In la dhiso Ciidamo Booliis oo Adag oo Ilaaliya Muhiimadda Istaraatiijiyadeed ee Bariga Afrika ayaa loo baahan yahay – Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka Itoobiya, Tamasgan Tirunah

Addis Ababa, Duugato/ Miyaasiya 20/2017 (ENA): Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka Itoobiya, Tamasgan Tirunah, ayaa sheegay in loo baahan yahay in la dhiso ciidan booliis oo xooggan oo ilaaliya muhiimadda istaraatiijiyadeed ee Bariga Afrika.

Hadalkaasi ayuu ka jeediyay xafladdii furitaanka tartanka ciyaaraha ee dalalka xubnaha ka ah Ururka Taliyeyaasha Booliiska Bariga Afrika, oo lagu qabtay garoonka Shambel Abebe Bikila, xusna loogu sameeyay 116 guurada aasaaska Booliiska Federaalka Itoobiya.

Tamasgan Tirunah ayaa khudbaddiisa ku xusay in Itoobiya tahay astaanta awoodda Afrikaanka ee kumanaanka sano, calankii xorriyadda Afrika, iyo markhaati taariikhi ah oo muujinaya xornimada iyo madax-bannaanida Qaaradda.

 

Sidoo kale, wuxuu xusay in Booliiska Itoobiya oo la aasaasay sanadkii 1901-kii (116 sano kahor) uu yahay astaan weyn oo taariikhi ah.

Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka ayaa tilmaamay in Itoobiya ay mar walba u taagneyd midnimo iyo wadajir Afrika, xilligii xasaasiga ahaa ee adduunka, islamarkaana ay horseed ka ahayd dhismaha ururo iskaashi oo heer gobol iyo qaaradeed ah.

Isaga oo arrinta sii faahfaahinaya, wuxuu yiri: "Shucuubta Bariga Afrika waxaa naga dhaxeeya taariikh, af, dhaqan, iyo aragtiyo mideysan," isagoo xusay in Booliiska Itoobiya uu xiriir walaaltinimo iyo iskaashi la leeyahay dalal badan oo gobolka ah.

Wuxuu sidoo kale sheegay in Itoobiya ay tababaro siisay ciidamada booliiska dalal badan, isla markaana ay garab siisay dalal qaarkood inay dhistaan hay’ado booliis oo qaran.

 

Tamasgan Tirunah wuxuu caddeeyay in nabadda, horumarka, iyo barwaaqada Afrika aysan suurtogal ku noqon karin la’aanta booliis tayo leh, casri ah, oo la jaanqaadaya isbeddelada dunida, wuxuuna adkeeyay in dhismaha ciidan booliis oo la tababaray, farsamo ahaan heer sare ah, lagama maarmaan u yahay mustaqbalka gobolka.

Wuxuu carrabka ku adkeeyay muhiimadda uu leeyahay Bariga Afrika oo ku yaalla goob istaraatiiji ah oo muhiim u ah Afrika iyo Aasiya, taasoo sii xoojineysa baahida loo qabo booliis awood badan oo ilaaliya xasilloonida.

Sidoo kale, wuxuu xusay in loo baahan yahay booliis casri ah oo wada shaqeyn kara si loo sugo xeerarka socdaalka, ganacsiga sharciga ah, nabadda iyo ammaanka joogtada ah, loogana hortago dambiyada sii kordhaya.

Tamasgan Tirunah wuxuu xoojiyay in iskaashi joogto ah oo u dhexeeya ururrada kala duwan, gaar ahaan Ururka Taliyeyaasha Booliiska Bariga Afrika, uu yahay mid lama huraan ah si loo gaaro himilooyinkaasi.

Ugu dambayn, wuxuu sheegay in Booliiska Itoobiya uu hadda wado dib-u-habeyn dhanka nidaamka ah, tayeynta xubnaha, iyo la jaanqaadista horumarka casriga ah ee dunida.