Arrinta Lahaanshaha dekedda bedda ee Itoobiya ilaalinta danaha qaranka ka sokow waa arrin aasaas u ah amniga gobolka

Addis Ababa; Gudba 4/2018 (ENA): Arrinta lahaanshaha dekedda badda ee Itoobiya waa arrin aasaasi ah oo ku saabsan amniga gobolka marka laga soo tago ilaalinta danaha qaranka, ayuu yiri Qajeela Merdhaasa, oo ah hoggaamiye sare oo ka tirsan Jabhadda Xoreynta Oromada (OLF).

 

Waxa kale oo uu sheegay in sida Itoobiya u lumisay dekedda badda ay tahay caddaalad darro ka dhan ah dalka iyada oo aan wax saldhig sharci ah lahayn.

 

Waxaa la ogyahay in Badda Cas ay u adeegtay xarun ganacsi iyo ilbaxnimo Itoobiya qarniyo badan, sida diiwaanka taariikhiga ah iyo qorayaashu ku sheegeen taariikhda.

 

Dhukumentiyada taariikhiga ah waxay xaqiijinayaan in Badda Cas ay u adeegtay xuduud dabiici ah Itoobiya iyo muwaadiniinteeda, taasoo ah markhaati nool oo ku saabsan taariikhdooda iyo weynaantooda tan iyo wakhtigii Boqortooyada Axumite.

 

Tan iyo 1983 T.I, Itoobiya waxaa laga saaray aagga Badda Cas, halkaas oo ay ku jirtay kumanaan sano, shirqool siyaasadeed oo aan la garanayn, si aysan maamulka hadda jira ee Itoobiya u caddayn karin.

 

Burburkii taariikhiga ahaa ee laga saaray Badda Cas, oo ah asalka ilbaxnimada, xarunta xiriirka ganacsiga, iyo xuduudda dabiiciga ah iyo tan sharciga, ayaa sidoo kale caqabad ku noqday kobaca dhaqaalaha iyo khataraha juqraafiyeed ee muwaadiniinteeda.

 

Qajeela Merdhaasa, oo ah hoggaamiye sare oo ka tirsan Jabhadda Xoreynta Oromada, ayaa xasuusiyay in dadka Itoobiya iyo Ereteriya, oo shacab mideyaan ahaa, ay ku kala tageen magaca laba qaran shirqool ay soo maleegeen cadow taariikhi ah.

 

Wuxuu sheegay in go'aanka caddaalad darrada ah iyo kan aan kala sooca lahayn ee lagu kala saaray Ereteriya iyo Itoobiya uu ka dhashay shirqool siyaasadeed oo taariikhi ah oo lagu doonayo in Itoobiya looga saaro gobolka Badda Cas, taasina ay ahayd fal aan la aqbali karin, isagoo soo xiganaya dukumentiyo taariikhi ah.

 

Mudane Qejela wuxuu sharraxay in sida Itoobiya u lumisay lahaanshaha dekedda ay ahayd caddaalad darro ka dhan ah dalka iyada oo aan wax saldhig sharci ah lahayn.

 

Wuxuu sidoo kale sharraxay in dekedda iyo aagga Assab, oo qayb ka ahayd Itoobiya, ay tahay aag u dhow Itoobiya, oo ku yaal in ka badan 500 oo kiiloomitir u jirta Asmara.

 

Wuxuu sheegay inay tahay arrin walaac leh in la arko aagga Assab oo aan lahayn wax dhaqdhaqaaq horumarineed ah marka laga reebo kaabayaasha dhaqaalaha ee laga dhisay Itoobiya.

 

Wuxuu intaas ku daray in lahaanshaha dekedda Itoobiya ay tahay arrin aasaasi ah oo ku saabsan danaha qaranka iyo amniga gobolka.

 

Wuxuu ku nuuxnuuxsaday in lahaanshaha dekedda, oo ku salaysan mabda'a nabadda iyo bixinta, kaas oo horseedi doona kobaca dhaqaale ee dhammaystiran ee Itoobiya, la xoojiyo.

 

#Wakaaladda_Wararka_Itoobiya