Addis Ababa; Afagaal/Hamle 22/2017 (ENA): Ra'iisul Wasaare ku xigeenka Kuuba Horkhe Luwis ayaa sheegay inuu ku afkay Matxafka Sayniska Itoobiya oo ku jirta socdaal cajiib ah oo cilmiyeed iyo hal-abuurnimo. Ra'iisul Wasaare ku xigeenka Kuuba Horkhe Luwis Tapia Fonseka ayaa booqday Matxafka Sayniska isaga uu wehelinayo Ra'iisul Wasaare kuxigeen Temesgen Tiruneh. Waxay soo kormeereen bandhigyada joogtada ah ee madxafka oo ku saabsan garaadka macmalka, ka hortagga isbedelka cimilada, beeraha, biyaha iyo tamarta, iyo sidoo kale la xiriira diyaaradaha iyo duulista.   Ra’iisul Wasaare ku xigeen Horkhe ayaa sheegay in madxafka Sayniska uu ku soo arkay Itoobiya oo socdaal la yaab leh oo dhanka cilmiga iyo hal-abuurka ku socda. Waxa uu sheegay in Itoobiya ay tusaale cad u tahay sida Afrika ay u bedelayso dhaqamada xun ee dib u dhaca iyada oo la adeegsanayo farsamooyin la taaban karo oo tignoolajiyadeed iyo hal-abuurnimo. Waxa kale oo uu xusay in Matxafka Saynisku aanu ka tarjumayn xaaladda Afrika ee hadda jirta kaliya balse uu sidoo kale ka tarjumayo aragtidiisa ku aaddan waayaha tignoolajiyada ee mustaqbalka. Waxaa la sheegay in Itoobiya iyo Kuuba ay ku heshiiyeen in ay iska kaashadaan xoojinta iskaashiga ka dhexeeya arrimaha kor u qaadaya faa'iidooyinka labada dhinac ee dhinaca tignoolajiyada. #Itoobiya #Wakaalladda Wararka_Itoobiya

Harar; Afagaal/Hamle 16/2017 (ENA):- Wasaaradda Hal-abuurka iyo Tignoolajiyada ayaa shaacisay in ay ka hirgelinayso adeeegyada iskaa wax u qabso ee xagaaga oo ay ka faa'ideysan doonaan aqaybaha kala duwan ee bulshada deegaanka Harari. Wasiirka Wasaaradda Hal-abuurka iyo Tignoolajiyada Mudane Belete Molla (Dr.) iyo Madaxa Hay'adaha ay khusayso ayaa booqday adeegyada laga bixinayo xarunta daaweynta kaansarka ee fannaan cali birraa. Xaruntu waxa ay ku fhex taallaa cusbitaalka weyn ee hiwet faana ee ku yaalla magaalada Harar. Wasiir Belete Molla (Dr.) ayaa booqashadaas ku sheegay in ay wasaaraddu gacan ka geysan doonto xoojinta adeegyada caafimaadka ee laga bixiyo xaruntaas.   Roza Cumer oo ah Guddoomiye ku xigeenka dregaanka hararida ayaa sheegtay in xaruntan loogu talagalay adeegyada caafimaadka iyo buktaanka cudirka kaansarka ah, sidaas darteedna loo baahan yahay si la horumariyo adeegyada hadda jira. Wasiirka Wasaaradda Hal-abuurka iyo Tignoolajiyada ayaa sheegay in ay ka go’an tahay in ay dib u dayactiraan guryo ay degan yihiin danyarta ah ee ku dhaqan deegaanka Harari, waxayna ugu deeqeen agabka waxbarashada 500 oo arday. Madaxda ayaa sidoo kale kormeeray howlaha horumarineed ee ka socda magaalada Harar, waxayna dhir beerista raadka cagaarana ka beereen magaalada harar. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Addis Ababa; Afagaal/Hamle/2017 (ENA): Itoobiya iyo Shiinaha ayaa ku dhawaaqay inay sii xoojinayaan iskaashigooda dhanka tignoolajiyada cusub ee cilmi baarista beeraha taasoo kor u qaadi doonta wax soo saarka beeraha. Machadka Cilmi-baarista Beeraha ee Itoobiya (EARI) ayaa wadahadal la yeeshay wafdi ka socday Jaamacadda Shanghai Jiaotong ee dalka Shiinaha, iyagoo ka wada hadlay arrimo sii xoojin kara iskaashiga. Wada-hadalladan ayaa diiradda lagu saaray is-dhaafsiga aqoonta, cilmi-baarista, horumarinta shaqaalaha, tignoolajiyada iyo dhinacyada kale ee iskaashiga, waxaana la saxiixay heshiis is-afgarad ah oo labada dhinac ah.   Agaasimaha Guud ee Machadka Cilmi-baadhista Beeraha ee Itoobiya Brofessor Nigusse Dejaasa, ayaa sheegay in awoodda Itoobiya ee dhinaca beeraha iyo sida ay diiradda u saarto cilmi-baarista kor u qaadi doonta wax soo saarka. Wuxuuna u faahfaahiyay wafdiga guulaha laga gaaray beerista qamadiga, isagoo xusay in isbedel lagu sameeyay barnaamijyadii la hirgeliyay ee isku filnaansho dhanka cuntada ah iyadoo la sameeyay go’aamo siyaasadeed oo cilmi baaris ku saleysan. Waxa kale oo uu sheegay in tignoolajiyada cilmi-baadhista ee laga helay jaamacadda Shanghai Jiao Tong ee dalka Shiinaha ay laba jibaartay wax-soo-saarka beeraha. Wuxuuna sheegay in machadka cilmi baadhista beeraha Itoobiya uu sii xoojin doono wada shaqaynta uu la leeyahay jaamacada si kor loogu qaado shaqada uu u hayo si kor loogu qaado wax soo saarka beeraha iyo horumarinta tignoolajiyada cusub.   Brofessor Jun Sui oo ah madaxa waftiga ka socda jaamacadda Shanghai Jiao Tong ee dalka Shiinaha ayaa sheegay inay doonayaan inay sii xoojiyaan wada shaqaynta ay la leeyihiin machadka cilmi baadhista beeraha ee Itoobiya. Waxa uu tilmaamay in Itoobiya ay leedahay dalagyo kala duwan oo dhanka beeraha ah, isagoo sheegay in ay iska kaashan doonaan cilmi baarista iyo teknolojiyadda si kor loogu qaado tayada iyo qiimaha. Waxa uu sheegay in ay jiraan dhinacyo labada dal ay ka abuuri karaan aqoon is dhaafsi, isla markaana ay Itoobiya wax ka baran karto guulaha uu Shiinuhu ka gaaray xaqiijinta sugnaanta cunnada oo joogto ah. Alganesh Tola (PhD), oo ah Agaasimaha Cilmi-baarista Cunnada iyo Nafaqada ee Machadka Cilmi-baarista Beeraha ee Itoobiya, ayaa sheegay in iskaashigan uu gacan ka geysan doono abuuritaanka teknoolojiyadda cusub ee sayniska cuntada. Waxaa la sheegay in Machadka Cilmi-baarista Beeraha Itoobiya iyo Jaamacadda Shanghai Jiao Tong ee Shiinaha ay wada-shaqeyn lahaayeen in ka badan 6 sano. #Wakaalladda Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Addis Ababa, Afagaal/Hamle 12/2017 (ENA): Wasiirka Hal-abuurka iyo Tiknoolojiyadda ee Itoobiya, Dr. Belete Molla, ayaa sheegay in xeerka hal-abuurka bilowga ah uu yahay mid muhiim ah oo suurtagelinaya in fikradaha hal-abuurka ee muwaadiniinta loo beddelo natiijooyin la taaban karo. Wasiirku wuxuu hadalkan ka sheegay warbixin uu siiyey wakaaladda wararka Itoobiya ee ENA kadib markii Golaha Wakiillada Shacabka uu Khamiistii ansixiyay xeerka hal-abuurka bilowga ah intii lagu jiray fadhigiisii labaad ee degdegga ahaa. Isagoo sharaxaad ka bixinaya muhiimadda xeerkan, Wasiir Belete Molla wuxuu sheegay in Itoobiya ay si adag uga shaqaynayso dhisidda dhaqaale ku dhisan hal-abuur iyo farsamooyin kala duwan, islamarkaana guulo la taaban karo laga diiwaangeliyay. Wuxuu tilmaamay in xeerka loo diyaariyay si uu u noqdo saldhig u ah sidii fikradaha hal-abuurka loogu beddeli lahaa awood dhaqaale oo wax-ku-ool ah, sida ay uga yihiin qeybaha kale ee horumarka. Sidoo kale, xeerkan wuxuu gundhig u noqonayaa dhismaha dhaqaalaha dhijitaalka ah iyada oo la abuurayo nidaam ku habboon kobcinta dhaqanka hal-abuurka bilowga ah ee dalka. Wasiirku wuxuu intaas ku daray in xeerku uu dhiirigelinayo dhalinyarada Itoobiyaanka ah si ay u muujiyaan kartidooda hal-abuurka ayna ugu biiraan horumarka qaranka. Xeerkan ayaa lagu saleeyay abuuridda jawi habboon oo kor u qaadaya dhaqanka hal-abuurka bilowga ah si loo xoojiyo fikradaha hal-abuurka leh, loona beddelo shirkado waaweyn oo tiknoolajiyadeed. Waxaa kale oo uu wasiirku sheegay in xeerku uu dhalinyarada ka caawinayo inay ka faa’iidaystaan fursadaha jira iyaga oo ka adkaanaya caqabadaha horyaalla. Wuxuu xusay in xeerku abuurayo jawi suurtagelinaya in fikradaha muwaadiniinta si toos ah loogu beddelo natiijooyin wax-ku-ool ah oo la taaban karo. Dr. Belete Molla wuxuu sidoo kale sheegay in xeerkan uu Itoobiya ka caawin doono in ay ka mid noqoto dalalka hormuudka ka ah dhaqanka hal-abuurka bilowga ah caalamka, isagoo xusay in xeerku fursad siinayo abuuridda shirkado tiknoolajiyadeed oo waaweyn. Ugu dambeyn, wuxuu sheegay in xeerkan uu wax badan ku soo kordhinayo dalka, islamarkaana si taxadar leh loo hirgelin doono si looga gaaro natiijooyin muuqda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Afagaal/Hamle 10/2017 (ENA):-Guddiga doorashooyinka qaranka Itoobiya ayaa shaaca ka qaaday in foorashada qaranka ee 7-aad la diyaariyay nidaam tignoolajiyadeed oo loo adeegsan doono diiwaangelinta cod-bixiyeyaasha ee goobaha codbixinta. Guddiga ayaa sheegay in sidoo kale ay ku howlan yihiin sidii la isugu xidhi lahaa adeegyada goobaha cod bixinta. Guddiga doorashooyinka qaranka Itoobiya ayaa ku guda jira diyaar garow kala duwan oo ay ku doonayaan inay ku qabtaan doorashada 7-aad ee dalka Itoobiya si xor ah oo caddaalad ah. Sida uu sheegay guddoomiyaha guddiga doorashooyinka qaranka Itoobiya Melatewarq Hailu oo waraysi siisay wakaaladda wararka ee ENA, waxa socda diyaargarow kale oo ay ka mid yihiin wax ka beddelka sharciga, si ay u qabsoonto wareegga 7-aad ee doorashada guud ee dalka si ka wanaagsan doorashooyinkii hore. Waxa ay sidoo kale xustay in daraasad ay ka soo qeyb galeen dadka ay khuseyso ee ku saabsan ku dhawaaqista ku dhawaaqista maamulka iyo hirgelinta nidaamka doorashooyinka. Waxa ay sheegtay in la diyaariyay habraac lagu samaynayo diwaan galinta codbixiyayaasha iyo musharixiinta, taasi oo la qabtay doorashooyinkii hore, iyadoo la kaashanayo farsamada casriga ah. Sida ay sheegtay, marka laga soo tago diiwaangelinta codbixiyayaasha iyo musharixiinta si shaqsi ah goobaha cod bixinta, waxaa la diyaariyay doorashooyinkii lagu qaban lahaa diiwaangelinta codbixiyayaasha iyo musharraxiinta iyadoo la adeegsanayo teknoolojiyadda sida casriga ah iyo taleefannada gacanta. Waxay ku dhawaaqday in ku xeerka loo gudbiyay Golaha Shacabka si ay u ansixiyaan, oo ay ku jirto adeegsiga tignoolajiyada. Gudoomiyuhu waxa uu sheegay in marka laga soo tago in goobaha codbixinta laga dhigay kuwo ku haboon oo ay ka soo bixi karaan codbixiyayaashu, waxa kale oo uu sheegay in la diyaariyay qaabkii loo magacaabi lahaa goobaha cod bixinta. Waxa ay sheegtay in laga shaqeynayo qabanqaabada goobaha cod bixinta. Islamarkaana in goob kasta oo ay ka dhaceyso doorashada ay sii socon doonto shaqooyinka loogu dhamaystirayo kaabayaasha. Guddoomiyuhu waxa ay sheegtay in guddidu ay ku hawlan yahay sidii wacyigelin ku filan loogu samayn lahaa doorashooyinka dalka. Waxa ay sidoo kale sheegtay in xisbiyada siyaasadda la siiyay tababaro ku filan oo ay barnaamijyadooda ugu soo bandhigi karaan dadka wax dooranaya sida ku habboon. Ugu danbayantii, waxa ay sidoo kale tilmaantay in dhawaan ay bilaabi doonaan barnaamij rasmi ah oo ay axsaabta siyaasadu ku horumarin karaan barnaamijyadooda si ay u helaan codbixiye xog ogaal ah. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya #Itoobiya #Itoobiya

Addis Ababa; Agaali/Sane 24/2017 (ENA): Hindisaha Dhijitaal Itoobiya 2025, oo la hirgeliyey shantii sano ee la soo dhaafay, waxa ay keentay natiijada nidaamka digital, ayuu yiri Wasiirka halabuurka iyo teknoolojiyadda Belete Mola (Dr.). Sida uu sheegay wasiirku, waraysi uu siiyay ENA, horumarka baaxadda leh ee dalka waxa lagu xaqiijin karaa marka nidaamka hawlgalka lagu taageero sayniska, tignoolajiyada iyo hal-abuurka. Waxa uu sheegay in Itoobiya ay sidoo kale bilowday in ay ka shaqeyso diyaarinta qaab-dhismeedka sharciga iyo istaraatiijiyad u sahlaysa in ay gasho nidaamka dhijitaalka ah. Waxa kale oo uu shaaca ka qaaday in la dhamaystiray kaabayaashii u sahli lahaa in uu nidaamka dhijitaalka ah galo oo la hirgaliyo. Waxa uu sidoo kale sheegay in istaraatiijiyaddan loo fulinayo si waafaqsan dib-u-habaynta dhaqaalaha dalka iyo istaraatijiyadaha qorshaha horumarinta guud ee 10-ka sano, iyo sidoo kale Istaraatijiyadda Isbeddelka dhijitaal Afrika. Waxa uu sheegay in Istaraatiijiyadda dhijitaal Itoobiya 2025, oo la hirgeliyay sanadihii u dambeeyay, ay ku dhammayn doonto muddo bil gudaheed ah, isla markaana la diyaarinayo istiraatijiyad 5 sano ah oo la fulinayo illaa 2030-ka. Wasiirka ayaa shaaca ka qaaday in Istaraatiijiyadda dhijitaal Itoobiya 2025, oo la hirgeliyay shantii sano ee la soo dhaafay, ay natiijooyin wanaagsan ka gaartay dhinacyada sayniska, tignoolajiyada iyo hal-abuurka. Waxa uu xusay in shantii sano ee la soo dhaafay la qabtay shaqo wax ku ool ah oo ku saabsan hirgelinta nidaamka lacag-bixinta dhijitaalka ah, ballaarinta adeegyada dhijitaalka ah, iyo ka dhigista aqoonsiga dhijitaalka ah oo la heli karo. Waxa uu sheegay in Xarunta Adeegga goob ee Wasaaradda Arrimaha Bulshada ay ka mid tahay hawlaha lagu guulaystay ee lagu xaqiijinayo Digital itoobiya 2025 ee la xidhiidha casriyaynta nidaamka shaqo ee dawladda. Waxa uu shaaca ka qaaday in xaruntu ay bixiso adeegyo iyadoo la isku xirayo adeegyada kala duwan ee dowladda iyadoo la adeegsanayo tignoolajiyada casriga ah. Isagoo hadalkiisa sii wata ayaa waxuu sheegay in adeega hal mar ee Wasaaradda Warfaafinta iyo Isgaarsiinta ay ku baahineyso Magaalooyinka deegaannada si ay uga faa’ideystaan ​​adeegaasi. #Wakaalladda Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Addis Ababa; Agaali/Sane 7/2017 (ENA): Xafiiska Raysal wasaaraha ayaa shaaciyay in si rasmi ah loo furay qeybta joogtada ah ee bandhigga Matxafka Sayniska iyadoo uu goob joog ka ahaa Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed. Dhacdadan cajiibka ah waxay ka kooban tahay shan qaybood oo bandhig ah oo diiradda saaraya Garaadka Macmalka, Isbeddelka Cimmilada iyo Mashruuca Jawaabta Itoobiya, Beeraha, Kortontada iyo Tamarta laga Dhalinayo Biyaha and, Duulitaanka and Diyaaradaha. Tani waxay muujinaysaa rabitaanka xooggan ee dalkeenu u qabo adeegsiga sayniska iyo tignoolajiyada.   Intaa waxa dheer, Masrixii ugu horreeyay ee dalkeenna u qaabaysan meel bannaan oo la daah-furay. Tiyaatarkan oo cabirkiisu dhan yahay 1000 mitir oo laba jibbaaran iyo dhexroorkiisu yahay 36 mitir ayaa waxaa lagu qalabeeyay tignoolajiyada casriga ah ee 4K. Masraxa bannaanka wuxuu u soo bandhigayaa adduunka booska si aad u soo jiidasho leh isagoo soo bandhigaya sawirro tayo sare leh oo aad u xiiso badan.   Matxafka Sayniska, oo ah meel lagu sahamiyo, lagu barto laguna dhiirrigeliyo, hadda waxay u furan tahay booqdayaasha. Waxaa lagugu martiqaadayaa inaad timaaddo oo aad aragto mustaqbalka Sayniska iyo Tignoolajiyada Itoobiya. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 23/2017 (ENA): Xafiiska Qorshaynta Dawlad Deegaanka Soomaalida iyo Jaamacadda Jigjiga ayaa kala saxeexday heshiis iskaashi oo ku saleysan wada shaqeyn dhinacyada cilmi-baarista, daraasaadyada, iyo kobcinta awoodaha fulineed ee shaqaalaha labada dhinac.   Munaasabadda saxiixa heshiiskan waxaa goobjoog ka ahaa masuuliyiin sare, khubaro iyo qayb kamid ah shaqaalaha labada dhinac. Dhanka Xafiiska Qorshaynta waxaa heshiiska u saxiixay Madaxa Xafiiska, Mudane Cumar-Faaruuq Warfaa, halka dhanka Jaamacadda uu saxiixay Dr. Ilyaas Cabdullaahi, oo ah Madaxweyne Ku-xigeenka Jaamacadda ee arrimaha cilmi-baarista, bulshada iyo tiknoolajiyadda. Mudane Cumar-Faaruuq ayaa sheegay in mid ka mid ah yoolalka Xafiiska Qorshayntu yahay in xal loo helo caqabadaha bulshada iyo kuwa dhaqaale ee deegaanka ka jira, iyada oo loo marayo siyaasado ku dhisan istiraatijiyad cilmiyeed iyo daraasaad xaqiiqo ku dhisan. Wuxuu carrabka ku adkeeyay muhiimadda ay leedahay in la xoojiyo awoodda cilmi-baarista ee xafiiska iyo isticmaalka tiknoolojiyadaha casriga ah, isagoo xusay in Jaamacadda Jigjiga ay tahay bahwadaag ku habboon arrimahaas, maadaama ay tahay jaamacad cilmiyeed leh karti iyo khibrad ay ku taageeri karto horumarinta deegaanka.   Dhankiisa, Dr. Ilyaas Cabdullaahi ayaa sheegay in Jaamacadda Jigjiga ay diyaar u tahay inay ballaariso doorkeeda ku aaddan tacliinta, cilmi-baarista, iyo adeegyada bulshada, iyadoo sidoo kalena door muuqda ka qaadanaysa horumarinta deegaanka. Wuxuu hoosta ka xariiqay in Jaamacaddu ay diyaar u tahay in ay noqoto xarun cilmiyeed kaalin muuqata ku leh go’aan-qaadashada horumarinta deegaanka iyo dalka oo dhan. Ugu dambayntii, Heshiiskan ayaa la filayaa inuu furo waddo cusub oo iskaashi wax ku ool ah oo dhex mara labada dhinac, loogana faa’iideeyo bulshada deegaanka si hufan oo cilmi ku dhisan. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 22, 2017 (E.N.A) – agaasimaha guud ee machadka Brofessor Afework Kasu ayaa sheegay in Machadka Cilmi-baadhista ee Armauer Hansen uu soo saaro cilmi-baadhisyo kala duwan oo wax ku ool ah oo lagaga hortagayo cudurrada. Brof. Afework Kassu oo waraysi siiyay wakaaladda wararka ee ENA ayaa sheegay in machadku si gaar ah diiradda u saarayo cilmi-baarisyo xal u noqon kara cudurrada kala duwan ee dalka ka jira. Waxa uu xusay in sannadihii lasoo dhaafay uu machadku qabtay cilmi-baarisyo wax tar u yeeshay adeegyadii caafimaad ee dalka, kuwaas oo natiijadoodu ay gacan ka geysteen horumarinta daaweynta cudurrada. Machadku waxa uu sii xoojinayaa dadaalladiisa cilmi-baariseed, isagoo xoogga saaraya in dalka gudihiisa lagu soo saaro dawooyin iyo tallaalo, si loo yareeyo ku-tiirsanaanta wax-soo-saarka dibadda. Sidoo kale, Brof. Afework waxa uu sheegay in machadku uu bilaabay cilmi-baarisyo la xiriira sidii dalka gudihiisa loogu beddeli lahaa walxaha muhiimka u ah soo saarista dawooyinka, kuwaas oo hadda laga keeno dibadda. Waxa uu sheegay in mashruuca lagu soo saarayo walxaha aasaasiga ah ee dawooyinka uu u socdo si wadajir ah oo qorshaysan iyadoo lala kaashanayo jaamacadaha iyo warshadaha dalka. Brof. Afework Kassu waxa uu xusay in dadaal xooggan la gelinayo sidii tayada iyo heerka dawooyinka Itoobiya loo gaarsiin lahaa heer caalami ah, si ay ugu tartami karaan suuqyada caalamiga ah. Dhanka kale, machadku waxa uu horey u sameeyay cilmi-baaris hoos u dhigtay muddada daweynta cudurka TB-da ah – hoos ugu dhigtg laga bilaabo sagaal bilood ilaa lix bilood, taas oo loo ah guul muhiim ah. Sidoo kale, cilmi-baarisyo cusub oo wax ku ool ah ayaa lagu sameeyay tallaalka ka hortagga cudurrada Qoorgooyaha iyo daacuunka, kuwaas oo ah kuwo lagu guuleystay, sida uu sheegay Brof. Afework. Tallaaladan la horumariyay ayaa waxaa aqoonsaday Hay’adda Caafimaadka Adduunka (WHO) iyo hay’ado kale oo caalami ah, iyadoo dalal badan oo ay Itoobiya ku jirto ay bilaabeen adeegsigooda. Machadku waxa uu sidoo kale wadaa cilmi-baaris ku saabsan cudurka duumada, isagoo baadhaya saameynta isbeddelka cimilada iyo deegaanka ka jiri kara faafitaanka cudurka iyo noocyada kaneecada gudbisa. Cilmi-baaris horay ugu bilaabatay cudurrada maqaarka ayaa hadda u gudubtay baaritaanka cudurrada faafa iyo kuwa aan faafin ee ay ka mid yihiin kansarka, taas oo muujinaysa ballaarinta howlaha cilmi baariseed ee machadka. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Itoobiya

Addis Ababa; Miicaad/Ginboot 21/2017 (ENA): Ra’iisal Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa sheegay in Itoobiya ay si adag uga shaqaynaysaa cilmiga hawada sare iyo qaybta Juqraafiga Hawada sare. Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa booqday Machadka Cilmiga Hawada sare ee Itoobiya iyo Machadka Juqraafiga Hawada sare. Raysal wasaaraha ayaa boqashadaas kadib sheegay in machadku uu soo gudbinayey warbixino u baahan horumarinta min dhulka ilaa hawada dhowrkii sano uu aasaasnaa. Waxa uu sheegay in la wado howlo lagu ogaanayo meelaha leh kheyraadka dhulka hoostiisa iyadoo loo marayo cilmi baaris iyo sahaminta biyaha dhulka, islamarkaana in uu Machadku ku hawlan yahay sidii uu u daraasayn lahaa xaaladda harooyinka Itoobiya iyo sidii loo ogaan lahaa kheyraadka biyaha ku jira. Waxa kale oo uu sheegay in uu machadku soo saarayo xog muhiim ah oo waxtar u leh horumarka iyada oo la aqoonsanayo dhir-daboolka, biyaha iyo ciidda Itoobiya. Ra’iisul Wasaare Abiy ayaa intaa ku daray in aqoon rajo leh laga dhisayo machadka cilmi baarista iyo maareynta xogta biyaha iyo horumarinta dhulka. Waxa kale uu xusay in markii la aasaasay machadkan ay Itoobiya ku biirtay naadiga caalamiga ah ee hawada sare, isla markaana dhowrkii sano ee la soo dhaafay hawada sare u dirtay laba dayax-gacmeed. Ra’iisul Wasaaraha oo sheegay in ay socdaan qorshayaal lagu dirayo dayax-gacmeedkii saddexaad ayaa sheegay in ay wadaan howlo la taaban karo oo ku saabsan horumarinta shaqaalaha. Arrinkan ayuu marka laga soo tago waxbarashada dhigriiga labaad iyo saddexaad ee jaamacadaha, ayaa u baahab in laga shaqeynayo sidii ardayda danahooda iyo xirfaddooda loo xoojin lahaa. Wuxuu sheegay in tani ay tahay balan qaad mustaqbalka lagu xisaabtamayo, waxaana intii uu ku guda jiray kormeerkiisa uu ku soo arkay xaalad abuur oo sahlaysa in suuqa shaqada uu soo saaro shaqaale tayo leh oo la tartamo. Waxa kale oo uu sheegay in kor loo qaaday tayada Hay’adda Teleskoobka ee Indoodo, isla markaana loo dhisay inay la kaashato hay’adaha caalamiga ah ee dalka ka sokow. Waxa uu tilmaamay in hay’adaha caalamiga ah ay si kalsooni leh u isticmaalayaan xogta machadkan, waxa uuna sheegay in wax lagu farxo ay tahay in dhowr sano kadib la arko. Ugu danbayntii, Ra’iisul Wasaare Abiy ayaa sheegay in Itoobiya ay rajo leedahay islamarkaana in maanta ay dadaal badan ku bixineyso sidii ay mustaqbalka u horumar u gaadhi lahayd; isaga oo hadalkiisa kusoo koobay oo yidhi, "Waxaan dhisaynaa dal dhinac walba u wanaagsanaan doona jiilka mustaqbalka". #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Miicaad/Ginbood 20/2017 (ENA): 10 Hay'adood oo Federaalka ah, Dawlad Deegaanada iyo Maamullada Magaalooyinka Ayaa Adeega bilaabay Waaxyaha Isgaarsiinta Casriga ah ayaa si rasmi ah loo daah furay oo looga bilaabay adeeg bixinta. Waaxahan isgaarsiinta ee casriga ah waxay u sahli doonaan daneeyayaasha meelaha kala duwan ku sugan inay si fudud isugu xirmaan oo ay u kulmaan oo ay u fududeyso shaqadooda. Wasiirka hal abuurka iyo tignoolajiyada Balade Molla (Dr.) ayaa sheegay in waaxahan isgaarsiinta casriga ah ee maanta la bilaabay ay yihiin kuwo lagu qalabeeyay tignoolajiyada casriga ah, loona dhisay si tayo leh. Isagoo sheegay in waaxyahani ay abuuri doonaan xiriir shaqo oo leh dardargelin mideysan, wuxuuna xusay in kaabayaasham dhaqaalaha si sax ah looga faa’ideysto lana ilaaliyo si loo helo adeeg waqti dheer ah.   Guddoomiyaha Guddiga Joogtada ah ee Arrimaha Shaqaalaha, Shaqada iyo Teknoolojiyada ee Golaha Shacabka, Dr. Negeri Lencho, ayaa sheegay in xarumaha isgaarsiinta casriga ah ay kaalin weyn ku leeyihiin isdhaafsiga macluumaadka. Sidoo kale, wuxuu xusay in waaxahani loo baahanyahay in si loo helo adeegyada la gaadhsiiyo dhammaan deegaanada. Wasiiru-dawlaha Hal-abuurka iyo Tignoolajiyada, Yishrun Alemayehu (Dr.), ayaa sidoo kale sheegay in kaabayaasha dhaqaalaha la horumarinayo si loo xaqiijiyo Itoobiya Digital ah.   Xarumaha isgaadhsiinta casriga ah ayaa lagu qalabeeyay teknoolojiyad casri ah oo u oggolaanaya hawlo kala duwan, kulamo iyo tababaro lagu qabanayo waqti iyo qaab kharash badan. Waxaa lagu qalabeeyay shaashado casri ah, , isgaarsiino sare oo loogu talagalay shirarka conferenciyada ah iyo muuqaalo leh, iyo aaladaha ilaalinta codka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 20/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed ayaa maanta booqday Machadka Cilmiga Hawada Sare iyo Juqraafiga ee Itoobiya. Waxaa la sheegay in machadkani uu yahay xarun ka shaqeysa cilmi-baaris ku saabsan xogaha laga helo deegaanka laga bilaabo dhulka ilaa hawada sare.   Cilmi-baarista uu machadku sameeyo ayaa lagu sheegay inay tahay mid cilmiyeed oo lagu falanqeeyo xogaha si loo helo saadaal iyo qorshe horudhac ah, taasoo ka caawin karta hay’adaha ay khusayso inay ka faa’iideystaan. Cilmi-baarista ku saabsan juqraafiga ayaa si weyn uga qaybqaadata arrimo badan oo kala duwan, waxaana maanta lagu soo bandhigay qaybaha kala duwan ee xog ururinta iyo cilmi-baarista ee ka socda gudaha xarunta. #Xafiiska_Raiisul_Wasaaraha_Itoobiya #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 16/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka Itoobiya, Tamasgen Tiruneh, ayaa sheegay in Itoobiya ay diyaarinayso istiraatiijiyad ay kula shaqeyneyso Braasiil si kor loogu qaado tignoolajiyadda casriga ah iyo tababarka xirfadlayaasha.   Wuxuu sidoo kale bartiisa baraha bulshada ku sheegay in ay booqdeen shirkado kala duwan oo ku yaalla gobolka São Bawlo ee Braasiil, isla markaana ay yeesheen wadahadallo miro-dhal ah. Waxa uu xusay in ay booqdeen shirkadda Embraer oo soo saarta diyaaradaha ganacsiga, kuwa militari, iyo kuwa beeraha loo adeegsado, isla markaana shirkaddu xiiseyneyso inay la shaqeyso hay’adaha Itoobiya ee ka shaqeeya warshadaha diyaaradaha.   Sidoo kale, waxay booqdeen Xarunta Hal-abuurka Tignoolajiyadda ee São José dos Cambos, halkaas oo ay booqdeen shaqooyinka sida cilmi-baarista iyo fikradaha cusub ay ugu beddelayaan xalal wax ku ool ah oo caalami ah, iyadoo la adeegsanayo shirkado yaryar oo bilow ah, kuwa dhexdhexaadka ah iyo kuwa waaweyn ee tignoolajiyadda ku shaqeeya. Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka ayaa sheegay in Itoobiya, si ay u hirgeliso aragtideeda Dhijitaal Itoobiya, ay la shaqeyn doonto xarumo hal-abuurnimo oo la mid ah kuwa Braasiil, si ay u dardargeliso hal-abuurka iyo horumarka tignoolajiyadda dalka.   Ugu dambeyn, wuxuu sheegay in dawladda Braasiil ay si weyn u garawsatay dadaalka iyo mudnaanta ay Itoobiya siineyso tignoolajiyadda iyo hal-abuurka, isla markaana ay sii wadi doonaan wadashaqeynta mustaqbalka dhow.

Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 16/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed oo booqasho rasmi ah ku jooga magaalada Paris ee dalka Faransiiska ayaa si gaar ah u booqday hawlaha teknoolojiyadda iyo garaadka Macmalka ah iyo warshadaha intii uu ku guda jiray socdaalkiisa . Isagoo ay weheliyaan xubno ka tirsan wafdigiisa, wuxuu booqday Station F—oo ah xarun ganacsiyeed gaar loo leeyahay oo lagu kobciyo shirkadaha tiknoolajiyadda cusub isla markaana ah goobta ugu weyn adduunka ee shirkadaha bilowga ah lagu taageero.   Inkasta oo horumarka deegaanka ganacsiga ee shirkadaha bilowga ah ee Itoobiya uu weli yahay mid dhanka hore maraya, haddana waxaa jirta rajo weyn oo laga qabo koboca, taas oo ay horseed u yihiin dhalinyaro aqoon u leh teknoolajiyadda iyo kororka isku xirka dijitaalka ah ee dalka. Dowladda ayaa qaaday tallaabooyin lagu horumarinayo hal-abuurka, sida istiraatijiyadda “Dhijitaal Itoobiya 2025” taasoo lagu doonayo in la abuuro deegaan ku habboon shirkadaha bilowga ah, gaar ahaan kuwa ka shaqeeya fintech, agritech, iyo e-commerce. Sidoo kale, waxaa la diyaariyay xeer dhammaystiran oo loo yaqaan ‘Xeerka ganacsiga Bilowga ah ee dhigitaalka —Startup Proclamation’ kaasoo lagu dhisayo hannaan sharci iyo hay’adeed oo taageera shirkadaha bilowga ah, iyadoo wax laga qabanayo caqabadaha jira sida helitaanka maalgelinta iyo xayiraadaha sharci.   Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sidoo kale booqday xarunta dhexe ee Nokia ee Faransiiska oo ku taalla Paris, taasoo ah xarun muhiim ah oo lagu sameeyo cilmi-baaris iyo horumarinta teknoolojiyadda 5G iyo 6G, ammaanka internet-ka, garaadka macmalka ah iyo isku xirka indhaha. Socdaalkaasi waxa uu ku jiray daahfurka qalabka fiber lasocodka, tamar-badbaadin, iyo booqashada shaybaarrada 5G, taasoo u iftiimisay Itoobiya fursado cusub oo la xiriira hal-abuurka, horumarinta kaabeyaasha, iyo iskaashiga dhinacyada kala duwan.   Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu booqday "Xarunta Cilmi-baarista iyo Teknoolojiyadda Thales —Thales Research & Technology (TRT) ee Faransiiska, oo ah xarun cilmi-baaris oo isugu jirta qaybo kala duwan oo hoos timaadda kooxda Thales Group, xaruntanna waxay door weyn ku leedahay dadaallada cilmiyeed ee shirkadda, iyada oo diiradda saarta meelaha horumarsan sida hawada sare, difaaca, iyo garaadka macmalka ah.   Ugu dambeyntii, Booqashooyinkani waxay muujinayaan muhiimadda ay leedahay iskaashiga caalamiga ah iyo isdhaafsiga aqoonta si loo dedejiyo isbeddelka casriga ah ee dhijitaalka ee Itoobiya loogana dhigo dalka xarunta mustaqbalka ee hal-abuurka iyo teknoolajiyadda ee qaaradda Afrika. #Xafiiska_Ra'iisul_Wasaaraha_Itoobiya

Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 13, 2017 (ENA): Guddoomiyaha Barnaamijka ID4Africa, Dr. Joseph Atick, ayaa sheegay in aqoonsiga dijitaalka ahi uu yahay mid muhiim ah si loo xaqiijiyo isbeddelka dijitaalka ee Afrika. Shirka sanadlaha ah ee guud ee ID4Africa, oo diiradda saaraya aqoonsiga dijitaalka ah, ayaa ka socda magaalada Addis Ababa. Shirka waxaa kasoo qaybgalay Ra’iisul Wasaaraha JDFI Dr. Abiy Ahmed, Afhayeenka Golaha Fadareeshinka Tagesse Jaafo, Madaxweynaha Maxkamadda Sare ee Federaalka Tewodros Mihret, Duqa magaalada Addis Ababa Adanech Abebe, Guddoomiyaha Barnaamijka ID4Africa Dr. Joseph Atick, Agaasimaha Guud ee Barnaamijka Aqoonsiga Qaranka Yodahe Semichael, Masuuliyiin sare oo dowladeed, safiirro iyo wakiillo ka socday hay’adaha caalamiga ah. Dr. Joseph Atick ayaa tilmaamay in xaqiijinta isbeddelka dijitaalka ee Afrika aysan ahayn xulasho balse ay tahay waajib. Wuxuu intaas ku daray in maanta ay bilow u tahay sal u dhiga cusub ee ku wajahan geedisocodka ay Afrikaanku u gelayaan xaqiijinta aqoonsiga dijitaalka ah ee qaaradda. Shirka ayaa sidoo kale lagu adkeeyey muhiimadda iskaashiga ee ku saabsan horumarinta barnaamijka ID4 (Identity for Development), iyadoo qof walba laga codsaday inuu doorkiisa ka qaato. Hoggaamiyeyaasha Afrika waxay muujiyeen in ay bilaabeen tallaabooyin firfircoon oo ku wajahan dhismaha isbeddelka dijitaalka ah, iyagoo tixgelinaya xaaladda isbeddelka ah ee caalamka. Waxaa la xusay in xaqiijinta aqoonsiga dijitaalka ah ay tahay arrin muhiim ah oo mudnaan gaar ah leh si loogu guuleysto isbeddelka dijitaalka dhab ah ee Qaarada. Sidoo kale, waxaa la tilmaamay in howlo badan ay ka socdaan Afrika si loo hirgaliyo aqoonsiga dijitaalka ah, arrintaas oo loo arko mid door weyn ka qaadanaysa horumarka laba-geesoodka ah ee Afrika iyo hagaajinta nolosha muwaadiniinta. Dr. Atick wuxuu sidoo kale xusay in madashani ay tahay fursad lagu muujiyo go’aanka adag ee ay Afrikaan u leeyihiin xaqiijinta mustaqbalka Casriyayna Afrika iyo aqoonsiga dijitaalka ah ee qof kasta. #Ethiopian_News_Agency #ENA

Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 11, 2017 (ENA) – Itoobiya ayaa soo bandhigtay guulo waaweyn oo ay ka gaartay isbeddelka dhanka dijitaalka ah intii uu socday bandhigga caalamiga ah ee teknoolojiyadda, ee Expo 2025, oo lagu qabtay Itoobiya. Bandhigga ballaadhan ee teknoolojiyadda caalamiga ah, ayaa ahaa kii ugu ballaarnaa ee abid ka dhaca Bariga Afrika,bandhigan ayaa waxaa soo qabanqaabiyay Hay’adda Maamulka Shabakada Amniga Macluumaadka iyo Machadka Garaadka Macmalka ee Itoobiya, ayaa si rasmi ah loo soo gabagabeeyay. Shir jaraa'id oo ay si wadajir ah u qabteen Tigist Xaamid, Agaasimaha Guud ee Maamulka Shabakada Amniga Macluumaadka iyo, Agaasimaha Guud ee Machadka Garaadka Macmalka ee Itoobiya,, iyo Injineer Dr. Worku Gachena, ayaa sheegay in bandhigu uu ahaa madal muhiim ah oo lagu soo bandhigay horumarka dijitaalka iyo teknoolojiyadda ee Itoobiya, sidoo kalena uu fududeeyay iskaashi badan.   Tigist Xaamid ayaa sheegtay in in ka badan 15,000 oo booqde ay ka qayb galeen bandhigga, kaas oo diiradda lagu saaray qeybaha muhiimka ah sida amniga internetka, garaadka macmalka ah, amniga maaliyadeed, magaalooyinka casriga ah, iyo waxbarashada teknoolojiyadda. Waxay carabka ku adkaysay in qodobadan laga gaaray natiijooyin muuqda oo la taaban karo. Waxay sidoo kale sheegtay in bandhigani-uu soo jiitay ka qaybgal badan oo ka yimid dowladda, shirkadaha gaarka loo leeyahay, iyo shirkado teknoolojiyadeed oo caalami ah. Injineer Dr. Worku Gachena ayaa dhankiisa xusay in Expo 2025 uu dhiirrigeliyay una suurtageliyay dhalinyaro badan inay ka qayb qaataan horumarka dhanka dijitaalka iyo teknoolojiyadda. Waxa uu intaa ku daray in in ka badan 100 shirkadood oo teknoolojiyadeed ay ka qayb galeen bandhiga, iyada oo lagu qabtay tartamo kala duwan, oo ay ka qaybgalayaal Itoobiyaan ah ay ku guuleysteen qeybo badan oo tartamadaas ka mid ah. Qabanqaabiyeyaasha, ayaa sheegay in Expo 2025 uu si cad u muujiyay horumarka Itoobiya ay ka gaartay dhinaca teknoolojiyadda iyo kaalinta sii kordheysa ee ay kaga jirto isbeddelka dhanka dijitaalka ah. Bandhiggu waxa kale oo uu xambaarsanaa soo bandhigid daraasaadyo, dood cilmiyeedyo, iyo tartamo robotyo ah, taasoo ka dhigtay mid gaar ah oo dhameystiran. Bandhiga 2025 ayaa hadda loo aqoonsaday inuu yahay bandhiga teknoolojiyadda ugu weyn Bariga Afrika, iyadoo Itoobiya ay fursaddan u adeegsatay inay dunida u soo bandhigtp guulaha iyo heerarka horumareed ee ay ka gaartay isbeddelka dhanka dijitaalka.Bandhiga Expo 2025 Ayaa Muujisay Guulaha Ay Itoobiya ka Gaartay Isbeddelka Dijitaalka ah

Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 9, 2017 (ENA): Itoobiya waxay gaartay natiijooyin muuqda oo la taaban karo oo ku saabsan horumarinta garaadka macmalka ah, kuwaas oo waafaqsan himilooyinka Ajandaha 2063 ee Midowga Afrika, sida ay sheegtay ku-xigeenka komishineerka Midowga Afrika, Salma Maalika.   Bandhigga Teknoolojiyadda Caalamiga ah ee Bariga Afrika ee 2025, oo ah mid ka mid ah bandhigyada tiknoolajiyadda ugu weyn gobolka, ayaa si rasmi ah uga furmay magaalada Addis Ababa. Waxa si wadajir ah u soo qabanqaabiyay Hay’adda Amniga Shabakada macluumaadka iyo Machadka Garaadka Macmalka ee Itoobiya.   Maalintii labaad ee bandhigga, ayaa la qabtay doodo cilmiyeedyo halkudhig looga dhigay "Garaadka macmal-ka ee iyo Iskaashi Barwaaqada Afrika," waxaana ka qeybgalay Ra’iisul Wasaaraha Dr. Abiy Ahmed, iyadoo diiradda la saarayay horumarinta garaadka macmalka ee Afrika. Farriin ay ka jeedisay munaasabaddaas, Ku-xigeenka Komishineerka Midowga Afrika, marwo. Salma Malika, ayaa sheegtay in bandhigga tiknoolajiyadda caalamiga ah ee Itoobiya martigelisay uu yahay mid ku kusoo beegmay waqtigii loo baahnaa isla markaana ahmiyad gaar ah leh. Waxay xustay doorka hogaamineed ee sii kordhaya ee Itoobiya ay ka kaalin muhiim ah ka ciyaarayso dhisidda garaadka macmalka ee loo dhan yahay ee Afrika. Waxay tilmaantay in garaadka macmalka uu noqday awood isbeddel horseed u ah arrimaha juqraafiyeed iyo dhaqaale, iyada oo hadda loo arko inuu yahay tiir ka mid ah danaha qaran, madaxbannaanida dhaqaale, iyo amniga. Waxay carrabka ku dhufatay muhiimadda ay leedahay in si wadajir ah loo dhiso siyaasado iyo istiraatiijiyado horumarineed ee la xidhiidha garaadka macmalka si loo gaaro natiijooyin la taaban karo, loo dhan yahay, kuna wajahan xal u helidda caqabadaha dhaqaale ee Afrika. Intaa waxaa dheer, waxay sheegtay in abuurista jawi ku habboon horumarinta garaadka macmalka ay tahay arrin muhiim ah oo fure u ah hirgelinta Ajandaha 2063 ee Midowga Afrika iyada oo loo marayo abuurista fursado shaqo. Ku-xigeenka komishinka ayaa sidoo kale xustay in Midowga Afrika uu ansixiyay Istiraatiijiyadda Qaaradda ee garaadka macmal-ka ah ee sanadkii 2024. Waxay adkaysay baahida loo qabo in la kobciyo dhaqanka horumarinta garaadka macmalka ah si loo gaaro koboc waara, waxayna sheegtay in Afrika ay leedahay awoodo dabiici ah sida dhalinyaro badan iyo khayraad dabiici ah. Iyada oo laga duulayo arrintan, Itoobiya waxay horumarinaysaa garaadka macmalka ah si waafaqsan Istiraatiijiyadda garaadka macmal-ka ee Midowga Afrika iyo Ajandaha 2063. Habka Itoobiya ee loo dhan yahay ee ku wajahan horumarinta garaadka macmalka, gaar ahaan iyadoo la tixgelinayo dhaqamada kala duwan, afafka, iyo waaxyaha kala duwan, ayay sheegtay inuu yahay mid mudan in lagu ammaano, waxayna tilmaantay sida ay Itoobiya uga go’an tahay in natiijooyinkeeda ay la jaanqaadaan aragtida guud ee qaaradda.   Injineer Dr. Worku Gachena, Agaasimaha Guud ee Machadka Garaadka Macmal-ka ee Itoobiya, ayaa sheegay in garaadka macmalka uusan ahayn fikrad keliya balse uu yahay awoodda ugu weyn ee tartanka mustaqbalka. Wuxuu carabka ku adkeeyay in tiknoolojiyadda AI ay door muhiim ah ka ciyaarto dhinacyada hal-abuurka, waxbarashada, caafimaadka, beeraha, maaliyadda, iyo danaha iyo amniga qaranka. Waxa uu sheegay in aragtida uu hormuudka ka yahay Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed (D.r) lagu aas aassay Machadka Garaadka Macmalka ee itoobiya, taasoo sahlaysa in Garaadka Macmalka ah uu kaalin mug leh ka qaato horumarka. Waxa uu sheegay in graadka macmal uu muhiim u yahay xaqiijinta horumar loo dhan yahay oo waara ee qaaradda; Waxa uu sheegay in Itoobiya ay leedahay hiigsi ay ku doonayso in ku noqoto xarunta ugu wanaagsan Afrika marka la gaaro 2030ka dhanka garaadka macmalka ah. Ugu dambayn , wuxuu sheegay in Itoobiya ay gaartay isbeddel dhaba ah iyadoo samaysay siyaasado iyo istiraatiijiyado mustaqbalka ah, isla markaana ay diyaar u tahay in ay khibraddeeda la wadaagto dalalka kale. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya

Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 9, 2017 (ENA) – Ra’iisul Wasaaraha JDFI Abiy Ahmed (D.r) sheegay in Itoobiya ay qaadanayso doorkeeda hormuudnimo ee dhanka garaadka macmalka ah, horumarinta kaabayaasha dijitaalka ah, iyo barnaamijyada kor loogu qaadayo xirfadaha.   Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu hadalkan ka jeediyay maanta munaasabadda “ horrumarinta garaadkka macmalka ee Afrika” oo qayb ka ah barnaamijka “Garaadka macmalka ah ee Afrika”. Wuxuu carabka ku adkeeyay in horumarka wadajirka ah ee ay graadka macmalka ah We wado qaaradda Afrika uu gacan ka geysanayo hirgelinta yoolalka Ajendaha 2063 iyo in Afrika loo horseedo waayaha cusub, sida lagu sheegay war ka soo baxay Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.   Wuxuu sidoo kale xaqiijiyay in Itoobiya ay dhab ahaan hoggaan ka tahay dhinacyada garaadka macmalka ah, kaabayaasha dijitaalka ah, iyo horumarinta awoodda aadanaha.   Sida uu sheegay Machadka Garaadka Macmalka ah ee Itoobiya, barnaamijyada ay ka mid yihiin aqoonsiga dijitaalka ah iyo “5 Milyan ee Ethio-Coderska” waxay awood u leeyihiin in ay riyooyinka Itoobiya u beddelaan ficillo muuqda oo saameyn leh.   Ra’iisul Wasaare Abiy wuxuu sidoo kale muujiyay rajo ah in marka la gaaro 2030, Afrika ay gaari doonto heer ay iyada dejisato, isla markaana ay Afrika iyadu qaabayn doonto mustaqbalkeeda dhanka Garaadka Macmalka iyadoo lagu salaynayo anshax, ka-qaybgal bulsho iyo jiritaanka. #PMOEthiopia

Addis Ababa; Miicaad/Ginbood 8/2017 (ENA): Itoobiya ayaa qabatay Bandhiga Drones-ka ee hawada ah iyada oo ay ka qeyb qaateen 1,500 oo drones ah.   Sidoo kale waxaa la sheegay in tirada diyaaradaha droneka ee ka qeyb qaadatay ay noqonayso tii ugu horeysay ee Afrika.   Bandhiga waxaa ka qeyb galay Ra’iisul Wasaaraha JDFI Abiy Axmed (Dr.); Madax sare oo ka tirsan dowladda, diblomaasiyiin, iyo marti sharaf badan oo ka soo qeyb galay.   Bandhiga Drones-ka ayaa qayb ka ah Bandhiga Tiknoolajiyada Itoobiya ee 2025, waxaana si wada jir ah u soo qabanqaabiyay Machadka garaadka macmalka ah ee Itoobiya iyo Maamulka Amniga Shabakadda macluumaadka.   Diyaaradaha Drones-ka ayaa sidoo kale soo bandhigay muuqaalo muujinaya Digital Itoobiya, Raadka Cagaaran, iyo hindiseyaal kala duwan. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya

Addis Ababa; Miicaad/Ginbood 8/2017 (ENA): Madaxweynaha JDFI Taye Asksilaase ayaa sheegay in lagu dadaalayo sidii loo dardar gelin lahaa geedisocodka isbadalka dhijitaalka ah ee Itoobiya iyo xaqiijinta barwaaqada caalamiga ah. Madaxweyne Taye Asksilaase ayaa si rasmi ah u furay Bandhiga Tignoolajiyada Itoobiya ee ETEX 2025. Madaxweynaha ayaa sheegay in Itoobiya ay si ka go'anaansho leh uga shaqaynaysa sidii ay ugu isticmaali lahayd tignoolajiyada horumarka waara, barwaaqo dhaqaale iyo bulsho. Waxa kale oo uu xusay in Bandhiga aanu ahayn mid lagu soo bandhigayo horumarka dhinaca Tignoolajiyada, kaliya balse uu yahay mid la isku dhaafsanayo fikrado kala duwan, isla markaana la xoojinayo iskaashiyada. Waxa kale oo uu tilmaamat in Itoobiya ay diyaarisay istiraatijiyad, isla markaana ay waddo hawlo kala duwan oo lagu xaqiijinayo koboc loo dhan yahay oo ku salaysan tignoolajiyada. Waxa uu sidoo kale sheegay in howlaha horumarinta tignoolajiyada ee la fuliyay dhowrkii sano ee la soo dhaafay ay yihiin kuwo laga gaarayo natiijooyin la taaban karo.   Waxa kale ooo sheegay in Itoobiya ay ka shaqaynayso sidii loo xaqiijin lahaa horumar waara iyadoo adeegsanaysa garaadka macmalka ah ee qaybaha kala duwan. Tusaale ahaan, waxa uu xusay adeegsiga garaadka macmalka ah ee beeraha iyo caafimaadka si loo kordhiyo wax soo saarka iyo casriyeynta adeegyada caafimaadka. Waxa uu xusay in hal tusaale oo ah tilmaanta Digital Ethiopia ay tahay Smart City; isaga oo sheegay in tani ay fududeynayso nolosha muwaadiniinta. Waxa uu sheegay in lagu dadaalayo sidii loo bixin lahaa tababaro kala duwan oo ay ku jiraan 5 milyan ee Ethio coderska, si dhalinyarada loogu suurtageliyo in ay si balaadhan uga qeyb qaataan farsamada tiknolojiyada casriga ah. Wuxuu sheegay in lagu dadaalayo sidii loo xaqiijin lahaa geedisocodka isbadalka dhijitaalka ah ee Itoobiya. Mmadaxweynaha ayaa tilmaamay in laga shaqaynayo sidii kor loogu qaadi lahaa ka qaybgalka dhalinyarada ee waxbarashada iyo tababarada si loo xaqiijiyo Digital Ethiopia ee 2025. Bandhiga teknolojiyadda ayaa socon doona ilaa Ginbood 10, 2017, waxaana ka qeyb galaya shirkado waaweyn oo dhanka teknoolojiyadda ah oo ka kala socda dalal badan iyo in ka badan toban kun oo kaqeybgalayaal ah. #Wakaalladda_ Wararka_Itoobiya