ah laga fa'ydaysto diblumaasiyada dhaqaalaha si caalamka loola wadaago xaaladaha wanaagsan ee ay abuurtay dib u habaynta dhaqaale ee laga hirgaliyay gudaha Itoobiya
Jun 9, 2025 24
Addis Ababa, Agaali/Sane 2, 2017 (ENA) – Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide ayaa muujiyay muhiimadda ay leedahay adeegsiga diblumaasiyad dhaqaale oo xooggan si bulshada caalamka loola wadaago xaaladaha wanaagsan ee ay abuurtay barnaamijka isbeddelka dhaqaalaha gudaha Itoobiya, kaasoo dib u soo noolayn ku sameeyay dhaqaalaha dalka. Wasaaradda Arrimaha Dibadda ayaa maanta si rasmi ah u daahfurtay tilmaame diblumaasiyadeed oo cusub oo cinwaankiisu yahay “Hagaha Diblumaasiyadeed ee Barnaamijka Isbeddelka Dhaqaale ee Gudaha”, kaasoo loogu talagalay in lagu wacyigeliyo bulshada caalamka guulaha laga gaaray isbeddellada dhaqaale ee Itoobiya. Barnaamijkan tilmaamaha habraacyada waxaa si wadajir ah usoo diyaariyey Wasaaradda Arrimaha Dibadda, Wasaaradda Maaliyadda, Komishinka Maalgelinta Itoobiya iyo Suuqa Hantida Gaar ah ee Itoobiya. Intii ay socotay munaasabadda daahfurka, Wasiirka Maaliyadda mudane Axmed Shide wuxuu sheegay in Itoobiya ay gaartay natiijooyin la taaban karo oo ka dhashay isbeddellada dhaqaale ee la hirgeliyay toddobadii sano ee la soo dhaafay. Wuxuu si gaar ah u xusay in wejiga labaad ee isbeddelka dhaqaalaha gudaha, oo ay kamid ahaayeen wax-ka-beddelka arrimo waaweyn oo dhaqaalaha ah sida sarrifka lacagaha qalaad in uu suuqu go’aamiyo, taaso kor u qaaday kordhinta maalgashiga shisheeye. Habraacayada diblumaasiyadeed ee cusub ayaa la filayaa inay door muhiim ah ka ciyaaraan xoojinta qulqulka maalgashiga, taasoo gacan ka geysaneysa gaarista yoolasha Itoobiya ee kobaca iyo isbeddelka qaab-dhismeedka dhaqaale. Axmed Shide wuxuu adkeeyay in iskaashiga caalamiga ah in uu lagama maarmaan u yahay sii-xoijinta guulaha dhaqaalaha ee la gaaray, isagoo xusay in diblumaasiyad dhaqaale oo xooggan lagama maarmaan u tahay in lasoo bandhiho sida ay Itoobiya u tahay meel maalgashi Ku haboon. Sidoo kale wuxuu sheegay in safaaradaha Itoobiya ee caalamka hadda fursad u helayaan inay si joogto ah u muujiyaan natiijooyinka wanaagsan ee kasoo baxaya dadaallada dib-u-habaynta dhaqaalaha dalka. Sidaas darteed, diblumaasiyadda dhaqaale ee xooggan ayaa ah mid lagama maarmaan u ah abaabulka taageerada caalamka ee ajendaha isbeddelka ee Itoobiya. Wasiirka Maaliyaddu wuxuu sidoo kale tilmaamay in kaabeyaasha muhiimka ah ee gaadiidka ee Itoobiya, sida shirkada Diyaaradaha ee Ethiopian Airlines, ay si wax-ku-ool ah ugu suurtagelinayaan dalka inuu suuqyada caalamka si degdeg ah ugu gudbiyo wax-soo-saarkiisa, taasoo xoojinaysa tartankiisa suuqa. Dhankiisa, Wasiirka Arrimaha Dibadda Dr. Gedion Timotheos ayaa xusay in dalku hada ka hor ay haysteen caqabado dhaqaale, deyn badan, shaqo la’aan baahsanayd,wax-soo-saar hooseeya, iyo awoodda fulinta mashruucyada oo liidatay. Wuxuu xusay in barnaamijyada isbeddelka dhaqaalaha gudaha ee la hirgeliyay sanadihii u dambeeyay ay keeneen guulo la taaban karo. Wuxuu si gaar ah u tilmaamay horumar laga gaaray qaybaha beeraha, gaar ahaan wax-soo-saarka qamadiga, iyo sidoo kale korodhka awoodda wax-soo-saarka warshadaha iyo beddelka waxyaabaha dibadda laga keeno. Wasiirka Arrimaha Dibaddu wuxuu intaa ku daray in hoos-u-dhigista deynta Itoobiya ay u suuragelisay in lagu tiriyo dalalka dhaqaalahoodu sida xawlig ah u korayo, wuxuuna carrabka ku adkeeyay baahida loo qabo in la sii wado horumarka iyadoo si firfircoon loo dhiirrigelinayo fursadaha maalgashi ee cusub ee dalka. Wuxuu intaa ku daray in tilmaamaha diblumaasiyadeed ee la daahfuray ay gacan ka geysan doonaan horumarin iyo soo bandhigida wax-ku-oolnimada ee lagu soo jiidanayo maalgashiga tooska ah ee shisheeye. Sidoo kale wuxuu sheegay in barnaamijka isbeddelka dhaqaalaha gudaha uu abuuray fursado badan oo u furmaya maalgashadayaasha shisheeye fursado maalgashi, kuwaasoo u baahan in si hufan loogu gudbiyo bulshada caalamka. Ugu dambeyn, wuxuu xusay in diblumaasiyiinta Itoobiya hadda ay haystaan qalab si fiican loo diyaariyay oo ay ugu gudbin karaan caalamka xaaladda wanaagsan ee dalka iyo fursadaha maalgashi ee sii kobcaysa. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Mashruuca Koriidharka ee Anbessa Garage–Jagros–Goro Waxa Uu Beddelay Meel Hore U Ahayd Mid Ciriiri Ah-Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed
Jun 9, 2025 20
Addis Ababa, Agaali/Sane 2, 2017 (ENA) Ra’iisul Wasaaraha JDFI Dr. Abiy Ahmed ayaa sheegay in mashruuca Koriidharka ee Anbessa Garage–Jagros–Wareega Goro uu si weyn u beddelay goob horey u ahayd mid ciriiri ah oo saxmad badan ay ka jirtay. Farriin uu ku baahiyey bartiisa baraha bulshada, Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu ku xusay in dhismaha koriidharka cagta, jidadka baaskiilka, goobaha baarkinka gaadiidka, goobaha carruurta lagu ciyaarsiiyo, tukaanada, fagaarayaasha dadweynaha, musqulaha guud, iyo saldhigyada gaarka ah ee taksiyada iyo basaska ay sare u qaadeen helitaanka adeegyada, waxtarka u leh dadweynaha, iyo deegaan ku habokn noolaansha . Wuxuu intaa ku daray in mashruucyada horumarinta koriidharka magaalooyinka iyo miyiguba ay ka tarjumayaan nolol sharaf leh oo ka turjumeysa sinnaanta adeegsiga goobaha dadweynaha, taasoo si weyn u horumarineysa hab nololeedka bulshada. Sidoo kale wuxuu faahfaahiyay in mashruucyada dhawaan laga bilaabay miyiga in diiradda saarayaan dib-u-habeynta tuulooyinka miyiga si loo horumariyo heerka nolosha dadka miyyiga ku nool. Isagoo uga mahadceliyay maamulka magaalada Addis Ababa iyo masuuliyiinta magaalo hoosaadyada ee magaalada dadaalka ay sameeyeen ee ah abaabulka iyo ururinta khayraadka si loo horumariyo marinada oo loo gaadhsiiyo qaybaha kale ee magaalada. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sidoo kale ugu baaqay degmooyinka kale ee caasimadda iyo magaalooyinka dalka intiisa kale in ay sii wadaan qorshayaasha horumarineed ee ku jihaysan ka jawaabida baahida muwaadiniinta, hal-abuurka, iyo fikradaha aragtida fog si loo horumariyo heerka nolosha magaalooyinka. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Muxuu Ka Koobanyahay Mashruuca horumarinta Marrinada ee laga dhisay inta u dhaxaysa Ambasa Geerash–Jackros iyo Gooro :
Jun 9, 2025 21
👉 Jid baaskiil oo dhererkiisu yahay 4 kiiloomitir iyo wadooyinka lugta loogu talagalay oo ka badan 8 kiiloomitir. 👉 Saddex barkin oo gawaarida la dhigto, meelaha carruurta ay ku ciyaaraan, 👉 Toddoba barxadood,lix musqulaha dadweynaha ah, iyo laba ceel-biyood. 👉 13 xarumood oo loogu talagalay meelaha laga raaco lagagana dego tagaasida. 👉 Intaas waxaa dheer, mashruuca waxaa kamida 872 dukaan. 👉 Wadadan waxay horey u ahayd mid si xad-dhaaf ah mashquul u ahayd, halis badanna lahayd, iyadoo ay si joogto ah u dhici jireen shilal iyo saxmad badan oo gaadiid ah. 👉 Mashruucani wuxuu xal u yahay yareynta isusocodka gaadiidka ee ka yimaada marinada waaweyn ee Goro iyo jihada Garoonka Diyaaradaha ee Caalamiga ah ee Bole. 👉 Wuxuu fursad u abuuray dhisidda meelo ganacsi oo ballaaran, taasoo horseedaysa abuurista fursado shaqo oo waara oo kumannaan qof oo deegaanka ah ay ka faa’iideysan karaan. 👉 Horumarka waxaa loodhusay hab leh laamiyo casri ah, wadooyin loogu talagalay dadka lugeynaya, jidadka baaskiilka, goobaha ciyaarta carruurta, meelo baarkino ah oo gawaarida la dhigto, istaanada tagaasida iyo basaska, meelaha dadweynuhu ku nastaan, musqulo dadweyne, iyo dhismayaal ganacsi oo si taxadar leh uga durugsan wadada—taasoo xaqiinaysa in mashruucu u furan yahay dhammaan qaybaha kala duwan ee bulshada. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed oo ay wehelinayso Duqa magaalada Addis Ababa Adhaanech Abebe, ayaa maanta kormeeray mashruuca horumarinta marinka Anbessa Garage-Jacross-Goro oo la dhammaystiray
Jun 9, 2025 23
Addis Ababa; Afgaal/Sane 2/2017 (ENA): Mashruucan horumarinta waddada waxa ka mid ah dhismaha 8 KM oo ah jid-goynta dadka lugaynaya, 4 kilomitir oo ah waddooyin baaskiillo ah, musqulo dadweyne, dukaamo heersare ah, iyo agabyo kala duwan oo dadweyne oo casri ah, kuwaas oo laga dhisay guud ahaan magaalada. Horumarkani waxa uu keenay dhaq-dhaqaaq aad loogu baahnaa iyo kor u kaca heerka nololeed ee aagga caanka ku ah ciriiriga baabuurta. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Natiijooyin wanaagsan laga soo hooyay dhamaystirka mashaariicda tayada iyo xawliga leh ee sannadihii u dambeeyay ee isbedelku socday - Wasiir Axmed Shide
Jun 9, 2025 9
Addis Ababa; Agaali/Sane 2/2017 (ENA): Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda Axmed Shide ayaa sheegay in natiijooyin wanaagsan laga soo hooyay dhamaystirka mashaariicda tayada iyo xawliga leh ee sannadihii u dambeeyay ee isbedelku socday. Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide ayaa sharaxaad ka bixiyey hirgelinta dib-u-habaynta dhaqaalaha guud iyo arrimaha kale ee dhaqaalaha. Sharraxaaddiisa ayaa waxa uu ki sheegay in fulinta mashaariicda dawladdu ay si xawli ah u kordheen, tayadooduna aad u sarrayso sannadihii u dambeeyey ee isbeddelka. Waxa uu tilmaamay in si wanaagsan looga shaqeeyay hirgelinta mashaariicda waddooyinka; Waxa uu sheegay in in ka badan 22 kun oo KM oo Mashaariic Wadooyin ah ay hadda socdaan. Wasiirka ayaa sidoo kale xusay in waxqabad wanaagsan laga sameeyay dhanka horumarinta waraabka; Waxa uu sheegay in laga shaqeynayo sidii loo dhameystiri lahaa mashaariicda la bilaabay. Waxa uu xusay in horumarinta goobaha dalxiiska lagu sameynayo waqtiga iyo tayada loogu talagalay; Waxa uu sheegay in qaar badan oo ka mid ah la dhameystiray oo la howl geliyay. Waxa kale oo uu xusay in waxqabadka mashaariicda horumarineed ee adeegyada bulshada ay yihiin kuwo aad u wanaagsan. Waxa uu sheegay in tan iyo markii la bilaabay go'aaminta suuqa ku salaysan ee sarifka lacagaha qalaad ka dib dib-u-habaynta guud ee dhaqaalaha, cadaadiska tahriibka ee la xiriira siyaasadda ayaa si weyn hoos ugu dhacay. Waxa kale oo uu xusay in dib u habeyn lagu sameeyay dhibaatadii tahriibka ee ka ganacsiga dahabka; iyana in xidhiidhka ganacsi ee Itoobiya iyo dalalka gobolka, isku xidhka kaabayaasha dhaqaalaha iyo tamarta uu sii xoogaysanayo. Waxa uu sheegay in qabyo qoraalka miisaaniyad sanadeedka 2018-ka la diyaariyay iyadoo diiradda lagu saarayo odoroska dhaqaalaha guud ee sanadaha soo socda, odoroska dakhliga dowladda, iyadoo la tixgalinayo ilaha kale ee dakhliga iyo lafo-gurka baahida kharashaadka dowladda. Waxa uu sheegay in miisaaniyadu ay muhiimad weyn u leedahay sii wadida mashaariicda horumarineed, ilaalinta kabitaanka bulshada iyo deegaan dhaqaale oo xasiloon, si hufanna loo fuliyo hawlaha kale. Ugu danbayntii, Wasiirka ayaa sheegay in dib-u-habaynta dhaqaalaha guud oo dhammaystiran ay gaadhay natiijooyin aad u wanaagsan dhammaan tilmaamayaasha. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Bangiga Dhexe ee Itoobiya iyo KCB Group oo ka Wada Hadlay Maalgashi Cusub oo Lagu Wajahan Suuqa Maaliyadeed ee Dalka
Jun 5, 2025 74
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Bangiga Dhexe ee Itoobiya (NBE) ayaa martigeliyay wadahadal miro dhal ah oo lala yeeshay Guddoomiyaha Guud, xubnaha guddiga sare, Maamulaha Guud ee KCB Group, iyo masuuliyiin kale oo sare oo ka tirsan maamulka fulinta ee kooxdaasi. KCB Group waa bangiga ugu weyn dalka Kenya, waxaana si weyn uga muuqday go’aankooda ah inay si rasmi ah uga hawlgalaan gudaha Itoobiya. Kulanka oo ka dhacay magaalada Addis Ababa ayaa diiradda lagu saaray fursadaha ballaaran ee ka jira suuqyada maaliyadeed ee Itoobiya, gaar ahaan iyadoo ay dalka ka hirgaleen dib-u-habeynno dhaqaale oo waaweyn oo hadda si buuxda u dhaqan galay. Bangiga Dhexe ayaa sheegay in isbeddelladaas cusub ay fureen waddooyin badan oo suurtagelinaya in bulshada aan horay uga faa’iideysan adeegyada maaliyadeed si dhab ah loo gaarsiiyo, iyadoo la adeegsanayo qaabab cusub oo ganacsi, teknoolojiyad horumarsan, kanaallo cusub, iyo aalado casri ah. KCB Group, oo leh khibrad ballaaran oo ku aaddan adeegyada maaliyadeed ee gobolka Bariga Afrika, ayaa muujisay rabitaankooda ku aaddan ka qeybgalka kobaca dhaqaalaha Itoobiya, iyadoo ay sare u kacayaan kalsoonida maalgashadayaasha shisheeye ee doonaya in ay ka faa’iideystaan fursadaha suuqa maaliyadeed ee dalka. Bangiga Dhexe ee Itoobiya wuxuu soo dhaweeyay doorka KCB Group ee ku aaddan horumarinta hannaanka maaliyadeed ee dalka, wuxuuna ballanqaaday taageero joogto ah si loo xaqiijiyo in maalgashiga lagu fuliyo si waafaqsan sharciyada iyo istiraatiijiyadda horumarinta dalka. Ugu dambayntii, kulanka ayaa lagu soo gabagabeeyay iyadoo labada dhinacba ay muujiyeen isku duubni iyo himilo wadaag ah oo ku wajahan kobcinta xiriirka maaliyadeed, xoojinta adeegyada la gaarsiinayo bulshada, iyo dhisidda suuq maaliyadeed oo furan, hufan, lana jaanqaadi kara dalalka gobolka iyo caalamkaba. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Bangiga_Qaranka #KCB