Siyaasada - ENA Af-Soomaali
Siyaasada
Macalimiintu waa in ay xoojiyaan doorkooda hogaamineed ee dhismaha jiilka iyo qaranka, iyaga oo adeegsanaya runta iyo aqoonta– Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.)
Jun 14, 2025 21
Addis Ababa; Agaali/Sane/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) ayaa sheegay in macalimiintu ay xoojiyaan doorkooda hoggaamineed ee dhismaha jiil iyo qaran iyagoo adeegsanaya runta iyo aqoonta. Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed (PhD) ayaa kulan la qaatay macalimiin ka kala socday dhammaan dalka Itoobiya. Mar uu Ra’iisul Wasaaruhu sharraxaad ka bixinayey su’aalihii ay weydiiyeen macallimiintu ayaa waxa uu sheegay in maadaama macallimiintu ay ku dhisan yihiin aqoon iyo run in fikradahooda loo adeegsado siyaasadda. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in macalimiintu ay ku dadaalaan sidii aqoonta iyo runta looga dhigi lahaa halbeegga Itoobiya; iyana in aan la soo qaadin wixii hore si loo yareeyo waxa hadda jira. Waxa uu tilmaamay in runta iyo aqoontu ay yihiin kuwo adag oo kharash badan wuxuuna yidhi; " dadka inta badan ayaa raacda dariiqa fudud ee soo-gaabsan ee burburka u horseedaya". Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in waagii runta ka dambeeyay uu yahay mid ay beenta iyo qaylada ka taliyaan; waxa uu ku macneeyay in aanay shaqayn oo kaliya, balse ay burburiso waxa la dhisay. "Haddaba, macallimiinta waxaa looga fadhiyaa in ay jiilal kala gudbaan oo ay waddan dhistaan iyagoo raadinaya runta iyo aqoonta ugu adag uguna adag." "Maadaama kartida macalimiintu ay tahay in ay dadaalaan, shaqeeyaan oo ay dalka isaga gudbaan ayuu sheegay in loo baahan yahay in ay abuuraan jiil ka fikiri kara nolol maalmeedka." Waxa uu sheegay in si aynu jiilka danbe dhaxal looga tago wadan ku jira xaalada ka wanaagsan tani hadda jirta, sababtoo ah annagu faqriga waan ka daalnay, tuugsigana waanu ka daalay, dhaqaalaheenana aynu ku bixino horumarka. Waxa uu yidhi; "xiligan aynu ku jirno shucuurtu inagu badan tahay, runtana la baabi’inayo, macalimiintu yaanay dhibin isir naceybka ee runta iyo aqoonta la isku mashquuliyo." "Macallimiintu waa inay fahmaan taariikhda shalay iyo xaaladda hadda jirta oo keliya, laakiin sidoo kale waa inay fahmaan mustaqbalka." #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Si loo ilaaliyo sumcadda wanaagsan ee Itoobiya ee heer caalami iyo heer gobol waxay u baahan tahay ka qaybqaadasho firfircoon ee muwaadiniinta - Wasaaradda Arrimaha Dibadda
Jun 14, 2025 30
Addis Ababa; Agaali/Sane 6/2017 (ENA): Shaqada joogtada ah ee dawladda, muwaadiniinta ku nool gudaha dalka iyo dibadda waa in ay si firfircoon uga qaybqaataan kor u qaadista sumcadda wanaagsan ee Itoobiya ee fagaarayaasha caalamiga ah iyo kuwa gobolka, ayuu yiri Wasiiru-dawlaha Arrimaha Dibadda danjire Hadera Abera. Tababarkan oo ay soo qabanqaabiyeen Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Machadka Arrimaha Dibadda oo kaashanaya Guddiga Joogtada ah ee Xiriirka Dibadda iyo Nabadda ee Golaha Shacabka ayaa u furmay kooxaha saaxiibtinimada iyo diblomaasiyyiinta. Tababarkan oo socon doona muddo saddex maalmood ah oo maanta furmaya ayaa waxaa lagu baran doonaa siyaasadda arrimaha dibadda, diblomaasiyadda, diblumaasiyadda dalalka deriska ah iyo Itoobiya iyo weliba istaraatiijiyado kale oo dhanka xiriirka dibadda ah. Wasiiru-dawlaha Arrimaha Dibadda danjire Hadera Abera waxa uu xilligaas sheegay in dublamaasiyadda dhaqaale ay muhiim u tahay in la gaaro horumar iyo barwaaqo dalka iyadoo loo marayo dib u habeynta dhaqaalaha gudaha. Waxa uu sheegay in isbedellada iyo xaaladdaha caalamka ee aan la saadaalin karin in la xoojiyo dadaallada dublamaasiyadeed ee wajiyada badan iyo abaabulan si loo ilaaliyo danaha qaranka Itoobiya. Waxaa kale uu sheegay in laga wada shaqeeyo sidii loo soo jiidan lahaa ganacsiga iyo maalgashiga shisheeye, xoojinta iskaashiga, sumcad dhisida, ilaalinta danaha qaran ee dalkeena. Waxa kale oo uu carabka ku adkeeyay in ay tahay in aan muujino oo aan dhisno muuqaalkeeda iyada oo loo marayo shaqadayada diblomaasiyadeed ee dadweynaha oo ah meesha uu ka dhashay bini'aadamka, mulkiilaha ilbaxnimo qadiim ah, calaamad u ah xorriyadda Afrika, iyo waddan ka mid ah qowmiyadaha kala duwan. Arrintaas ayuu sheegay in dadka Itoobiyaanka ah ee ku nool gudaha iyo dibadda dalka looga baahan yahay in ay kaalintooda ka qaataan marka laga soo tago howlaha xiriirka dibadda ee ay waddo dowladda. Dhankiisa, Ambassador Shibru Mamo, Agaasimaha Guud ee Diblomaasiyadda Guud ee Wasaaradda Arrimaha Dibedda, ayaa sheegay in Diblomaasiyadda Dadweynuhu ay fursad u tahay dhismaha muuqaalka wanaagsan ee dalkeenna, kordhinta iskaashiga iyo saaxiibtinimada. Ugu danbayntii, danjiraha ayaa ku nuux nuuxsaday, in fanaaniinta, hay’adaha cilmi baadhista iyo ururada kala duwan ee xirfadlayaasha ahi ay kaalin mug leh ka qaataan horumarinta bilicda dalka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Dadaalka Itoobiya ee ku aaddan soo dhawaynta iyo habaynta qaxootiga waa mid in la ammaano mudan – Guddoomiye Filibbo Grandi
Jun 14, 2025 20
Addis Ababa; Agaali/Sane 7/2017 (ENA): Dadaalka ay Itoobiya ku bixisay soo dhawaynta iyo qaabilaada qaxootiga ayaa ah mid ammaan mudan, sida uu ku dhawaaqay madaxa Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxootiga Flibbo Grandi. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka ah ee Itoobiya Taaye Atsqesilaase ayaa Qasriga Qaranka ku qaabilay Madaxa Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan Qaxootiga Filibbo Grandi oo ay ka wada hadleen arrimaha Qaxootiga. Guddoomiyaha Filippo Grandi ayaa u sheegay ENA kulanka ka dib in Itoobiya ay soo dhawaynayso oo ay qaabileyso tiro badan oo qaxooti ah, islamarkaana in hadda ay soo dhaweynayaan qaxootiga ka imaanaya Koonfurta Suudaan, Suudaan iyo wadamo kale. Guddoomiyuhu waxa uu sheegay in dedaalka ay Itoobiya ku bixisay soo dhawaynta iyo qaabilidda qaxootiga ay tahay mid ammaan mudan; waxa uu sheegay in la sii xoojin doono taageerada la siinayo. Sidoo kale, Itoobiya waxay ku dadaali doontaa sidii ay beesha caalamku u aqoonsan lahayd oo ay u taageeri lahayd shaqada wanaagsan ee ay waddo ee ah qaabilaada iyo martigelinta qaxootiga. Agaasimaha guud ee hay’adda qaxootiga iyo dib u celinta qaxootiga Teiba Xasan oo kulanka ka qeyb gashay ayaa sheegtay in waxyaabihii ay ka wadahadleen madaxweyne Taye Atsekeselas iyo madaxa hay’adda qaxootiga u qaabilsan Qaramada Midoobay Filippo Grandi ay ahaayeen kuwo miro dhal ah. Waxayna xuseen in ay si weyn uga wada hadleen, gaar ahaan arrimaha qaxootiga ee ku sugan dalka Itoobiya, iyo sidii loo xoojin lahaa taageerada qaxootiga iyo arrimaha la xiriira. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Madaxweynaha DDS oo Shir-guddoomiyay Kulanka Joogtada ah ee Golaha Amniga Deegaanka
Jun 11, 2025 51
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Madaxweynaha Dowlad Deegaanka Soomaalida, Mudane Mustafe Muxummed Cumar, ayaa maanta shir-guddoomiyay kulanka joogtada ah ee Golaha Amniga Deegaanka, kaas oo diiradda lagu saaray xaaladda guud ee nabadgelyada deegaanka. Intii uu socday kulanka, waxaa si qoto dheer looga dhagaystay warbixinno la xiriira amniga guud ee deegaanka, falalka amni-darro ee la soo sheegay, iyo tallaabooyinka la qaaday si loo sugo xasiloonida shacabka. Madaxweynaha ayaa ku bogaadiyay hay’adaha ammaanka dadaalka ay u galeen ilaalinta nabadda, wuxuuna xusay in amniga deegaanka uu yahay mudnaanta koowaad ee dowladdu leedahay. Sidoo kale, wuxuu faray dhammaan hay’adaha amniga inay laba jibbaaraan dadaallada lagu xaqiijinayo xasilloonida, si loo sugo jawi nabadeed oo u saamaxaya bulshada inay ku noolaadaan nolol deggan oo horumar leh. Kulanka ayaa sidoo kale lagu lafa-guray caqabadaha jira iyo fursadaha lagu xoojin karo iskaashiga u dhexeeya hay’adaha kala duwan ee amniga iyo bulshada rayidka ah. Ugu dambayntii, Madaxweynuhu wuxuu ku adkeeyay in laga fogaado wax kasta oo keeni kara khalkhal amni, loona baahan yahay in si dhow loola shaqeeyo shacabka si loola dagaallamo falalka keeni kara dhibaatada iyo kala dambeyn la’aanta. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Ciidanka ka hortagga fallaagooyinka nooc kasta oo ay yihiin ayaa la dhisay – Fild Maarshaal Birhaanu Julaa
Jun 11, 2025 52
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Ciidan ka hortagi kara weerarrada dhulka iyo badda ka yimaada ayaa la dhisay, sida uu sheegay Taliyaha guud ee Ciidanka Difaaca Itoobiya, Fild Maarshaal Birhaanu Julaa. Waxaa la horkeenay Guddiga Joogtada ah ee Arrimaha Dibadda iyo Nabadda ee Golaha Wakiillada Shacabka warbixinta waxqabadka 10ka bilood ee miisaaniyadda sanadkan 2017 ee Wasaaradda Difaaca. Fild Maarshaal Birhaanu Julaa ayaa sheegay in ciidanka difaacu uu si xooggan uga shaqeynayo xaqiijinta nabadda iyo amniga waara ee Geeska Afrika. Wuxuu intaas ku daray in Itoobiya ay dadaal xoog leh ugu jirto sidii ay marin badeed u heli lahayd, iyada oo si wadajir ah ula shaqeyneysa dalalka deriska ah, arrintaasina ay tahay mid muhiim u ah mustaqbalka waddanka. Wuxuu sidoo kale tilmaamay in ciidanka uu yahay mid awood u leh ka hortagga weerarro ka yimaada dhanka dhulka iyo badda, isla markaana difaaci kara madax-bannaanida qaranka. Wasiirka Difaaca Itoobiya Inj. Caasha Maxamed ayaa dhankeeda sheegtay in kor loo qaaday awoodda fulinta ee wasaaradda, ayna si adag uga shaqeynayaan ilaalinta dalkooda iyo dadkooda ka dhan ah hanjabaad kasta oo uga timaada gudaha ama dibadda. Ugu dambayntii, Waxay intaas ku dartay in la billaabay bixinta garsoor caddaalad ah oo xor ah oo ciidanimo leh, isla markaana lagu guuleystay in la dhammaystiro kartida saadka ee ciidamada. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Ciidanka_Difaaca
Shirka 3aad ee Qaran ee Golayaasha Diimaha ayaa ka furmay Magaalada Baahir Dhaar
Jun 11, 2025 56
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Shirka 3aad ee heer qaran ee Golayaasha Diimaha ayaa si rasmi ah uga furmay magaalada Baahir Dhaar. Shirkan oo lagu qabtay halku-dhigga “Diimaha Nabadda, Is-ixtiraamka iyo Wadajirka u ah” ayaa si rasmi ah u furmay, iyadoo uu shir guddoominayo Arega Kabadhe, iyo Qasiiska guud ee Golaha Diimaha Itoobiya, Qes Tagaay Tadele. Shirka heer qaran ee socda ayaa socon doona maanta iyo berri, iyadoo la filayo in shirkaasi xooga la saaro sidii loo xoojin lahaa nabadda. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Si nabad loo helo – Maalqabeennadu waa inay joojiyaan maalgelinta kooxaha hubeysan — Ra’iisul Wasaare Abiy (Dr.)
Jun 11, 2025 51
Addis Ababa, Agaali/Sane 4/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed ayaa xusay in maalqabeennada doonaya in nabad lagu soo dabaalo dalka ay tahay inay joojiyaan taageerada maaliyadeed ee ay siiyaan kooxaha hubeysan ee ku sugan kaymaha. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu hadalkan ka sheegay kulan uu la yeeshay wakiillo ka socday ganacsatada oo ka kala yimid guud ahaan dalka, isagoo mar kale caddeeyay in dawladdu diyaar u tahay wada-hadal nabadeed. Waxa uu sheegay in 60 boqolkiiba caqabadaha nabadda Itoobiya ay sabab u yihiin taageerada ay kooxaha hubeysan ka helaan maalqabeennada gudaha, taasoo uu ku tilmaamay wax aan la aqbali karin in la taageero kooxaha xagjirka ah ee kasoo horjeeda nabadda isla markaana la filayo in dawladdu nabad keento. Haddii maalqabeennadu si dhab ah u rabaan nabad, waa inay joojiyaan taageerada ay siiyaan kooxaha hubeysan ee ku sugan kaymaha, isla markaana ay ku dhiirrigeliyaan in nabad lagu soo laabto, ayuu yiri Ra’iisul Wasaaruhu. “Ciddii nabad rabta annaguna diyaar baan nahay,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaaruhu, isagoo xusay in dawladdu diyaar u tahay inay wada hadal la furto cid kasta oo nabad doonaysa. Sidoo kale waxa uu carabka ku dhuftay in ilaalinta sharcigu ay tahay waajibaadka dowladda, isla markaana ciddii lagu helo inay sharci jebis ku kacday ay mutaysan doonto ciqaab. Waxa uu intaa ku daray in nabaddu ay tahay arrin aad muhiim u ah oo loo baahan yahay in si wadajir ah loo guto. Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu qiray in su’aalaha ku saabsan nabadda ay yihiin kuwo sax ah, balse waxa uu sheegay in aanay habboonayn in arrimaha nabadda lagu eego sidii inay dowladdu keli ku tahay, iyadoo ay jiraan kooxo kale oo aan xilkooda gudanaynin. Dhanka kale, waxa uu sheegay in ay jiraan eedeymo ku saabsan in qaar ka mid ah ganacsatada lacago lagaga qaado keelaayada lagu xakameeyo ka hortagga ganacsiga sharcidaradda ah iyo hubka sharci darrada ah. Ra’iisul Wasaaruhu isagoo arrintaasi ka hadlayay, waxa uu sheegay in haddii aan la helin kormeerro dhab ah, ay suurtagal tahay in hub sharci darro ah uu dalka soo galo, taasina ay khatar ku tahay nolosha shacabka. Si kastaba ha ahaatee, waxa uu ballanqaaday in dowladda ay si wadajir ah ula shaqayn doonto ganacsatada si loo helo hannaan hubin ah oo aanay la socon lacag dalab. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
In la xaqiijiyo danta qaranka Itoobiya iyo in la sugo nabad waarta, dadaal qorshaysan ayaa loo baahan yahay
Jun 10, 2025 56
Addis Ababa, Agaali/Sane 3/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka ahna Madaxa Xarunta Isku-dubbaridka Dhismaha Nidaamka Dimuqraadiyadda iyo Madaxweyne ku-xigeenka xisbiga Barwaaqo, Mudane Aadan Faarax, ayaa sheegay in xaqiijinta danta qaranka Itoobiya iyo suurtagelinta nabad waarta ay tahay jihada xigta ee mudnaanta la siinayo. Waxaa socda wadahadal siyaasadeed oo ay ka qaybgalayaan hoggaamiyeyaasha axsaabta siyaasadda, kaasoo diiradda lagu saarayo xaaladda siyaasadeed ee dalka, xaqiiqooyinka jira iyo masuuliyadaha saaran cid walba. Intii uu socday wadahadalka, Mudane Aadan Faarax ayaa soo bandhigay dukumeenti saldhig u noqonaya wadahadalka, kaasoo diiradda saaraya xaaladda siyaasadeed ee dalka, dhismaha nabad waarta, ballaarinta garoonka siyaasadeed iyo arrimo kale oo mudan in laga doodo. Madaxweyne ku-xigeenku wuxuu sidoo kale ku xusay dukumeentigaasi in lagu adkeeyo ballaarinta garoonka siyaasadeed si loo gaaro horumar siyaasadeed oo dhab ah. Wuxuu mar kale adkeeyay in xaqiijinta danta qaranka iyo suurtagelinta nabad waarta ay tahay jihada ugu muhiimsan ee xigta. Sidoo kale, wuxuu xusay in dardar gelinta koboca dhaqaalaha iyo horumarka bulshada ay yihiin arrimo muhiim u ah kor u qaadidda nolosha shacabka. Ugu dambayntii, wadahadalka ayaa sidoo kale lagu muujiyay in cid walba ay tahay inay ka qayb qaadato wadahadalka heer qaran si loo gaaro yoolka guud ee wadanka. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Itoobiya
Guddoomiyaha Komishinka Midowga Afrika iyo Wasiirka Arrimaha Dibadda Itoobiya ayaa kulan ku yeeshay xarunta Midowga Afrika
Jun 10, 2025 46
Addis Ababa, Agaali/Sane 2/2017 (ENA): Guddoomiyaha Komishinka Midowga Afrika (AUC), Maxamuud Cali Yuusuf, iyo Dr. Gedhiyoon Timootiwoos, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Itoobiya, ayaa yeeshay wada-hadal muhiim ah. Wadahadalladoodu waxay diiradda ku saareen diyaar garowga socda ee loogu jiro Shirka Cimilada Afrika iyo Shirka Afrika-CARICOM, oo Itoobiya ay martigelin doonto iyada oo kaashanaysa Komishinka Midowga Afrika. Guddoomiyaha iyo Wasiirku waxay mar kale xaqiijiyeen go’aankooda ku aaddan sii xoojinta iskaashiga labada dhinac. Sidoo kale, labada dhinac waxay adkeeyeen muhiimadda ay leedahay qorsheyn loo dhan yahay, lahaanshaha wadajirka ah, iyo isu-duwid istaraatiiji ah si guul looga gaaro shirarka heerka sare ah ee la filayo. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Dadaallo Dijitaal Ah oo Lagu Taageerayo Doorashada Qaranka ee 7aad Ayaa Socda
Jun 9, 2025 54
Addis Ababa, Agaali/Sene 2, 2017( ENA) – Guddiga Doorashooyinka Qaranka ee Itoobiya ayaa sheegay in uu wado hawlo badan oo loogu talagalay in doorashada qaranka ee 7aad lagu taageero farsamada casriga ah. Guddigu wuxuu sheegay inuu ku howlan yahay hirgelinta tignoolajiyado kala duwan oo lagu taageerayo doorashada. Waxaana ka mid ah qorshe la diyaariyay oo ah in isdiiwaangelinta musharaxiinta iyo codbixiyeyaasha lagu sameeyo si tignoolaji ah. Guddigu wuxuu hadda magaalada Addis Ababa ku qabtay dood ay kasoo qayb galeen hoggaamiyeyaasha xisbiyada siyaasadeed ee kala duwan, taas oo lagaga hadlayo diyaarinta iyo talo ururinta la xiriirta adeegsiga tignoolajiyada. Melatwork Hailu, oo ah madaxa xoghayaha ee guddiga, ayaa sheegtay in guddigu uu ku howlan yahay hirgelinta nidaam doorasho oo lagu taageerayo tignoolajiyada casriga ah. Waxay faahfaahisay in doorashada qaranka ee 7aad ee soo socota loogu talagalay in la sameeyo app barnaamij tignoolaji ah oo sahlaya isdiiwaangelinta musharaxiinta iyo codbixiyeyaasha. Waxaa sidoo kale la xusay in doorashada soo socota, isdiiwaangelinta musharaxiinta si buuxda loogu samayn doono tignoolajiyada. Arrintan ayaa la tilmaamay inay yarayn doonto kharashaadka, waqtiga iyo shaqaalaha loo baahan yahay. Barnaajyadani waxay si gaar ah u horumarinaya Guddiga Doorashooyinka Qaranka ee Itoobiya. #Wakaaladda_Wararka_Itobiya #Itoobiya
Nabadda iyo horumarka si wadajir ah ayaan ugala shaqayn doonaa dowladda": Xisbiyada siyaasadeed ee ka hawlgala deegaanka Benishaangul Gumus
Jun 5, 2025 74
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Golaha wadajirka ah ee xisbiyada siyaasadeed ee ka hawlgala deegaanka Benishaangul Gumus ayaa shir muhiim ah la qaatay Madaxweynaha Deegaanka, Mudane Ashaadli Xasan, iyaga oo diiradda saarayay arrimaha nabadda iyo horumarka wadajirka ah. Madaxweynaha deegaanka ayaa intii uu shirka socday ku caddeeyay in dowladda ay mudnaan siineyso in khilaafaadka lagu xalliyo wada hadal, isagoo tilmaamay in dadaallada lagu xaqiijinayo nabadda ay dhaleen miro muuqda. Sidoo kale, wuxuu xusay in shacabka deegaanka ay mudan yihiin in laga jawaabo baahidooda aasaasiga ah ee dhanka horumarka, taasoo u baahan in si wadajir ah loo wajaho. Dhankooda, xisbiyada siyaasadeed ayaa tilmaamay in guulo la taaban karo laga gaaray dhinacyada maalgashiga, macdanta iyo qaybaha kale ee horumarka, isla markaana ay diyaar u yihiin in ay sii xoojiyaan iskaashigaasi. Xisbiyadu waxa ay sidoo kale muujiyeen in ay si buuxda uga go’an tahay in doorashada qaranka ee soo socota noqoto mid xor ah, caddaalad ah, oo dimuqraadiyad ku saleysan. Ugu dambayn, xisbiyada siyaasadeed ee deegaanka Benishaangul Gumus ayaa carabka ku adkeeyay in ay si wadajir ah ula shaqayn doonaan maamulka deegaanka si loo gaaro nabad waarta iyo horumar loo dhan yahay. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Xisbiyada_Siyaasadda #Benishaangul_Gumus
Itoobiya iyo Jamhuuriyadda Slovenia Ayaa Sheegay Inay Xoojinayaan Xiriirka Labada Dal
Jun 5, 2025 57
Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 28, 2017 (ENA): Itoobiya iyo Jamhuuriyadda Slovenia ayaa shaaca ka qaaday inay wadaan dadaallo lagu sii xoojinayo xiriirka laba geesoodka ah ee ka dhexeeya. Madaxweynaha JDFI, Taye Askesilaase ayaa ku qaabilay Madaxweynaha Slovenia, Nataša Pirc Musar, Qasriga Qaranka oo halkaasi kulan kula yeeshay. Kadib kulan, Madaxweyne Taye oo warbaahinta la hadlay ayaa sheegay in labada hoggaan ay kawada hadleen arrimo caalami ah iyo kuwo laba geesoodka ah. Waxa uu sheegay in ay ka wada hadleen iskaashi dhinacyo badan leh ee ay ka mid yihiin Garaadka macmalka ah, cilmiga hawada sare, iyo qaybaha kale ee ay iskaasshiga. Dhankeeda, Madaxweynaha Slovenia Nataša Pirc Musar ayaa sheegtay inay la yeelatay wadahadallo miro-dhal ah mas'uuliyiinta Itoobiya si loo xoojiyo xiriirka labada dal. Waxay sidoo kale muujisay inay doonayaan inay Itoobiya kala shaqeyaan dhinacyo ay ka mid yihiin khayraadka dabiiciga ah, garaaafka macmalka ah, maaraynta biyaha, iyo qeybaha kale. Madaxweyne ayaa sidoo kale booqatay Qasriga Qaranka intii ay ku guda jirtay safarkeeda. Saaka, Madaxweyne Nataša Pirc Musar ayaa ubax dhigtay Taalada Guushii Adwa iyadoo u muujinaysay ixtiraam guushii taariikhiga ah ee Itoobiya. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Itoobiya #Diblumaasiyad
Bayaanka Komishinka Midowga Afrika ee ku saabsan xayiraadda socdaalka ee Maraykanka
Jun 5, 2025 54
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Komishinka Midowga Afrika wuxuu si taxaddar leh ula socday bayaanka dhowaan kasoo baxay Dowladda Maraykanka ee soo rogay xayiraado cusub oo la xiriira socdaalka, kuwaasoo saameynaya muwaadiniinta dalal dhowr ah, oo ay ku jiraan qaar ka mid ah dalalka Afrika. Iyadoo la aqoonsanayo xaqa qaranimada ee waddan kasta inuu ilaaliyo xuduudihiisa oo uu xaqiijiyo amniga muwaadiniintiisa, Komishinka Midowga Afrika wuxuu si xushmad leh ugu baaqayaa Dowladda Maraykanka in ay xaqaas u adeegsato si dheellitiran, ku saleysan caddeyn, oo ka tarjumaysa iskaashiga taariikhiga ah ee dheer ee ka dhexeeya Maraykanka iyo Afrika. Komishinku wuxuu ka walaacsan yahay saameynta taban ee tallaabooyinkan ay ku yeelan karaan xiriirka dadka dhexdooda ah, isdhaafsiga waxbarasho, ganacsiga, iyo xiriirka diblomaasiyadeed ee sida taxaddarka leh loo dhisay tobannaanka sano. Afrika iyo Maraykanku waxay wadaagaan dano guud oo ku aaddan horumarinta nabadda, barwaaqada, iyo iskaashiga caalamiga ah. Komishinka Midowga Afrika wuxuu si xushmad leh ugu baaqayaa Maamulka Maraykanka in uu qaato hab wadatashi ku dhisan oo uu la yeesho wadamada arrintu khusayso, isla markaana uu galo wadahadal wax dhisaya. Komishinku wuxuu ugu baaqayaa in ay jirto isgaarsiin daahfuran, iyo haddii loo baahdo, iskaashi lagu xallinayo arrimaha salka u ah go’aankan. Ugu dambayntii, Komishinku wuxuu diyaar u yahay in uu ka qayb qaato dadaallada lagu xoojinayo fahamka, lagu xallinayo tabashooyinka, laguna xoojiyo iskaashiga u dhexeeya Afrika iyo Maraykanka. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Xayiraada_Socdaalka #Midowga_Afrika #Maraykanka
Su’aasha Itoobiya ee ku saabsan helitaanka marin badeed ayaa noqotay ajande caalami ah – Wasiirka Arrimaha Dibadda Dr. Gedhiyoon Timootiwoos
Jun 5, 2025 60
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Itoobiya, Dr. Gedhiyoon Timootiwoos, ayaa sheegay in dadaallada diblomaasiyadeed ee Itoobiya ay suurtageliyeen in arrinta ku saabsan helitaanka marin badeed loo beddelo ajande caalami ah. Dr. Gedhiyoon ayaa hadalkan ka sheegay kulankii caadiga ahaa ee 34-aad ee Golaha Wakiillada Shacabka, sannad shaqeedkooda 4-aad, halkaas oo uu uga jawaabay su’aalihii xubnaha golaha ka yimid. Wuxuu ku nuuxnuuxsaday in siyaasadda diblomaasiyadda Itoobiya ay salka ku hayso istiraatiijiyad mudnaanta siinaysa dalalka dariska ah, taas oo lagu dhisayo xiriir ku dhisan iskaashi horumarineed, ganacsi, maalgelin, nabad iyo amni wadajir ah. Sidoo kale, wuxuu sheegay in siyaasadda diblomaasiyadda ku saleysan daryeelka muwaadiniinta ay horseeday in sagaalkii bilood ee la soo dhaafay dib loogu soo celiyo dalkooda in ka badan 92,000 oo muwaadiniin Itoobiyaan ah oo ku sugnaa xaalado adag oo ka jiray dalalka Afrika iyo Bariga Dhexe. Wasiirku wuxuu xusay in dowladda Itoobiya ay si dhaw ula shaqeyneyso quwadaha gobolka iyo kuwa caalamiga ah si loo ilaaliyo danaha qaranka Itoobiya. Wuxuu sidoo kale tilmaamay in Itoobiya ay door muhiim ah ka ciyaarayso xasillinta Geeska Afrika iyo xoojinta iskaashiga dhaqaale ee gobolka, taas oo si joogto ah loogu muujinayo fagaarayaasha caalamiga ah. Ugu dambeyntii, Dr. Gedhiyoon wuxuu sheegay in dadaallada diblomaasiyadeed ee Itoobiya ay horseedeen in arrinta ku saabsan helitaanka marin badeed loo beddelo ajande caalami ah. Waxa uu sidoo kale carabka ku adkeeyay in hab-dhaqanka diblomaasiyadeed ee arrintan la xiriira uu u baahan yahay in la waafajiyo shuruucda caalamiga ah iyo nidaamyada wadahadalka nabadeed ee la aqbalo. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Marin_badeed
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Slovenia oo ubax dhigtay xuska guusha Adhwa
Jun 5, 2025 45
Addis Ababa, Miicaad/Ginbood 28, 2017 (ENA) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Slovenia, Dr. Nataša Pirc Musar, ayaa maanta ubax dhigtey xuskii guusha taariikhiga ah ee Adwa. Duqa magaalada Addis Ababa, Adhaanej Abebe, ayaa Madaxweynaha ku soo dhoweysay xuska guusha Adwa. Madaxweyne Nataša Pirc Musar ayaa xalay fiidkii booqasho rasmi ah kusoo gaadhay magaalada Addis Ababa. Madaxweynaha ayaa maanta ubax dhigtay taallada xasuusta geesiyaashii Adwa, iyadoo sidoo kale booqatay madxafka. Wasiiru Dawlaha Wasaarad Arrimaha Dibedda ee JDFI, Hadra Abera, iyo Wasiirka Arrimaha Dibedda ee Slovenia, Marko Štucin, ayaa sidoo kale shalay ka qeyb galay Madasha 3-aad ee wadatashiga siyaasadeed. Madashan siyaasadeed ayaa lagu sheegay in ay tahay fursad muhiim ah oo lagu xoojinayo xiriirka labada dal, lagu sahminayo fursado cusub oo iskaashi ah, isla markaana lagu horumarin karo ganacsiga iyo maalgashiga labada dhinac. Itoobiya iyo Slovenia waxay muujiyeen sida ya u doonay in ay ku xoojinayaan iskaashiga si ay uga wada faa’iideystaan xiriirkooda laba geesoodka ah. Waxaa sidoo kale la xusay in Itoobiya ay noqotay lammaane muhiim ah, oo aan kaliya muhiim u ahayn gobolka, balse sidoo kale ah saaxiib qiimo badan oo heer caalami ah. Booqashada Madaxweynaha Slovenia ee Itoobiya ayaa la tilmaamay in ay horseedi doonto xoojinta iskaashiga labada dal, gaar ahaan dhinacyada maalgashiga iyo ganacsiga. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed (Dr.) ayaa la kulmay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Slofenia, Natasa Birc Musar
Jun 5, 2025 50
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Ahmed ayaa maanta kulan la qaatay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Slofenia, Marwo Natasa Birc Musar, oo booqasho rasmi ah ku joogta dalka. Dr. Abiy ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa baraha bulshada ku sheegay in uu ku soo dhoweeyay Madaxweynaha Slofenia xarunta xafiiskiisa, islamarkaana ay yeesheen wadahadal miro dhal ah oo ku saabsan arrimo badan oo khuseeya labada dal. Kulanka ayaa diiradda lagu saaray xoojinta xiriirka labada dal iyo iskaashiga dhinacyada kala duwan, sida siyaasadda, dhaqaalaha, iyo horumarinta. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Qodobada ugu muhiimsan ee Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr.) uu ka sheegay wareysi gaar ah oo uu siiyay Telefishinka Itoobiya – Qaybta Koowaad
Jun 5, 2025 52
👉 Itoobiyaannimadu waa shabakad mideysa dadweynaha, waana mid ka saraysa danta shakhsiga ah; 👉 Shacab ahaan sida aan u rabno inaan u gaarno horumar, waxaan ku gaari karnaa oo kaliya iyadoo laga duulayo aqoonsigan weyn ee Itoobiyaannimo; 👉 Itoobiyaannimadu ma aha mid isbeddelaya iyadoo ku saleysan xaalada, balse waa mid waara oo shalay jiray, maanta jiro, berri-na jiri doonta; 👉 Itoobiyaannimadu waa aqoonsi sida webiga u qulqulaya – mid aan istaageyn, horey u jiray, maanta jira, berri-na jiri doona; 👉 Itoobiyaannimadu waa qayb ka mid ah danaha qaran; 👉 Waxaa suurtagal ah in danaha qaranka la xaqiijiyo oo la kobciyo marka la dhiso heshiis qaran iyo jiil wax dhisa; 👉 Aqoonsiga Itoobiyaannimadu wuxuu hoos yimaadaa dhammaan aqoonsiyada kale – dhamaan aqoonsiyada waxay hoos yimaadaan Itoobiyaannimo; 👉 Dalka oo ah natiijada wadajirka ah wuxuu u baahan yahay in lagu shaqeeyo iyadoo la tixgelinayo jiilasha soo socda; 👉 Dhismaha dalka wuxuu hirgali karaa markii la isku xiro shalay, maanta, iyo berri – oo wax laga barto shalay, waxna la qabto maanta, lana dhiso berri; 👉 Ma dhiseyno berri iyadoo keliya la hagaajinayo shalay – balse marka la xalliyo caqabadaha maanta jira, ayaa la heli karaa berri wanaagsan; 👉 Hay’adaha ammaanka iyo nabadgelyada ee dhisan ayaa ah kuwa awooda u leh inay ilaaliyaan madax-bannaanida iyo midnimada Itoobiya; 👉 Caqabadaha iyo cabashooyinka waa fursado ay dadku u adeegsadaan kartidooda gudaha si ay natiijo u keenaan; 👉 Waxaan awoodnaa inaan si buuxda u ilaalinno madax-bannaanideena haddii aan si fiican u abaabulanno; 👉 Dowladda ayaa fursado ka dhex raadisay dhibaatooyinka, waxayna ku guuleysatay inay sameyso waxqabadyo Itoobiya faa'iido u leh; 👉 Isbeddelka laga sameeyay dalka waxaa lagu helay taageero iyo bogaadin heer caalami ah, waana mid ka mid ah isbeddellada la qadariyo; 👉 Yoolkeenna waa inaan gaarno Itoobiya nabad ah, xooggan, kana gudubtay rajo-beelka; 👉 Ama duco ha timaaddo ama habaar, miisaanku unaga dheelin maayo – sababtoo ah qorshaha iyo go’aankeenna ayaa miisaanka keena; 👉 Tallaabooyinka lagu ballaarinayo nidaamka siyaasadda iyo horumarinta dhaqanka dimuqraadiyadda ayaa guulo la taaban karo laga gaaray; 👉 Dowladda isbeddelka waxay dhaxashay Itoobiya deyn badan lagu leeyahay, mashruucyo badan oo hakad galay, hay’ado liita, sharciyo lagu takri falo, iyo nidaam musuqmaasuq ku saleysan; 👉 Tallaabooyinka laga qaaday xalinta dhibaatooyinka waxay gacan ka geysteen in Itoobiya ay maanta taagantahay heer ka wanaagsan kii hore. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya
Hay’adaha Nabaddgalyada iyo Amniga ee Ilaaliya Madax-bannaanida iyo Midnimada Itoobiya ayaa la dhisay si ay uga hortagaan cid kasta oo isku dayda inay wiiqdo dalka
Jun 5, 2025 42
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr) ayaa sheegay in Itoobiya ay dhistay hay’ado nabadgelyo iyo amni oo awood u leh inay si buuxda u difaacaan madax-bannaanideeda iyo midnimadeeda cid kasta oo isku dayda inay wax u dhimto. Isaga oo la hadlayay Telefishinka Itoobiya, Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu muujiyay in caqabadaha iyo xaaladaha adag ay mararka qaar horseedi karaan horumar weyn haddii si xikmad leh loo wajaho, isagoo tusaale usoo qaatay in dadku ay awood weyn u leeyihiin inay kasoo baxaan duruufahaas. Wuxuu tilmaamay in waaxda amniga iyo nabadgelyada ay la kulantay caqabado badan, hase yeeshee talaabooyinka dowladdu qaaday ay keeneen natiijooyin la taaban karo. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in isbeddelka lagu sameeyay waaxda nabadgelyada iyo amniga uu horseeday dhisidda awood aysan horay u laheyn, taasoo aan si sahlan lagu gaari karin kahor isbeddelka. Waxaa uu carabka ku dhuftay in Itoobiya ay hadda leedahay awood ay si kalsooni leh uga hortagi karto dhibaato kasta oo amni ah oo soo wajahda. Dhinaca amniga internetka, wuxuu sheegay in la dhisay awood wax ka qabata weerarada dhanka internet-ka isla markaana kahor taga waxyeellooyinka suurtagalka ah. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu xusay in Itoobiya ay hadda awood buuxda u leedahay inay si hufan u ilaaliso madax-bannaanideeda kana hortagto wax kasta oo khatar ku ah. Wuxuu xusay in cashir badan laga helay xaalado adag sida dagaallada, weerarrada ay keeneen ayaxa, cudurka COVID-19, iyo kuwo kale, cashiradana loo beddelay horumar dhab ah. Wuxuu tusaale usoo qaatay waqtiyadii xanuunka COVID-19, laga cabsi qabay inaan waxna laga beerin,” haddana waxaa la sameeyay qorshayaal wax-soo-saarka kordhiyay, oo ka dhigay in la abuuro dhaqanka wax-soo-saarka muddo dheer socon kara, taas oo si weyn u kordhisay wax-soo-saarka. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sidoo kale sheegay in xilliga safarrada la joojiyay, ay shirkadda diyaaraddaha Itoobiya ay iyadoon wax taageero ah ka helin dowladda ugu adeegaysay dalka, iyadoo ka faa’iidaysatay suuqyada xamuulka, taas oo sababtay in dhibaatada ay ka gudubto shirkaddu. Ugu dambeyntii, wuxuu tilmaamay in dowladdu ay fursado badan ka dhex heshay caqabadaha, fursadahaa ay ka faa’iidaysatayna ay keeneen horumar la taaban karo oo dalku ka faa’iidaystay. #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Itoobiya
Hagaheenu waa himiladeena – Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr)
Jun 5, 2025 18
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy Axmed ayaa sheegay in: “Hagaheenu yahay himiladeena”. Ra’iisul Wasaaraha ayaa intii uu waraysi siinayay ETV, si qoto dheer uga hadlay waxyaabihii ay dowladdu wajahday, caqabadaha qaran ee la soo maray, iyo tallaabooyinkii la qaaday si looga gudbo. Isagoo ka hadlayay taageerada iyo mucaaradada uu la kulmay isbeddelka dalka, wuxuu sheegay in labada dhinacba ay yihiin muujin siyaasadeed oo caafimaad qaba. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu yidhi: "Siyaasaddu waa sidii dooni bad ku socota," wuxuuna intaa ku daray in fahamka jihada aynu u soconno ay tahay arrin muhiim ah. Isagoo xusay in isbeddelka Itoobiya uu dunida ka helay taageero iyo bogaadin aad u weyn, wuxuu sidoo kale xusay in xilliyadii ay jireen mucaarado ay ahaayeen kuwa wakhtigaas ku habboonaa oo laga faa’iiday. Wuxuu xusay in taageerayaashii isbeddelka iyo xoogaggii ka soo horjeedayba ay labaduba gacan ka geysteen sidii isbeddelku u suurta geli lahaa, isagoo tilmaamay in la is waafajiyay taageerada iyo mucaaradka si loo gaaro ujeedada. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu carrabka ku adkeeyay in: "Himiladeenu tahay in aan gaarno nabad, xasillooni, iyo Itoobiya mideysan oo ka badbaadda dhibaatootinka." Dr. Abiy wuxuu sheegay in: “Duco iyo habaarba haddii ay yimaadaan, midna uusan miisaanka inaga khaldayn,” taasoo uu uga gol lahaa in go’aamada lagu saleeyo aragti, ee aan lagu salayn dareen. Wuxuu raaciyay in sababta miisaanka loo ilaaliyo ay tahay in hagaha iyo himiladu ay ahaayeen kuwa sugan oo cad. Ugu dambayntii, Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sheegay in: “Markii aan ducada helnay, kibrin kama aanan qaadin; markii aan habaat la kulannana, niyad jab kama aanan qaadin. Waxaan ka baranay sababta mid kastaba u dhacay.” #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya #Itoobiya
Tallaabooyinka lagu xoojinayo nidaamka siyaasadeed lagu horumarinayo dhaqanka dimuqraadiyadeed ayaa guulo wax ku ool ah laga gaaray— Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr)
Jun 5, 2025 79
Addis Ababa, Miicaad/ Ginboot 28/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed (Dr) ayaa sheegay in tallaabooyinka ay dowladda qaaday si ay u ballaariso nidaamka siyaasadeed looguna horumariyo dhaqanka dimuqraadiyadeed ayaa natiijooyin wanaagsan laga gaaay. Ra’iisul Wasaaraha oo u waramay Telefishinka Qaran ee Itoobiya ETV ayaa si faahfaahsan uga warramay caqabadihii iyo duruufihii adkaa ee ku hor gudbanaa xukuumaddiisa markii ay xilka la wareegeen. Wuxuu xusay in xilligaasi Itoobiya ay ahayd dal deyn xooggan lagu leeyahay, mashaariic waaweyn oo hakad ahaa ay jireen, hay’ado awooddou daciiftay, sharciyo dhib keeni kara iyo musuqmaasuq baahsan oo hareeyay dalka. Wuxuu sheegay in kala duwanaanta aragtida siyaasadeed uu xilligaasi sabab u noqday xaalado fowdo iyo khalkhal siyaasadeed. Tallaabooyinka adag ee xukuumaddu qaaday ayuu sheegay inay ahaayeen kuwo lagama maarmaan u ah sidii looga bixi lahaa caqabadahaasi culus. Wuxuu si gaar ah u xusay in dowladda ay awoodday in ay bixiso lacag qalaad oo badan si loo sii wado dhismaha biyo-xireenka weyn ee Abaay (GERD), taasoo ay ka go’nayd in aan la joojin. Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu sidoo kale muujiyey in tallaabooyinka lagu ballaarinayo madasha siyaasadeed iyo horumarinta dimuqraadiyadda aysan ahayn kuwo sahlan. Wuxuu sheegay in xabsiyada laga sii daayay maxaabiis siyaasadeed iyo in xoogag mucaarad ah oo dibadda joogay la keeno gudaha dalka, taas oo ka mid ahayd go’aamadii adkaa ee la qaatay. Wuxuu tilmaamay in go’aamadaas aysan ahayn kuwo khasaare wata, balse ay ka dhasheen faa’iidooyin la taaban karo. Ugu dambayntii, wuxuu sheegay in tallaabooyinkaasi ay door weyn ka ciyaareen sidii Itoobiya u noqon lahayd dal leh hannaan xasilloon, haybad iyo jiho siyaasadeed oo la hubo. #Itoobiya #Wakaaladda_Wararka_Itoobiya