Sayniska Iyo Teknoloojiyada - ENA Af-Soomaali
Sayniska Iyo Teknoloojiyada
Shaqada lagu difaacayo danaha qaranka ee lagula tacaalayo weerarrada mareegaha internet-ka ayaa sii xoogeysanaysa.
Dec 10, 2025 36
Addis Ababa, Xoorreey 1/2018 (ENA): Maamulka Amniga Shabakadda Macluumaadka (IMDA) ayaa sheegay in shaqada lagu ilaalinayo danaha qaranka, gaar ahaan ka hortagga weerarrada badan ee cyber-ka ee lagu beegsado kaabayaasha muhiimka ah, ay si xooggan u socoto. Agaasimaha Waaxda Ka Hortagga Weerarrada internet-ka, Mudane Maxamed Farajaa, ayaa u sheegay WWI in saddexdii bilood ee ugu horreeyay ee sanadkan la diiwaangeliyay 13,443 weerar iyo isku day weerarro. Wuxuu sheegay in weerarka ugu badan uu ahaa kan loo yaqaan "sargo gab" oo lagu bartilmaameedsaday mareegaha, kaabayaasha muhiimka ah iyo qaybaha kale ee muhiimka ah. Isagoo hadalkiisa wata wuxuu sheegay in INSA iyo hay’adaha maamula kaabayaasha muhiimka ah ay ka hortageen 97.16% isku dayada weerarradaas. Waxa uu intaas ku daray in la maareeyay oo la xakameeyay weerarrada, lana dhimay khasaaraha ka dhalan lahaa, isla markaana la xoojiyay amniga hay’adaha si aysan mar kale u nuglaan. Maxamed Farajaa wuxuu tilmaamay in haddii weerarradaas aan la joojin lahayn, khasaaruhu uu ahaan lahaa mid aad u weyn oo heer qaran ah. Hay’adaha amniga macluumaadka iyo kuwa maamula kaabayaasha muhiimka ah ayaa sidoo kale caddeeyay inay guulo muhiim ah ka gaareen ka hortagga weerarro badan. Ugu dambeyna, waxay sheegeen in shaqada qorsheysan ee lagu difaacayo dalka ka dhanka ah weerarrada internetka ay si adag u socon doonto. #WWI #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Tiknoolajiyaddan cusub waxay hay'adda ka caawin doontaa inay bixiso nidaam adeeg dijitaal ah oo dhammaystiran - Maayar Adhanej Abebe
Dec 6, 2025 64
Addis Ababa; Gudba 27/2018 (ENA): Tiknoolajiyadda cusub ee diiwaangelinta muwaadiniinta ah iyo adeegga degenaanshaha ee isku dhafan ayaa hay'adda u rogi doonta nidaam adeeg dijitaal ah oo dhammaystiran, ayay tiri maayarka Magaalada Addis Ababa Adhaanej Abebe. Maayarka Magaalada Adhaanej Abebe ayaa maanta bilaabay nidaamka dijitaalka ah ee diiwaangelinta madaniga ah iyo adeegga degenaanshaha oo ay samaysay Garaadka ee Itoobiya. Maayarka ayaa xustay in hirgelinta nidaam adeeg oo casri ah oo hufan oo ay taageerto tiknoolajiyadda dijitaalka ah ee qaybaha kala duwan ay ka badbaadisay dadka deegaanka khasaare aan loo baahnayn oo lacag iyo waqti ah. Adeegga ayaa ku dhawaaqay inuu bixin doono adeegyo isku dhafan oo casri ah iyada oo loo marayo nidaam hawlgal oo dijitaal ah oo awood u leh. Waxa kale ay tilmaamtay inay door muhiim ah ka ciyaari doonto dejinta nidaam hawlgal oo hufan oo isla xisaabtan leh. Waxay ku dhawaaqtay in tiknoolajiyadu ay siin doonto awood dheeraad ah oo lagu sameeyo siyaasado sax ah iyo diyaarinta qorshayaal iyadoo la diiwaangelinayo macluumaadka ay soo saarto hay'addu. Wuxuu sheegay in nidaamka dijitaalka ah uu kordhin doono tartanka caalamiga ah ee Addis Ababa, lagana hirgelin doono 50 degmo laga bilaabo Gudba 29, 2018 T.Y. Worku Gachena (Dr.), Agaasimaha Guud ee Machadka Garaadka Macmalka ee Itoobiya, ayaa yiri; Garaadka Macmalka ah waa matoorka koboca. Wuxuu tilmaamay in shaqooyin badan la qabtay si Itoobiya looga dhigo mid ka faa'iidaysata tiknoolajiyada sirdoonka macmalka ah, waxayna diiwaan galiyeen natiijooyin dhiirigelin leh oo ku saabsan qaybaha dhaqaalaha iyo bulshada. Agaasimaha Guud ee Hay'adda Diiwaangelinta Madaniga ah iyo Adeegyada Degenaanshaha, Yoosef Nigusse, ayaa sheegay in tiknoolajiyadda cusubi ay kor u qaadi doonto tayada adeegga hay'adda iyo baabi'inta dhaqamada musuqmaasuqa. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Qaab iskaashi oo cusub oo caalami ah ayaa loo baahan yahay si looga hortago loona xalliyo caqabadaha xilligan casriga ah ee dijitaalka ah
Dec 6, 2025 58
Addis Ababa; Gudba 24/2018 (ENA): Wasiirka Hal-abuurka iyo Tiknoolajiyadda, Belete Molla (Dr.), ayaa sheegay in loo baahan yahay qaab iskaashi oo cusub oo caalami ah si looga hortago loona xalliyo caqabadaha xilligan casriga ah ee dijitaalka ah. Bandhigga Naadiga Diamond Club 2025 oo ay soo qabanqaabisay Jaamacadda Sayniska iyo Tiknoolajiyadda Addis Ababa ayaa lagu qabtay cinwaanka "Xoojinta Hoggaanka Dijitaalka ah ee Caalamiga ah si loo Abuuro Mustaqbal ifaya". Furitaanka siminaarka, Wasiirka Hal-abuurka iyo Tiknoolajiyadda, Belete Molla (Dr.); ayaa sheegay in horumarka dijitaalka ah ee Itoobiya uu yahay mid dhiirigelin leh; wuxuu ku dhawaaqay in malaayiin muwaadiniin ah lagu darayo nidaamyada aqoonsiga dijitaalka ah. Wuxuu tusaale u soo qaatay ballaarinta kaabayaasha dijitaalka ah iyo kobaca adeegyada dowladda ee elektaroonigga ah ee la bixiyo. Wuxuu tilmaamay in si xun u isticmaalka tignoolajiyadda adduunka ay leedahay awood ay ku abuurto caqabado cusub; Wuxuu sheegay in dalalku ay xoojinayaan iskaashigooda si ay uga gudbaan caqabaddan. Wuxuu tilmaamay in caqabadaha haysta asturnaanta xogta, amniga internetka iyo garaadka macmalka ah aan lagu xallin karin awoodda hal waddan. Sidaa darteed, wuxuu tilmaamay in loo baahan yahay in la dhiso qaab iskaashi oo cusub oo caalami ah si looga hortago loona bixiyo xalal loogu talagalay caqabadaha la kulmay xilligan casriga ah. Madaxweynaha Jaamacadda Sayniska iyo Teknolojiyadda ee Addis Ababa Dhereje Gedha (Dr.) ayaa sheegay in; Waagii waa wakhti tiknoolajiyada dijitaalka ah ay dunida ku qaabaynayso xawaare aan hore loo arag. Wuxuu sheegay in jaamacaddu ay ka shaqaynayso sidii ay u noqon lahayd mid saameyn ku leh heerka qaaradda iyadoo kaashanaysa xarumaha heer sare. Borofisar Junseok Hwang, Agaasimaha Barnaamijka Xirfadlayaasha Tignoolajiyadda Caalamiga ah, ayaa u mahadceliyay qabanqaabiyeyaasha madasha. Wuxuu sheegay inay fulinayaan mashaariic kala duwan oo wadajir ah oo ay la leeyihiin Jaamacadda Sayniska iyo Tignoolajiyadda ee Addis Ababa; wuxuu xaqiijiyay in iskaashiga uu sii xoojin doono. Waxa kale oo uu tilmaamay in hoggaanku ay ka go'an tahay inay furaan jaamacadda sirdoonka macmalka ah ee ugu weyn mustaqbalka. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Hay'adaha iyo waaxyaha waa inay u adeegsadaan sancada sirdoonka macmalka ee Ai halbeeg waxqabadkooda - Ra'iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Dec 3, 2025 86
Addis Ababa; Gudba 24/2018 (ENA):Ra'iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr) ayaa ku nuuxnuuxsaday in hay'ad kasta iyo waax kasta ay u isticmaasho sancada sirdoonka macmalka ee AI , halbeeg waxqabadkeeda iyo yoolalkeeda. "Aragtida Dowladda ISKUTAGA / Medemer/, Horumarka Waaxyaha" Mid ka mid ah fikradaha uu Ra'iisul Wasaare Abiy AXmed (Dr.) u soo jeediyay gabagabadii tababarkii u socday hoggaamiyeyaasha sare ee Xisbiga Barwaaqada ayaa ahaa qaybta dijitaalka ah. Ra'iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa sheegay in qaybta dijitaalka ah ay tahay awood isku xirta hawlaha waaxya . wuxuuna tilmaamay in dowladdu ay ka shaqeyneyso ballaarinta aqoonsiga dijitaalka ah, bangiyada moobaylka iyo hababka lacag bixinta casriga ah. Wuxuu sidoo kale sheegay in sirdoonka macmalka ah ee Ai ay si isa soo taraysa u saameeyaan sida dadku u nool yihiin, u shaqeeyaan iyo u fikiraan. Ra'iisul Wasaaraha, oo sheegay in aan qaadanno tiknoolajiyada, ayaa sharraxay in sirdoonka macmalka ah uu dib u qorayo sharciyada awoodda, wax soo saarka iyo ka qaybgalka. Waxa kale oo uu xusay in faa'iidooyinka, baasaboorrada, adeg kahelida hal daaq , bangiyada moobaylka, hababka lacag bixinta casriga ah, adeegyada dijitaalka ah ee kastamka iyo dakhliga iyo Nidaamka Macluumaadka Maareynta Maaliyadda ee Isku-dhafan (IFMIS) ay tahay in dalka laga horumariyo .. Wuxuu sheegay in haddii aynaan bilaabin cabbiraadda inta sirdoonka macmalka ah loo adeegsaday qaybaha kala duwan, ma gaari doonno xitaa haddii aan rabno. Wuxuu tilmaamay in tignoolajiyada loo baahan yahay in lagu isticmaalo dhammaan shaqooyinka wuxuuna ku nuuxnuuxsaday in loo baahan yahay in la isku daro tignoolajiyada kala duwan si loo hubiyo barwaaqo dhammaystiran. Ra'iisul Wasaaruhu wuxuu sidoo kale xusay in magaalo kasta ay furto adeeg hal daaq ah iyadoo la raacayo fikraddiisa hal yool. Waxa kale oo uu sheegay in si loo gaaro yoolalka boqolkiiba boqol, si buuxda loo qaadnaayo aqoonsiga faa'iidooyinka Itoobiya, wuxuuna ku nuuxnuuxsaday in dhammaan qaab-dhismeedka maamulka ay si adag uga shaqeeyaan arrintan. Wuxuu tilmaamay in Hindisaha Shanta Milyan ee tababarka Cod-bixiyeyaasha uu yahay hawl aad muhiim u ah, wuxuuna sheegay in hindisaha la gaaro boqolkiiba boqol. Ra'iisul Wasaaruhu wuxuu sidoo kale sheegay in hay'ad kasta iyo waax kasta ay tahay inay dejiso yool ku saabsan adegsiga sirdoonka macmalka ah ee la isticmaalay. Waxa kale oo uu tilmaamay in haddii aan la kordhin isticmaalka sirdoonka macmalka ah, aysan suurtogal ahayn in la keeno isbeddelka iyo isku xirnaanta la filayo. Ra'iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa sheegay in ku dadaalidda xaqiijinta tayada iyo tirada iyada oo loo marayo hal-abuurka iyo xawaaraha ay tahay hawl muhiim ah oo ay qabato dowladda cusub. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #ENA
Golaha ayaa qiimeeyey hirgelinta qorshayaashii uu dejiyey kulankii afraad ee caadiga - Ra'iisul Wasaare Ku-xigeen Temesgen Tiruneh
Nov 29, 2025 88
Addis Ababa; Gudba 18/2018 (ENA): Golaha Qaranka ee Isbeddelka Dijitaalka ayaa dib u eegay hirgelinta hawlaha ay dejisay in lagu hirgeliyo kulankoodii afraad ee caadiga ahaa waxayna dehiyeen jihooyin kala duwan, ayuu yiri Ra'iisul Wasaare Ku-xigeenka dalka Temesgen Tiruneh. Farriin uu ku soo diray boggiisa baraha bulshada, Ra'iisul Wasaare Ku-xigeenka ayaa ku dhawaaqay in Golaha Qaranka ee Isbeddelka Dijitaalka ah uu maanta yeeshay kulankiisii shanaad ee caadiga ahaa. Wuxuu sheegay in Golaha uu dib u eegay hirgelinta hawlaha ay dejisay inay ku hirgeliso kulankoodii afraad ee caadiga ahaa isla markaana uu dejiyay jiho. Wuxuu sidoo kale sheegay in Golaha uu dib u eegay guud ahaan shaqada isbeddelka dijitaalka ah, habka diiwaangelinta aqoonsiga dijitaalka ah, iyo hirgelinta Hindisaha '5 Milyan oo Itoobiyaan ah oo Koodhero ah' isla markaana uu gaaray heshiis lagu sii xoojinayo. Intaa waxaa dheer, ayuu yiri, waxaan ka wada hadalnay iswaafajinta dadaallada dijitaalka ah ee socda iyo kuwa cusub ee ka socda dalkeenna iyo Istaraatiijiyadda Dijitaalka ah ee Itoobiya. Ugu dambeyntii, Golaha, ka dib markii uu si qoto dheer uga dooday qabyo-qoraalka Istaraatiijiyadda Dijitaalka ah ee Itoobiya 2030, wuxuu go'aansaday inuu ansixiyo dukumeentiga istaraatiijiyadda una diro Golaha Wasiirada. Wuxuu sidoo kale ku dhawaaqay in maadaama dhaqaalaheena dijitaalka ah uu ku jiro xilli koboc degdeg ah, Golaha uu sii wadi doono dadaalkiisa ku aaddan inuu ka ciyaaro doorkiisa ku habboon kobacan. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Warbaahintu waa inay xoojisaa warbixinnada wacyigelinta ee kor u qaada dhaqanka isticmaalka Garaadka Macmalka ah.
Nov 21, 2025 158
Addis Ababa; Gudba 10/2018 (ENA): Machadka garaadka Macmalka ah ee Itoobiya (EAII) ayaa sheegay in warbaahintu ay tahay inay xoojiso warbixinnada wacyigelinta ee kor u qaada dhaqanka isticmaalka garaadka Macmalka ah. Xubnaha maamulka ENA waxay sheegeen in horumarinta garaadka Macmalka ah ay u suurtagelisay Itoobiya inay gaarto marxalad muhiim ah oo loogula jaanqaadayo tartanka caalamiga ah. Madaxda Adeegga Wararka Itoobiya (ENA) iyo xubnaha kooxda xirfadlayaasha ah ayaa sidoo kale booqday shaqooyinka horumarinta tignoolajiyada ee xarunta Machadka garaadka Macmalka. Agaasimaha Guud ee Machadka Garaadka Macmalka ee Itoobiya, Worqu Gachena (Dr.); Wuxuu sheegay in muddo gaaban gudaheed, natiijooyin laga diiwaan gelinayo dhammaan qaybaha iyadoo la raacayo halku-dhigga ah 'Garaadka Macmalka oo la gaadhsiinayo dhammaan dadweynaha'. Wuxuu sheegay in jawi tignoolajiyadeed oo wanaagsan lagu abuurayo kaas oo hay'adaha warbaahinta Itoobiya ay si fudud u fulin karaan shaqadooda maalinlaha ah. Wuxuu sheegay in warbaahinta iyo hay'adaha kale ee dalal badan oo adduunka ah ay adeegsanayaan garaadka macmalka ah si ay u qabtaan hawlo tayo leh oo degdeg ah. Wuxuu sheegay in hay'adaha warbaahinta Itoobiya ay sameeyaan shaqo dukumeenti ah oo kor u qaadaysa wacyigelinta dhaqanka isticmaalka garaadka macmalka ah. Wuxuu sharraxay in tani ay abuuri doonto fursad ay hay'adaha warbaahinta Itoobiya ku yarayn karaan culayska shaqada xirfadlayaasha iyagoo adeegsanaya fursadaha hal-abuurka ee garaadka macmalka ah. Seyfe Dheribe, oo ah madaxa fulinta ee Wakaaladda Wararka Itoobiya (ENA), ayaa sheegay in intii uu booqashada ku jiray uu arkay waxa Itoobiya ay ka qabanayso shaqo heer sare ah oo lagu muujinayo koboca Afrika. Waxa uu sidoo kale sheegay in booqashadooda machadka ay u biirisay aqqontii ay u lahaayeen garaadka macmalka, kaas oo ka caawin doona Itoobiya inay gaarto aragtideeda barwaaqada ee dhinacyada bulshada, dhaqaalaha iyo kuwa kale. Waxa uu sidoo kale xusay in Itoobiya ay beddelayso dhaqanka dalalka Afrika ee ah adeegsiga oo tignoolajiyada dibadda laga keeno kaliya, isla markaana ay waddo shaqo hal-abuur leh dhinaca garaadka macmalka ah oo loo tixgelin karo tusaale u ah qaaradda. Xubnaha maamulka ENA ee ka qayb galay booqashada ayaa sheegay inay arkeen in Itoobiya ay gaartay guul la taaban karo oo ay ku bixinayso waxbarashada Afrikaanka ee garaadka macmalka ah muddo gaaban gudaheed. Waxay sidoo kale sheegeen in hawlaha la qabanayo si loo soo saaro xirfadlayaal hal-abuur leh oo caalami ah oo ku takhasusay garaadka macmalka ah ay ku jiraan safar ka dhigi doona mustaqbalka Itoobiya mid ifaya. Ra'iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa daahfuray dhismaha xarunta dhexe ee Machadka Garaadka Macmalka ah ee Itoobiya Gudba 7, 2018 T.I. #wakaaladda_wararka_itoobiya #WWI #ENA
Farriinta Ra'iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ee Ku aaddan Daahfurka Xafiiska Cusub ee Machadka Garaadka Macmalka
Nov 17, 2025 145
Machadka Garaadka Macmalka ah ee Itoobiya ayaa xaruntiisii hore looga raray dhismihii hore ee Shirkadda Warbaahinta Itoobiya ee ku taal bartamaha magaalada. Hal sano gudaheed, waxaa xafiiska laga hirgeliyey isbeddel cajiib ah oo ku yimid qaab dhismeedka iyo in laga dhigay goob shaqo oo casri ah, taasoo abuurtay jawi aad u raaxo leh oo loogu talagalay shaqaalaha machadka. Machadku wuxuu shan sano gudahood ku gaadhay isbeddelo cajiib ah, taasoo ka tarjumaysa doorka uu garaadka macmalka ah ku leeyahay qaabaynta nolosheenna iyo hubinta in dalkeennu si firfircoon uga qaybqaato tartankan tiknoolajiyadda adduunka. Machadku wuxuu ka qayb qaadanayaa qaybaha caafimaadka, beeraha, iyo adeegga, wuxuuna horumarinayaa awooddiisa ku aaddan xisaabinta daruuraha, xogta waaweyn, macdan qodista xogta, robotics-ka, iyo teknoolojiyadaha kala duwan ee kale. Xafiiskan cusun ee machadka garaadka Macmalka waxay sii xoojin doontaa qaybta garaadka macmalka. Waxayna siin doontaa muwaadiniinta fursad ay ku soo saaraan fikrado, ku tijaabiyaan, ku kordhiyaan, oo ay kula xiriiraan maalgashadayaasha gaarka loo leeyahay. Ilaa hadda, 200 oo shaqo abuureyaal ayaa ka faa'iidaystay fursaddan. #WWI #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Buug eray bixin ah oo ku saabsan Sayniska iyo Tiknoolajiyada ayaa la daahfuray
Nov 14, 2025 160
Addis Ababa, Gudba 1/2018 (ENA): Buug cusub oo ay ku jiraan ereyo la xiriira sayniska iyo tiknoolajiyada oo lagu qoray Af-Amxaariga iyo Ingiriisiga ayaa maanta si rasmi ah loo daahfuray. Munaasabadda daahfurka waxaa ka qaybgalay Wasiirka Hal-abuurka iyo Tiknoolajiyada, Dr. Balata Molaa, Madaxweynaha Akadeemiyada Sayniska ee Itoobiya, Brof. Belaay Kaasaa, khubaro, iyo marti sharaf kale oo lagu casuumay. Dr. Balata Molaa ayaa sheegay in buuggan uu yahay mashruuc socda oo isbeddel joogto ah lagu samayn doono, kaas oo marba marka ka dambaysa la cusboonaysiin doono si uu ula jaanqaado horumarka tignoolajiyada iyo sayniska ee caalamka. Wuxuu carrabka ku adkeeyay in turjumaadda aqoonta sayniska ee lagu sameeyo luqaddaha gudaha dalka ay gacan weyn ka geysanayso kor u qaadista fahamka bulshada iyo horumarinta hal-abuurka gudaha. Daabacaadda koowaad ee buugga waxaa lagu ururiyey in ka badan 11,000 oo eray saynis iyo tiknoolaji ah, kuwaas oo si nidaamsan loogu diyaariyey inay noqdaan tixraac rasmi ah oo waxbarasho iyo cilmi-baaris. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Iskaashiga Shiinaha iyo Afrika ee horumarinta shaqaalaha iyo tiknoolajiyada ayaa ah mid sii xoogaysanaya
Nov 7, 2025 195
Addis Ababa, Dirir 27/2018 (ENA): Waxaa sii xoogeysanaya iskaashiga u dhexeeya Shiinaha iyo Afrika ee ku saabsan horumarinta awoodda shaqaalaha iyo tiknoolajiyada, sida ay sheegtay Biyaatrise Igulu oo ka tirsan Waaxda Siyaasadda ee Midowga Afrika (AU), gaar ahaan qaybta Beeraha, Horumarinta Miyiga, Dhaqaalaha Buluugga ah iyo Horumarka Waara. Kulanka lagu magacaabay "Qorshaha Iskaashiga Horumarineed ee Shiinaha iyo Afrika" ayaa lagu qabtay Addis Ababa, kaas oo ay soo qabanqaabiyeen Warbaahinta Pulse of Africa, Wakiillada Iskaashiga Shiinaha iyo Afrika, iyo Xarunta Cilmi-baarista iyo Wada-shaqaynta. Biyaatrise Igulu waxay sheegtay in maalgashiga Shiinaha ee qaaradda Afrika uu abuuro fursado shaqo oo badan iyo wareejin aqooneed iyo tiknoolajiyadeed oo u dhexeeya khubarada Shiinaha iyo kuwa Afrika. Waxay tusaale u soo qaadatay barnaamijka iskaashiga beeraha ee Shiinaha iyo Afrika, kaas oo 10,000 oo khubaro Afrikaan ah lagu tababaray casriyaynta beeraha, horumarinta waraabka, iyo maamulka warshadaha waxsoosaarka. Iskaashiga ayaa sidoo kale si weyn uga muuqda dhaqaalaha buluugga ah, gaar ahaan ilmaha kalluumeysiga, kaabayaasha xeebaha, iyo maareynta biyaha, halka dhinacyada tamarta iyo warshadaha ay iyana yeesheen xiriir xooggan. Biyaatrise waxay xustay in iskaashigan uu door muhiim ah ka ciyaarayo xoojinta awoodda shaqaalaha iyo horumarinta tiknoolajiyada Afrika. Dhanka kale, Kwentin Wodon, agaasimaha xarunta UNESCO ee dhismaha awoodda Afrika, wuxuu sheegay in Afrika weli ay la daalaa dhacayso yaraanta shaqaale xirfad leh oo ku filan warshadaha qaaradda, gaar ahaan kuwa farsamada iyo xirfadaha gacanta. Wuxuu ku taliyay in tababarro badan oo farsamo iyo xirfadeed la qabto iyo in la ballaariyo xarumaha waxbarashada xirfadaha si loo daboolo baahida suuqa shaqada. Dhankeeda, Brofessor Ma Ning oo ah madaxa kulliyadda tiknoolajiyada waxbarashada ee jaamacadda Beijing, waxay sheegtay in garaadka macmalka ah (AI) uu door weyn ka ciyaarayo tayada waxbarashada iyo cilmi-baarista Shiinaha, isla markaana uu keeno natiijooyin wax ku ool ah oo la taaban karo. Ugu dambayn, labada dhinac ee Shiinaha iyo Afrika waxay muujiyeen kalsooni ah in iskaashigooda dhinacyada waxbarashada, tababarka, iyo tiknoolajiyada uu sii xoogaysan doono sannadaha soo socda.
Waxaa socda hawlahaa lagu ballaarinayo xarumaha adeegga si loogu fidiyo helitaanka aqoonsiga dhijitaalka ah
Nov 2, 2025 189
Addis Ababa; Dirir 23/2018 (ENA):- Waxaa socda hawlaha lagu ballaarinayo xarumaha adeegyada aqoonsiga dijitaalka ah meelo kala duwan, si loo fududeeyo helitaanka aqoonsiga dhijitaalka ayuu yiri Dhejen Gebre, Isuduwaha Diiwaangelinta Barnaamijka Aqoonsiga Qaranka ee Xafiiska Ra'iisul Wasaaraha. Ilaa hadda, in ka badan 27 milyan oo muwaadiniin ah ayaa iska diiwaangeliyay aqoonsiga dijitaalka ah. Dhejen Gebre, Isuduwaha Diiwaangelinta Barnaamijka Aqoonsiga Qaranka ee Xafiiska Ra'iisul Wasaaraha, ayaa u sheegay ENA in hawlo ballaaran la qabanayo si aqoonsiga si fudud loogu heli karo dhammaan muwaadiniinta. Adeegga diiwaangelinta ayaa la ballaarinayaa iyadoo la ballaarinayo xarumaha adeegga iyadoo lala kaashanayo hay'adaha iskaashiga la leh si adeegga diiwaangelinta loogu fidiyo meelo kala duwan oo dalka ah. Wuxuu sidoo kale sheegay in adeegga lagu hirgelinayo cutubyada diiwaangelinta mobeelka si loo gaaro meelaha fogfog. Isku-duwaha ayaa sheegay in in ka badan shan kun oo mashiinno diiwaangelin ah ay hadda shaqeynayaan; in ka badan 27 milyan oo muwaadiniin ah ayaa iska diiwaangeliyay Aqoonsiga Dijitaalka ah ee Fayda. Wuxuu sheegay in tirada mashiinnada diiwaangelinta la qorsheeyay in la kordhiyo ilaa 10 kun bartamaha sannad-maaliyadeedka si loo ballaariyo helitaanka. Guud ahaan, waxaa la sameeyay qorshe lagu diiwaan gelinayo 60 milyan oo muwaadiniin ah sanadka gudahiisa; isku-duwaha ayaa sharraxay in dadaallo xooggan la sameynayo si loo gaaro tan. Fayda Digital ID waxaa la sheegay inay door weyn ka ciyaarto kobcinta dhaqaalaha dijitaalka ah, yaraynta lacagta la dhaqay, iyo ka dhigista adeegyada dowladda iyo kuwa gaarka loo leeyahay kuwo hufan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Isbeddelka casriga ah ee Dijitaalka fursad gaar ah ayuu u yahay inuu beddelo taariikhda Dhaqaalaha Afrika – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Oct 11, 2025 334
Addis Ababa, Kodxin/Maskaram 29/2018 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed ayaa sheegay in isbeddelka dijitaalka ahi uu Afrika u yahay fursad gaar ah oo lagu beddeli karo taariikhda dhaqaalaha qaaradda. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu hadalkan ka sheegay magaalada Nayroobi ee dalka Kenya, halkaas oo uu kaga qaybgalay shir madaxeedka 24aad ee COMESA oo cinwaankiisu ahaa “In la Adeegsado Dijitalaynta si loo Kordhiyo Qiimaha Silsiladda Soo Saarista una Adeego Koboc Waara iyo Ka-qaybgalka Dhammaan.” Ra’iisul Wasaare Abiy, oo fariin uu ku daabacay bartiisa baraha bulshada, ayaa xusay in isbeddelka dijitaalka ahi uu yahay fursad taariikhi ah oo Afrika u saamaxaysa inay dib u qorto sheekada dhaqaalaha qaaradda. Waxa uu sheegay in Afrika ay leedahay awoodda iyo aasaaska lagu mideyn karo dadaallada dalalka iyo lagu dardargelin karo iskaashiga dhaqaale ee joogtada ah. Ra’iisul Wasaare Abiy ayaa tilmaamay in Itoobiya ay qaaday tallaabooyin muuqda oo lagu kobcinayo awoodda dijitaalka ee lagu dhisayo kaabayaasha lagama maarmaanka ah, isagoo intaas ku daray in dalku diyaar u yahay inuu si wadajir ah uga shaqeeyo horumarinta suuq dijitaal ah oo mideeya dalalka gobolka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Dalalka Afrika waa inay dhistaan nidaam ay ku maamulaan tiknoolajiyada ee ay ka keenaan dalalka dibadda
Oct 4, 2025 346
Addis Ababa, Kodxin/Maskaram 24/2018 (ENA): Isbahaysiga Cuntada Afrika ayaa sheegay in waddamada Afrika looga baahan yahay inay dhistaan nidaam ay iyagu ku hoggaaminayaan isticmaalka tiknoolajiyada, si ay u ilaashadaan madaxbannaanida xogta iyo hantidooda dabiiciga ah. Waxaa sidoo kale lagu adkeeyay muhiimadda dhisidda nidaam xogeed oo qarameed si loo hubiyo madax-bannaanida macluumaadka Afrika. Tiknoolajiyada casriga ah waxaa loola jeedaa isku xirka nolosha sida dhirta, xoolaha, iyo noolaha kale iyo tignoolajiyada dijitaalka ah ee xogta kaydisa oo falanqeysa. Shir cilmi-baaris ah oo ku saabsan “Dijitaalka” ayaa ka socda Addis Ababa, kaas oo ay si wadajir ah u qabanayaan Wasaaradda Qorsheynta iyo Horumarinta Itoobiya iyo Isbahaysiga Madaxbannaanida Cuntada Afrika. Inta lagu guda jiro shirka, Dr. Miliyoon Belaay, oo ah madaxa isbahaysiga, ayaa sheegay in in ka badan 50 dal oo Afrika ah ay hadda bilaabeen inay fahmaan muhiimadda nidaamka tignoolajiyada casriga ah. Waxaa la xusay in nidaamkan uu awood u siinayo in xogta la xiriirta noocyada dalagyada iyo hiddaha dhirta loo beddelo xog dijitaal ah. Si kastaba ha ahaatee, khubaro ayaa ka digay in xogta hantida dabiiciga ah ee Afrika ay halis ugu jirto inay gacanta u gasho hay’ado shisheeye haddii aan nidaam qaran la dhisin. Tiknoolajiyada casriga ah waa cilmiga isku dara tignoolajiyada iyo hantida dabiiciga ah. Inkasta oo uu leeyahay faa’iidooyin waaweyn, haddana khubaradu waxay sheegeen inuu keeni karo saameyn togan iyo mid taban oo ku timaada nidaamka beeraha Afrika. Sidaas darteed, dalalka Afrika waa inay yeeshaan awood ay iyagu ku maamulaan tiknoolajiyada noocan ah. Dr. Mamadou Goytaa, oo ah agaasimaha Machadka Cilmi-baarista iyo Fursadaha Horumarinta Afrika, ayaa sheegay in loo baahan yahay in la dhiso nidaam qiimeeya oo maamula tiknoolajiyada ee loo soo dejiyo Afrika, iyadoo la kaashanayo Midowga Afrika iyo ururrada Pan-African. Barbara Nathamwirweki, oo ka socota Machadka Qiimeynta Tiknoolajiyada Afrika, ayaa sheegtay in Afrika ay u baahan tahay inay horumariso awoodda hal-abuurka tignoolajiyada cusub ee ku saleysan deegaanka iyo beeraha. Sabrina Masingila, oo ah khabiir ka tirsan Ururka Caalamiga ah ee Horumarinta, ayaa sheegtay in isticmaalka garaadka macmalka ah (AI) ee la xiriira xakamaynta hiddaha iyo noocyada dabiiciga ah uu khatar weyn ku yahay amniga cuntada iyo noocyada dabiiciga ah ee Afrika. Waxay xustay in la dhiso nidaam xogeed xooggan oo ilaalin kara noocyada dabiiciga ah iyo aqoonta dhaqameed, si mustaqbalka cuntada iyo nidaamyada hiddaha Afrika loo ilaaliyo. Jim Thomas, oo ka tirsan Sanduuqa Bulshada Yurub ee Garaadka Macmalka ah, ayaa ku baaqay in dhalinyarada Afrika lagu dhiirrigeliyo inay yeeshaan aqoon iyo xirfad ay kaga qayb qaataan warshadaha garaadka macmalka ah si ay gacan uga geystaan horumarinta qaaraddooda. Waxaa lagu soo gabagabeeyay in dhalinyarada Afrika ay u baahan yihiin taageero buuxda si ay u horumariyaan xirfadaha tiknoolajiyada casriga ah iyo garaadka macmalka ah, taas oo muhiim u ah horumarka mustaqbalka qaaradda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Xarun cusub oo Saynis, Teknolojiyad iyo Hal-abuur ah ayaa laga hirgeliyay Jaamacadda Ambo
Sep 27, 2025 388
Addis Ababa, Kodxin/Maskaram 17/2017 (ENA): Xarun cusub oo lagu horumarinayo sayniska, teknoolojiyadda iyo hal-abuurka oo loo yaqaan “ANSO AfriKa” ayaa si rasmi ah looga furay Jaamacadda Ambo ee Itoobiya. Xafladdii furitaanka ayaa lagu sheegay in xaruntan ay noqoneyso tii ugu horraysay ee noocan ah ee laga hirgeliyo Itoobiya, taas oo sidoo kale ka qayb qaadan doonta mashaariicda heer Afrika ee la xiriira sayniska, hal-abuurka iyo teknoolojiyadda. Xaruntan ayaa lagu sheegay inay xoojin doonto iskaashiga u dhexeeya jaamacadaha dalka, khubarada iyo warshadaha si wadajir loogu horumariyo aqoonta iyo tiknoolojiyadda casriga ah. Wasiiru Dowlaha Waxbarashada, Dr. Kooraa Tushune, ayaa sheegay in xaruntan cusub ay dardar gelin doonto safarka Itoobiya ee ku wajahan noqoshada xarun hal-abuurnimo iyo tiknoolojiyadeed oo heer qaran iyo qaaradeed ah. Madaxweynaha Jaamacadda Ambo, Dr. Baysa Lataa, ayaa dhankiisa tilmaamay in xaruntan ay sare u qaadi doonto heerka jaamacadaha dalka, iyagoo u beddelmaya xarumo cilmi-baaris iyo hal-abuur oo caalami ah. Waxaa sidoo kale lagu sheegay in xaruntan ay kaalin muhiim ah ka qaadan doonto beddelidda fikradaha hal-abuurka ee xalka u ah dhibaatooyinka bulshada, looguna rogo waxqabad dhab ah oo la taaban karo. Intaa waxaa dheer, xaruntan ayaa lagu sheegay inay gacan ka geysan doonto in warshadaha dalka ay isticmaalaan tiknoolojiyad casri ah si ay u qaataan kaalintooda caalamiga ah. ANSO waa hay’ad ay taageerto dawladda Shiinaha, waxayna diiradda saartaa is-weydaarsiga aqoonta iyo tiknoolojiyadda, iyo sidoo kale horumarinta sayniska iyo hal-abuurka ee qaaradda Afrika. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Itoobiya iyo Shiinaha ayaa xoojinaya iskaashigooda dhinaca Sayniska, Teknolojiyadda iyo Hal-abuurka
Sep 27, 2025 348
Addis Ababa, Kodxin/Maskaram 17/2017 (ENA): Itoobiya iyo Shiinaha ayaa xaqiijiyay inay sii xoojinayaan iskaashigooda ku saabsan sayniska, teknoolojiyadda iyo hal-abuurka. Wasiirka Hal-abuurka iyo Teknolojiyadda ee Itoobiya, Dr. Belete Mollaa, ayaa kulan wadatashi ah la yeeshay Wasiirka Sayniska iyo Teknolojiyadda Shiinaha, Yin Hejun, kaas oo diiradda lagu saaray xoojinta iskaashiga labada dal. Dr. Belete Molla ayaa sheegay in Itoobiya iyo Shiinaha ay leeyihiin xiriir saaxiibtinimo oo adag oo ku dhisan dan wadaag iyo iskaashi labada dhinac ah. Wasiirku wuxuu tilmaamay in iskaashiga labada dal uu diiradda saarayo meelaha ay ka mid yihiin sayniska iyo teknoolojiyadda, nabadda, waxbarashada, caafimaadka, la dagaallanka isbeddelka cimilada, dhismaha kaabayaal dhaqaale, garaadka macmalka ah, beeraha, iyo cilmi-baarista. Dr. Belete ayaa xusay in Itoobiya ay sanadadii la soo dhaafay horumar muuqda ka samaysay dhismaha dhaqaalaha dhijitaalka ah, isla markaana ay sii wadi doonto xoojinta iskaashiga ay la leedahay Shiinaha gaar ahaan dhinacyada teknoolojiyadda iyo hal-abuurka. Dhankiisa, Wasiirka Sayniska iyo Teknolojiyadda ee Shiinaha, Yin Hejun, ayaa ammaanay dadaalka iyo mudnaanta ay Itoobiya siisay dhismaha dhaqaalaha dhijitaalka ah, isagoo ku tilmaamay mid dhiirrigelin mudan. Wuxuu sheegay in Shiinaha iyo Itoobiya ay ka mid yihiin dalalka caalamka ee sameeyay horumar degdeg ah, isla markaana ay yihiin tusaale lagu daydo. Yin Hejun ayaa carrabka ku adkeeyay in si loo sii wado horumarkan labadooda dhinac, loo baahan yahay in si ballaaran loo adeegsado teknoolojiyadda casriga ah, isagoo xaqiijiyay in Shiinaha ay sii wadi doonto xoojinta iskaashigeeda ay la leedahay Itoobiya ee ku saabsan hal-abuurka iyo horumarinta teknoolojiyadda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Tababaro ayaa la siinayaa dhalinyarada soo kacaysa si ay u yeeshaan xirfado ku saabsan Teknolojiyada Garaadka Macmalka ah (AI)—Tamasgan Tirunah
Sep 20, 2025 375
Addis Ababa, Kodxin/Maskaram 10/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare ku-xigeenka Itoobiya Tamasgan Tirunah ayaa sheegay in dhalinyarada soo kacaysa la siinayo tababaro si ay u yeeshaan xirfado iyo aqoon ku saabsan Teknolojiyada Garaadka Macmalka ah. Wuxuu tilmaamay in jiilkan aan loo oggolaan karin in uu seego fursadaha ka jira waqtigan, isla markaana aysan mudnayn in uu dhaxlo colaado iyo dhibaatooyin. Tamasgan, oo qoraal ku baahiyey boggiisa baraha bulshada, ayaa sheegay inuu ka qeyb galay xafladda qalin-jabinta ardaydii ka qeyb gashay tababarka jiilaalka ee Machadka Garaadka Macmalka ah ee Itoobiya. Wuxuu xusay in saddexdii sano ee la soo dhaafay, dowladda ay si joogto ah u bixinaysay tababaro lagu kobcinayo fahamka dhalinyarada ee teknoolojiyada, taas oo qeyb ka ah dadaallada lagu dhisayo jiil awood u leh horumarinta dalka iyo la jaanqaadida kacaanka cusub ee caalamka ka socda. Tababarradan, ayuu yiri, waxaa lagu dhiirrigelinayaa dhalinyarada inay abuuraan fikrado hal-abuur leh oo xal u noqda caqabadaha jira, isla markaana ay u diyaar garoobaan inay noqdaan tartamayaal caalami ah. Ugu dambayntii. wuxuu uga mahadceliyay hoggaanka Machadka Garaadka Macmalka ah ee Itoobiya doorkooda ku aaddan xaqiijinta hadafkan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Dhisidda awoodda ciidanka waa muhiim si loo joogteeyo safarka barwaaqada ee Itoobiya – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Sep 6, 2025 605
Addis Ababa; Naaf/Nahase 30/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa sheegay in dhisidda awoodda ciidan ay lagama maarmaan tahay si loo joogteeyo socdaalka dhaqaale ee Itoobiya. Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed (PhD) ayaa maanta booqday xarunta lagu farsameeyo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee AeroAbay. Ra’iisul Wasaaraha oo sharraxaad ka bixiyay socdaalka ayaa xusay in tiir ka mid ah tiirarka waddanku leeyahay ay tahay isbeddelka dhaqaalaha, wuxuuna tilmaamay in Itoobiya ay arrintaas guulo la taaban karo ka gaadhayso. Waxa uu sheegay in Itoobiya ay u suurtagashay in ay ka mid noqoto wadamada horumarada dhaqaalaha ka sameynaya dib u habeynta dhaqaalaha. Waxa uu sheegay in ku taageeridda kobaca dhaqaalaha ee waddada saxda ah oo leh awood ciidan ay muhiim u tahay xaqiijinta barwaaqada. Ra’iisul Wasaaraha, ayaa sheegay in barwaaqada Itoobiya ay tahay mid dhab ah, is bedelka Itoobiyana uu yahay mid aan la dafiri karin, wuxuuna sheegay in safarradii ku soo bilowday dhaqaalaha loo baahan yahay in lagu taageero awood ciidan. Waxa kale oo uu sheegay in kobaca dalka aan lagu qiyaasin lacag oo kaliya balse lagu qiyaaso awoodiisa ciidan. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in Itoobiya ay tahay dal leh horumar ballaaran oo dhanka horumarka ah, wuxuuna sheegay in natiijada iyo horumarka laga gaarayo dhinacyada beeraha, warshadaha, tignoolajiyada, dalxiiska iyo macdanta loo baahan yahay in lagu xoojiyo awoodda ciidamada. Waxa uu sidoo kale xusay in socdaalka maanta uu muujinayo in Itoobiya ay dhiseyso awood ciidan oo ay barbar socoto kobaca dhaqaale. Waxa uu sheegay in Hay’ado badan lagu farsameeyo Diyaaradaha Drones-ka. Ra’iisul Wasaaraha, ayaa xusay in sanado ka hor, Itoobiya aysan la kulmin caqabado ku aadan iibsashada diyaaradaha aan duuliyaha laheyn, balse ay adeegsaneyso, waxa uu tilmaamay in hadda ay soo saareyso awooddeeda. Waxa kale oo uu sheegay in awooda ciidanku ay tahay aalad lagu ilaalin karo barwaaqada soo bilaabatay marka ay timaado cudud caqabad ku ah jiritaanka Itoobiya iyo qaranimadeeda. Waxa uu sheegay in marka la xaqiijiyo horumarka dhaqaalaha iyo ciidamada in la sugi karo barwaaqo caalami ah iyadoo xoogga la saarayo dhaqanka, taariikhda iyo muuqaalada Itoobiya iyadoo la adeegsanayo farshaxan. Ra’iisul Wasaaraha oo sheegay in Itoobiya ay tahay dal aan u dulqaadan faqriga iyo dhibaatooyinka ayaa tilmaamay in guud ahaan shaqada la bilaabay ee dhanka teknoolojiyadda ay u sahli karto in ay dhisto dal leh awood uu ku tartamo, horumarna gaarsiiyo. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu ugu baaqay dhammaan muwaadiniinta inay ka qaybqaataan hawlaha lagu xaqiijinayo barwaaqada guud ee Itoobiya. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Itoobiya oo ku muujisay kartideeda tartanka xirfadaha ee Shiinaha– Muferixaat Kaamil
Aug 26, 2025 755
Addis Ababa, Naaf/Nahaase 20/2017 (ENA): Wasiirka Shaqada iyo Xirfadaha, Muferixaat Kaamil, ayaa sheegay in tartankii xirfadaha ee ka dhacay Shiinaha uu ahaa fursad ay Itoobiya ku muujisay kartideeda iyo awooddeeda xirfadeed ee dhanka shaqada. Waxay tilmaamtay in dhalinyarada Itoobiya ee ka qayb galay tartanka ay caddeeyeen in dalku uu ka shaqaynayo horumarinta xirfadaha, isla markaana ay caalamka tusayaan heerka xirfadeed ee ay gaareen. Wasiiraddu waxay xustay in dhalinyarada guuleystay ay si diirran u soo dhoweeyeen, iyadoo ay ka qeyb qaateen tartanka xirfadaha ee Shiinaha. Tartankan, oo ay ka qeyb galeen in ka badan 300 ka socda dalalka BRICS, waxaa Itoobiya ka soo baxay dhalinyaro ku guuleystay biladaha dahabka, maarta, iyo naxaasta. Waxaa tusaale u ah tartankii 11-aad ee ka dhacay Guangshou, Shiinaha, halkaas oo dhalinyarada Itoobiya ay kala heleen: bilad dahab ah oo uu ku guuleystay Abeneser, bilad maarta ah oo uu ku guuleystay Tekeste, iyo bilad naxaas ah oo ay heshay Nebiha. Muferixaat Kamil waxay intaas ku dartay in Dowladda Itoobiya ay si xooggan uga shaqaynayso horumarinta xirfadaha, isla markaana guulaha dhalinyarada ee caalamiga ah ay fursad u yihiin in dalka lagu soo bandhigo xirfadaha iyo kartida dhalinyarada. Ugu dambayntii, waxay sidoo kale xustay in dhalinyarada kale haddii ay sii wadaan horumarinta xirfadahooda iyo iskaashiga hay’adaha, ay keeni doonaan natiijooyin ka wanaagsan mustaqbalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Qaab-dhismeedka casriga ah ee EBC iyo habka qaabaysan ee warbaahinta ayaa furtay cutub cusub oo ilaalinaya danaha qaran isla markaana fursad siinaya warbaahinta kale— Dr. Legesse Tulu
Aug 16, 2025 850
Addis Ababa, Naaf/Nahaase 7/2017 (ENA): Wasiirka Adeegga Xidhiishka Dawladda iyo Guddoomiyaha Guddiga EBC, Dr. Legesse Tulu, ayaa tilmaamay in xilligan ay xogtu si weyn ugu dhex socoto nolol maalmeedka dadka, EBC-na ay xogta ku gaarsiinayso si loo heli karo qaabab kala duwan oo soo bandhigaya dhammaan noocyada macluumaadka, taas oo albaab u fureysa cutub cusub oo warbaahinta Itoobiya ah. Isagoo ka hadlayay xilligan ay warbaahinta bulshada macluumaadka caalamka ku wadaagaan ilbiriqsiyo gudahood, wasiirku wuxuu xusay in ay jiraan dad badan oo faafinaya warar marin-habaabin ah. Wuxuu ku adkeeyay in horumarinta nidaam dijitaal ah oo ay EBC ku gudbiso nidaam dhisaya sumcadda dalka, mideynaya shacabka, isla markaana ilaalinaya danaha qaranka ay tahay guul muhiim ah. Sidoo kale wuxuu sheegay in warbaahinta Itoobiya looga baahan yahay in ay ka hortagaan wararka been abuurka ah, muujiyaan horumarka dalka, isla markaana soo saaraan maaddooyin leh dhadhan Itoobiyaanimo. Arrintan awgeed, wasiirku wuxuu sheegay in EBC ay bilowday safar ay ku adeegsanayso in ka badan 10 il-xogeed iyo in ka badan 25 nidaam oo casri ah si loo gaaro bulshada, taas oo ah horumar muuqda. Ugu dambeyn, wuxuu mahadnaq u jeediyay dhammaan daneeyayaasha ka qayb qaatay dadaallada lagu gelayo cutubka cusub ee casri ah ee EBC. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Itoobiya ayaa sheegtay inay xoogga saarayso ka faa’iidaysiga awooddeeda ballaaran ee tamarta, oo ay ku jirto tan qorraxda, Inj. Suldaan Wali (PhD)
Aug 16, 2025 730
Addis Ababa, Naaf/Nahaase 7/2017 (ENA): Wasaaradda Biyaha iyo Tamarta iyo Ururka Caalamiga ah ee Iskaashiga Tamarta Qorraxda ayaa kala saxiixday heshiis bilow ah oo ku saabsan dhismaha mashaariicda tiknoolojiyadda tamarta qorraxda. Heshiiskan laba geesoodka ah ayaa lagu sheegay inuu qayb ka yahay fulinta mashaariicda caalamiga ah ee horumarinta tamarta qorraxda, gaar ahaan dhismaha xarumaha koronto-dhalinta, horumarinta adeegyada waraabka iyo biyaha la cabbo, iyo soo saarista fursado iskaashi oo dhinaca maalgelinta iyo tiknoolojiyadda ah. Wasiiru Dowle Suldaan Wali ayaa xusay in bixinta tamar la isku halayn karo, waarta, oo caddaalad ah ay muhiim u tahay horumarka iyo barwaaqada dalka. Wuxuu carrabka ku adkeeyay in Itoobiya ay si dhab ah uga shaqaynayso in si buuxda loo isticmaalo awoodaha kala duwan ee tamarta, gaar ahaan tan qorraxda. Wuxuu tilmaamay in tamarta qorraxdu door weyn ka ciyaari doonto horumarka dalka, isla markaana uu socda iskaashi lala leeyahay Ururka Caalamiga ah ee Iskaashiga Tamarta Qorraxda iyo bahwadaagta horumarinta caalamiga ah. Ururka Caalamiga ah ee Iskaashiga Tamarta Qorraxda ayaa sheegay inuu taageero siinayo dalal badan oo ay ku jirto Itoobiya si ay u gaaraan yoolalka horumarinta waarta. Taageeradaas waxay ku jirtaa bixinta tiknoolojiyad tamarta qorraxda, dhismaha awoodaha hay’adaha, iyo abuurista jawi sharci oo ku habboon fidinta tamarta dib loo cusboonaysiin karo. Sidoo kale, waxaa lagu sheegay in ururku ka taageerayo Itoobiya fidinta shabakadda korontada la gaarsiiyo tuulooyinka, horumarinta tiknoolojiyadda iyo awoodaha hay’adaha, iyo bixinta taageero dhinaca waxbarashada iyo tababarka ah. Agaasimaha Guud ee Ururka Caalamiga ah ee Iskaashiga Tamarta Qorraxda, Sh. Ashish Khanna, ayaa sheegay in Itoobiya ay ku jirto waddo guul leh oo lagu ballaarinayo iskaashiga caalamiga ah ee dhinaca tamarta dib loo cusboonaysiin karo, taas oo ka caawinaysa inay sii waddo horumarkeeda. Ururka ayaa sidoo kale xaqiijiyay inuu taageeri doono dadaallada Itoobiya ee lagu ballaarinayo ka faa’iidaysiga tamarta qorraxda, isagoo ka caawin doona dhinacyo kala duwan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Tababarka Maareynta Amniga Shabakadda Internet-ka ayaa inaga caawinaya inaan kordhisano aqoonteena tignoolajiyada - ka qeyb galayaasha
Aug 9, 2025 559
Addis Ababa; Naaf/Nahase 2/2017 (ENA): Ka qeyb galayaasha Tababarka ayaa sheegay in Tababarka ay bixinayaan Maamulka Amniga Shabakadda internet-ka uu ka caawiyay in ay kor u qaadaan Aqoontooda dhanka Tignoolajiyada. Maamulka Amniga Shabakadda Internet-ka ayaa dhalinyarada xirfadda leh u tababaray qeybta tignoolajiyada iyadoo la aasaasay Xarunta Horumarinta Tayada Internetka muddo sanado ah. ENA oo waraysatay ardaydii hore ee tababarka ku dhameystay xarunta tababar ku saabsan ilaalinta internetka oo wareegyo kala duwan ay ku qaadanayeen, waxaana ay weydiisay heerka ay hadda marayaan. Cusman Belay, oo ah aasaasaha iyo maamulaha tignoolajiyada Welaga, ayaa sheegay in uu ku biiray barnaamijka Xagaaga ee Cyber Talent Camp xagaagii 2013 T.I. Waxa uu sheegay in tan iyo yaraantiisii uu jacayl weyn iyo xiise u qabay tignoolajiyada diyaaradaha aan duuliyaha lahayn; laakiin ma uu lahayn aqoon uu ku garto rabitaankiisa. Waxa uu sheegay in xiligan uu bixinayo diyaarado ganacsi oo buuxiya shuruucda iyo shuruudaha duulimaadyada isagoo kaashanaya aqoontii uu ka helay xarunta. Sharon Eshetu, oo tababar ka qaadatay wareegii saddexaad ee barnaamijka Xagaaga ee Cyber Talent, ayaa sheegtay in xaruntu ay siisay tababaro aragtiyeed iyo mid wax ku ool ah oo ku saabsan amniga internetka. Waxay sheegtay in barnaamijkani uu u oggolaaday inay horumariso xiisaha ay u qabto tignoolajiyada. Mikaa'el Gebrehiwot, oo ah aasaasaha Delta General Business Group, ayaa sheegay in ku biirista xarunta ay u ogolaatay inuu isu geeyo xirfadihiisa kala duwan si uu u bilaabo shirkadiisa. Waxa uu sheegay in aqoonta uu ka kororsaday xaruntan ay ka qayb qaadatay dadaalka loogu jiro sidii warshaduhu u noqon lahaayeen kuwo casri ah oo ammaan ah. Barnaamijka Xagaaga ee Afraad ee Cyber Talent ayaa bilaabmay Afagaal/Hamle 25, 2017 T.i. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya #Itoobiya #Itoobiya